Steve Ramirez and Xu Liu: A mouse. A laser beam. A manipulated memory.

Tłumaczenie: Małgosia Makowska Korekta: Rysia Wand

Steve Ramirez: My first year of grad school,

Steve Ramirez: Na pierwszym roku

tkwiłem w swoim pokoju,

I found myself in my bedroom

eating lots of Ben & Jerry's

pochłaniając lody Ben & Jerry's,

watching some trashy TV

oglądając głupoty w TV,

and maybe, maybe listening to Taylor Swift.

a może słuchając Taylor Swift.

I had just gone through a breakup.

Przeżywałem rozstanie.

(Laughter)

(Śmiech)

So for the longest time, all I would do

Przez większość czasu

is recall the memory of this person over and over again,

wciąż wspominałem tę osobę,

wishing that I could get rid of that gut-wrenching,

chcąc się pozbyć

visceral "blah" feeling.

przyprawiającej o mdłości pustki.

Now, as it turns out, I'm a neuroscientist,

Teraz jako neurobiolog wiem,

so I knew that the memory of that person

że wspomnienia o tej osobie

and the awful, emotional undertones that color in that memory,

i towarzyszące im okropne uczucia

are largely mediated by separate brain systems.

są wywoływane przez odrębne części mózgu.

And so I thought, what if we could go into the brain

Co by było, gdyby wejść do mózgu

and edit out that nauseating feeling

i pozbyć się tego mdlącego uczucia,

but while keeping the memory of that person intact?

zachowując nienaruszone wspomnienie tej osoby?

Then I realized, maybe that's a little bit lofty for now.

Zrozumiałem, że oczekuję zbyt wiele.

So what if we could start off by going into the brain

Więc może chociaż wejść do mózgu

and just finding a single memory to begin with?

i znaleźć pojedyncze wspomnienie?

Could we jump-start that memory back to life,

Czy moglibyśmy je przywołać,

maybe even play with the contents of that memory?

a może nawet zmodyfikować?

All that said, there is one person in the entire world right now

Mówiąc to, mam głęboką nadzieję,

that I really hope is not watching this talk.

że ta jedna jedyna osoba tego nie ogląda.

(Laughter)

(Śmiech)

So there is a catch. There is a catch.

Jest w tym haczyk.

These ideas probably remind you of "Total Recall,"

Może to pomysły rodem z "Pamięci absolutnej",

"Eternal Sunshine of the Spotless Mind,"

"Zakochanego bez pamięci",

or of "Inception."

czy "Incepcji".

But the movie stars that we work with

Gwiazdy, z którymi pracujemy,

are the celebrities of the lab.

to celebryci laboratorium.

Xu Liu: Test mice.

Xu Liu: Myszy.

(Laughter)

(Śmiech)

As neuroscientists, we work in the lab with mice

Jako neurobiolodzy pracujemy z myszami,

trying to understand how memory works.

próbując zrozumieć, jak działa pamięć.

And today, we hope to convince you that now

Dzisiaj chcemy was przekonać,

we are actually able to activate a memory in the brain

że wspomnienie można aktywować w mózgu

at the speed of light.

w mgnieniu oka.

To do this, there's only two simple steps to follow.

Wystarczą dwa proste kroki.

First, you find and label a memory in the brain,

Znaleźć i oznaczyć wspomnienie w mózgu,

and then you activate it with a switch.

a potem włączyć je przyciskiem.

As simple as that.

Prościzna.

(Laughter)

(Śmiech)

SR: Are you convinced?

SR: Przekonałem was?

So, turns out finding a memory in the brain isn't all that easy.

Znalezienie wspomnienia nie jest łatwe.

XL: Indeed. This is way more difficult than, let's say,

XL: Jest znacznie trudniejsze

finding a needle in a haystack,

niż znalezienie igły w stogu siana,

because at least, you know, the needle is still something

bo igła to coś namacalnego,

czego można dotknąć.

you can physically put your fingers on.

But memory is not.

A wspomnienia nie.

And also, there's way more cells in your brain

Poza tym w mózgu jest o wiele więcej komórek

than the number of straws in a typical haystack.

niż słomy w stogu siana.

So yeah, this task does seem to be daunting.

Sprawa wydaje się beznadziejna.

But luckily, we got help from the brain itself.

Na szczęście, pomógł nam sam mózg.

It turned out that all we need to do is basically

Okazało się, że po prostu musimy

to let the brain form a memory,

pozwolić mózgowi stworzyć wspomnienie,

and then the brain will tell us which cells are involved

a on sam wskaże komórki

in that particular memory.

odpowiedzialne za określone wspomnienie.

SR: So what was going on in my brain

SR: Co dzieje się w moim mózgu,

while I was recalling the memory of an ex?

gdy przywołuję wspomnienie swojej byłej?

If you were to just completely ignore human ethics for a second

Gdyby na chwilę zignorować etykę

and slice up my brain right now,

i pokroić mi mózg na plasterki,

you would see that there was an amazing number

zobaczylibyście mnóstwo obszarów,

of brain regions that were active while recalling that memory.

aktywnych w momencie wspominania.

Now one brain region that would be robustly active

Szczególnie aktywny

in particular is called the hippocampus,

jest hipokamp,

which for decades has been implicated in processing

latami przetwarzający wspomnienia,

the kinds of memories that we hold near and dear,

które są nam najbliższe i najdroższe.

which also makes it an ideal target to go into

Jest przez to idealnym celem do penetracji

and to try and find and maybe reactivate a memory.

i być może reaktywacji wspomnienia.

XL: When you zoom in into the hippocampus,

XL: Kiedy powiększymy hipokamp,

of course you will see lots of cells,

zobaczymy mnóstwo komórek,

but we are able to find which cells are involved

ale możemy znaleźć te zaangażowane

in a particular memory,

w tworzenie określonego wspomnienia.

because whenever a cell is active,

Gdy komórka jest aktywna,

like when it's forming a memory,

jak podczas tworzenia wspomnienia,

it will also leave a footprint that will later allow us to know

pozostawia ślad, który później pozwala rozpoznać,

these cells are recently active.

że akurat te komórki były ostatnio aktywne.

SR: So the same way that building lights at night

SR: Jak światła w budynku nocą informują,

że ktoś tam może pracuje,

let you know that somebody's probably working there at any given moment,

tak samo biologiczne czujniki

in a very real sense, there are biological sensors

within a cell that are turned on

w obrębie komórki

włączają się tylko podczas jej pracy.

only when that cell was just working.

They're sort of biological windows that light up

Są jak biologiczne okna wskazujące,

to let us know that that cell was just active.

że dana komórka się właśnie aktywowała.

XL: So we clipped part of this sensor,

XL: Podpięliśmy się do tego czujnika

and attached that to a switch to control the cells,

i połączyliśmy z guzikiem kontrolującym komórki.

and we packed this switch into an engineered virus

Potem umieściliśmy przełącznik w wyhodowanym wirusie

and injected that into the brain of the mice.

i wstrzyknęliśmy do mózgu myszy.

So whenever a memory is being formed,

Przy każdym tworzonym wspomnieniu

any active cells for that memory

wszystkie aktywne wówczas komórki

will also have this switch installed.

będą miały zainstalowany ten przełącznik.

SR: So here is what the hippocampus looks like

SR: Tak wygląda hipokamp

po stworzeniu wspomnienia strachu.

after forming a fear memory, for example.

The sea of blue that you see here

Niebieska plama

are densely packed brain cells,

to gęsto zbite komórki mózgu,

but the green brain cells,

a te zielone

the green brain cells are the ones that are holding on

to komórki mózgu, koncentrujące się

na konkretnym wspomnieniu strachu.

to a specific fear memory.

So you are looking at the crystallization

Patrzycie zatem na krystalizację

of the fleeting formation of fear.

ulotnej konstrukcji strachu.

You're actually looking at the cross-section of a memory right now.

W rzeczywistości to przekrój wspomnienia.

XL: Now, for the switch we have been talking about,

XL: Wspominałem o przełączniku.

ideally, the switch has to act really fast.

Idealnie powinien działać bardzo szybko.

It shouldn't take minutes or hours to work.

Nie minuty czy godziny,

It should act at the speed of the brain, in milliseconds.

ale z prędkością mózgu, w milisekundach.

SR: So what do you think, Xu?

SR: Jak myślisz, Xu?

Could we use, let's say, pharmacological drugs

Czy moglibyśmy użyć leków

to activate or inactivate brain cells?

do aktywacji lub dezaktywacji komórek mózgu?

XL: Nah. Drugs are pretty messy. They spread everywhere.

XL: Nie. Leki to bałaganiarze.

Roznoszą się wszędzie.

And also it takes them forever to act on cells.

I działają na komórki z dużym opóźnieniem.

So it will not allow us to control a memory in real time.

Nie pozwolą kontrolować

wspomnienia w czasie rzeczywistym.

So Steve, how about let's zap the brain with electricity?

A gdyby potraktować mózg prądem?

SR: So electricity is pretty fast,

SR: Tak, prąd jest dość szybki,

but we probably wouldn't be able to target it

ale raczej nie moglibyśmy wycelować

to just the specific cells that hold onto a memory,

w określone komórki, które podtrzymują to wspomnienie,

and we'd probably fry the brain.

i usmażylibyśmy mózg.

XL: Oh. That's true. So it looks like, hmm,

XL: Prawda. Wygląda na to,

indeed we need to find a better way

że trzeba znaleźć lepszy sposób

to impact the brain at the speed of light.

działania na mózg z prędkością światła.

SR: So it just so happens that light travels at the speed of light.

SR: Tak się składa, że światło

porusza się z prędkością światła.

So maybe we could activate or inactive memories

Może uda się aktywować lub dezaktywować wspomnienia

by just using light --

za pomocą światła.

XL: That's pretty fast.

XL: To dość szybko.

SR: -- and because normally brain cells

SR: Jako że zwykle neurony

don't respond to pulses of light,

nie reagują na impulsy świetlne,

so those that would respond to pulses of light

zareagują tylko te,

are those that contain a light-sensitive switch.

które zawierają światłoczuły przełącznik.

Now to do that, first we need to trick brain cells

Trzeba więc oszukać neurony,

to respond to laser beams.

by zareagowały na promień lasera.

XL: Yep. You heard it right.

XL: Dobrze słyszeliście.

We are trying to shoot lasers into the brain.

Strzelamy w mózg laserami.

(Laughter)

(Śmiech)

SR: And the technique that lets us do that is optogenetics.

SR: Pozwala na to optogenetyka,

Optogenetics gave us this light switch that we can use

która dostarczyła przełącznika światła,

to turn brain cells on or off,

do włączania i wyłączania neuronów.

and the name of that switch is channelrhodopsin,

Nazywa się rodopsyna kanałowa,

seen here as these green dots attached to this brain cell.

widoczna jako zielone kropki przyczepione do komórki mózgu.

You can think of channelrhodopsin as a sort of light-sensitive switch

Rodopsyna kanałowa to swoisty światłoczuły guzik,

that can be artificially installed in brain cells

który można sztucznie zainstalować w neuronach

so that now we can use that switch

i kliknięciem użyć go

to activate or inactivate the brain cell simply by clicking it,

do aktywacji lub dezaktywacji komórki mózgu.

and in this case we click it on with pulses of light.

W tym przypadku klikamy impulsami światła.

XL: So we attach this light-sensitive switch of channelrhodopsin

XL: Możemy podłączyć światłoczułą rodopsynę kanałową

to the sensor we've been talking about

do wspomnianego wcześniej czujnika

and inject this into the brain.

i wstrzyknąć do mózgu.

So whenever a memory is being formed,

Podczas tworzenia wspomnienia

any active cell for that particular memory

każda jego aktywna komórka

will also have this light-sensitive switch installed in it

będzie miała zainstalowany światłoczuły przełącznik,

so that we can control these cells

pozwalający kontrolować komórki

by the flipping of a laser just like this one you see.

przez strzał laserem, który teraz widzicie.

SR: So let's put all of this to the test now.

SR: Przetestujmy to.

What we can do is we can take our mice

Użyjemy do tego myszy.

and then we can put them in a box that looks exactly like this box here,

Umieścimy je w takim pudełku

and then we can give them a very mild foot shock

i poddamy ich łapki bardzo łagodnemu wstrząsowi,

so that they form a fear memory of this box.

żeby wytworzyć wspomnienie strachu związanego z pudełkiem.

They learn that something bad happened here.

Nauczyły się, że działo się tu coś złego.

Now with our system, the cells that are active

W naszym systemie komórki hipokampa,

in the hippocampus in the making of this memory,

aktywne w tworzeniu tego wspomnienia,

only those cells will now contain channelrhodopsin.

jako jedyne będą teraz zawierać rodopsynę kanałową.

XL: When you are as small as a mouse,

XL: Gdy jesteś wielkości myszy,

it feels as if the whole world is trying to get you.

wydaje ci się, że wszyscy cię prześladują.

So your best response of defense

Więc najlepsza obrona

is trying to be undetected.

to nie rzucać się w oczy.

Whenever a mouse is in fear,

Przestraszona mysz

it will show this very typical behavior

będzie zachowywać się typowo,

pozostając w kącie pudełka,

by staying at one corner of the box,

trying to not move any part of its body,

starając się nie poruszać,

and this posture is called freezing.

co nazywamy znieruchomieniem.

So if a mouse remembers that something bad happened in this box,

Jeśli mysz ma złe wspomnienia związane z pudełkiem,

and when we put them back into the same box,

to gdy ją tam umieścimy,

it will basically show freezing

znieruchomieje,

because it doesn't want to be detected

by uniknąć

by any potential threats in this box.

wszelkich potencjalnych zagrożeń.

SR: So you can think of freezing as,

SR: To tak, jakby pewnego pięknego dnia

you're walking down the street minding your own business,

and then out of nowhere you almost run into

niespodziewanie wpaść na byłą lub byłego.

an ex-girlfriend or ex-boyfriend,

and now those terrifying two seconds

Przez dwie przerażające sekundy myślisz:

where you start thinking, "What do I do? Do I say hi?

"Co robić? Powiedzieć cześć?

Do I shake their hand? Do I turn around and run away?

Podać rękę? Uciekać?

Do I sit here and pretend like I don't exist?"

Udawać, że mnie nie ma?".

Those kinds of fleeting thoughts that physically incapacitate you,

Te ulotne myśli fizycznie cię obezwładniają,

that temporarily give you that deer-in-headlights look.

wyglądasz jak jeleń przed nadjeżdżającym samochodem.

XL: However, if you put the mouse in a completely different

XL: Gdy umieścisz mysz

new box, like the next one,

w zupełnie nowym pudełku,

it will not be afraid of this box

nie będzie się go bać,

because there's no reason that it will be afraid of this new environment.

bo nie ma powodu bać się nowego środowiska.

But what if we put the mouse in this new box

Ale jeśli wsadzając ją do nowego pudełka

but at the same time, we activate the fear memory

jednocześnie aktywujemy wspomnienia strachu,

using lasers just like we did before?

znów przy użyciu lasera?

Are we going to bring back the fear memory

Czy wspomnienie strachu z pierwszego pudełka

for the first box into this completely new environment?

powróci w zupełnie nowym środowisku?

SR: All right, and here's the million-dollar experiment.

SR: Oto eksperyment za milion dolarów.

Now to bring back to life the memory of that day,

By przywrócić wspomnienie tamtego dnia,

I remember that the Red Sox had just won,

pamiętam, że wygrali Red Sox,

it was a green spring day,

że był piękny, wiosenny dzień,

perfect for going up and down the river

idealny na spacer nad rzeką

and then maybe going to the North End

a może wyprawę na North End,

to get some cannolis, #justsaying.

żeby zjeść cannoli - tak tylko wspominam.

Now Xu and I, on the other hand,

Wtedy Xu i ja

were in a completely windowless black room

siedzieliśmy w ciemnym pokoju,

not making any ocular movement that even remotely resembles an eye blink

nie poruszając gałkami ocznymi, nawet nie mrugając,

because our eyes were fixed onto a computer screen.

bo nasz wzrok przykuł ekran komputera.

We were looking at this mouse here trying to activate a memory

Obserwowaliśmy mysz,

próbując po raz pierwszy przywołać wspomnienie

for the first time using our technique.

przy użyciu naszej techniki.

XL: And this is what we saw.

XL: Oto co zobaczyliśmy.

When we first put the mouse into this box,

Z początku, po włożeniu do pudełka,

it's exploring, sniffing around, walking around,

mysz zaczęła badać otoczenie, węszyć i spacerować,

minding its own business,

na nic nie zważając,

because actually by nature,

bo z natury

mice are pretty curious animals.

myszy są dość ciekawskie.

They want to know, what's going on in this new box?

Chcą wiedzieć, co się dzieje w nowym pudełku.

It's interesting.

To dla nich ciekawe.

But the moment we turned on the laser, like you see now,

Gdy jednak włączyliśmy laser,

all of a sudden the mouse entered this freezing mode.

nagle mysz zamarła.

It stayed here and tried not to move any part of its body.

Zatrzymała się i próbowała nie poruszać ciałem.

Clearly it's freezing.

Wyraźnie znieruchomiała ze strachu.

So indeed, it looks like we are able to bring back

Zatem wygląda na to, że możemy przywrócić

the fear memory for the first box

wspomnienie strachu z pierwszego pudełka

in this completely new environment.

w zupełnie nowym środowisku.

While watching this, Steve and I

Oglądając to, Steve i ja

are as shocked as the mouse itself.

byliśmy tak samo zszokowani jak mysz.

(Laughter)

(Śmiech)

So after the experiment, the two of us just left the room

Po badaniu opuściliśmy pokój

without saying anything.

bez słowa.

After a kind of long, awkward period of time,

Po dłuższej chwili niezręcznego milczenia,

Steve broke the silence.

Steve powiedział:

SR: "Did that just work?"

SR: "Czy to naprawdę zadziałało?".

XL: "Yes," I said. "Indeed it worked!"

XL: Przytaknąłem.

We're really excited about this.

Byliśmy bardzo podekscytowani.

And then we published our findings

Potem opublikowaliśmy wyniki

in the journal Nature.

w czasopiśmie Nature.

Ever since the publication of our work,

Od tego czasu

we've been receiving numerous comments

otrzymaliśmy wiele komentarzy

from all over the Internet.

z całej sieci.

Maybe we can take a look at some of those.

Zerknijmy na niektóre.

["OMGGGGG FINALLY... so much more to come, virtual reality, neural manipulation, visual dream emulation... neural coding, 'writing and re-writing of memories', mental illnesses. Ahhh the future is awesome"]

["Nareszcie! Jeszcze tyle nas czeka. Przyszłość jest fantastyczna"]

SR: So the first thing that you'll notice is that people

SR: Najbardziej rzucają się w oczy

have really strong opinions about this kind of work.

ostre opinie na temat tego typu pracy.

Now I happen to completely agree with the optimism

Całkowicie zgadzam się

z optymizmem tej opinii,

of this first quote,

because on a scale of zero to Morgan Freeman's voice,

bo w skali od zera do głosu Morgana Freemana,

it happens to be one of the most evocative accolades

to jedna z najbardziej sugestywnych pochwał,

that I've heard come our way.

jakie słyszałem.

(Laughter)

(Śmiech)

But as you'll see, it's not the only opinion that's out there.

Ale to nie jedyna opinia.

["This scares the hell out of me... What if they could do that easily in humans in a couple of years?! OH MY GOD WE'RE DOOMED"]

["Przerażające. Jeśli zrobią to ludziom. Jesteśmy zgubieni".]

XL: Indeed, if we take a look at the second one,

I think we can all agree that it's, meh,

Ta opinia

probably not as positive.

nie jest zbyt pozytywna.

But this also reminds us that,

To nam uświadamia,

although we are still working with mice,

że choć na razie testujemy myszy,

it's probably a good idea to start thinking and discussing

powinniśmy rozważyć dyskusję

about the possible ethical ramifications

o możliwych etycznych konsekwencjach

of memory control.

kontroli pamięci.

SR: Now, in the spirit of the third quote,

SR: Na koniec trzeci cytat

we want to tell you about a recent project that we've been

i opowieść o najnowszym projekcie

working on in lab that we've called Project Inception.

pod nazwą Projekt Incepcja.

["They should make a movie about this. Where they plant ideas into peoples minds, so they can control them for their own personal gain. We'll call it: Inception."]

["Powinni zrobić taki film o kontrolowaniu myśli u ludzi".]

So we reasoned that now that we can reactivate a memory,

Jeśli możemy pobudzić wspomnienie,

what if we do so but then begin to tinker with that memory?

co będzie, gdy przy nim pomajstrujemy?

Could we possibly even turn it into a false memory?

Czy można je sfalsyfikować?

XL: So all memory is sophisticated and dynamic,

XL: Wspomnienia są złożone i dynamiczne.

but if just for simplicity, let's imagine memory

Załóżmy w uproszczeniu,

że wspomnienie jest jak klip wideo.

as a movie clip.

So far what we've told you is basically we can control

Dotychczas mówiliśmy,

że można kontrolować przycisk "play",

this "play" button of the clip

so that we can play this video clip any time, anywhere.

by w dowolnej chwili odtworzyć klip.

But is there a possibility that we can actually get

Czy jest jednak możliwość

inside the brain and edit this movie clip

wniknięcia do mózgu i edycji klipu,

so that we can make it different from the original?

wprowadzając zmiany do oryginału?

Yes we can.

Owszem, jest.

Turned out that all we need to do is basically

Okazało się, że należy jedynie

reactivate a memory using lasers just like we did before,

ponownie uaktywnić wspomnienie, używając lasera.

but at the same time, if we present new information

Gdy jednocześnie dostarczymy nową informację

and allow this new information to incorporate into this old memory,

i połączymy ją ze starym wspomnieniem,

this will change the memory.

wywołamy jego zmianę.

It's sort of like making a remix tape.

To jak remiksowanie taśmy.

SR: So how do we do this?

SR: Jak to zrobić?

Rather than finding a fear memory in the brain,

Zamiast szukać wspomnienia strachu w mózgu,

we can start by taking our animals,

można włożyć zwierzęta

and let's say we put them in a blue box like this blue box here

do takiego oto niebieskiego pudełka

and we find the brain cells that represent that blue box

i znaleźć reprezentujące go neurony,

and we trick them to respond to pulses of light

na które podstępnie zadziałamy impulsami światła,

exactly like we had said before.

tak jak opisywałem.

Now the next day, we can take our animals and place them

Nazajutrz umieszczamy zwierzęta

in a red box that they've never experienced before.

w czerwonym pudełku, którego wcześniej nie widziały.

We can shoot light into the brain to reactivate

Strzelamy światłem w mózg, by ponownie uaktywnić

the memory of the blue box.

pamięć o niebieskim pudełku.

So what would happen here if, while the animal

Co będzie, gdy podczas przywoływania

is recalling the memory of the blue box,

wspomnienia niebieskiego pudełka

we gave it a couple of mild foot shocks?

podrażnimy delikatnie kończynę?

So here we're trying to artificially make an association

Próbujemy sztucznie stworzyć skojarzenie

between the memory of the blue box

wspomnienia niebieskiego pudełka

and the foot shocks themselves.

i podrażnienia kończyn.

We're just trying to connect the two.

Po prostu próbujemy to połączyć.

So to test if we had done so,

Dla sprawdzenia wyniku

we can take our animals once again

znowu wkładamy zwierzęta

and place them back in the blue box.

do niebieskiego pudełka.

Again, we had just reactivated the memory of the blue box

Ponownie przywołujemy je w pamięci,

while the animal got a couple of mild foot shocks,

podczas łagodnego drażnienia kończyny

and now the animal suddenly freezes.

i nagle zwierzę nieruchomieje.

It's as though it's recalling being mildly shocked in this environment

To jakby skojarzenie delikatnych wstrząsów z nowym środowiskiem,

even though that never actually happened.

mimo że to się nigdy nie zdarzyło.

So it formed a false memory,

Powstały fałszywe wspomnienia,

because it's falsely fearing an environment

bo strach jest tu sztuczny.

where, technically speaking,

Technicznie rzecz biorąc,

nic złego tam się nie działo.

nothing bad actually happened to it.

XL: So, so far we are only talking about

XL: Do tej pory mówiliśmy

this light-controlled "on" switch.

o światłoczułym włączniku.

In fact, we also have a light-controlled "off" switch,

Istnieje też światłoczuły wyłącznik

and it's very easy to imagine that

i łatwo sobie wyobrazić,

by installing this light-controlled "off" switch,

że instalacja wyłącznika

we can also turn off a memory, any time, anywhere.

pozwoli na dowolne wyłączanie pamięci.

So everything we've been talking about today

Wszystko, o czym mówimy,

is based on this philosophically charged principle of neuroscience

opiera się

na filozoficznej zasadzie neurologii

that the mind, with its seemingly mysterious properties,

że pozornie tajemne cechy umysłu

is actually made of physical stuff that we can tinker with.

mają fizyczne podstawy,

przy których da się pomajstrować.

SR: And for me personally,

SR: Ja osobiście

I see a world where we can reactivate

widzę świat, w którym można pobudzać

any kind of memory that we'd like.

dowolne wspomnienia

I also see a world where we can erase unwanted memories.

i usuwać niechcianą pamięć.

Now, I even see a world where editing memories

Widzę nawet realną możliwość

is something of a reality,

edycji wspomnień.

because we're living in a time where it's possible

Żyjemy w czasach, w których można

to pluck questions from the tree of science fiction

zagadnienia z ogródka science-fiction

and to ground them in experimental reality.

przenosić do rzeczywistości badawczej.

XL: Nowadays, people in the lab

XL: Obecnie naukowcy

and people in other groups all over the world

i inni ludzie na całym świecie

are using similar methods to activate or edit memories,

używają zbliżonych metod

do aktywacji i edycji wszelkich wspomnień:

whether that's old or new, positive or negative,

starych i nowych, dobrych i złych,

all sorts of memories so that we can understand

więc można zrozumieć

how memory works.

działanie pamięci.

SR: For example, one group in our lab

SR: Jednej grupie w naszym laboratorium

was able to find the brain cells that make up a fear memory

udało się znaleźć neurony, przywołujące w pamięci strach.

and converted them into a pleasurable memory, just like that.

Zmieniono go na przyjemne wspomnienie.

That's exactly what I mean about editing these kinds of processes.

O to chodzi w edycji tych procesów.

Now one dude in lab was even able to reactivate

Komuś udało się w laboratorium

memories of female mice in male mice,

uaktywnić wspomnienia samic u samców myszy,

which rumor has it is a pleasurable experience.

co jak głosi plotka, jest przyjemne.

XL: Indeed, we are living in a very exciting moment

XL: Żyjemy w bardzo ciekawych czasach,

where science doesn't have any arbitrary speed limits

gdzie nie ma ograniczeń dla nauki,

but is only bound by our own imagination.

a jedyną granicą jest wyobraźnia.

SR: And finally, what do we make of all this?

SR: Na koniec, jak to wykorzystać?

How do we push this technology forward?

Jak rozwijać tę technikę?

These are the questions that should not remain

To pytania, które powinny wyjść

just inside the lab,

poza ściany laboratorium.

and so one goal of today's talk was to bring everybody

Celem dzisiejszego wystąpienia

up to speed with the kind of stuff that's possible

było przedstawienie możliwości

in modern neuroscience,

nowoczesnej neurologii.

but now, just as importantly,

Najważniejsze jednak,

to actively engage everybody in this conversation.

aby wszyscy aktywnie włączyli się do debaty.

So let's think together as a team about what this all means

Pomyślmy razem, co to oznacza,

dokąd możemy i powinniśmy zmierzać.

and where we can and should go from here,

because Xu and I think we all have

Ja i Xu sądzimy,

some really big decisions ahead of us.

że czekają nas ważne decyzje.

Thank you. XL: Thank you.

Dziękujemy. XL: Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)