Your fingerprints reveal more than you think | Simona Francese

Tłumaczenie: Iwona Kulesza Korekta: Barbara Guzik

Do you ever stop and think, during a romantic dinner,

Czy będąc na romantycznej kolacji, zastanawialiście się kiedyś:

"I've just left my fingerprints all over my wine glass."

„Kieliszek jest teraz pełen moich odcisków palców?”.

(Laughter)

(Śmiech)

Or do you ever worry, when you visit a friend,

Albo odwiedzając przyjaciela, zmartwiliście się na myśl,

about leaving a little piece of you behind on every surface that you touch?

że pozostawiacie po sobie ślad na każdym dotkniętym przedmiocie?

And even this evening,

Nawet dziś wieczorem,

have you paid any attention to sit without touching anything?

czy uważaliście, żeby usiąść, niczego nie dotykając?

Well, you're not alone.

Nie tylko wy nie myślicie o tym.

Thankfully, criminals underestimate the power of fingerprints, too.

Całe szczęście również przestępcy nie doceniają znaczenia odcisków palców.

And I'm not just talking about the twisted parting of lines

Nie mam na myśli jedynie zakręconych, rozchodzących się linii,

that make our fingerprint unique.

dzięki którym nasze odciski są niepowtarzalne.

I'm talking about an entire world of information

Chodzi mi o cały skarbiec informacji

hiding in a small, often invisible thing.

schowany w małym, często niedostrzeganym elemencie.

In fact, fingerprints are made up of molecules

Odciski palców zbudowane są z cząsteczek,

that belong to three classes:

które dzielimy na trzy grupy:

sweat molecules that we all produce in very different amounts ...

cząsteczki potowe, które wytwarzamy w różnych ilościach,

molecules that we introduce into our body and then we sweat out

cząsteczki, które wprowadzamy do ciała, a następnie pozbywamy się ich z potem

and molecules that we may contaminate our fingertips with

oraz cząsteczki, którymi zabrudzamy nasze odciski palców

when we come across substances like blood, paint, grease,

w kontakcie z substancjami takimi jak krew, farba, tłuszcz,

but also invisible substances.

ale również niezauważalnymi gołym okiem.

And molecules are the storytellers of who we are

Cząsteczki opowiadają historię o tym, kim jesteśmy

and what we've been up to.

i co zrobiliśmy.

We just need to have the right technology to make them talk.

Potrzeba tylko odpowiedniej technologii, żeby doprowadzić je do głosu.

So let me take you on a journey of unthinkable capabilities.

Pozwólcie, że zabiorę was w podróż do niewyobrażalnych możliwości.

Katie has been raped

Katie została zgwałcona,

and her lifeless body has been found in the woods three days later,

a jej martwe ciało znaleziono w lesie trzy dni po tym,

after her disappearance.

jak zaginęła.

The police is targeting three suspects,

Policja ma trzech podejrzanych,

having narrowed down the search from over 20 men

których wyłoniono z 20 mężczyzn

who had been seen in that area on the same day.

widzianych tego samego dnia w okolicy miejsca zdarzenia.

The only piece of evidence

Jedyny dowód

is two very faint, overlapping fingerprints

to niewyraźne, nakładające się na siebie odciski palców

on the tape that was found wrapped around Katie's neck.

znalezione na taśmie owiniętej dookoła szyi Katie.

Often, faint and overlapping fingerprints cannot help the police

Takie odciski bardzo rzadko pomagają policji

to make an identification.

ustalić sprawcę.

And until recently, this might have been the end of the road,

Do niedawna mogło to oznaczać koniec śledztwa,

but this is where we can make the difference.

ale teraz możemy to zmienić.

The tape is sent to our labs,

Taśma zostaje wysłana do naszych laboratoriów,

where we're asked to use our cutting-edge technology

gdzie użyjemy nowatorskiej technologii,

to help with the investigation.

żeby pomóc w śledztwie.

And here, we use an existing form

Używamy znanej techniki

of mass spectrometry imaging technology

obrazowania za pomocą spektrometrii mas,

that we have further developed and adapted

którą ulepszyliśmy i dostosowaliśmy

specifically for the molecular and imaging analysis of fingerprints.

pod kątem cząsteczkowej i obrazowej analizy odcisków palców.

In essence, we fire a UV laser at the print,

Emitujemy wiązkę światła UV na odcisk,

and we cause the desorption of the molecules from the print,

doprowadzając do desorpcji jego cząsteczek,

ready to be captured by the mass spectrometer.

które zostają wychwycone przez spektrometr mas.

Mass spectrometry measures the weight of the molecules --

Spektrometria mas mierzy ciężar cząsteczek,

or as we say, the mass --

lub, jak to określamy, ich masę,

and those numbers that you see there, they indicate that mass.

a liczby, które tu widzimy, podają tę masę.

But more crucially,

Najważniejsze jest jednak to,

they indicate who those molecules are --

że mówią nam one, czym są te cząsteczki,

whether I'm seeing paracetamol

czy patrzymy teraz na paracetamol

or something more sinister, forensically speaking.

czy coś bardziej złowieszczego, mówiąc językiem kryminalistycznym.

We applied this technology to the evidence that we have

Zastosowaliśmy tę technikę do naszego dowodu

and we found the presence of condom lubricants.

i odkryliśmy ślady środków nawilżających, obecnych w prezerwatywach.

In fact, we've developed protocols that enable us to even suggest

Co więcej, stworzyliśmy protokół, który pozwala nam przypuszczać,

what brand of condom might have been used.

jaki rodzaj prezerwatywy mógł być użyty.

So we pass this information to the police,

Przekazujemy tę informację policji,

who, meanwhile, have obtained a search warrant

która w międzyczasie uzyskała nakaz rewizji

and they found the same brand of condom in Dalton's premises.

i znalazła ten sam rodzaj prezerwatywy w mieszkaniu Daltona.

And with Dalton and Thomson also having records for sexual assaults,

Wiedząc, że zarówno Dalton jak i Thomson byli notowani za przemoc seksualną,

then it is Chapman that may become the less likely suspect.

Chapman staje się mniej podejrzany o dokonanie tego przestępstwa.

But is this information enough to make an arrest?

Jednak, czy to wystarczy, żeby go aresztować?

Of course not,

Oczywiście, że nie.

and we are asked to delve deeper with our investigation.

Jesteśmy poproszeni o dalsze prace.

So we found out, also, the presence of other two very interesting molecules.

Udało nam się ustalić obecność dwóch innych ciekawych cząsteczek.

One is an antidepressant,

Jedna z nich to lek antydepresyjny,

and one is a very special molecule.

druga zaś jest bardzo charakterystyczna.

It only forms in your body

Pojawia się w organizmie tylko wtedy,

if you drink alcohol and consume cocaine at the same time.

jeśli w tym samym czasie spożywamy alkohol i kokainę.

And alcohol is known to potentiate the effects of cocaine,

Jak wiemy, alkohol potęguje działanie kokainy,

so here, we now have a hint on the state of mind

więc mamy dodatkową wskazówkę o tym,

of the individual whilst perpetrating the crime.

w jakim stanie psychicznym był sprawca zbrodni.

We passed this information to the police,

Przekazaliśmy tę informację policji,

and they found out that, actually, Thomson is a drug addict,

której udało się ustalić, że Thomson jest narkomanem,

and he also has a medical record for psychotic episodes,

a w jego karcie zdrowia są odnotowane zachowania psychotyczne,

for which presumably the antidepressant was prescribed.

na które prawdopodobnie przepisano mu antydepresanty.

So now Thomson becomes the more likely suspect.

W tej sytuacji to Thomson wydaje się być winnym zbrodni.

But the reality is that I still don't know where these molecules are coming from,

Jednak nadal nie wiemy, skąd pochodzą te cząsteczki,

from which fingerprint,

z którego odcisku palca

and who those two fingerprints belong to.

i do kogo właściwie należą.

Fear not.

Bez obaw.

Mass spectrometry imaging can help us further.

Obrazowanie za pomocą spektrometrii mas może nam pomóc.

In fact, the technology is so powerful

Technika ta jest na tyle potężna,

that we can see where these molecules are on a fingerprint.

że pokazuje, gdzie te cząsteczki są ulokowane na odcisku.

Like you see in this video,

Jak widać na tym filmiku,

every single one of those peaks corresponds to a mass,

każdy ze słupków odpowiada masie,

every mass to a molecule,

każda masa - cząsteczce,

and we can interrogate the software, by selecting each of those molecules,

możemy więc przeszukiwać program, wybierając każdą z tych cząsteczek,

as to where they are present on a fingermark.

żeby zobaczyć, z którego miejsca pochodzą.

And some images are not very revealing,

Niektóre obrazy nie powiedzą nam nic,

some are better,

niektóre będą dobre,

some are really good.

inne bardzo dobre.

And we can create multiple images of the same mark --

Możemy stworzyć wiele obrazów tego samego odcisku,

in theory, hundreds of images of the same fingerprint --

teoretycznie, setki obrazów jednego odcisku,

for as many of the molecules that we have detected.

dla tylu cząsteczek, ile udało nam się znaleźć.

So step one ...

Krok pierwszy.

for overlapping fingerprints, chances are,

Przy nakładających się na siebie odciskach palców,

especially if they come from different individuals,

zwłaszcza jeśli pochodzą od różnych osób,

that the molecular composition is not identical,

istnieje prawdopodobieństwo, że skład cząsteczkowy jest niezgodny.

so let's ask the software to visualize those unique molecules

Wykorzystajmy nasz program, żeby zobrazować te cząsteczki,

just present in one fingermark and not in the other one.

które obecne są tylko na jednym odcisku.

By doing so,

Dzięki temu

that's how we can separate the two ridge patterns.

jesteśmy w stanie odróżnić od siebie wzory obu odcisków.

And this is really important

Jest to niesamowicie ważne,

because the police now are able to identify one of the two fingerprints,

bo policja może teraz ustalić, który z dwóch odcisków

which actually corresponds to Katie.

należy do Katie.

And they've been able to say so

Są w stanie to stwierdzić,

because they've compared the two separate images

bo porównali oba odciski

with one taken posthumously from Katie.

z pobranym pośmiertnie od Katie.

So now, we can concentrate on one fingerprint only --

Teraz możemy skupić się wyłącznie na jednym odcisku,

that of the killer's.

tym należącym do zabójcy.

So then, step two ...

Krok drugi.

where are these three molecules that I've seen?

Gdzie znajdują się te wcześniej widziane trzy cząsteczki?

Well, let's interrogate the software -- show me where they are.

Wróćmy do naszego programu, który nam to pokaże.

And by doing this,

Dzięki temu

only portions of the image of the killer's fingerprint show up.

ukaże się nam część odcisku palca zabójcy.

In other words,

Innymi słowy,

those substances are only present in the killer's print.

te substancje są obecne tylko w odcisku zabójcy.

So now our molecular findings start matching very nicely

Tak oto wyniki naszych badań zaczynają pasować

the police intelligence about Thomson,

do podejrzeń policji w stosunku do Thomsona

should that fingerprint belong to him.

i tego, że odcisk należy właśnie do niego.

But the reality is that that print is still not good enough

Jednak odcisk nadal nie jest na tyle dobry,

to make an identification.

żeby zidentyfikować sprawcę.

Step three:

Krok trzeci.

since we can generate hundreds of images of the same fingerprint,

Ponieważ możemy stworzyć setki obrazów tego samego odcisku,

why don't we superimpose them,

czemu nie nałożymy ich na siebie,

and by doing so,

żeby dzięki temu

try to improve the rich pattern of continuity and clarity?

poprawić ciągłość i dokładność wzoru?

That's the result.

Oto nasz wynik.

Striking.

Imponujące.

We now have a very clear image of the fingerprint

Otrzymaliśmy wyraźny obraz odcisku palca

and the police can run it through the database.

i policja może wyszukać go w swojej bazie danych.

The match comes out to Thomson.

Okazuje się, że odcisk należy do Thomsona.

Thomson is our killer.

Thomson jest naszym zabójcą.

(Applause)

(Brawa)

Katie, the suspects and the circumstances of the crime aren't real,

Katie, podejrzani i okoliczności zbrodni nie są prawdziwe,

but the story contains elements

jednak historia zawiera elementy

of the real police casework we've been confronted with,

prawdziwego policyjnego śledztwa, z którym się zmierzyliśmy

and is a composite of the intelligence that we can provide --

i pokazuje zasób wiedzy,

który byliśmy w stanie przekazać policji.

that we have been able to provide the police.

And I'm really, really thrilled that after nine years of intense research,

Jestem doprawdy podekscytowana, że po dziewięciu latach usilnych badań,

as of 2017,

w 2017 roku,

we are able to contribute to police investigations.

jesteśmy w stanie wspierać policję w ich śledztwach.

Mine is no longer a dream;

Nie mam już marzenia,

it's a goal.

mam cel.

We're going to do this wider and wider,

Będziemy robić coraz więcej badań,

bigger and bigger,

na coraz większą skalę.

and we're going to know more about the suspect,

Będziemy wiedzieć więcej o podejrzanym

and we're going to build an identikit.

i stworzymy jego portret pamięciowy.

I believe this is also a new era for criminal profiling.

Wierzę, że rozpoczęła się nowa era kryminalnego profilowania.

The work of the criminologist

W swojej pracy kryminolog wykorzystuje

draws on the expert recognition of behavioral patterns

swoją ekspercką wiedzę na temat wzorów zachowań,

that have been observed before to belong to a certain type,

które przynależą do określonego rodzaju i profilu.

to a certain profile.

As opposed to this expert but subjective evaluation,

Opierając się nie na eksperckiej, lecz subiektywnej ocenie,

we're trying to do the same thing,

próbujemy wykonywać tę samą pracę,

but from the molecular makeup of the fingerprint,

skupiając się jednak na cząsteczkowej budowie odcisku palca.

and the two can work together.

Oba podejścia mogą ze sobą współgrać.

I did say that molecules are storytellers,

Wspomniałam, że cząsteczki opowiadają naszą historię.

so information on your health,

Informacja o stanie naszego zdrowia,

your actions, your lifestyle, your routines,

naszych czynach, stylu życia, nawykach,

they're all there,

to wszystko jest zawarte w odcisku palca.

accessible in a fingerprint.

And molecules are the storytellers of our secrets

Cząsteczki zdradzają nasze sekrety

in just a touch.

za pomocą jednego dotyku.

Thank you.

Dziękuję.

(Audience) Wow.

(Publiczność) Wow!

(Applause)

(Brawa)