Brian Skerry reveals ocean's glory -- and horror

Tłumaczenie: Magdalena Daniel Korekta: Kinga Skorupska

I would like to share with you this morning

Chciałbym się dziś z Państwem podzielić

some stories about the ocean

kilkoma morskimi opowieściami

through my work as a still photographer

zebranymi podczas mojej pracy

for National Geographic magazine.

dla magazynu National Geographic.

I guess I became an underwater photographer

Zostałem podwodnym fotografem

and a photojournalist

i fotoreporterem,

because I fell in love with the sea as a child.

bo od dzieciństwa kochałem morze.

And I wanted to tell stories

Chciałem opowiadać historie

about all the amazing things I was seeing underwater,

o wspaniałościach, które widziałem pod wodą,

incredible wildlife and interesting behaviors.

o dzikiej przyrodzie i jej zachowaniach.

And after even 30 years of doing this,

I nawet po 30 latach odkrywania oceanu,

after 30 years of exploring the ocean,

I nawet po 30 latach odkrywania oceanu,

I never cease to be amazed

płynące z tego niezwykłe doświadczenia

at the extraordinary encounters that I have while I'm at sea.

nie przestały mnie zachwycać.

But more and more frequently these days

Ale w dzisiejszych czasach coraz częściej

I'm seeing terrible things underwater as well,

dostrzegam pod wodą również rzeczy potworne,

things that I don't think most people realize.

których większość ludzi nie dostrzega.

And I've been compelled to turn my camera towards these issues

Muszę fotografować także i je, by moja opowieść była kompletna.

to tell a more complete story.

Muszę fotografować także i je, by moja opowieść była kompletna.

I want people to see what's happening underwater,

Chciałbym, by ludzie zajrzeli pod powierzchnię,

both the horror and the magic.

poznali grozę i magię wód.

The first story that I did for National Geographic,

Pierwszym materiałem dla National Geographic,

where I recognized the ability to include

w którym odkryłem możliwość wplatania

environmental issues within a natural history coverage,

problematyki środowiskowej

was a story I proposed on harp seals.

był reportaż o fokach grenlandzkich.

The story I wanted to do initially

Początkowo planowałem skupić się

was just a small focus to look at the few weeks each year

na ukazaniu kilku tygodni w roku,

where these animals migrate down from the Canadian arctic

kiedy zwierzęta te migrują z Arktyki Kanadyjskiej

to the Gulf of St. Lawrence in Canada

do Zatoki Św. Wawrzyńca w Kanadzie,

to engage in courtship, mating and to have their pups.

by oddać się godom i narodzinom potomstwa.

And all of this is played out against

Wszystko to dzieje się na tle

the backdrop of transient pack ice

okresowych kier lodowych,

that moves with wind and tide.

które płyną z wiatrem i prądem.

And because I'm an underwater photographer,

A ponieważ jestem podwodnym fotografem,

I wanted to do this story from both above and below,

chciałem ukazać tę historię z obu stron tafli wody,

to make pictures like this that show one of these little pups

sfotografować, jak młode uczą się pływać w lodowatej wodzie.

making its very first swim in the icy 29-degree water.

sfotografować, jak młode uczą się pływać w lodowatej wodzie.

But as I got more involved in the story,

Ale im bardziej się angażowałem,

I realized that there were two big environmental issues I couldn't ignore.

tym bardziej narzucały się kwestie ekologiczne.

The first was that these animals continue to be hunted,

Pierwszą jest to, że na te zwierzęta stale się poluje,

killed with hakapiks at about eight, 15 days old.

zabija się, gdy mają zaledwie 8-15 dni.

It actually is the largest marine mammal

To największa rzeź morskich ssaków

slaughter on the planet,

na całej planecie,

with hundreds of thousands of these seals being killed every year.

co roku ginie tak setki tysięcy fok.

But as disturbing as that is,

Ale równie niepokojący

I think the bigger problem for harp seals

i gorszy dla fok grenlandzkich,

is the loss of sea ice due to global warming.

jest ubytek lodu, związany z ociepleniem.

This is an aerial picture that I made that shows

To zdjęcie z lotu ptaka pokazuje

the Gulf of St. Lawrence during harp seal season.

Zatokę Św. Wawrzyńca w sezonie na foki grenlandzkie.

And even though we see a lot of ice in this picture,

I mimo, że widać na zdjęciu dużo lodu,

there's a lot of water as well, which wasn't there historically.

jest też dużo wody, której dawniej tam nie było.

And the ice that is there is quite thin.

A lód, który pozostał, jest bardzo cienki.

The problem is that these pups need a stable platform of solid ice

Szczenięta potrzebują stabilnej tafli lodu,

in order to nurse from their moms.

by matki mogły je karmić.

They only need 12 days from the moment they're born until they're on their own.

By się usamodzielnić, potrzebują zaledwie 12 dni.

But if they don't get 12 days,

Ale jeśli nie będą miały tyle czasu,

they can fall into the ocean and die.

czeka je śmierć w wodach oceanu.

This is a photo that I made showing

Na tej fotografii

one of these pups that's only about five or seven days old --

widać młode w wieku zaledwie 5 czy 7 dni...

still has a little bit of the umbilical cord on its belly --

Na jego brzuszku wciąż są resztki pępowiny...

that has fallen in because of the thin ice,

które wpadło do wody z powodu kruchego lodu,

and the mother is frantically trying to push it up to breathe

i matkę walczącą, by je wyłowić

and to get it back to stable purchase.

i zabrać w bezpieczne miejsce.

This problem has continued to grow each year since I was there.

Problem nasilał się każdego roku.

I read that last year the pup mortality rate

Czytałem, że zeszłoroczna śmiertelność młodych

was 100 percent in parts of the Gulf of St. Lawrence.

w rejonie Zatoki Św. Wawrzyńca sięgnęła 100%.

So, clearly, this species has a lot of problems going forward.

Widać więc, jak wiele problemów mają przed sobą.

This ended up becoming a cover story at National Geographic.

Historia ta trafiła na okładkę National Geographic,

And it received quite a bit of attention.

wzbudzając całkiem spore zainteresowanie.

And with that, I saw the potential to begin

Dostrzegłem potencjał na opowieści

doing other stories about ocean problems.

o innych problemach oceanu.

So I proposed a story on the global fish crisis,

Zaproponowałem historię o globalnym kryzysie rybnym,

in part because I had personally witnessed

po części dlatego, że sam widziałem

a lot of degradation in the ocean over the last 30 years,

degradację oceanu przez ostatnich 30 lat,

but also because I read a scientific paper

ale też dlatego, że czytałem artykuł naukowy

that stated that 90 percent of the big fish in the ocean

utrzymujący, że w ciągu ostatnich 50 lat

have disappeared in the last 50 or 60 years.

zniknęło 90% dużych ryb oceanicznych.

These are the tuna, the billfish and the sharks.

Wśród nich tuńczyki, makrele i rekiny.

When I read that, I was blown away by those numbers.

Ta liczba mnie przytłoczyła.

I thought this was going to be headline news in every media outlet,

Myślałem, że to materiał na pierwsze strony gazet.

but it really wasn't, so I wanted to do a story

Ale tak nie było, więc zrobiłem reportaż,

that was a very different kind of underwater story.

inny, niż wszystkie podwodne opowieści.

I wanted it to be more like war photography,

Chciałem, by przypominał zdjęcia z frontu,

where I was making harder-hitting pictures

robiłem mocniejsze zdjęcia,

that showed readers what was happening

by uświadomić ludzi, co się dzieje

to marine wildlife around the planet.

z morską florą i fauną na całym świecie.

The first component of the story that I thought was essential, however,

Tym, co uważałem za najważniejsze

was to give readers a sense of appreciation

było pokazanie wyjątkowości mieszkańców oceanu,

for the ocean animals that they were eating.

których czytelnicy widywali tylko na talerzach.

You know, I think people go into a restaurant,

Człowiek idzie do restauracji,

and somebody orders a steak, and we all know where steak comes from,

zamawia stek i każdy wie, skąd on się wziął.

and somebody orders a chicken, and we know what a chicken is,

Podobnie, kiedy zamawiamy kurczaka.

but when they're eating bluefin sushi,

Gdy chodzi o sushi z tuńczyka błękitnopłetwego,

do they have any sense of the magnificent animal that they're consuming?

to czy ktoś wie, jak wspaniałe stworzenie zjada?

These are the lions and tigers of the sea.

To przecież lwy i tygrysy oceanu.

In reality, these animals have no terrestrial counterpart;

Te zwierzęta nie mają odpowiedników na lądzie.

they're unique in the world.

W skali świata są unikatowe.

These are animals that can practically swim

Przepływają odległość

from the equator to the poles

między równikiem a biegunami,

and can crisscross entire oceans in the course of a year.

w ciągu roku potrafią przemierzyć cały ocean.

If we weren't so efficient at catching them, because they grow their entire life,

Gdybyśmy ich nie łowili, to ponieważ rosną przez całe życie,

would have 30-year-old bluefin out there that weigh a ton.

można by spotkać 30-letniego tuńczyka ważącego tonę.

But the truth is we're way too efficient at catching them,

Ale prawda jest taka, że łowimy je nader skutecznie,

and their stocks have collapsed worldwide.

a ich liczebność wszędzie spada.

This is the daily auction at the Tsukiji Fish Market

Kilka lat temu sfotografowałem ten stały bazar rybny w Tsukiji.

that I photographed a couple years ago.

Kilka lat temu sfotografowałem ten stały bazar rybny w Tsukiji.

And every single day these tuna, bluefin like this,

Każdego dnia tuńczyki błękitnopłetwe

are stacked up like cordwood,

leżą stosami w każdym magazynie.

just warehouse after warehouse.

leżą stosami w każdym magazynie.

As I wandered around and made these pictures,

Kiedy robiłem te zdjęcia zdałem sobie sprawę,

it sort of occurred to me that the ocean's not a grocery store, you know.

że ocean to nie sklep spożywczy.

We can't keep taking without expecting

Nie możemy tylko brać,

serious consequences as a result.

nie oczekując poważnych konsekwencji.

I also, with the story, wanted to show readers

Z pomocą tej historii chciałem pokazać czytelnikom,

how fish are caught, some of the methods that are used to catch fish,

niektóre z metod poławiania ryb:

like a bottom trawler, which is one of the most common methods in the world.

jak trawlery - jedna z najpopularniejszych metod na świecie.

This was a small net that was being used in Mexico to catch shrimp,

To jest sieć używana do połowu krewetek w Meksyku,

but the way it works is essentially the same everywhere in the world.

ale wszędzie działa to podobnie.

You have a large net in the middle

Pośrodku umieszcza się dużą sieć

with two steel doors on either end.

z dwoma wyjściami na końcach.

And as this assembly is towed through the water,

Gdy ciągnie się sieć przez wodę,

the doors meet resistance with the ocean,

pod wpływem oporu wody sieci rozwijają się

and it opens the mouth of the net,

pod wpływem oporu wody sieci rozwijają się

and they place floats at the top and a lead line on the bottom.

pionowo, od powierzchni do dna.

And this just drags over the bottom, in this case to catch shrimp.

Sieć ciągnie się po dnie i zbiera krewetki.

But as you can imagine, it's catching everything else in its path as well.

Ale jak się domyślacie, zbiera też wszystko inne po drodze.

And it's destroying that precious benthic community on the bottom,

Niszczy cenne organizmy na dnie,

things like sponges and corals,

jak gąbki i korale,

that critical habitat for other animals.

które są siedliskiem innych zwierząt.

This photograph I made of the fisherman

To zdjęcie przedstawia rybaka i krewetki,

holding the shrimp that he caught after towing his nets for one hour.

które złowił w ciągu jednej godziny.

So he had a handful of shrimp, maybe seven or eight shrimp,

Ma ich kilka, może siedem czy osiem,

and all those other animals on the deck of the boat are bycatch.

a inne zwierzęta złapały się przy okazji.©

These are animals that died in the process,

Zginęły mimo, że nie mają żadnej wartości na rynku.

but have no commercial value.

Zginęły mimo, że nie mają żadnej wartości na rynku.

So this is the true cost of a shrimp dinner,

Taki jest więc koszt obiadu z krewetek,

maybe seven or eight shrimp

może 7 czy 8 skorupiaków,

and 10 pounds of other animals that had to die in the process.

i 5 kg innych stworzeń, które giną przy okazji.

And to make that point even more visual, I swam under the shrimp boat

Żeby lepiej to uwidocznić, pływałem pod kutrem

and made this picture of the guy shoveling

i sfotografowałem faceta wyrzucającego je do morza jak odpadki.

this bycatch into the sea as trash

i sfotografowałem faceta wyrzucającego je do morza jak odpadki.

and photographed this cascade of death,

Prawdziwa kaskada śmierci,

you know, animals like guitarfish, bat rays,

płaszczki, flądry, rozdymki,

flounder, pufferfish, that only an hour before,

które zaledwie godzinę wcześniej

were on the bottom of the ocean, alive,

żyły na dnie oceanu

but now being thrown back as trash.

teraz wracają do niego jako śmieci.

I also wanted to focus on the shark fishing industry

Chciałem też zwrócić uwagę na połów rekinów,

because, currently on planet Earth,

ponieważ obecnie na całej Ziemi

we're killing over 100 million sharks

zabija się ponad 100 milionów rekinów rocznie.

every single year.

zabija się ponad 100 milionów rekinów rocznie.

But before I went out to photograph this component,

Ale zanim wyruszyłem, by to sfotografować,

I sort of wrestled with the notion of how do you make a picture of a dead shark

zmagałem się z problemem, jak sfotografować martwego rekina,

that will resonate with readers

żeby wywrzeć wrażenie na czytelnikach.

You know, I think there's still a lot of people out there who think

Wiecie, wciąż jest wielu ludzi,

the only good shark is a dead shark.

dla których dobry rekin to martwy rekin.

But this one morning I jumped in and found this thresher

Ale pewnego ranka znalazłem lisa morskiego,

that had just recently died in the gill net.

który niedawno zginął w sieci.

And with its huge pectoral fins and eyes still very visible,

Jego ogromne płetwy piersiowe i wciąż widoczne oczy

it struck me as sort of a crucifixion, if you will.

uderzyły mnie jak wizja ukrzyżowania.

This ended up being the lead picture

Zdjęcie to skończyło jako najważniejsze

in the global fishery story in National Geographic.

w artykule o rybołówstwie na świecie.

And I hope that it helped readers to take notice

Wierzę, że pomogło to czytelnikom zauważyć,

of this problem of 100 million sharks.

że problem ten dotyka 100 milionów rekinów.

And because I love sharks -- I'm somewhat obsessed with sharks --

A ponieważ kocham rekiny... To moja obsesja...

I wanted to do another, more celebratory, story about sharks,

chciałem zrobić o nich następny reportaż,

as a way of talking about the need for shark conservation.

mówiący o potrzebie ich ochrony.

So I went to the Bahamas

Pojechałem na Wyspy Bahama,

because there're very few places in the world

ponieważ niewiele jest na świecie miejsc,

where sharks are doing well these days,

w których rekiny mają się dobrze,

but the Bahamas seem to be a place where stocks were reasonably healthy,

ale Wyspy Bahama wydają się takim miejscem,

largely due to the fact that the government there

głównie z uwagi na kroki podjęte przez rząd,

had outlawed longlining several years ago.

który zdelegalizował połów kilka lat temu.

And I wanted to show several species

Chciałem pokazać kilka gatunków

that we hadn't shown much in the magazine and worked in a number of locations.

nie pokazywanych w magazynie, pracowałem więc w różnych miejscach.

One of the locations was this place called Tiger Beach,

Jednym z nich była Plaża Tygrysów

in the northern Bahamas where tiger sharks

na północnych Bahamach, gdzie rekiny tygrysie

aggregate in shallow water.

zbierają się w płytkich wodach.

This is a low-altitude photograph that I made

To zdjęcie zrobione na małej głębokości

showing our dive boat with about a dozen of these big old tiger sharks

ukazuje naszą łódź i ok. tuzina rekinów tygrysich

sort of just swimming around behind.

zwyczajnie pływających dookoła.

But the one thing I definitely didn't want to do with this coverage

Chciałem uniknąć przedstawiania rekinów

was to continue to portray sharks as something like monsters.

jako swego rodzaju potworów.

I didn't want them to be overly threatening or scary.

Nie chciałem, by wyglądały przerażająco.

And with this photograph of a beautiful

Wydaje mi się, że na tym zdjęciu,

15-feet, probably 14-feet, I guess,

ukazującym cztero- czy pięciometrową samicę rekina

female tiger shark,

ukazującym cztero- czy pięciometrową samicę rekina

I sort of think I got to that goal,

udało mi się ten cel osiągnąć.

where she was swimming with these little barjacks off her nose,

Małe rybki zwisały z jej nosa,

and my strobe created a shadow on her face.

a mój stroboskop rzucał cień na jej pysk.

And I think it's a gentler picture, a little less threatening,

Myślę, że to zdjęcie jest łagodniejsze,

a little more respectful of the species.

przedstawia zwierzę mniej groźnie, ale z szacunkiem.

I also searched on this story

Szukałem również historii

for the elusive great hammerhead,

o wielkim głowomłocie,

an animal that really hadn't been photographed much

stworzeniu bardzo rzadko fotografowanym

until maybe about seven or 10 years ago.

jeszcze niecałą dekadę temu.

It's a very solitary creature.

To zwierzęta lubiące samotność.

But this is an animal that's considered data deficient by science

Uważa się je za słabo poznane przez naukę

in both Florida and in the Bahamas.

zarówno na Florydzie, jak na Wyspach Bahama.

You know, we know almost nothing about them.

Nie wiemy o nich prawie niczego.

We don't know where they migrate to or from,

Nie wiemy, skąd i dokąd migrują,

where they mate, where they have their pups,

gdzie odbywają gody, gdzie rodzą młode,

and yet, hammerhead populations in the Atlantic

a mimo tego ich populacja w Atlantyku

have declined about 80 percent in the last 20 to 30 years.

zmalała o ok. 80% w ciągu ostatnich 20-30 lat.

You know, we're losing them faster than we can possibly find them.

Tracimy je szybciej, niż możemy je znaleźć.

This is the oceanic whitetip shark,

To jest żarłacz białopłetwy

an animal that is considered the fourth most dangerous species,

uważany za czwarty z najgroźniejszych gatunków świata,

if you pay attention to such lists.

jeżeli wierzyć takim rankingom.

But it's an animal that's about 98 percent in decline

Ale zwierzęta te tracą ok. 98% populacji

throughout most of its range.

na większości zamieszkiwanych terenów.

Because this is a pelagic animal and it lives out in the deeper water,

Ponieważ jest to gatunek pelagiczny, żyjący w głębinach,

and because we weren't working on the bottom,

a my nie pracowaliśmy blisko dna,

I brought along a shark cage here,

sprowadziłem klatkę, z której mój przyjaciel,

and my friend, shark biologist Wes Pratt is inside the cage.

znawca rekinów Wes Pratt, obserwował te zwierzęta.

You'll see that the photographer, of course, was not inside the cage here,

Fotografa oczywiście nie było w klatce,

so clearly the biologist is a little smarter than the photographer I guess.

ponieważ biolog był od niego trochę mądrzejszy.

And lastly with this story,

Na koniec tej opowieści

I also wanted to focus on baby sharks, shark nurseries.

chciałem powiedzieć coś o opiece nad młodymi.

And I went to the island of Bimini, in the Bahamas,

Pojechałem na wyspę Bimini na Bahamach,

to work with lemon shark pups.

by pracować z młodymi żarłaczami żółtymi.

This is a photo of a lemon shark pup,

To fotografia jednego z nich,

and it shows these animals where they live for the first two to three years of their lives

pokazuje, jak spędzają one pierwsze 2-3 lata życia

in these protective mangroves.

w chroniących je namorzynach.

This is a very sort of un-shark-like photograph.

To bardzo nietypowa fotografia, jak na rekiny.

It's not what you typically might think of as a shark picture.

Nie tego można by się spodziewać.

But, you know, here we see a shark that's maybe 10 or 11 inches long

Widzicie, ten rekin ma najwyżej 20 cm długości

swimming in about a foot of water.

i pływa w wodzie głębokiej na jakieś 30 cm.

But this is crucial habitat and it's where they spend the first two, three years of their lives,

Ale to niezbędne warunki, by przeżył swoje pierwsze 2-3 lata

until they're big enough to go out on the rest of the reef.

zanim urośnie na tyle, by wypłynąć dalej.

After I left Bimini, I actually learned

Zanim opuściłem Bimini dowiedziałem się,

that this habitat was being bulldozed

że to siedlisko zostanie zrównane z ziemią,

to create a new golf course and resort.

by wybudować nowe pole golfowe i hotel.

And other recent stories have looked at

Powstały inne reportaże o gatunkach,

single, flagship species, if you will,

którym grozi wyginięcie

that are at risk in the ocean

którym grozi wyginięcie

as a way of talking about other threats.

jako pretekst do naświetlenia innych zagrożeń.

One such story I did documented the leatherback sea turtle.

Zrobiłem m.in. reportaż o żółwiach skórzastych.

This is the largest, widest-ranging,

To największy, najszerzej występujący,

deepest-diving and oldest of all turtle species.

najgłębiej nurkujący i najstarszy gatunek żółwi.

Here we see a female crawling

Tutaj samica wychodzi z oceanu

out of the ocean under moonlight

w świetle księżyca

on the island of Trinidad.

na wyspie Trynidad.

These are animals whose lineage dates back about 100 million years.

Te zwierzęta istnieją od około 100 milionów lat.

And there was a time in their lifespan

Był taki czas,

where they were coming out of the water to nest

kiedy wychodząc z wody, by założyć gniazda

and saw Tyrannosaurus rex running by.

widywały przebiegającego tyranozaura.

And today, they crawl out and see condominiums.

Dziś wychodzą i widzą wille.

But despite this amazing longevity,

Ale pomimo ich niezwykłej żywotności

they're now considered critically endangered.

obecnie uważane są za zagrożone wymarciem.

In the Pacific, where I made this photograph,

Na Pacyfiku, gdzie zrobiłem to zdjęcie,

their stocks have declined about 90 percent

ich stada zmalały o ok. 90%

in the last 15 years.

w ciągu ostatnich 15 lat.

This is a photograph that shows a hatchling

To zdjęcie ukazuje młode,

about to taste saltwater for the very first time

które pierwszy raz zasmakuje słonej wody,

beginning this long and perilous journey.

rozpoczynając swą długą i niebezpieczną podróż.

Only one in a thousand

Tylko jeden na tysiąc żółwi skórzastych

leatherback hatchlings will reach maturity.

osiąga dojrzałość.

But that's due to natural predators

To zasługa naturalnych wrogów,

like vultures that pick them off on a beach

np. sępów, które wyłapują je na plaży

or predatory fish that are waiting offshore.

czy drapieżnych ryb czyhających pod wodą.

Nature has learned to compensate with that,

Natura potrafi sobie z tym radzić,

and females have multiple clutches of eggs

samice zakładają wiele gniazd,

to overcome those odds.

by przezwyciężyć te trudności.

But what they can't deal with is anthropogenic stresses,

Ale nie potrafią poradzić sobie z lękiem przed ludźmi,

human things, like this picture that shows

z ludzkimi wynalazkami, takimi jak ta sieć,

a leatherback caught at night in a gill net.

w którą żółw skórzasty zaplątał się nocą.

I actually jumped in and photographed this,

Sfotografowałem to za pozwoleniem rybaka

and with the fisherman's permission,

Sfotografowałem to za pozwoleniem rybaka

I cut the turtle out, and it was able to swim free.

i wypuściłem żółwia, który odpłynął o własnych siłach.

But, you know, thousands of other leatherbacks each year

Ale tysiące żółwi każdego roku

are not so fortunate,

nie mają tyle szczęścia,

and the species' future is in great danger.

a przyszłość gatunku jest w niebezpieczeństwie.

Another charismatic megafauna species that I worked with

Kolejnym przykładem charyzmatycznej megafauny,

is the story I did on the right whale.

jest wieloryb biskajski.

And essentially, the story is this with right whales,

Ich historia wygląda w skrócie tak:

that about a million years ago, there was

ok. miliona lat temu

one species of right whale on the planet,

żył na ziemi jeden gatunek tych zwierząt,

but as land masses moved around and oceans became isolated,

ale gdy masy lądów przesuwały się i rozdzieliły oceany,

the species sort of separated,

nastąpiła specjacja,

and today we have essentially two distinct stocks.

i dziś mamy dwa odrębne gatunki.

We have the Southern right whale that we see here

Tu widzimy odmianę południową,

and the North Atlantic right whale that we see here

a tu północnoatlantycką.

with a mom and calf off the coast of Florida.

To matka i młode w okolicach Florydy.

Now, both species were hunted to the brink of extinction

Oba gatunki zostały wytępione przez wielorybników

by the early whalers,

do granic wymarcia,

but the Southern right whales have rebounded a lot better

ale odmiana południowa odbudowała się lepiej,

because they're located in places

ponieważ żyje w miejscach

farther away from human activity.

bardziej oddalonych od ludzkich siedzib.

The North Atlantic right whale is listed as

Odmiana północnoatlantycka jest na liście

the most endangered species on the planet today

najbardziej zagrożonych gatunków na Ziemi,

because they are urban whales; they live along the east coast

ponieważ są to wieloryby obszarów miejskich. Żyją wzdłuż wybrzeży

of North America, United States and Canada,

Ameryki Północnej, USA i Kanady

and they have to deal with all these urban ills.

i muszą sobie radzić z miejskimi chorobami.

This photo shows an animal popping its head out at sunset off the coast of Florida.

To ciekawski wieloryb o zachodzie słońca na Florydzie.

You can see the coal burning plant in the background.

W tle widać wypalanie roślin za pomocą węgla.

They have to deal with things like toxins and pharmaceuticals

Muszą sobie radzić z toksynami i lekami,

that are flushed out into the ocean,

które są wyrzucane do oceanu

and maybe even affecting their reproduction.

i mogą wpływać na ich rozmnażanie.

They also get entangled in fishing gear.

Zaplątują się też w sprzęt do poławiania.

This is a picture that shows the tail of a right whale.

To zdjęcie przedstawia ogon wieloryba biskajskiego.

And those white markings are not natural markings.

Białe plamy to nie naturalne ubarwienie.

These are entanglement scars.

To blizny po zaplątaniu w sieci.

72 percent of the population has such scars,

72% populacji posiada takie blizny,

but most don't shed the gear, things like lobster traps and crab pots.

ale większość nie wymyka się już z pułapek.

They hold on to them, and it eventually kills them.

Zostają na nich co je powoli zabija.

And the other problem is they get hit by ships.

Innym problemem są zderzenia ze statkami.

And this was an animal that was struck by a ship

To przykład zwierzęcia po zderzeniu

in Nova Scotia, Canada

w Nowej Szkocji, w Kanadzie.

being towed in, where they did a necropsy

Zrobiono sekcję zwłok,

to confirm the cause of death,

która potwierdziła przyczynę śmierci -

which was indeed a ship strike.

uderzenie przez statek.

So all of these ills are stacking up against these animals

Te problemy nawarstwiają się przeciw zwierzętom

and keeping their numbers very low.

i utrzymują ich liczebność na niskim poziomie.

And to draw a contrast with that beleaguered North Atlantic population,

Dla kontrastu z osaczoną populacją na Północnym Atlantyku

I went to a new pristine population of Southern right whales

zobaczymy nienaruszoną populację wielorybów południowych,

that had only been discovered about 10 years ago

którą odkryto zaledwie 10 lat temu

in the sub-Antarctic of New Zealand, a place called the Auckland Islands.

w okolicach Nowej Zelandii, na Wyspach Auklandzkich.

I went down there in the winter time.

Pojechałem tam w zimie.

And these are animals that had never seen humans before,

Te zwierzęta wcześniej nie widziały człowieka.

and I was one of the first people they probably had ever seen.

Byłem dla nich nowością.

And I got in the water with them,

Wszedłem z nimi do wody

and I was amazed at how curious they were.

i zachwyciła mnie ich ciekawość.

This photograph shows my assistant standing on the bottom at about 70 feet

To mój asystent na dnie 20 metrów pod wodą

and one of these amazingly beautiful, 45-foot,

i jedna z tych ślicznotek, mierzącą ponad 13 metrów,

70-ton whales,

ważąca 70 ton,

like a city bus just swimming up, you know.

prawie jak pływający autobus.

They were in perfect condition,

Były w doskonałej kondycji,

very fat and healthy, robust, no entanglement scars,

zdrowe, dobrze odżywione, bez blizn -

the way they're supposed to look.

takie, jak powinny wyglądać.

You know, I read that the pilgrims, when they landed at Plymouth Rock

Gdy pielgrzymi wylądowali w Plymouth Rock

in Massachusetts in 1620,

w Massachusetts, w 1620 r.,

wrote that you could walk across Cape Cod Bay

napisali, że można przejść przez Cape Cod Bay

on the backs of right whales.

po grzbietach wielorybów biskajskich.

And we can't go back and see that today,

Dziś już nie można tego zobaczyć,

but maybe we can preserve what we have left.

ale może da się zachować to, co z nich zostało.

And I wanted to close this program with a story of hope,

Chcę zakończyć tą prelekcję nutą nadziei,

a story I did on marine reserves

opowieścią o morskich rezerwatach

as sort of a solution

jako o rozwiązaniu

to the problem of overfishing, the global fish crisis story.

problemu nadmiernego połowu ryb.

I settled on working in the country of New Zealand

Wybrałem się do Nowej Zelandii,

because New Zealand was rather progressive,

ponieważ słynie ona z postępowego podejścia

and is rather progressive in terms of protecting their ocean.

do kwestii ochrony oceanu.

And I really wanted this story to be about three things:

Chciałem opowiedzieć o trzech rzeczach.

I wanted it to be about abundance,

O obfitości, różnorodności i odporności.

about diversity and about resilience.

O obfitości, różnorodności i odporności.

And one of the first places I worked

Jednym z pierwszych miejsc mojej pracy

was a reserve called Goat Island

był rezerwat zwany Goat Island

in Leigh of New Zealand.

w Leigh, w Nowej Zelandii.

What the scientists there told me was that

Tamtejsi naukowcy powiedzieli mi,

when protected this first marine reserve in 1975,

że gdy zakładali pierwszy morski rezerwat w 1975 r.

they hoped and expected that certain things might happen.

spodziewali się konkretnych rezultatów.

For example, they hoped that certain species of fish

Na przykład oczekiwali, że niektóre gatunki ryb

like the New Zealand snapper would return

jak pagrus auratus powrócą,

because they had been fished to the brink of commercial extinction.

ponieważ były już na granicy wymarcia.

And they did come back. What they couldn't predict was that other things would happen.

I wróciły. Nie przewidzieli jednak innych rzeczy.

For example, these fish

Na przykład, ryby te

predate on sea urchins,

polują na jeżowce.

and when the fish were all gone,

Kiedy nie było ryb,

all anyone ever saw underwater

jedyne, co można było zobaczyć pod wodą

was just acres and acres of sea urchins.

to hektary jeżowców.

But when the fish came back

Ale gdy ryby wróciły,

and began predating and controlling the urchin population,

zaczęły polować i kontrolować populację jeżowców,

low and behold, kelp forests emerged in shallow water.

i w płytkich wodach zakwitły lasy wodorostów.

And that's because the urchins eat kelp.

A to dlatego, że jeżowce żywiły się wodorostami.

So when the fish control the urchin population,

Więc kiedy ryby kontrolują liczebność jeżowców,

the ocean was restored to its natural equilibrium.

ocean wraca do naturalnej równowagi.

You know, this is probably how the ocean looked here

Widzicie, tak prawdopodobnie wyglądał ocean

one or 200 years ago, but nobody was around to tell us.

100 czy 200 lat temu, ale nie było nikogo, kto to pamięta.

I worked in other parts of New Zealand as well,

Byłem też w innych zakątkach Nowej Zelandii,

in beautiful, fragile, protected areas

na pięknych, kruchych i chronionych obszarach

like in Fiordland, where this sea pen colony was found.

jak Fiordland, gdzie odkryto kolonię koralowców.

Little blue cod swimming in for a dash of color.

Małe, niebieskie dorsze wypływały olśniewając kolorami.

In the northern part of New Zealand,

Na północy Nowej Zelandii

I dove in the blue water, where the water's a little warmer,

nurkowałem w błękitnych, ciepłych wodach,

and photographed animals like this giant sting ray

fotografując gigantyczne ogończe

swimming through an underwater canyon.

pływające w podwodnych kanionach.

Every part of the ecosystem in this place

Każda część ekosystemu tego miejsca

seems very healthy,

zdaje się uosobieniem zdrowia -

from tiny, little animals like a nudibrank

od małych ślimaków morskich

crawling over encrusting sponge

pełzających po ozdobnych gąbkach

or a leatherjacket

albo jednorożków,

that is a very important animal in this ecosystem

które są bardzo ważne dla tego ekosystemu,

because it grazes on the bottom and allows new life to take hold.

ponieważ żerują na dnie i umożliwiają powstanie nowego życia.

And I wanted to finish with this photograph,

Chciałem zakończyć tą fotografią,

a picture I made on a very stormy day in New Zealand

zdjęciem zrobionym w burzowy dzień na Nowej Zelandii,

when I just laid on the bottom

kiedy wylądowałem na dnie

amidst a school of fish swirling around me.

pośrodku ławicy ryb.

And I was in a place that had only been protected

Byłem w miejscu objętym ochroną

about 20 years ago.

od zaledwie 20 lat.

And I talked to divers that had been diving there for many years,

Rozmawiałem z nurkami pływającymi tam od lat

and they said that the marine life was better here today

i mówili, że życie ma się tu lepiej dziś,

than it was in the 1960s.

niż w latach sześćdziesiątych.

And that's because it's been protected,

A to z powodu ochrony,

that it has come back.

dzięki której tu powróciło.

So I think the message is clear.

Przesłanie wydaje się jasne.

The ocean is, indeed, resilient and tolerant to a point,

Ocean ma odporność i pewną tolerancję,

but we must be good custodians.

ale musimy dobrze o niego dbać.

I became an underwater photographer

Zostałem podwodnym fotografem,

because I fell in love with the sea,

ponieważ zakochałem się w morzu,

and I make pictures of it today because I want to protect it,

a dziś fotografuję je, ponieważ chcę je chronić,

and I don't think it's too late.

i wierzę, że nie jest za późno.

Thank you very much.

Bardzo dziękuję.