How loss helped one artist find beauty in imperfection | Alyssa Monks

Tłumaczenie: Hannah 527 Korekta: Sara Czekała

I'm a painter.

Jestem malarką.

Maluję figuratywne obrazy dużego formatu,

I make large-scale figurative paintings,

which means I paint people

co znaczy, że maluję ludzi

like this.

W ten sposób.

But I'm here tonight to tell you about something personal

Dziś jestem tutaj, by opowiedzieć o czymś osobistym

that changed my work and my perspective.

co zmieniło moją pracę i spojrzenie.

It's something we all go through,

Wszyscy przez to przechodzimy

and my hope is that my experience may be helpful to somebody.

i mam nadzieję, że moje doświadczenie okaże się dla kogoś pomocne.

To give you some background on me, I grew up the youngest of eight.

Opowiem o sobie: dorastałam jako najmłodsza z 8 rodzeństwa.

Tak, w mojej rodzinie było 8 dzieci.

Yes, eight kids in my family.

I have six older brothers and a sister.

Mam 6 starszych braci i siostrę.

To give you a sense of what that's like,

Żeby trochę to opisać -

when my family went on vacation,

kiedy rodzina jechała na wakacje

we had a bus.

mieliśmy busa.

(Laughter)

[ŚMIECH]

My supermom would drive us all over town

Moja wspaniała mama prowadziła i jechała przez całe miasto

to our various after-school activities --

od jednego pozaszkolnego zajęcia do drugiego -

not in the bus.

nie w busie.

We had a regular car, too.

Mieliśmy też normalne auto,

Zawoziła mnie na zajęcia plastyczne,

She would take me to art classes,

and not just one or two.

ale nie na jedne czy dwoje zajęć.

Zabierała mnie na wszystkie możliwe zajęcia plastyczne odkąd miałam 8 do 16 lat

She took me to every available art class from when I was eight to 16,

bo tylko tego chciałam.

because that's all I wanted to do.

Odbyła nawet ze mną zajęcia w Nowym Jorku.

She even took a class with me in New York City.

Jako najmłodsza z 8 uczyłam się sztuki przetrwania.

Now, being the youngest of eight, I learned a few survival skills.

Rule number one:

Zasada numer 1:

nie daj się przyłapać starszemu bratu na robieniu czegoś głupiego.

don't let your big brother see you do anything stupid.

So I learned to be quiet and neat

Nauczyłam się być cicha i schludna,

uważałam na to, co robię i jak to robię.

and careful to follow the rules and stay in line.

But painting was where I made the rules.

Ale w malowaniu to ja ustalałam reguły.

That was my private world.

To był mój prywatny świat.

By 14, I knew I really wanted to be an artist.

Kiedy miałam 14 lat naprawdę chciałam być artystką.

Miałam wielki plan, żeby malowanie utrzymywać z pracy kelnerki.

My big plan was to be a waitress to support my painting.

Dalej więc szkoliłam zdolności.

So I continued honing my skills.

I went to graduate school and I got an MFA,

Szkończyłam szkołę artystyczną i dostałam dyplom,

and at my first solo show, my brother asked me,

na pierwszej indywidualnej wystawie mój brat zapytał:

"What do all these red dots mean next to the paintings?"

"Co znaczą te wszystkie czerwone kropki obok obrazów?"

Nobody was more surprised than me.

Byłam bardzo zaskoczona.

Te czerwone kropki znaczyły że obraz jest sprzedany

The red dots meant that the paintings were sold

i że będę mogła zapłacić czynsz

and that I'd be able to pay my rent

dzięki obrazom.

with painting.

Now, my apartment had four electrical outlets,

Teraz w moim mieszkaniu były cztery gniazdka elektryczne,

i nie dało się używać mikrofali i tostera równocześnie,

and I couldn't use a microwave and a toaster at the same time,

but still, I could pay my rent.

ale jednak - mogłam zapłacić czynsz.

Więc byłam bardzo szczęśliwa.

So I was very happy.

To jest obraz z tamtego czasu.

Here's a painting from back around that time.

Chciałam, żeby był jak najbardziej realistyczny.

I needed it to be as realistic as possible.

It had to be specific and believable.

Musiał być oryginalny i wiarygodny.

This was the place where I was isolated and in total control.

W tym miejscu byłam samotna i miałam wszystko pod kontrolą.

Od tamtego czasu zrobiłam karierę malując ludzi w wodzie.

Since then, I've made a career of painting people in water.

Bathtubs and showers were the perfect enclosed environment.

Wanny i prysznice były idealną zamkniętą scenerią.

It was intimate and private,

Były intymne, prywatne,

a woda była skomplikowanym wyzwaniem, które angażowało mnie przez dekadę.

and water was this complicated challenge that kept me busy for a decade.

I made about 200 of these paintings,

Stworzyłam ponad 200 tych obrazów,

some of them six to eight feet,

niektóre na 6 - 8 stóp,

like this one.

jak ten.

Do tego obrazu zmieszałam mąkę z wodą z kąpieli,

For this painting, I mixed flour in with the bathwater to make it cloudy

and I floated cooking oil on the surface

i dodałam olej spożywczy na powierzchnię

and stuck a girl in it,

posadziłam w nim dziewczynę

and when I lit it up,

i podpaliłam to,

it was so beautiful I couldn't wait to paint it.

było tak piękne, że nie mogłam doczekać się, aż to namaluję.

Wiodła mną taka impulsywna ciekawość,

I was driven by this kind of impulsive curiosity,

chęć dodawania stale czegoś nowego:

always looking for something new to add:

vinyl, steam, glass.

winyl, para, szkło.

I once put all this Vaseline in my head and hair

Raz nałożyłam sobie wazelinę na głowę i włosy

just to see what that would look like.

żeby zobaczyć, jak to wygląda.

Don't do that.

Nie róbcie tego.

(Laughter)

[ŚMIECH]

Więc szło dobrze.

So it was going well.

I was finding my way.

Odnajdywałam swoją drogę.

Byłam ciekawa, zmotywowana,

I was eager and motivated

and surrounded by artists,

otaczali mnie artyści,

odwiedziałam zawsze wernisaże i imprezy.

always going to openings and events.

I was having some success and recognition

Osiągnęłam pewien sukces i uznanie

and I moved into an apartment with more than four outlets.

wprowadziłam się do mieszkania gdzie było więcej gniazdek.

Moja mama i ja siadywałyśmy do późna

My mom and I would stay up very late

talking about our latest ideas and inspiring each other.

i rozmawiałyśmy o nowych ideach i wzajemnie się inspirowałyśmy.

She made beautiful pottery.

Ona tworzyła piękną ceramikę.

I have a friend named Bo who made this painting

Mam przyjaciela Bo który namalował taki obraz

of his wife and I dancing by the ocean,

z żoną i ze mną, jak tańczymy nad oceanem

and he called it "The Light Years."

i zatytułował "Lata świetlne".

I asked him what that meant, and he said,

Zapytałam go, co to znaczy, a on powiedział

"Cóż, wtedy wkroczyłaś w dorosłość, nie jesteś już dzieckiem,

"Well, that's when you've stepped into adulthood, you're no longer a child,

ale nie jesteś obciążona przez odpowiedzialność życiową".

but you're not yet weighed down by the responsibilities of life."

To było to. To były "beztroskie lata."

That was it. It was the light years.

8. października 2011

On October 8, 2011,

the light years came to an end.

"beztroskie lata" dobiegły końca.

Moja mama dostała diagnozę raka płuc.

My mom was diagnosed with lung cancer.

Rozprzestrzenił się w kościach i mózgu.

It had spread to her bones, and it was in her brain.

Kiedy mi to powiedziała upadłam na kolana.

When she told me this, I fell to my knees.

I totally lost it.

Zupełnie się załamałam.

And when I got myself together and I looked at her,

A kiedy się pozbierałam i spojrzałam na nią,

I realized, this isn't about me.

zrozumiałam, że nie chodzi o mnie.

This is about figuring out how to help her.

Chodzi o to, żeby wymyślić, jak jej pomóc.

Ojciec jest lekarzem,

My father is a doctor,

wielką zaletą była możliwość, że prowadził jej przypadek

and so we had a great advantage having him in charge,

and he did a beautiful job taking care of her.

i że zrobił świetną robotę zajmując się nią.

But I, too, wanted to do everything I could to help,

Ale ja też chciałam zrobić wszystko żeby pomóc,

so I wanted to try everything.

więc chciałam spróbować wszystkiego.

Wszyscy próbowaliśmy.

We all did.

I researched alternative medicines,

Badałam terapie alternatywne,

diety, kuracje sokami, akupunkturę.

diets, juicing, acupuncture.

Finally, I asked her,

W końcu ją zapytałam,

"Is this what you want me to do?"

"czy to właśnie mam według ciebie robić?"

And she said, "No."

A ona powiedziała: nie.

Powiedziała: "Daj na wstrzymanie. Bedę cię potrzebować później."

She said, "Pace yourself. I'm going to need you later."

She knew what was happening,

Wiedziała, co się dzieje,

and she knew what the doctors

wiedziała też coś,

and the experts and the internet didn't know:

czego lekarze i eksperci oraz Internet nie wiedzieli:

how she wanted to go through this.

w jaki sposób chciała przez to przejść.

I just needed to ask her.

Po prostu musiałam ją zapytać.

I realized that if I tried to fix it,

Zauważyłam, że jeśli będę próbować to naprawić,

I would miss it.

to wszystko zepsuję.

Zaczęłam więc z nią przebywać,

So I just started to be with her,

whatever that meant and whatever situation came up,

cokolwiek to znaczyło i czegokolwiek wymagała sytuacja,

po prostu jej słuchałam.

just really listen to her.

Jeśli wcześniej stawiałam opór, wtedy się poddałam,

If before I was resisting, then now I was surrendering,

odpuszczałam kontrolowanie czegoś, czego się nie dało kontrolować

giving up trying to control the uncontrollable

and just being there in it with her.

i byłam z nią w tej sytuacji.

Czas zwolnił,

Time slowed down,

and the date was irrelevant.

czas przestał mieć znaczenie.

We developed a routine.

Miałyśmy codzienne rytuały.

Codziennie rano wczołgiwałam się do jej łóżka, żeby z nią spać.

Early each morning I would crawl into bed with her and sleep with her.

Brat przychodził na śniadanie

My brother would come for breakfast

and we'd be so glad to hear his car coming up the driveway.

i z takim zadowoleniem słyszeliśmy kiedy wjeżdzał autem na podjazd.

So I'd help her up and take both her hands

Więc pomagałam jej, brałam za ręce

i pomagałam dojść do kuchni.

and help her walk to the kitchen.

She had this huge mug she made

Miała taki wielki kubek, który zrobiła

she loved to drink her coffee out of,

uwielbiała pić z niego kawę,

and she loved Irish soda bread for breakfast.

i uwielbiała jeść na śniadanie irlandzki chleb pieczony na sodzie.

Afterwards was the shower,

Potem był prysznic,

uwielbiała tę część programu.

and she loved this part.

Lubiła ciepłą wodę,

She loved the warm water,

so I made this as indulgent as I could,

więc przygotowywałam najprzyjemniejszą kąpiel,

jak w spa.

like a spa.

My sister would help sometimes.

Czasem pomagała moja siostra.

We had warm towels

Miałyśmy przygotowane ciepłe ręczniki

and slippers ready immediately

so she never got cold for a second.

i kapcie, żeby nie zmarzła

ani przez chwilę.

I'd blow-dry her hair.

Suszyłam jej włosy suszarką.

My brothers would come in the evenings and bring their kids,

Moi bracia przychodzili wieczorami ze swoimi dziećmi

and that was the highlight of her day.

i to było zwieńczenie dnia.

Over time, we started to use a wheelchair,

Z czasem zaczeliśmy używać wózka inwalidzkiego,

and she didn't want to eat so much,

ona nie chciała zbyt dużo jeść,

and she used the tiniest little teacup we could find to drink her coffee.

Do picia kawy używała najmniejszej filiżaneczki.

I couldn't support her myself anymore,

Nie dawałam rady dłużej sama się nią zajmować,

so we hired an aide to help me with the showers.

więc wynajęliśmy pomoc do wsparcia przy prysznicach.

These simple daily activities

Te proste codzienne czynności

urosły do roli rytuału,

became our sacred ritual,

powtarzałyśmy je codziennie.

and we repeated them day after day

as the cancer grew.

a rak rósł.

It was humbling and painful

To było bolesne i uczące pokory.

and exactly where I wanted to be.

Byłam na swoim miejscu.

Nazwałyśmy ten czas "piękno w okropności".

We called this time "the beautiful awful."

She died on October 26, 2012.

Umarła 26 października 2012 roku.

It was a year and three weeks after her diagnosis.

W rok i trzy tygodnie po otrzymaniu diagnozy.

She was gone.

Odeszła.

My brothers, sister, and father and I

Moi bracia, siostra, ojciec i ja

all came together in this supportive and attentive way.

wszyscy dawaliśmy sobie wsparcie.

It was as though our whole family dynamic

Było tak, jakby cała dynamika naszej rodziny

and all our established roles vanished

i wszystkie nasze ustalone role zanikły

and we were just all together in this unknown,

i byliśmy właśnie wszyscy razem w tej nieznanej sytuacji,

feeling the same thing

and taking care of each other.

czuliśmy to samo

I'm so grateful for them.

i wzajemnie się sobą zajmowaliśmy.

Jestem im taka wdzięczna.

Jako ktoś, kto najwięcej czasu spędza samotnie pracując w studio

As someone who spends most of my time alone in a studio working,

I had no idea that this kind of connection

nie miałam pojęcia, że taka więź

could be so important, so healing.

może być tak ważna, tak uzdrawiająca.

This was the most important thing.

To było najważniejsze.

Tego właśnie zawsze pragnęłam.

It was what I always wanted.

So after the funeral, it was time for me to go back to my studio.

Więc po pogrzebie to był czas, żeby wrócić do mojego studio.

Spakowałam auto i pojechałam z powrotem na Brooklyn,

So I packed up my car and I drove back to Brooklyn,

and painting is what I've always done, so that's what I did.

i ponieważ zawsze malowałam, więc właśnie to robiłam.

And here's what happened.

I stała się taka rzecz.

It's like a release of everything that was unraveling in me.

To jak wypuszczenie wszystkiego, co było we mnie splątane.

Ta bezpieczna przestrzeń, wyjątkowo staranie stworzona,

That safe, very, very carefully rendered safe place

that I created in all my other paintings,

którą wykreowałam w moich obrazach

it was a myth.

była mitem.

It didn't work.

Nie sprawdziła się.

And I was afraid, because I didn't want to paint anymore.

I przestraszyłam się, ponieważ już nie chciałam malować.

Więc poszłam do lasu.

So I went into the woods.

I thought, I'll try that, going outside.

Pomyślałam - spróbuję tego, wyjdę na zawnątrz.

I got my paints, and I wasn't a landscape painter,

Wziełam swoje farby, nie byłam pejzażystką,

but I wasn't really much of any kind of painter at all,

ale w ogóle nie byłam żadnym szczególnym rodzajem malarza,

so I had no attachment, no expectation,

nie byłam więc przywiązana, niczego nie oczekiwałam,

which allowed me to be reckless and free.

co pozwoliło mi być beztroską i wolną.

I actually left one of these wet paintings

Właściwie to zostawiłam jeden z tych mokrych obrazów

outside overnight

w nocy na zewnątrz

w jakimś oświetlonym miejscu w lesie.

next to a light in the woods.

Do rana cały obraz pokryły owady.

By the morning it was lacquered with bugs.

Ale nie przeszkadzało mi to. To nie miało już znaczenia.

But I didn't care. It didn't matter. It didn't matter.

I took all these paintings back to my studio,

Wzięłam wszystkie te obrazy z powrotem do studia,

and scraped them, and carved into them,

i zdrapywałam je,

and poured paint thinner on them,

i oblewałam rzadszą farbą,

put more paint on top, drew on them.

dając więcej farby na górze, rysowałam na nich.

I had no plan,

Nie miałam planu,

but I was watching what was happening.

ale obserwowałam co się działo.

To jest ten z przyklejonymi owadami.

This is the one with all the bugs in it.

I wasn't trying to represent a real space.

Nie chicałam odwzorowywać realnej przestrzeni.

It was the chaos and the imperfections that were fascinating me,

Fascynowały mnie chaos i niedoskonałości,

and something started to happen.

I coś zaczęło się dziać.

Odzyskałam ciekawość.

I got curious again.

To jeszcze jeden z tych z lasu.

This is another one from the woods.

There was a caveat now, though.

Jednak było w tym zastrzeżenie.

I couldn't be controlling the paint like I used to.

Nie mogłam, jak wcześniej kontrolować farby.

It had to be about implying and suggesting,

Sugestia,

a nie wyjaśnianie i opisywanie.

not explaining or describing.

And that imperfect, chaotic, turbulent surface

I ta niedoskonała, chaotyczna, niespokojna powierzchnia

is what told the story.

przedstawiała całą sprawę.

I started to be as curious as I was when I was a student.

Odzyskałam ciekawość z czasów studiów.

Więc zapragnęłam na tych obrazach umieścić ludzi,

So the next thing was I wanted to put figures in these paintings, people,

i bardzo podobało mi się to nowe otoczenie,

and I loved this new environment,

so I wanted to have both people and this atmosphere.

chciałam zachować klimat, ale dodać ludzi.

When the idea hit me of how to do this,

Kiedy uderzył mnie ten pomysł,

I got kind of nauseous and dizzy,

dostałam trochę mdłości i zawrotów głowy,

which is really just adrenaline, probably,

to pewnie była adrenalina,

but for me it's a really good sign.

ale dla mnie to był dobry znak.

And so now I want to show you what I've been working on.

Więc teraz chcę wam pokazać nad czym ostatnio pracuję.

It's something I haven't shown yet, and it's like a preview, I guess,

To coś, czego jeszcze nie pokazałam, taki przedpokaz

of my upcoming show,

mojej najbliższej wystawy,

what I have so far.

tego, co do tej pory mam.

Expansive space

Otwarta przestrzeń,

zamiast odizolowanej wanny.

instead of the isolated bathtub.

I'm going outside instead of inside.

Zamiast do wewnątrz - wychodzę na zewnątrz.

Loosening control,

Rozluźniam kontrolę,

savoring the imperfections,

napawam się niedoskonałościami,

allowing the --

pozwalam na -

allowing the imperfections.

pozwalam na niedoskonałości.

I w tej niedoskonałości,

And in that imperfection,

you can find a vulnerability.

można znaleźć podatność na zranienie.

I could feel my deepest intention, what matters most to me,

Mogłam odczuć najgłębszy zamiar, to, co dla mnie najważniejsze,

to połączenie między ludźmi,

that human connection

that can happen in a space where there's no resisting or controlling.

które może rozegrać się w przestrzeni, gdzie nie ma oporu ani kontroli.

I want to make paintings about that.

Takie obrazy chcę tworzyć.

So here's what I learned.

Zatem tego właśnie się nauczyłam.

We're all going to have big losses in our lives,

Wszyscy w życiu doświadczymy głębokich strat,

może pracy albo kariery,

maybe a job or a career,

relationships, love, our youth.

związków, miłości, naszej młodości.

We're going to lose our health,

Stracimy zdrowie,

people we love.

ludzi, których kochamy.

These kinds of losses are out of our control.

Nie ma się kontroli nad taką utratą.

They're unpredictable,

Nie da się jej przewidzieć,

and they bring us to our knees.

i sprowadza nas na kolana.

Uważam: powinniśmy jej na to pozwolić.

And so I say, let them.

Fall to your knees. Be humbled.

Upadnijmy na te kolana. Nabierzmy pokory.

Let go of trying to change it

Przestańmy chcieć to zmienić

or even wanting it to be different.

i czekać, aż to się zmieni.

It just is.

Tak po prostu jest.

And then there's space,

A potem istnieje przestrzeń,

and in that space feel your vulnerability,

i w tej przestrzeni trzeba poczuć swoją podatność na zranienie,

what matters most to you,

odczuć, co jest dla nas najważniejsze,

your deepest intention.

wasze najgłębsze zamiary.

And be curious to connect

I z ciekawością połączyć się z tym,

to what and who is really here,

z tym co naprawdę w was się znajduje.

awake and alive.

Żywe i przebudzone.

Tego wszyscy pragniemy.

It's what we all want.

Let's take the opportunity to find something beautiful

Wykorzystajmy okazję, żeby odnaleźć coś pięknego

in the unknown, in the unpredictable,

w tym, co nieznane, nieprzewidywalne,

and even in the awful.

a nawet okropne.

Thank you.

Dziękuje.

(Applause)