Clay Shirky: How the Internet will (one day) transform government

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Natalia Lukasiewicz Korekta: Capa Girl

I want to talk to you today about something

Chcę wam dziś opowiedzieć

the open-source programming world can teach democracy,

jak świat open-source może uczyć demokracji,

but before that, a little preamble.

ale zanim do tego przejdziemy...

Let's start here.

Zacznijmy od tego.

This is Martha Payne. Martha's a 9-year-old Scot

To jest Marta Payne. 9-letnia Szkotka,

who lives in the Council of Argyll and Bute.

z Argyll and Bute.

A couple months ago, Payne started a food blog

Kilka miesięcy temu, zaczęła prowadzić blog o jedzeniu -

called NeverSeconds, and she would take her camera

NeverSeconds. Codziennie brała ze sobą aparat,

with her every day to school to document

by dokumentować

her school lunches.

obiady szkolne.

Can you spot the vegetable? (Laughter)

Widzicie warzywa? (Śmiech)

And, as sometimes happens,

I jak to czasem bywa,

this blog acquired first dozens of readers,

jej blog najpierw miał kilkudziesięciu,

and then hundreds of readers,

potem kilkuset,

and then thousands of readers, as people tuned in

a w końcu, tysiące czytelników,

to watch her rate her school lunches,

czytających oceny szkolnych obiadów,

including on my favorite category,

w tym moją ulubioną kategorię:

"Pieces of hair found in food." (Laughter)

"Włosy znalezione w jedzeniu". (Śmiech)

This was a zero day. That's good.

Oto "dzień zero". Dobre.

And then two weeks ago yesterday, she posted this.

Jednak dwa tygodnie temu, napisała:

A post that read: "Goodbye."

"Żegnajcie".

And she said, "I'm very sorry to tell you this, but

"Bardzo mi przykro,

my head teacher pulled me out of class today and told me

dziś dyrektor powiedział mi,

I'm not allowed to take pictures in the lunch room anymore.

że nie wolno mi robić zdjęć w stołówce.

I really enjoyed doing this.

Pisanie bloga było frajdą.

Thank you for reading. Goodbye."

Dziękuję wszystkim za czytanie. Żegnajcie".

You can guess what happened next, right? (Laughter)

Można się domyślać, co się stało później. (Śmiech)

The outrage was so swift, so voluminous, so unanimous,

Wybuchło tak gwałtowne oburzenie,

that the Council of Argyll and Bute reversed themselves

że Rada Argyll and Bute, jednogłośnie zmieniła zdanie

the same day and said, "We would,

dodając:

we would never censor a nine-year-old." (Laughter)

"Nigdy, nie ocenzurowalibyśmy bloga 9-latki". (Śmiech)

Except, of course, this morning. (Laughter)

Z wyjątkiem dzisiejszego ranka. (Śmiech)

And this brings up the question,

Tu pojawia się pytanie,

what made them think they could get away

Jakim cudem oni myśleli, że coś takiego

with something like that? (Laughter)

ujdzie im na sucho? (Śmiech)

And the answer is, all of human history prior to now.

Odpowiedź jest prosta i znajduje się w historii ludzkości.

(Laughter) So,

(Śmiech)

what happens when a medium suddenly puts

Co się dzieje, gdy nagle medium

a lot of new ideas into circulation?

wprowadza do obiegu wiele nowych pomysłów?

Now, this isn't just a contemporaneous question.

Pytanie nie dotyczy tylko dzisiejszych czasów.

This is something we've faced several times

Pojawiało się już

over the last few centuries.

w ostatnich kilku stuleciach.

When the telegraph came along, it was clear

Pojawienie się telegrafu oznaczało,

that it was going to globalize the news industry.

globalizację branży informacyjnej.

What would this lead to?

Do czego miało to prowadzić?

Well, obviously, it would lead to world peace.

To oczywiste - do pokoju na świecie.

The television, a medium that allowed us not just to hear

Telewizja, która pozwoliła nam nie tylko słuchać,

but see, literally see, what was going on

ale widzieć, co się dzieje na świecie,

elsewhere in the world, what would this lead to?

do czego to miało prowadzić?

World peace. (Laughter)

Do pokoju na świecie. (Śmiech)

The telephone?

A telefon?

You guessed it: world peace.

Zgadliście: pokój na świecie.

Sorry for the spoiler alert, but no world peace. Not yet.

Przepraszam, ale pokoju na świecie nie ma.

Even the printing press, even the printing press

Zakładano, że prasa drukarska

was assumed to be a tool that was going to enforce

stanie się narzędziem umocnienia

Catholic intellectual hegemony across Europe.

katolickiej hegemonii intelektualnej w Europie.

Instead, what we got was Martin Luther's 95 Theses,

Zamiast tego...95 tez Marcina Lutra,

the Protestant Reformation, and, you know,

reformacja,

the Thirty Years' War. All right,

i wojna trzydziestoletnia.

so what all of these predictions of world peace got right

Wszystkie te prognozy prawidłowo przewidziały,

is that when a lot of new ideas suddenly

że gdy wiele nowych pomysłów nagle

come into circulation, it changes society.

pojawia się w obiegu, doprowadzają do zmian społecznych.

What they got exactly wrong was what happens next.

Jednak całkiem źle przewidziały następstwa.

The more ideas there are in circulation,

Im więcej pomysłów w obiegu,

the more ideas there are for any individual to disagree with.

tym więcej pomysłów, by się z nimi nie zgadzać.

More media always means more arguing.

Więcej mediów zawsze oznacza więcej kłótni.

That's what happens when the media's space expands.

To się dzieje, gdy rozszerza się przestrzeń medialna.

And yet, when we look back on the printing press

Wracając do prasy drukarskiej -

in the early years, we like what happened.

w pierwszych latach bardzo się podobała.

We are a pro-printing press society.

Entuzjastyczne nastawienie do druku.

So how do we square those two things,

Jak pogodzić te dwie rzeczy:

that it leads to more arguing, but we think it was good?

postępowe zmiany i wzrost konfliktów?

And the answer, I think, can be found in things like this.

Odpowiedź znajduje się w takich przykładach.

This is the cover of "Philosophical Transactions,"

To okładka "Philosophical Transactions"

the first scientific journal ever published in English

pierwszego czasopisma naukowego w języku angielskim,

in the middle of the 1600s,

z połowy XVII wieku.

and it was created by a group of people who had been

Stworzone przez grupę ludzi, nazywających siebie

calling themselves "The Invisible College,"

"The Invisible College",

a group of natural philosophers who only later

grupę filozofów przyrody, którzy później

would call themselves scientists,

zaczęli nazywać siebie naukowcami.

and they wanted to improve the way

Chcieli poprawić sposób,

natural philosophers argued with each other,

dysputy filozoficznej.

and they needed to do two things for this.

W tym celu musieli zrobić dwie rzeczy.

They needed openness. They needed to create a norm

Potrzebowali otwartości - stworzyć normę,

which said, when you do an experiment,

który stanowiła by, że publikacja

you have to publish not just your claims,

eksperymentu musi zawierać i tezy

but how you did the experiment.

i opis jego przebiegu.

If you don't tell us how you did it, we won't trust you.

Nie powiesz jak to zrobiłeś, nie uwierzymy ci.

But the other thing they needed was speed.

Druga rzecz, której potrzebowali to szybkość.

They had to quickly synchronize what

Musieli umieć szybko synchronizować

other natural philosophers knew. Otherwise,

wiedzę wszystkich filozofów. W przeciwnym razie

you couldn't get the right kind of argument going.

dyskusja nie była możliwa.

The printing press was clearly the right medium for this,

Druk był odpowiednim medium do tego celu,

but the book was the wrong tool. It was too slow.

ale książka była już zbyt powolna.

And so they invented the scientific journal

Dlatego wymyślili czasopismo naukowe

as a way of synchronizing the argument

jako sposób synchronizacji przebiegu dyskusji

across the community of natural scientists.

we wspólnocie naukowców.

The scientific revolution wasn't created by the printing press.

Rewolucja naukowa nie nastała dzięki prasie.

It was created by scientists,

Dokonali jej naukowcy,

but it couldn't have been created if they didn't have

ale miałoby to miejsca, gdyby nie

a printing press as a tool.

narzędzie w postaci prasy drukarskiej.

So what about us? What about our generation,

A co z nami? Co z naszym pokoleniem,

and our media revolution, the Internet?

naszą rewolucją multimedialną, internetem?

Well, predictions of world peace? Check. (Laughter)

Przewidywany pokój na świecie? Jak wyżej. (Śmiech)

More arguing? Gold star on that one. (Laughter)

Więcej kłótni? Właśnie zdobyliście główną nagrodę. (Śmiech)

(Laughter)

(Śmiech)

I mean, YouTube is just a gold mine. (Laughter)

YouTube to kopalnia takich przykładów. (Śmiech)

Better arguing? That's the question.

Lepszy sposób kłócenia się? Oto jest pytanie.

So I study social media, which means,

Zajmuję się badaniem mediów społecznościowych,

to a first approximation, I watch people argue.

obserwuję jak ludzie się kłócą.

And if I had to pick a group that I think is

I gdybym miał wybrać kto jest

our Invisible College, is our generation's collection of people

naszym Invisible College, to są to ludzie

trying to take these tools and to press it into service,

próbujący wykorzystać te narzędzia

not for more arguments, but for better arguments,

do lepszych dyskusji.

I'd pick the open-source programmers.

Programiści zajmujący się open source.

Programming is a three-way relationship

Programowanie jest trójstronną relacją

between a programmer, some source code,

między programistą, kodem źródłowym

and the computer it's meant to run on, but computers

a komputerami. Jednak one

are such famously inflexible interpreters of instructions

interpretują instrukcje w mało elastyczny sposób.

that it's extraordinarily difficult to write out a set

Niezwykle trudno napisać zestaw

of instructions that the computer knows how to execute,

instrukcji, które komputer wie jak wykonać.

and that's if one person is writing it.

Przy założeniu, że instrukcje pisze jedna osoba.

Once you get more than one person writing it,

Gdy kod pisze więcej osób,

it's very easy for any two programmers to overwrite

łatwo można nadpisać wzajemnie

each other's work if they're working on the same file,

efekty swojej pracy na tym samym pliku.

or to send incompatible instructions

Mogą też przesłać niezgodne instrukcje,

that simply causes the computer to choke,

co spowoduje zawieszenie komputera.

and this problem grows larger

Skala tego problemu zwiększa się

the more programmers are involved.

wraz z rosnącą liczbą programistów.

To a first approximation, the problem of managing

Problem zarządzania

a large software project is the problem

dużym projektem to kwestia

of keeping this social chaos at bay.

utrzymania ludzkiego chaosu pod kontrolą.

Now, for decades there has been a canonical solution

Od dziesięcioleci typowym rozwiązaniem

to this problem, which is to use something called

jest zastosować tzw.

a "version control system,"

"system kontroli wersji".

and a version control system does what is says on the tin.

Działa on tak, jak się nazywa.

It provides a canonical copy of the software

Zakłada przechowywanie podstawowej kopii programu

on a server somewhere.

na serwerze.

The only programmers who can change it are people

Jedyni mogący wprowadzać zmiany,

who've specifically been given permission to access it,

posiadają konkretne uprawnienia dostępu do tej wersji.

and they're only allowed to access the sub-section of it

Dodatkowo, opuszczani są tylko do wycinka,

that they have permission to change.

do którego mają uprawnienia zmiany.

And when people draw diagrams of version control systems,

Zwykle diagramy systemów kontroli wersji

the diagrams always look something like this.

wyglądają tak,

All right. They look like org charts.

jak schematy organizacyjne.

And you don't have to squint very hard

I nie trzeba mocno główkować,

to see the political ramifications of a system like this.

by odkryć "polityczne" konsekwencje systemu.

This is feudalism: one owner, many workers.

To feudalizm: jeden właściciel, wielu pracowników.

Now, that's fine for the commercial software industry.

To dobre w branży oprogramowania komercyjnego.

It really is Microsoft's Office. It's Adobe's Photoshop.

Tak działa Microsoft Office i Adobe Photoshop.

The corporation owns the software.

Właścicielem oprogramowania jest korporacja.

The programmers come and go.

Programiści przychodzą i odchodzą.

But there was one programmer who decided

Ale pojawił się jeden, który stwierdził,

that this wasn't the way to work.

że to nie tak powinno działać.

This is Linus Torvalds.

Nazywa się Linus Torvalds.

Torvalds is the most famous open-source programmer,

Jest najbardziej znany programista open-source,

created Linux, obviously, and Torvalds looked at the way

stworzył Linuksa. Zajął się tym,

the open-source movement had been dealing with this problem.

w jaki sposób open source radził sobie z tym problemem.

Open-source software, the core promise of the open-source license,

Podstawowym założeniem licencji open-source jest,

is that everybody should have access to all the source code

że wszyscy powinni mieć dostęp do całego kodu źródłowego

all the time, but of course, this creates

cały czas. To niesie oczywiście

the very threat of chaos you have to forestall

groźbę chaosu, do którego nie można dopuścić,

in order to get anything working.

jeśli coś ma zadziałać.

So most open-source projects just held their noses

Dlatego w projektach open-source

and adopted the feudal management systems.

przyjęto "feudalny" system zarządzania.

But Torvalds said, "No, I'm not going to do that."

Torvalds powiedział: "nie, nie zamierzam tego zrobić".

His point of view on this was very clear.

Jego punkt widzenia był bardzo klarowny.

When you adopt a tool, you also adopt

Przyjmując narzędzie, przyjmujesz

the management philosophy embedded in that tool,

też filozofię zarządzania z nim związaną.

and he wasn't going to adopt anything that didn't work

Nie miał zamiaru przyjąć czegoś, co nie działałoby

the way the Linux community worked.

jak społeczność linuksowa.

And to give you a sense of how enormous

Aby pokazać jak ogromna była waga

a decision like this was, this is a map

tej decyzji, spójrzcie na mapę

of the internal dependencies within Linux,

wewnętrznych zależności w Linuksie,

within the Linux operating system, which sub-parts

w ramach systemu Linux, gdzie części składowe

of the program rely on which other sub-parts to get going.

programu zależą od innych, które muszą działać, by działał system.

This is a tremendously complicated process.

To niezwykle skomplikowany proces.

This is a tremendously complicated program,

I niezwykle skomplikowany program.

and yet, for years, Torvalds ran this

Dodatkowo Torvalds przez długie lata

not with automated tools but out of his email box.

kierował wszystkim bez zautomatyzowanych narzędzi, ale za pomocą e-maila.

People would literally mail him changes

Ludzie po prostu przysyłali mu zmiany mailem,

that they'd agreed on, and he would merge them by hand.

a on wprowadzał je ręcznie.

And then, 15 years after looking at Linux and figuring out

Po 15 lat obserwowania Linuksa

how the community worked, he said, "I think I know

i jego społeczności powiedział: "Myślę, że wiem

how to write a version control system for free people."

jak napisać system kontroli wersji dla wolnych ludzi".

And he called it "Git." Git is distributed version control.

Nazwał go "Git." To rozproszona kontrola wersji.

It has two big differences

Są dwie duże różnice

with traditional version control systems.

między nią, a tradycyjnymi systemami.

The first is that it lives up to the philosophical promise

Pierwsza, to spełnienie założeń filozofii

of open-source. Everybody who works on a project

open-source. Każdy, kto pracuje nad projektem

has access to all of the source code all of the time.

ma dostęp do całego kodu źródłowego przez cały czas.

And when people draw diagrams of Git workflow,

Diagram przepływu pracy w Git

they use drawings that look like this.

wygląda tak.

And you don't have to understand what the circles

I nie trzeba rozumieć, co oznaczają te kółka,

and boxes and arrows mean to see that this is a far more

pola i strzałki, by zobaczyć, że to bardziej

complicated way of working than is supported

skomplikowany sposób pracy,

by ordinary version control systems.

niż w standardowym systemie.

But this is also the thing that brings the chaos back,

Ale równocześnie przywraca chaos,

and this is Git's second big innovation.

i to jest druga wielka innowacja Git.

This is a screenshot from GitHub, the premier Git hosting service,

Oto zrzut ekranu z GitHub, głównej usługi hostingowej systemu Git.

and every time a programmer uses Git

Za każdym razem, gdy programista go używa,

to make any important change at all,

by wprowadzić jakąkolwiek zmianę,

creating a new file, modifying an existing one,

utworzyć plik, zmodyfikować istniejący,

merging two files, Git creates this kind of signature.

albo połączyć dwa pliki, Git tworzy taki podpis.

This long string of numbers and letters here

Długi ciąg cyfr i liter w tym miejscu,

is a unique identifier tied to every single change,

to unikatowy identyfikator związany z każdą zmianą,

but without any central coordination.

ale bez centralnej koordynacji.

Every Git system generates this number the same way,

Każdy system Git generuje numer w ten sam sposób.

which means this is a signature tied directly

Podpis jest bezpośrednio powiązany

and unforgeably to a particular change.

i nie do oddzielenia od zmiany.

This has the following effect:

Ma to następujące skutki:

A programmer in Edinburgh and a programmer in Entebbe

Programista w Edynburgu i programista w Entebbe

can both get the same -- a copy of the same piece of software.

mogą dostać to samo - kopię tego samego oprogramowania.

Each of them can make changes and they can merge them

Każdy z nich może dokonać zmian i scalić je

after the fact even if they didn't know

po fakcie, nawet jeśli wcześniej nie wiedzieli

of each other's existence beforehand.

o swoim istnieniu.

This is cooperation without coordination.

To właśnie jest współpraca bez koordynacji.

This is the big change.

To jest ta wielka zmiana.

Now, I tell you all of this not to convince you that it's great

Nie mówię o tym, by przekonać was jakie to świetne,

that open-source programmers now have a tool

że programiści open source mają teraz narzędzie

that supports their philosophical way of working,

wspierające filozofię ich pracy,

although I think that is great.

chociaż tak uważam.

I tell you all of this because of what I think it means

Mówię o tym, bo wiem co to oznacza

for the way communities come together.

dla sposobu współpracy w społecznościach.

Once Git allowed for cooperation without coordination,

Umożliwiając współpracę bez koordynacji,

you start to see communities form

Git dał początek rozwoju niezwykle dużych

that are enormously large and complex.

i złożonych społeczności.

This is a graph of the Ruby community.

Oto schemat społeczności języka Ruby.

It's an open-source programming language,

To otwarty język programowania.

and all of the interconnections between the people --

Wszystkie połączenia między ludźmi...

this is now not a software graph, but a people graph,

to wykres przedstawiający ludzi, nie oprogramowania.,

all of the interconnections among the people

wszystkie połączenia między osobami

working on that project —

pracującymi nad tym projektem...

and this doesn't look like an org chart.

Nie wygląda jak schemat organizacyjny,

This looks like a dis-org chart, and yet,

raczej dezorganizacyjny, a mimo to,

out of this community, but using these tools,

społeczność, pod warunkiem używania tych narzędzi,

they can now create something together.

może stworzyć coś razem.

So there are two good reasons to think that

Dlatego są dwa powody, aby myśleć,

this kind of technique can be applied

że tego rodzaju technikę można stosować

to democracies in general and in particular to the law.

w szeroko pojętej demokracji, w stanowieniu prawa.

When you make the claim, in fact,

Gdy mówisz publicznie,

that something on the Internet is going to be good

że internet zwiastuje coś dobrego

for democracy, you often get this reaction.

dla demokracji, często dostajesz taki odzew.

(Music) (Laughter)

(Muzyka) (Śmiech)

Which is, are you talking about the thing

Twierdzisz, że chodzi

with the singing cats? Like, is that the thing

o śpiewające koty? Czy to jest to,

you think is going to be good for society?

co ma przynieść dobro społeczeństwu?

To which I have to say, here's the thing

Odpowiadam na to tak - z tymi kotami jest tak,

with the singing cats. That always happens.

jak zawsze. To zawsze się zdarza.

And I don't just mean that always happens with the Internet,

I nie dotyczy tylko internetu,

I mean that always happens with media, full stop.

a każdych mediów, kropka.

It did not take long after the rise

Nie trzeba było długo czekać,

of the commercial printing press before someone

by po pojawieniu się druku,

figured out that erotic novels were a good idea. (Laughter)

ktoś stwierdził, że drukowanie powieści erotycznych to dobry pomysł. (Śmiech)

You don't have to have an economic incentive to sell books

Nie musisz mieć motywacji ekonomicznej

very long before someone says, "Hey, you know what I bet

ani długo czekać, zanim ktoś powie: "Hej, wiecie co?

people would pay for?" (Laughter)

Wiem za co ludzie zapłacą" (Śmiech)

It took people another 150 years to even think

Trzeba było kolejnych 150 lat, by ktoś w ogóle

of the scientific journal, right? So -- (Laughter) (Applause)

pomyślał o czymś takim jak pismo naukowe... (Śmiech) (Brawa)

So the harnessing by the Invisible College

Wykorzystanie druku przez Invisible College,

of the printing press to create the scientific journal

do tworzenia pisma naukowego,

was phenomenally important, but it didn't happen big,

było niesamowicie ważnym wydarzeniem, ale nie odbyło się z hukiem,

and it didn't happen quick, and it didn't happen fast, so

nie stało się szybko ani nagle,

if you're going to look for where the change is happening,

więc jeśli masz zamiar szukać zmian,

you have to look on the margins.

patrz na obrzeża.

So, the law is also dependency-related.

Działanie przepisów wiąże się też z zależnościami.

This is a graph of the U.S. Tax Code,

Oto schemat ordynacji podatkowej USA

and the dependencies of one law on other laws

i zależności jednej ustawy od innych

for the overall effect.

do uzyskania końcowego efektu.

So there's that as a site for source code management.

Istnieje strona do zarządzania kodami źródłowymi.

But there's also the fact that law is another place

Ale prawo i przepisy to także zjawisko,

where there are many opinions in circulation,

na którego temat cyrkuluje wiele opinii,

but they need to be resolved to one canonical copy,

które muszą doprowadzić do powstania jednej, wzorcowej.

and when you go onto GitHub, and you look around,

Wchodząc na GitHub i rozglądając się chwilę

there are millions and millions of projects,

można odkryć, że istnieją miliony projektów,

almost all of which are source code,

dotyczących kodów źródłowych.

but if you look around the edges, you can see people

A spoglądając na obrzeża, znajdujemy

experimenting with the political ramifications

ludzi eksperymentujących z politycznymi konsekwencjami

of a system like that.

stosowania takiego systemu.

Someone put up all the Wikileaked cables

Ktoś umieścił wszystkie depesze

from the State Department, along with software used

Departamentu Stanu ujawnione przez WikiLeaks oraz program

to interpret them, including my favorite use ever

do interpretowania treści, w tym, moj ulubiony sposób

of the Cablegate cables, which is a tool for detecting

wykorzystania ich treści, czyli narzędzie do wykrywania

naturally occurring haiku in State Department prose.

samorzutnie powstałych haiku w "prozie" Departamentu Stanu.

(Laughter)

(Śmiech)

Right. (Laughter)

Dobrze. (Śmiech)

The New York Senate has put up something called

Senat Nowego Jorku zamieścił coś, zwanego

Open Legislation, also hosting it on GitHub,

Open Legislation na GitHub.

again for all of the reasons of updating and fluidity.

Znowu - z uwagi na aktualizację i płynność.

You can go and pick your Senator and then you can see

Możesz wejść, wybrać senatora i zobaczyć

a list of bills they have sponsored.

wykaz ustaw, przy których pracował.

Someone going by Divegeek has put up the Utah code,

Kogoś o nicku Divegeek wrzucił kodeks Utah,

the laws of the state of Utah, and they've put it up there

prawa tam obowiązującego. Zamieścił to

not just to distribute the code,

nie tylko po to, by rozpowszechniać "kod".

but with the very interesting possibility that this could

Stworzył ciekawą możliwość użycia

be used to further the development of legislation.

tego do dalszego rozwoju prawodawstwa.

Somebody put up a tool during the copyright debate

Podczas zeszłorocznej debaty senackiej o prawach autorskich

last year in the Senate, saying, "It's strange that Hollywood

ktoś zamieścił narzędzie i napisał: "to dziwne, że Hollywood

has more access to Canadian legislators

ma większy dostęp do kanadyjskich ustawodawców

than Canadian citizens do. Why don't we use GitHub

niż obywatele Kanady. Dlaczego nie wykorzystać GitHub

to show them what a citizen-developed bill might look like?"

do pokazania jak mógłby wyglądać projekt ustawy opracowany przez obywateli"?

And it includes this very evocative screenshot.

Do tego odnosi się prezentowany zrzut ekranu.

This is a called a "diff," this thing on the right here.

To z prawej nazywa się "diff".

This shows you, for text that many people are editing,

W przypadku tekstu edytowanego przez wielu ludzi "diff" pokazuje,

when a change was made, who made it,

kto i kiedy wprowadził zmianę

and what the change is.

i na czym polegała.

The stuff in red is the stuff that got deleted.

Elementy w kolorze czerwonym to te, które usunięto,

The stuff in green is the stuff that got added.

w zielonym, które zostały dodane.

Programmers take this capability for granted.

Programiści biorą tę możliwość za pewnik.

No democracy anywhere in the world offers this feature

Nie ma demokracji na całym świecie dającej taką funkcję

to its citizens for either legislation or for budgets,

obywatelom odnośnie ustawodawstwa lub budżetów,

even though those are the things done

mimo że te rzeczy powstają

with our consent and with our money.

za naszą zgodą i z naszych pieniędzy.

Now, I would love to tell you that the fact

Naprawdę chciałbym móc powiedzieć, że fakt

that the open-source programmers have worked out

wypracowania przez open source

a collaborative method that is large scale, distributed,

wspólnej metody, wielkoskalowej, rozproszonej,

cheap, and in sync with the ideals of democracy, I would love

taniej i zgodnej z ideałami demokracji...

to tell you that because those tools are in place,

Chciałbym móc powiedzieć, że skoro mamy już odpowiednie narzędzia,

the innovation is inevitable. But it's not.

to innowacja jest nieunikniona. Ale tak nie jest.

Part of the problem, of course, is just a lack of information.

Jedna z przyczyn to brak informacji.

Somebody put a question up on Quora saying,

Ktoś umieścił pytanie w serwisie Quora:

"Why is it that lawmakers don't use

"Dlaczego ustawodawcy nie używają

distributed version control?"

rozproszonej kontroli wersji"?

This, graphically, was the answer. (Laughter)

Uzyskał taką graficzną odpowiedź. (Śmiech)

(Laughter) (Applause)

(Śmiech) (Brawa)

And that is indeed part of the problem, but only part.

Faktycznie, to część problemu, ale tylko część.

The bigger problem, of course, is power.

Większy problem to oczywiście władza.

The people experimenting with participation don't have

Ludzie eksperymentujący z udziałem w tych procesach

legislative power, and the people who have legislative

nie mają władzy ustawodawczej, a ludzie, którzy ją mają

power are not experimenting with participation.

nie eksperymentują ze zmianą udziału.

They are experimenting with openness.

Eksperymentują z otwartością.

There's no democracy worth the name that doesn't have

Demokracja jest nic nie warta, jeśli nie ma

a transparency move, but transparency is openness

przejrzystości ruchu, ale przejrzystość to otwartość

in only one direction, and being given a dashboard

tylko w jednym kierunku. Deska rozdzielcza

without a steering wheel has never been the core promise

bez kierownicy nigdy nie była fundamentem

a democracy makes to its citizens.

demokracji dla swych obywateli.

So consider this.

Zastanówcie się nad tym.

The thing that got Martha Payne's opinions

Marta Payne mogła upubliczniać swoje opinie

out into the public was a piece of technology,

dzięki technologii,

but the thing that kept them there was political will.

ale to wola polityczna to umożliwiła.

It was the expectation of the citizens

Obywatele oczekiwali,

that she would not be censored.

że nie będą cenzurowane.

That's now the state we're in with these collaboration tools.

Podobnie jest obecnie z narzędziami współpracy.

We have them. We've seen them. They work.

Mamy je. Dostrzegliśmy. Działają.

Can we use them?

Możemy ich użyć?

Can we apply the techniques that worked here to this?

Możemy zastosować techniki, które się sprawdziły?

T.S. Eliot once said, "One of the most momentous things

T.S. Eliot powiedział, "jedną z najbardziej doniosłych rzeczy,

that can happen to a culture

jaka może się zdarzyć w kulturze,

is that they acquire a new form of prose."

to powstanie nowej formy prozy".

I think that's wrong, but -- (Laughter)

Moim zdaniem nie miał racji... (Śmiech)

I think it's right for argumentation. Right?

Myślę, że jest to prawdziwe w tej argumentacji.

A momentous thing that can happen to a culture

Doniosła rzecz, jaka może się zdarzyć kulturze

is they can acquire a new style of arguing:

to opracowanie nowego stylu prowadzenia sporów:

trial by jury, voting, peer review, now this. Right?

ława przysięgłych, prawo głosu, recenzowanie i to, o czym mówiłem. Zgadzacie się?

A new form of arguing has been invented in our lifetimes,

Nowa forma prowadzenia sporów została wynaleziona za naszego życia,

in the last decade, in fact.

w ciągu ostatniej dekady.

It's large, it's distributed, it's low-cost,

Jest wielka, rozproszona, tania

and it's compatible with the ideals of democracy.

i zgodna z ideami demokracji.

The question for us now is, are we going to let

A pytanie brzmi: czy mamy zamiar zostawić

the programmers keep it to themselves?

to narzędzie wyłącznie programistom?

Or are we going to try and take it and press it into service

A może spróbujemy wykorzystać je dla dobra

for society at large?

całego społeczeństwa?

Thank you for listening. (Applause)

Dziękuję za uwagę. (Brawa)

(Applause)

(Brawa)

Thank you. Thank you. (Applause)

Dziękuję. Dziękuję. (Brawa)