Neil Turok: 2008 TED Prize wish: An African Einstein

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Matthias Valvekens

It was an incredible surprise to me

Het was een ongelooflijke verrassing voor mij

to find out that there was actually an organization that cared about both parts of my life.

om te ontdekken dat er een organisatie bestond die begaan was met beide delen van mijn leven.

Because, basically,

Want

I work as a theoretical physicist.

ik werk als theoretisch fysicus.

I develop and test models of the Big Bang,

Ik ontwikkel en test modellen van de Big Bang,

using observational data.

op basis van waarnemingsgegevens.

And I've been moonlighting for the last five years

En ik doe er stiekem al vijf jaar

helping with a project in Africa.

een project in Afrika bovenop.

And, I get a lot of flak for this at Cambridge.

Het levert me een hoop kritiek op in Cambridge.

People wonder, you know, "How do you have time to do this?" And so on.

Mensen vragen zich af: "Waar vind je de tijd om dat te doen?" en zo.

And so it was simply astonishing to me

Dus was ik stomverbaasd

to find an organization that actually appreciated both those sides.

dat er een organisatie bestond die beide kanten kon waarderen.

So I thought I'd start off by just telling you a little bit about myself

Dus dacht ik: ik begin met jullie wat te vertellen over mezelf

and why I lead this schizophrenic life.

en waarom ik dit schizofrene leven leid.

Well, I was born in South Africa and my parents were imprisoned

Ik werd geboren in Zuid-Afrika. Mijn ouders werden gevangen gezet

for resisting the racist regime.

omdat ze zich verzetten tegen het racistische regime.

When they were released, we left and we went as refugees to Kenya and Tanzania.

Toen ze vrijkwamen, gingen we weg en trokken als vluchteling naar Kenia en Tanzania.

Both were very young countries then,

Dat waren toen allebei piepjonge staten,

and full of hope for the future.

vol hoop voor de toekomst.

We had an amazing childhood. We didn't have any money,

We hadden een ongelooflijke jeugd. We hadden geen geld,

but we were outdoors most of the time.

maar we waren meestal buiten.

We had fantastic friends and we saw the wonders of the world,

We hadden fantastische vrienden en we zagen de wereldwonderen:

like Kilimanjaro, Serengeti and the Olduvai Gorge.

Kilimanjaro, Serengeti en de Olduvai Gorge.

Well, then we moved to London for high school.

Dan verhuisden we naar Londen voor de middelbare school.

And after that -- there's nothing much to say about that.

Daarna -- daar valt niet veel over te zeggen.

It was rather dull. But I came back to Africa

Het was nogal saai. Maar ik kwam terug naar Afrika

at the age of 17, as a volunteer teacher

op mijn zeventiende, als vrijwillige leerkracht,

to Lesotho, which is a tiny country,

naar Lesotho, een piepklein land,

surrounded at that time by apartheid South Africa.

toentertijd omgeven door het Zuid-Afrika van de apartheid.

Well, 80 percent of the men in Lesotho

80 procent van de mannen in Lesotho

worked in the mines over the border,

werkten in de mijnen over de grens,

in brutal conditions.

in vreselijke omstandigheden.

Nevertheless, I -- as I'm sure -- as a rather irritating young, white man

Hoewel ik ongetwijfeld een eerder irritante blanke jongeling was,

coming into their village, I was welcomed with incredible hospitality and warmth.

die hun dorp binnenkwam, werd ik met ongelooflijke gastvrijheid en warmte ontvangen.

But the kids were the best part.

De kinderen waren het beste deel.

The kids were amazing: extremely eager and often very bright.

De kinderen waren verbluffend: extreem leergierig en vaak briljant.

And I'm just going to tell you one story,

Ik ga jullie maar één verhaal vertellen,

which got through to me.

dat me heeft getroffen.

I used to try to take the kids outside as often as possible,

Ik nam de kinderen zo vaak mogelijk mee naar buiten,

to try to connect the academic stuff with the real world.

om het academische materiaal met de echte wereld te verbinden.

And they weren't used to that.

Dat waren ze niet gewend.

But I took them outside one day and I said,

Op zekere dag nam ik ze mee naar buiten en zei:

"I want you to estimate the height of the building."

"Ik zou willen dat jullie de hoogte van het gebouw schatten."

And I expected them to put a ruler next to the wall,

Ik had verwacht dat ze een lat naast de muur zouden leggen,

size it up with a finger, and make an estimate of the height.

die zouden meten met een vinger en de hoogte zouden schatten.

But there was one little boy, very small for his age.

Er was één kleine jongen, erg klein voor zijn leeftijd.

He was the son of one of the poorest families in the village.

Hij was de zoon van één van de armste families van het dorp.

And he wasn't doing that. He was scribbling with chalk on the pavement.

Hij deed iets anders. Hij kribbelde met krijt op de stoep.

And so, I said -- I was annoyed -- I said, "What are you doing?

Ik vond het vervelend en zei: "Wat ben je aan het doen?

I want you to estimate the height of the building."

Je moet de hoogte van het gebouw schatten."

He said, "OK. I measured the height of a brick.

Hij zei: "Oké. Ik heb de hoogte van een baksteen gemeten.

I counted the number of bricks and now I'm multiplying."

Ik heb het aantal bakstenen geteld, en nu vermenigvuldig ik."

Well -- (Laughter) -- I hadn't thought of that one.

Wel, -- (Gelach) -- daar had ik niet aan gedacht.

And many experiences like this happened to me.

Ik had vele soortgelijke ervaringen.

Another one is that I met a miner. He was home on his three-month leave from the mines.

Een andere is mijn ontmoeting met een mijnwerker. Hij had zijn driemaandelijks verlof uit de mijnen.

Sitting next to him one day, he said, "There's only one thing that I really loved at school.

Op een dag zat ik naast hem, en hij zei: "Ik vond maar één ding echt leuk op school."

And you know what it was? Shakespeare." And he recited some to me.

En weet je wat het was? Shakespeare. Hij reciteerde wat voor mij.

And these and many similar experiences convinced me

Deze en vele andere voorbeelden overtuigden me ervan

that there are just tons of bright kids in Africa

dat er massa's briljante jongeren zijn in Afrika

-- inventive kids, intellectual kids --

-- inventieve jongeren, intellectuele jongeren --

and starved of opportunity.

die verstoken zijn van kansen.

And if Africa is going to get fixed, it's by them, not by us.

Als het goed komt met Afrika, zal het hun werk zijn, niet het onze.

Well, after -- (Applause) -- that's the truth.

(Applaus) -- Dat is de waarheid.

Well, after Lesotho, I traveled across Africa

Na Lesotho reisde ik door Afrika

before returning to England

voor ik naar Engeland terugkeerde --

-- so gray and depressing, in comparison.

dat er zo grauw en deprimerend uitzag, in vergelijking met Afrika.

And I went to Cambridge. And there, I fell for theoretical physics.

Ik ging naar Cambridge. Daar viel ik voor de theoretische fysica.

Well, I'm not going to explain this equation,

Ik ga deze vergelijking niet uitleggen,

but theoretical physics is really an amazing subject.

maar theoretische fysica is echt een geweldig vak.

We can write down all the laws of physics we know in one line.

We kunnen alle bekende wetten van de fysica op één regel schrijven.

And, admittedly, it's in a very shorthand notation.

Ik geef toe, het is een schrift met nogal wat afkortingen.

And it contains 18 free parameters,

En er zitten 18 vrije parameters in,

OK, which we have to fit to the data.

waar we de gegevens in moeten doen passen.

So it's not the final story,

Het verhaal is dus nog niet af,

but it's an incredibly powerful summary of everything we know

maar het is een ongelooflijk krachtige samenvatting van alles wat we weten

about nature at the most basic level.

over de natuur op het meest elementaire niveau.

And apart from a few very important loose ends, which you've heard about here --

Afgezien van een paar belangrijke losse eindjes, waar je hier over gehoord hebt --

like dark energy and dark matter --

bijvoorbeeld donkere energie en donkere materie --

this equation describes,

beschrijft deze vergelijking --

seems to describe everything about the universe and what's in it.

lijkt ze alles over het universum en wat erin zit, te beschrijven.

But there's one big puzzle remaining,

Er blijft één groot vraagstuk over.

and this was most succinctly put to me by my primary school math teacher in

Het werd me het meest beknopt verwoord door mijn wiskundejuf in de lagere school

Tanzania, who's a wonderful Scottish lady

in Tanzanië, een geweldige Schotse dame.

who I still stay in touch with.

We hebben nog steeds contact met elkaar.

And she's now in her 80s.

Ze is al meer dan 80.

And when I try to explain my work to her, she waved away all the details, and she said,

Als ik mijn werk aan haar probeer uit te leggen, wuift ze alle details weg en zegt:

"Neil, there's only one question that really matters.

"Neil, er is maar één echt belangrijke vraag.

What banged?" (Laughter)

Wat heeft er gebangd?" (Gelach)

"Everyone talks about the Big Bang. What banged?"

"Iedereen heeft het over de Big Bang. Wat heeft er gebangd?"

And she's right. It's a question we've all been avoiding.

Ze heeft gelijk. Het is een vraag die we allemaal vermijden.

The standard explanation is that the universe somehow sprang into existence,

De standaardverklaring is dat het universum op één of andere manier begon te bestaan,

full of a strange kind of energy

vervuld van een vreemd soort energie

-- inflationary energy -- which blew it up.

-- opwellende energie -- die het deed ontploffen.

But the puzzle of why the universe emerged in that peculiar state

Het raadsel waarom het universum in die bepaalde staat tot stand kwam,

is completely unsolved.

is nog helemaal niet opgelost.

Now, I worked on that theory for a while, with Stephen Hawking and others.

Ik heb een tijdje aan die theorie gewerkt, met Stephen Hawking en anderen.

But then I began to explore another alternative.

Tot ik een ander alternatief begon te verkennen.

The alternative is that the Big Bang wasn't the beginning.

Het alternatief is dat de Big Bang niet het begin was.

Perhaps the universe existed before the bang,

Misschien bestond er een universum voor de bang,

and the bang was just a violent event in a pre-existing universe.

en was de bang gewoon een gewelddadige gebeurtenis in een universum dat daarvoor bestond.

Well, this possibility is actually suggested

Deze mogelijkheid wordt gesuggereerd

by the latest theories, the unified theories,

door de jongste theorieën, de eengemaakte theorieën,

which try to explain all those 18 free parameters

die elk van die 18 vrije parameters proberen te verklaren

in a single framework, which will hopefully predict all of them.

in één raamwerk, dat ze hopelijk allemaal kan voorspellen.

And I'll just share a cartoon of this idea here.

Hier heb je een cartoon van die idee.

It's all I can convey. According to these theories,

Dat is alles wat ik erover kan meegeven. Volgens deze theorieën

there are extra dimensions of space, not just the three we're familiar with,

zijn er extra dimensies in de ruimte, meer dan de drie die we kennen.

but at every point in the room there are more dimensions.

Overal zijn er meer dan drie dimensies.

And in particular, there's one rather strange one,

Een ervan in het bijzonder is nogal vreemd,

in the most elegant unified theories we have.

in de meest elegante eengemaakte theorieën die we hebben.

The strange one looks likes this:

De vreemde ziet er zo uit:

that we live in a three-dimensional world.

wij leven in een wereld met drie dimensies.

We live in one of these worlds, and I can only show it as a sheet,

We leven in een van deze werelden. Ik kan het allleen als een vlak tonen,

but it's really three-dimensional.

maar het heeft drie dimensies.

And a tiny distance away, there's another sheet,

Op een kleine afstand is er nog een vlak

also three-dimensional, and they're separated by a gap.

met drie dimensies. Er zit een gat tussen.

The gap is very tiny, and I've blown it up so you can see it.

Het gat is heel klein. Ik heb het vergroot om het te laten zien.

But it's really a tiny fraction of the size of an atomic nucleus.

Het is maar een kleine fractie van de omvang van een atoomkern.

I won't go into the details of why we think the universe is like this,

Ik bespaar jullie de details van waarom we denken dat het universum zo is,

but it comes out of the math and trying to explain the physics that we know.

maar het volgt uit de wiskunde en de pogingen om de bekende fysica te verklaren.

Well, I got interested in this because it seemed to me that it was an obvious question.

Ik kreeg hier interesse voor omdat dat een voor de hand liggende vraag leek.

Which is, what happens if these two, three-dimensional worlds

Namelijk: wat gebeurt er als deze twee driedimensionale werelden

should actually collide?

botsen?

And if they collide, it would look a lot like the Big Bang.

Als ze botsen, zou het erg op de Big Bang lijken.

But it's slightly different than in the conventional picture.

Maar het verschilt licht van het gebruikelijke beeld.

The conventional picture of the Big Bang is a point.

Het gebruikelijke beeld van de Big Bang is een punt.

Everything comes out of a point;

Alles komt voort uit een punt.

you have infinite density. And all the equations break down.

De dichtheid is oneindig. En alle vergelijkingen laten het afweten.

No hope of describing that.

Dat kan je onmogelijk beschrijven.

In this picture, you'll notice,

Je zal merken dat in dit beeld

the bang is extended. It's not a point.

de bang uitgerekt is. Het is geen punt.

The density of matter is finite, and we have a chance

De dichtheid van de materie is eindig. We hebben kans

of a consistent set of equations that can describe the whole process.

op een consistente reeks vergelijkingen die het hele proces kunnen beschrijven.

So, to cut a long story short, we've explored this alternative.

Om een lang verhaal kort te maken, we hebben dit alternatief verkend.

We've shown that it can fit

We hebben aangetoond dat alle data

all of the data that we have about the formation of galaxies,

die we hebben over het ontstaan van de melkwegen, erin passen.

the fluctuations in the microwave background.

de golfbewegingen in de microgolf-achtergrond.

Furthermore, there's an experimental way

Bovendien bestaat er een experimentele manier

to tell this theory, apart from the inflationary explanation that I told you before.

om dit verhaal te onderscheiden van de inflatoire verklaring die ik eerder gaf.

It involves gravitational waves.

Daar zijn zwaartekrachtsgolven mee gemoeid.

And in this scenario, not only was the Big Bang not the beginning,

In dit scenario was de Big Bang niet alleen niet het begin,

as you can see from the picture,

zoals duidelijk is uit het beeld,

it can happen over and over again.

maar hij kan keer op keer gebeuren.

It may be that we live in an endless universe,

Misschien leven we in een oneindig universum,

both in space and in time.

in ruimte en tijd.

And there've been bangs in the past, and there will be bangs in the future.

Er zijn bangs geweest in het verleden, en er zullen er in de toekomst zijn.

And maybe we live in an endless universe.

Misschien leven we in een oneindig universum.

Well, making and testing models of the universe

Modellen van het universum maken en testen,

is, for me, the best way I have of enjoying and appreciating the universe.

is de beste manier die ik ken om van het universum te genieten en het te appreciëren.

We need to make the best mathematical models we can,

We moeten de best mogelijke wiskundige modellen maken,

the most consistent ones.

de meet consistente.

And then we scrutinize them, logically and with data.

Dan pluizen we ze uit, logisch en met data.

And we try to convince ourselves --

We proberen onszelf ervan te overtuigen --

we really try to convince ourselves they're wrong.

dat ze verkeerd zijn.

That's progress: when we prove things wrong.

Dat is vooruitgang: als we bewijzen dat iets fout is.

And gradually, we hopefully move closer and closer to understanding the world.

We hopen geleidelijk alsmaar dichter bij een begrip van de wereld te komen.

As I pursued my career, something was always gnawing away inside me.

Terwijl ik carrière maakte, bleef er altijd iets knagen vanbinnen.

What about Africa?

Wat met Afrika?

What about those kids I'd left behind?

Wat met de kinderen die ik had achtergelaten?

Instead of developing, as we'd all hoped in the '60s,

In plaats van vooruit te gaan, zoals we allemaal hoopten in de jaren '60,

things had gotten worse.

was het achteruit gegaan.

Africa was gripped by poverty, disease and war.

Afrika was in de greep van armoede, ziekte en oorlog.

This is very graphically shown by the Worldmapper website and project.

Dat wordt treffend getoond door de website en het project Worldmapper.

And so the idea is to represent each country

De idee is dat je elk land weergeeft

on a map, but scale the area according to some quantity.

op een kaart, maar dat de oppervlakte in verhouding met een hoeveelheid staat.

So here's just the standard area map of the world.

Dit is gewoon de standaard oppervlaktekaart van de wereld.

By the way, Africa is very large.

Afrika is overigens heel groot.

And the next map now shows Africa's GDP in 1960,

De volgende kaart toont het bnp van Afrika in 1960,

around the time of independence for many African states.

rond de onafhankelijkheid van vele Afrikaanse staten.

Now, this is 1990, and then 2002. And here's a projection for 2015.

Dit is 1990, en dan 2002. Dit is een projectie voor 2015.

Big changes are happening in the world,

Grote wijzigingen hebben plaats in de wereld,

but they're not helping Africa.

maar ze zijn niet in het voordeel van Afrika.

What about Africa's population? The population isn't out of proportion to its area,

Wat met de bevolking van Afrika? Die staat in verhouding tot haar oppervlakte,

but Africa leads the world in deaths from often preventable causes:

maar Afrika is wereldleider in overlijdens door te voorkomen oorzaken:

malnutrition, simple infections and birth complications.

ondervoeding, gewone infecties en geboorteverwikkelingen.

Then there's HIV/AIDS. And then there are deaths from war.

Dan is er hiv/aids. En de doden door de oorlog.

OK, currently there are 45,000 people a month dying in the Congo,

Momenteel sterven er 45.000 mensen per maand in Congo

as a consequence of the war

ten gevolge van de oorlog daar

there over coltan and diamonds and other things.

om coltan, diamant en andere dingen.

It's still going on.

Het gaat nog steeds door.

What about Africa's capacity to do something about these problems?

Wat met het vermogen van Afrika om iets te doen aan deze problemen?

Well, here's the number of physicians in Africa.

Dit is het aantal dokters in Afrika.

Here's the number of people in higher education.

Dit is het aantal mensen dat hoger onderwijs volgt.

And here -- most shocking to me --

En dit -- voor mij het meest schokkende --

the number of scientific research papers coming out of Africa.

is het aantal wetenschappelijke onderzoekspapers uit Afrika.

It just doesn't exist scientifically.

Wetenschappelijk bestaat het gewoon niet.

And this was very eloquently argued at TED Africa:

Dit werd allemaal heel welbespraakt betoogd op TED Africa:

that all of the aid that's been given

dat alle hulp die is gegeven,

has completely failed to put Africa onto its own two feet.

er volstrekt niet in is geslaagd om Afrika op eigen benen te laten staan.

Well, the transition to democracy in South Africa in 1994

De overgang naar de democratie in Zuid-Afrika in 1994 was weliswaar

was literally a dream come true for many of us.

letterlijk een droom die waarheid werd voor velen van ons.

My parents were both elected to the first parliament,

Mijn ouders werden allebei verkozen in het eerste parlement,

alongside Nelson and Winnie Mandela. They were the only other couple.

naast Nelson en Winnie Mandela. Ze waren het enige andere koppel.

And in 2001, I took a research leave to visit them.

In 2001 nam ik een sabbatperiode om hen te bezoeken.

And while I was busy working -- I was working on these colliding worlds, in the day.

Terwijl ik aan de slag was -- ik werkte overdag aan die botsende werelden --

But I learned that there was a desperate shortage of skills,

hoorde ik dat er een schrijnend gebrek aan vaardigheden was,

especially mathematical skills, in industry, in government, in education.

vooral wiskundige vaardigheden, in de bedrijven, in de overheid, in het onderwijs.

The ability to make and test models has become essential,

Het vermogen om modellen te maken en te testen, is essentieel geworden,

not only to every single area of science today,

niet alleen voor elk gebied van de hedendaagse wetenschap,

but also to modern society itself.

maar ook voor de moderne maatschappij zelf.

And if you don't have math, you're not going to enter the modern age.

Zonder wiskunde kom je de moderne tijd niet in.

So I had an idea. And the idea was very simple.

Dus had ik een idee. Een heel simpel idee.

The idea was to set up an African Institute for Mathematical Sciences, or AIMS.

Die idee was om een Afrikaans Instituut voor Wiskundige Wetenschappen op te richten (Engelse afkorting=AIMS).

And let's recruit students from the whole of Africa,

Laten we studenten uit heel Afrika rekruteren,

bring them together with lecturers from all over the world,

ze samenbrengen met lesgevers uit de hele wereld,

and we'll try to give them a fantastic education.

en we zullen proberen om ze een fantastische opleiding te geven.

Well, as a Cambridge professor, I had many contacts.

Als professor in Cambridge had ik vele contacten.

And to my astonishment, they backed me 100 percent.

Tot mijn verbazing stonden ze 100 procent achter mij.

They said, "Go and do it,

Ze zeiden: "Ga het doen,

and we'll come and lecture."

wij zullen komen lesgeven."

And I knew it would be amazing fun to bring brilliant students

Ik wist dat het te gek zou zijn om briljante studenten

from these countries -- where they don't have any opportunities -- together

uit deze landen, waar ze geen kansen hebben, samen te brengen

with the best lecturers in the world --

met de beste lesgevers ter wereld.

who I knew would come, because of the interest in Africa --

Ik wist dat die zouden komen, vanwege hun belangstelling voor Afrika.

and put them together and just let the sparks fly.

Ik bracht ze samen en liet de vonken gewoon overspringen.

So we bought a derelict hotel near Cape Town.

We kochten een verlaten hotel nabij Kaapstad.

It's an 80-room Art Deco hotel from the 1920s.

Het is een Art Deco-hotel uit de jaren '20 met 80 kamers.

The area was kind of seedy, so we got an 80-room hotel for 100,000 dollars.

Het was een nogal groezelige wijk, dus kregen we een hotel met 80 kamers voor 100.000 dollar.

It's a beautiful building. We decided we would refurbish it

Het is een mooi gebouw. We besloten het op te knappen

and then put out the word:

en dan de boodschap te verspreiden:

we're going to start the best math institute in Africa

wij gaan het beste wiskunde-instituut van Afrika opstarten

in this hotel.

in dit hotel.

Well, the new South Africa is a very exciting country.

Het nieuwe Zuid-Afrika is een heel spannend land.

And those of you who haven't been there, you should go.

Diegenen van jullie die er nog niet zijn geweest, moeten erheen.

It's very, very interesting what's happening.

Wat er gebeurt is heel, heel interessant.

And we recruited wonderful staff,

We rekruteerden fantastisch personeel,

highly motivated staff.

zeer gemotiveerd personeel.

The other thing that's happened, which was good for us, is the Internet.

Het andere ding dat plaatsvond en dat voordelig was voor ons, was het internet.

Even though the Internet is very expensive all over Africa,

Zelfs al is het internet heel duur in heel Afrika,

there are Internet cafes everywhere.

dan nog zijn er overal internetcafés.

And bright young Africans are desperate to join the global community,

Briljante jonge Afrikanen staan te drummen om de globale gemeenschap te vervoegen,

to be successful -- and they're very ambitious.

om succesvol te zijn -- en ze zijn erg ambitieus.

They want to be the next Einstein.

Ze willen de volgende Einstein zijn.

And so when word came out that AIMS was opening,

Dus bekend werd dat ons instituut, het AIMS, openging,

it spread very quickly via e-mail and our website.

verspreidde het bericht zich heel snel via email en via onze website.

And we got lots of applicants.

Er waren veel kandidaten.

Well, we designed AIMS as a 24-hour learning environment,

We hadden het AIMS opgevat als een 24-uurs-leeromgeving,

and it was fantastic to start a university from the beginning.

en het was geweldig om een universiteit op te richten uit het niets.

You have to rethink, what is the university for?

Je moet opnieuw de vraag stellen: wat is het doel van de universiteit?

And that's really exciting.

En dat is echt spannend.

So we designed it to have interactive teaching.

We vatten het zo op dat de lessen interactief was.

No droning on at the chalkboard.

Niemand stond een les af te dreunen aan het bord.

We emphasize problem-solving, working in groups,

De nadruk ligt op het oplossen van problemen, groepswerk,

every student discovering and maximizing their own potential

iedere student ontdekt en benut zijn eigen mogelijkheden,

and not chasing grades.

en jaagt niet op goede punten.

Everyone lives together in this hotel -- lecturers and students --

Iedereen woont samen in het hotel, lesgevers en studenten.

and it's not surprising at all to find an impromptu tutorial at 1 a.m.

Het komt wel vaker voor dat je een geïmproviseerde les ziet om 1u 's ochtends.

The students don't usually leave the computer lab till 2 or 3 a.m.

De studenten verlaten het computerlaboratorium meestal pas om 2u of 3u 's ochtends.

And then they're up again at eight in the morning.

En om 8u 's ochtends staan ze al weer paraat.

Lectures, problem-solving and so on. It's an extraordinary place.

Lessen, problemen oplossen enzovoort. Het is een buitengewone plek.

We especially emphasize areas of great relevance to Africa's development,

We leggen in het bijzonder de nadruk op vakken die zeer relevant zijn voor de ontwikkeling van Afrika,

because, in those areas, scientists working in Africa will have a competitive advantage.

omdat wetenschappers die in Afrika werken, in die gebieden een competitief voordeel zullen hebben.

They'll publish, be invited to conferences.

Ze zullen publiceren, uitgenodigd worden op conferenties.

They'll do well. They'll have successful careers.

Ze zullen het goed doen. Ze zullen mooie carrières uitbouwen.

And AIMS has done extremely well.

Het AIMS heeft het uitzonderlijk goed gedaan.

Here is a list of last year's graduates, graduated in June,

Dit is een lijst van de afgestudeerden van vorig jaar, juni,

and what they're currently doing -- 48 of them.

en wat ze vandaag doen. Het zijn er 48.

And where they are is indicated over here.

Hier staat wat ze zijn.

And where they've gone. So these are all postgraduate students.

En waar ze naartoe zijn. Dit zijn dus allemaal postgraduaatsstudenten.

And they've all gone on to master's and Ph.D. degrees in excellent places.

Ze volgen allemaal Master- en doctoraatsstudies op voortreffelijke plaatsen.

Five students can be educated at AIMS

Op het AIMS kunnen vijf studenten worden opgeleid

for the cost of educating one in the U.S. or Europe.

tegen de kost van één opleiding in de VS of in Europa.

But more important, the pan-African student body

Belangrijker nog: het pan-Afrikaanse studentenkorps

is a continual source of strength, pride and commitment to Africa.

is een continue bron van kracht, trots en toewijding aan Afrika.

We illustrate AIMS' progress by coloring in the countries of Africa.

We illustreren de vorderingen van het AIMS door de landen van Afrika te kleuren.

So here you can see behind this list.

Hier kan je achter de lijst kijken.

When a county is colored yellow, we've received an application;

Als een land geel is, hebben we een aanvraag gekregen.

orange, we've accepted an application; and green,

Oranje: we hebben een aanvraag goedgekeurd.

a student has graduated.

Groen: een student is afgestudeerd.

So here is where we were after the first graduation in 2004.

Hier stonden we na de eerste lichting in 2004.

And we set ourselves a goal of turning the continent green.

We hebben onszelf tot doel gesteld om het continent groen te kleuren.

So there's 2005, -6, -7, -8.

Daar is 2005, 2006, 2007, 2008.

(Applause)

(Applaus)

We're well on the way to achieving our initial goal.

We zijn goed op weg om ons initiële doel te bereiken.

We had some of the students filmed at home before they came to AIMS.

We filmden sommige studenten thuis voor ze naar het AIMS kwamen.

And I'll just show you one.

Ik toon je er eentje.

Tendai Mugwagwa: My name is Tendai Mugwagwa.

Tendai Mugwagwa: Mijn naam is Tendai Mugwagwa.

I have a Bachelor of Science with an education degree.

Ik heb een diploma in de Wetenschappen, met lesbevoegdheid.

I will be attending AIMS.

Ik ga les volgen aan het AIMS.

My understanding of the course is that it covers quite a lot.

Ik heb begrepen dat de cursus zeer veel dingen omvat.

You know, from physics to medicine,

Van fysica tot medicijnen,

in particular, epidemiology and also mathematical modeling.

en vooral epidemiologie en wiskundige modellering.

Neil Turok: So Tendai came to AIMS and did very well.

Neil Turok: Tendai kwam naar het AIMS en deed het erg goed.

And I'll let her take it from there.

Ik laat haar zelf aan het woord.

TM: My name is Tendai Mugwagwa

TM: Mijn naam is Tendai Mugwagwa

and I was a student at AIMS in 2003 and 2004.

en ik studeerde aan het AIMS in 2003 en 2004.

After leaving AIMS, I went on to do a master's in applied mathematics

Na mijn studies aan het AIMS, ging ik verder met een Master in Toegepaste Wiskunde

at the University of Cape Town in South Africa.

aan de Universiteit van Kaapstad in Zuid-Afrika.

After that, I came to the Netherlands

Daarna kwam ik naar Nederland,

where I'm now doing a Ph.D. in theoretical immunology.

waar ik nu een doctoraatsopleiding in Theoretische Immunologie volg.

Professor: Tendai is working very independently.

Professor: Tendai werkt zeer zelfstandig.

She communicates well with the immunologists at the hospital.

Ze communiceert goed met de immunologen in het ziekenhuis.

So all in all I have a very good Ph.D. student from South Africa.

Ik heb dus een zeer goede doctoraatsstudent uit Zuid-Afrika.

So I'm happy she's here.

Ik ben blij dat ze hier is.

NT: Another student in the first year of AIMS was Shehu.

NT: Nog een student uit het eerste jaar van het AIMS was Shehu.

And he's shown here with his favorite high school teacher.

Je ziet hem hier met zijn favoriete leerkracht uit de middelbare school.

And then entering university in northern Nigeria.

En dan als hij start aan de universiteit van Noord-Nigeria.

And after AIMS, Shehu wanted to do high-energy physics,

Na het AIMS wilde Shehu hoge-energie-fysica studeren,

and he came to Cambridge.

en hij kwam naar Cambridge.

He's about to finish his Ph.D.,

Hij is bijna klaar met zijn doctoraat.

and he was filmed recently with someone you all know.

Hij werd recent gefilmd met iemand die jullie allemaal kennen.

Shehu: And from there we will be able to,

Shehu: Hiermee zullen we in staat zijn,

hopefully, make better predictions and then we compare it

hoop ik, om betere voorspellingen te maken. We vergelijken het

to the graph and also make some predictions.

met de grafiek en doen wat voorspellingen.

Stephen Hawking: That is nice.

Stephen Hawking: Ziet er goed uit.

NT: Here are the current students at AIMS. There are 53 of them

NT: Dit zijn de huidige studenten aan het AIMS. Het zijn der 53,

from 20 different countries, including 20 women.

uit 20 verschillende landen, met 20 vrouwen.

So now I'm going to get to my TED business.

Nu kom ik tot de kern van mijn TED-zaak.

Well, we had a party. This is Africa --

We hielden een feestje. Dit is Afrika --

we have good parties in Africa. And last month, they threw a surprise party for me.

we houden goede feestjes in Afrika. Vorige maand was er een verrassingsfeestje voor mij.

Here's somebody you've seen already.

Hier is iemand die jullie al hebben gezien.

(Applause)

(Applaus)

I want to point out a few other exceptional people in this picture.

Ik wil nog een paar andere uitzonderlijke mensen op deze foto aanwijzen.

So, we were having a party,

We hielden dus een feestje,

as you can see they're completely eclipsing me at this point.

Je ziet dat ze mij hier volledig overklassen.

This is Ezra. She's from Darfur.

Dit is Ezra. Ze komt uit Darfur.

She's a physicist, and somehow stays smiling,

Ze is natuurkundige. Op één of andere manier blijft ze glimlachen,

in spite of everything going on back home.

ondanks alles wat er thuis gebeurt.

But she wants to continue in physics, and she's doing extremely well.

Ze wil verdergaan in de fysica en ze doet het uitzonderlijk goed.

This is Lydia. Lydia is the first ever woman

Dit is Lydia. Lydia is de eerste vrouw ooit

to graduate in mathematics in the Central African Republic.

die afstudeert in de wiskunde in de Centraal-Afrikaanse Republiek.

And she's now at AIMS. (Applause)

Ze studeert nu aan het AIMS. (Applaus)

So now let me get to our TED wish.

Zo kom ik tot onze TED-wens.

Well, it's not my TED wish; it's our wish, as you've already gathered.

Het is niet mijn TED-wens, het is onze wens, zoals je al had geraden.

And our wish has two parts:

Onze wens heeft twee delen:

one is a dream and the other's a plan. OK.

het eerste is een droom, het tweede is een plan.

Our TED dream is that the next Einstein will be African. (Applause)

Onze TED-droom is dat de volgende Einstein uit Afrika zal komen. (Applaus)

In striving for the heights of creative genius,

In ons streven naar de top van het creatieve genie,

we want to give thousands of people the motivation,

willen we duizenden mensen de motivatie geven,

the encouragement and the courage

de aanmoediging en de moed

to obtain the high-level skills they need to help Africa.

om de krachtige vaardigheden te verwerven die ze nodig hebben om Afrika te helpen.

Among them will be not only brilliant scientists --

Onder hen zullen er niet alleen briljante wetenschappers zijn --

I'm sure of that from what we've seen at AIMS --

daar ben ik zeker van, dat hebben we op het AIMS gezien --

they'll also be the African Gates, Brins and Pages of the future.

maar ook de Afrikaanse Gates, Brins en Pages van de toekomst.

Well, I said we also have a plan. And our plan is quite simple.

Ik zei al dat we ook een plan hebben. Ons plan is echt eenvoudig.

AIMS is now a proven model.

Het AIMS-model heeft zijn waarde bewezen.

And what we need to do is to replicate it.

Wat we moeten doen, is het vermenigvuldigen.

We want to roll out 15 AIMS centers in the next five years, all over Africa.

We willen 15 AIMS-centra uitrollen in de komende vijf jaar, in heel Afrika.

Each will have a pan-African student body,

Ze zullen allemaal een pan-Afrikaans studentenkorps hebben, maar ze zullen zich

but specialize in a different area of science.

in verschillende wetenschappelijke domeinen specialiseren.

We want to use science to overcome the national and cultural barriers,

We willen wetenschap gebruiken om de nationale en culturele barrières te overwinnen,

as it does at AIMS.

zoals dat op het AIMS gebeurt.

And we want to add elements to the curriculum.

We wilden een paar dingen aan het curriculum toevoegen.

We want to add entrepreneurship and policy skills.

We wilden ondernemerschap en beleidsvaardigheden toevoegen.

The expanded AIMS will be a coherent pan-African institution,

Het uitgebreide AIMS zal een samenhangende pan-Afrikaanse instelling zijn,

and its graduates will form a powerful network,

en zijn afgestudeerden zullen een krachtig netwerk vormen,

working together for peace and progress across the continent.

die samen werken aan vrede en vooruitgang voor het continent.

Over the last year,

Het laatste jaar

we've been visiting sites in Africa,

hebben we sites in Afrika bezocht,

looking at potential sites for new AIMS centers.

op zoek naar mogelijke plaatsen voor nieuwe AIMS-centra.

And here are the ones we've selected.

Dit is onze selectie.

And each of these centers has a strong local team,

Elk van deze centra heeft een sterk lokaal team,

each is in a beautiful place, an interesting place,

en is op een mooie en interessante locatie gelegen,

which international lecturers will be happy to visit.

waar internationale lesgevers graag naartoe zullen komen.

And our partners across Africa are extremely enthusiastic about this.

Onze partners over heel Afrika zijn hier uitzonderlijk enthousiast over.

Everyone wants an AIMS center in their country.

Iedereen wil een AIMS-centrum in zijn land.

And last November,

Afgelopen november

the conference of all the African ministers of science and technology,

deed de conferentie van alle Afrikaanse ministers van wetenschap en technologie,

held in Mombasa, called for a comprehensive plan to roll out AIMS.

die plaatshad in Mombasa, een oproep tot een groot plan om AIMS uit te rollen.

So we have political support right across the continent.

We krijgen dus politieke steun over het hele continent.

It won't be easy.

Het zal niet eenvoudig zijn.

At every site there will be huge challenges.

Op elke plek zullen we voor grote uitdagingen staan.

Local scientists must play leading roles

Lokale wetenschappers moeten een belangrijke rol krijgen,

and governments must be persuaded to buy in.

en overheden moeten overtuigd worden om mee te doen.

Conditions are very difficult,

De omstandigheden zijn zeer moeilijk,

but we cannot afford to compromise on those principles which made AIMS work.

maar we kunnen het ons niet veroorloven om af te dingen op de principes die van AIMS een succes hebben gemaakt.

And we summarize them this way:

We vatten ze als volgt samen:

the institutes have got to be relevant, innovative,

de instellingen moeten relevant, vernieuwend,

cost-effective and high quality. Why?

kostenbewust en van hoge kwaliteit zijn. Waarom?

Because we want Africa to be rich.

Omdat we willen dat Afrika rijk wordt.

Easy to remember the basic rules we need.

Het is gemakkelijk om de basisregels te onthouden.

So, just in ending, let me say the only people who can fix Africa

Laat me besluiten dat de enige mensen die Afrika kunnen genezen,

are talented young Africans.

getalenteerde jonge Afrikanen zijn.

By unlocking and nurturing their creative potential,

Door hun creatieve mogelijkheden te ontsluiten en te koesteren,

we can create a step change in Africa's future.

kunnen we een grote stap zetten naar een betere toekomst voor Afrika.

Over time, they will contribute to African development

Zij zullen bijdragen tot de ontwikkeling van Afrika

and to science in ways we can only imagine.

en tot de wetenschap, op manieren waar we nog maar van kunnen dromen.

Thank you.

Dank u wel.

(Applause)

(Applaus)