The unpaid work that GDP ignores -- and why it really counts | Marilyn Waring

Vertaald door: Ruth Compernol

(In Maori: My mountain is Taupiri.)

(Maori) Mijn berg heet Taupiri.

(Waikato is my river.)

(Maori) Waikato is mijn rivier.

(Maori) Mijn naam is Marilyn.

(My name is Marilyn.)

(Hello.)

(Maori) Hallo.

As you've heard, when I was very young,

Zoals je kan horen werd ik, toen ik erg jong was,

I was elected to the New Zealand Parliament.

verkozen in het parlement van Nieuw-Zeeland.

And at that age, you learn mostly by listening to others' stories.

En op die leeftijd leer je vooral door naar andermans verhalen te luisteren.

I remember a woman who'd been injured in a farm accident,

Ik herinner me een vrouw die gewond raakte op een boerderij

and it was coming up to shearing time

en het was tijd om de schapen te scheren op de boerderij

on the farm,

and she had to be replaced by a shepherd,

en ze moest vervangen worden door een herder,

by a rousie in the woolshed,

door een hulparbeider in de wolschuur,

and of course there was still someone needed to manage the household

en natuurlijk was er nog iemand nodig om het huishouden te doen

and to prepare the food for the shearing gangs.

en te koken voor de scheerders.

And her mother came to help with that.

En haar moeder kwam daarbij helpen.

But the family got no compensation for the mother,

Maar de familie kreeg geen compensatie voor de moeder,

because that's what mothers and family members are supposed to do.

want dat is wat moeders en familieleden verondersteld worden te doen.

One year, a company called Gold Mines New Zealand

Op een bepaald moment vroeg een bedrijf genaamd Gold Mines New Zealand

applied for a prospecting license on our beautiful Mt. Pirongia.

een prospectievergunning aan op onze mooie berg Pirongia.

It is a mountain

Het is een berg vol buitengewone ecosystemen,

full of extraordinary ecosystems,

of verdant, virgin native forests.

met groene, ongerepte inheemse bossen.

It produced oxygen, it was a carbon sink,

Hij produceerde zuurstof en was een koolstofreservoir;

it was a home for endangered species and for pollinating species

er leefden bedreigde diersoorten

en soorten die zorgden voor de bestuiving van de nabijgelegen landbouwgrond.

in the farmland around.

And the mining company put up this great economic prospectus

En het mijnbouwbedrijf schreef een uitgebreide economische prospectus

that was about how much money could be made

over hoeveel geld er zou kunnen worden verdiend

from mining our mountain,

met mijnbouw op onze berg,

about all the growth and development

over alle groei en ontwikkeling

that would show in New Zealand's budgetary forecasts,

in de begroting van Nieuw-Zeeland,

and we were just left with the language

en al wat ons restte was de taal

of all that we valued about our mountain.

voor alles wat we waardeerden aan onze berg.

Fortunately, we stopped.

Gelukkig zijn we daarmee gestopt.

And then I remembered

En toen herinnerde ik me

a woman who had three children under five

een vrouw met drie kinderen jonger dan vijf

who was caring for her elderly parents,

die ook voor haar bejaarde ouders zorgde,

and nobody seemed to think that at some stage

en niemand leek te denken dat ze op een bepaald moment

she might actually need some assistance with childcare,

misschien wel wat hulp kon gebruiken bij de kinderopvang,

because she wasn't in the paid workforce.

want ze maakte geen deel uit van het betaald personeel.

And there began to be a pattern in all of these stories I was being told.

En er begon een patroon te ontstaan in alle verhalen die ik hoorde.

And I started to ask enough questions

En ik begon genoeg vragen te stellen

to try and track to the core of this pattern of values

om te proberen tot de kern te komen van dit waardepatroon

that was part of all of these stories.

dat deel uitmaakte van al deze verhalen.

And I found it

En ik vond het terug

in an economic formula called the "gross domestic product,"

in een economische formule genaamd het 'bruto binnenlands product',

or the GDP.

of het BBP.

Most of you will have heard of it.

De meesten kennen die term,

Many of you won't have any idea what it actually means.

maar velen hebben geen idee wat het eigenlijk betekent.

The rules were drawn up by Western-educated men in 1953.

De regels werden opgesteld door Westers geschoolde mannen in 1953.

They established a boundary of production

Ze legden een productiegrens vast toen ze die regels opstelden.

in drawing up these rules.

What they were keen to measure

Wat ze graag wilden meten

was everything that involved a market transaction.

was alles wat verbonden is aan een markttransactie.

So on one side of the boundary,

Dus aan één kant van de grens

everything where there was a market exchange was counted.

werd alles geteld waar een markttransactie mee gemoeid was.

It doesn't matter whether the exchange is legal or illegal.

Het maakt niet uit of die uitwisseling legaal of illegaal is.

Market exchange in the illegal trade in armaments, [munitions],

Een markttransactie in de illegale handel van wapens, munitie,

drugs, endangered species,

drugs, bedreigde diersoorten, mensensmokkel...

trafficking of people --

all of this is great for growth

Dat is allemaal geweldig voor de groei

and it all counts.

en het telt allemaal mee.

On the other side of the boundary of production,

Aan de andere kant van de productiegrens

there was this extraordinary phrase in the rules

stond een buitengewoon zinnetje in de regels:

that the work done by the people they called "nonprimary producers"

dat het werk uitgevoerd door wat zij noemden

'niet-primaire producenten'

was "of little or no value."

"van weinig of geen waarde" was.

So I thought, let's see how many nonprimary producers we have here today.

Laat ons eens kijken hoeveel niet-primaire producenten hier aanwezig zijn.

So in the last week or so,

In de laatste week of zo,

how many of you have transported members of your household or their goods

hoeveel van jullie hebben gezinsleden of hun materiaal vervoerd

without payment?

zonder betaald te worden?

How many of you have done a bit of cleaning, a bit of vacuuming,

Hoeveel van jullie hebben schoongemaakt, gestofzuigd,

a bit of sweeping, a bit of tidying up the kitchen?

geveegd of de keuken opgeruimd?

Yeah?

Ja?

How about going shopping for members of the household?

Wie heeft er boodschappen gedaan voor de andere gezinsleden?

Preparing food? Cleaning up afterwards?

Gekookt? Achteraf opgeruimd?

Laundry? Ironing?

Gewassen? Gestreken?

(Laughter)

(Gelach)

Well, as far as economics is concerned,

Wel, wat de economie betreft,

you were at leisure.

was dat ontspanning.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause and cheers)

(Applaus en gejoel)

Now, how about the women

Hoe zit het met de vrouwen

who have been pregnant and who have had children?

die zwanger zijn geweest en kinderen hebben gehad?

Yes.

Ja.

Now, I really hate to tell you this,

Het spijt me dat ik jullie dit moet zeggen,

because it might well have been hard labor,

want het was misschien zware arbeid,

but at that moment, you were unproductive.

maar op dat moment was je niet productief.

(Laughter)

(Gelach)

And some of you may have breastfed your infant.

En sommigen van jullie hebben jullie kind de borst gegeven.

Now, in the New Zealand national accounts --

In de nationale begroting van Nieuw-Zeeland,

that's what the figures are called, that's where we get the GDP --

zo heten de cijfers, dat is waar we het BBP halen,

in the New Zealand national accounts,

in de nationale begroting van Nieuw-Zeeland

the milk of buffalo, goats, sheep and cows

is de melk van buffels, geiten, schapen en koeien van waarde,

is of value

but not human breast milk.

maar menselijke moedermelk niet.

(Laughter)

(Gelach)

It is the very best food on the planet.

Het is het allerbeste voedsel ter wereld.

It is the very best investment that we can make in the future health

Het is de allerbeste investering

in de toekomstige gezondheid en opvoeding van het kind.

and education of that child.

It doesn't count at all.

Maar het telt niet mee.

All of those activities are on the wrong side of the production boundary.

Al die activiteiten staan aan de verkeerde kant van de productiegrens.

And something that's very important to know

En wat heel belangrijk is om te weten over dat boekhoudkundig kader:

about this accounting framework:

they call it "accounts,"

men spreekt over 'rekeningen' maar er is geen debetzijde.

but there's no debit side.

We just keep market exchanges going,

We houden gewoon de markten draaiende,

and it's all good for growth.

en het is allemaal goed voor de groei.

We're in Christchurch,

We zijn in Christchurch,

where people have lived through a devastating natural disaster

waar mensen een verwoestende natuurramp hebben meegemaakt

and recovered.

en ervan zijn hersteld.

And ever since that time,

En sinds die tijd

New Zealand has been told

werd aan Nieuw-Zeeland verteld

our growth figures are great, because we're rebuilding Christchurch.

dat onze groeicijfers geweldig zijn, omdat we Christchurch heropbouwen.

Nothing was ever lost

Niets is ooit verloren gegaan

from the national accounting framework

uit het nationale boekhoudkundige kader

because of the loss of lives,

door het verlies van levens,

the loss of land,

het verlies van land,

the loss of buildings,

het verlies van gebouwen

the loss of special spaces.

en het verlies van speciale ruimtes.

Now, it might also be becoming obvious to you

Misschien wordt het nu ook duidelijk voor jullie

that this boundary of production works in terms of our environment.

dat die productiegrens ook gevolgen heeft voor ons milieu.

When we're mining it,

Als we ontginnen,

when we're deforesting,

ontbossen,

when we're deleting our environment,

ons milieu doen verdwijnen,

when we're fishing out our marine resources,

als we onze zeeën leegvissen,

legal or illegal,

legaal of illegaal,

as long as market is exchanged, it's all good for growth.

zolang er een markttransactie is, is het goed voor de groei.

To leave our natural environment alone,

Onze natuurlijke omgeving met rust laten,

to sustain it, to protect it,

het ondersteunen en beschermen,

is apparently worth nothing.

is blijkbaar niets waard.

Now, how and what can we do about this?

Wat kunnen we hieraan doen en hoe?

Well, I wrote first about it 30 years ago.

De eerste keer dat ik erover schreef was 30 jaar geleden.

Then in 2008, after the global financial crisis,

In 2008, na de wereldwijde financiële crisis,

President Sarkozy of France

vroeg de Franse president Sarkozy

asked three men who had all won Nobel Prizes in Economics --

aan drie mannen die allemaal de Nobelprijs economie hadden gewonnen,

Sen, Fitoussi and Stiglitz --

Sen, Fitoussi en Stiglitz,

to discover what I'd written about

om uit te zoeken waarover ik 30 jaar geleden had geschreven.

30 years ago.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

"Relying on per capita GDP, relying on these growth figures," they said,

"Vertrouwen op het BBP per capita en op groeicijfers", zeiden ze,

"doesn't appear to be the best way to proceed

"blijkt niet de beste manier te zijn

om in de toekomst het openbaar beleid vorm te geven."

to make public policy."

And I totally agree with them.

En ik ben het helemaal met hen eens.

(Laughter)

(Gelach)

One of the things that you notice about these rules --

Een van de dingen die je opvalt aan die regels --

they are revised; 1968 they were revised, 1993, 2008 --

ze werden herzien in 1968,

in 1993, in 2008 --

is that the revisions are mostly done by statisticians,

is dat die herzieningen meestal gebeuren door statistici,

and the statisticians do know what is wrong with the data,

en statistici weten wel degelijk wat er mis is met de gegevens,

but hardly any of the economists ever stop to ask that same question.

maar bijna geen enkele econoom stopt ooit om dezelfde vraag te stellen.

So, in 2019,

Dus in 2019

the GDP is in even worse shape.

is het BBP er nog slechter aan toe.

You see, to measure GDP,

Want om het BBP te meten

you have to assume that some kind of production

moet je aannemen dat er een soort productie

or service delivery or consumption

of een geleverde dienst of consumptie

occurs inside a nation-state,

gebeurt binnen een natiestaat

and you know where that is.

en je weet waar dat is.

But trillions of dollars are circling the globe,

Maar biljoenen dollars circuleren wereldwijd

in many part from our Googles, our Facebooks, our Twitters,

voor een groot deel via bedrijven als Google, Facebook en Twitter,

siphoned through a number of tax shelters,

en passeren via een aantal belastingparadijzen,

so that when we click on our computer

en wanneer we op onze computer klikken

and go to download some software,

en software downloaden,

we don't know where it was produced,

weten we niet waar die geproduceerd is,

and frankly, no one knows where we are as we're consuming it, either.

en niemand weet waar wij als consumenten ons bevinden.

These tax-free havens

Die belastingparadijzen

distort the GDP to such an extent

vertekenen het BBP in die mate

that about three years ago,

dat ongeveer drie jaar geleden,

Europe looked askance at Ireland

Europa naar Ierland keek

and said, "We don't think you're reporting correctly,"

en zei: "Volgens ons rapporteer je niet correct",

and in the next year, their GDP went up 35 percent.

en het volgende jaar steeg hun BBP met 35 procent.

Now, all that work that you're doing

Al het werk dat je doet

when you were at leisure and unproductive,

in je 'vrije tijd', wanneer je onproductief bent,

we can measure this,

kunnen we meten.

and we can measure this in time use surveys.

We kunnen dit meten via enquêtes over tijdsindeling.

When we look at the amount of time that's taken

Als we kijken naar de hoeveelheid gebruikte tijd

in the unpaid sector,

in de onbetaalde sector,

what we find is that in almost every country where I've ever seen the data,

zien we dat in bijna elk land waarvan ik ooit de gegevens heb gezien,

it is the single largest sector of the nation's economy.

dit de grootste sector is van de economie van het land.

In the last three years, for example,

In de laatste drie jaar bijvoorbeeld,

the UK statistician has declared

hebben de Britse statistici verklaard

that all of that unpaid work is the equivalent of all manufacturing

dat al het onbetaalde werk gelijk is aan alle productie

and all retailing in the UK.

en alle detailhandel in het Verenigd Koninkrijk.

In Australia,

In Australië,

the single largest sector of Australia's economy is unpaid childcare,

is de grootste sector van de Australische economie onbetaalde kinderopvang,

and the second-largest sector is all the rest of the unpaid work,

en de tweede grootste sector is al de rest van het onbetaalde werk,

before banking and insurance and financial intermediation services

vóór banken, verzekeraars en financiële intermediairs

clock in at the largest part of the market sector.

het volgende grootste deel van de marktsector belichamen.

Just last year, the Premier of the Victoria state of Australia

Vorig jaar nog verklaarde de premier van de Australische staat Victoria

declared that half of that state's GDP

dat de helft van het BBP van die staat

was, in fact, the value of all the unpaid work.

in feite de waarde was van al het onbetaalde werk.

Now, as a policy maker,

Als beleidsmaker kan je geen goed beleid maken

you cannot make good policy

if the single largest sector of your nation's economy

als de grootste sector van de economie van je land

is not visible.

niet zichtbaar is.

You can't presume to know where the needs are.

Je kan niet veronderstellen dat je weet waar de behoeften liggen.

You can't locate time poverty.

Je kan de tijdsarmoede niet lokaliseren.

You can't address the most critical issues of need.

Je kan niet ingaan op de meest kritische punten van nood.

So what can go in the place of GDP?

Dus waarmee kunnen we het BBP vervangen?

Well, GDP has got many other problems, OK?

Het BBP heeft nog veel meer problemen.

We don't behave in a way that assists GDP.

We gedragen ons niet op een manier die het BBP ondersteunt.

Large numbers of people around the planet

Heel veel mensen ter wereld

are now using household assets -- their cars, their homes, themselves --

gebruiken nu huishoudactiva, hun auto's, hun huizen, zichzelf...

for Uber, for Airbnb.

voor Uber en Airbnb.

And no, we're not supposed to use assets from the unpaid sector

En nee, het is niet de bedoeling om activa uit de onbetaalde sector te gebruiken

to make money in the market sector.

om geld te verdienen op de markten.

This is confusing!

Dat is verwarrend!

(Laughter)

(Gelach)

And very difficult to measure.

En erg moeilijk te meten.

So economists don't want to know

Dus economen willen niet weten

what's wrong with their most important GDP,

wat er mis is met hun geliefkoosde BBP.

and I think they've got so many problems, they can just move off to a quiet corner

Ze hebben zoveel problemen dat ze zich beter in een rustig hoekje terugtrekken

and continue to publish that

en dat blijven publiceren

and not come anywhere near the rest of us

en de rest van ons niet langer lastigvallen

with this talk of capitals

met hun gepraat over kapitaal

and natural assets

en natuurlijke hulpbronnen

and other ways in which to colonize the rest of our lives.

en andere manieren om de rest van ons leven te koloniseren.

I think time use is the most important indicator going forward.

Ik denk dat tijdsgebruik de belangrijkste indicator is voor de toekomst.

Every one of us has exactly the same amount of it.

Elk van ons heeft precies dezelfde hoeveelheid.

If there are going to be critical issues as we move forward,

Als we moeilijke kwesties moeten oplossen in de toekomst,

we need a solid database,

hebben we een solide database nodig,

because whatever we change away from the GDP,

want waarmee we het BBP ook vervangen,

we're going to be stuck with it for about 50 years,

we zullen er ongeveer 50 jaar mee opgezadeld zitten

and we need something that's solid and immutable

en we hebben iets nodig dat solide en onveranderlijk is

and that everybody understands,

en dat iedereen begrijpt,

because if I put time use data in front of you,

want als ik data over tijdsgebruik aan je voorleg,

you'll immediately start nodding.

zal je meteen beginnen te knikken.

You'll immediately start recognizing what it means.

Je zal meteen begrijpen wat het betekent.

And, honestly,

En, eerlijk gezegd,

if I put the GDP data in front of you,

als ik je de BBP-gegevens voorleg,

a lot of you would prefer to leave for morning tea.

zouden de meesten liever opstaan en een kopje koffie gaan drinken.

(Laughter)

(Gelach)

We also need to be looking at the quality of our environment.

We moeten ook kijken naar de kwaliteit van ons milieu.

As every year goes past, we get much better

En naarmate de jaren vorderen,

worden we veel beter in het meten van de verwoesting ervan,

at measuring the devastation of it,

of measuring how little we protect anymore.

in het meten van hoe weinig we nog beschermen.

And yet, with climate change,

En toch, met de klimaatverandering

we don't all have to be scientists to see, to feel, to know

hoeven we geen wetenschappers te zijn om te zien, te voelen, te weten

what is happening to our beautiful planet.

wat er met onze mooie planeet gebeurt.

We need, in this country,

We moeten in dit land begrijpen

the paramountcy of what we can learn from kaitiakitanga,

hoeveel we kunnen leren van kaitiakitanga,

from whanaungatanaga,

van whanaungatanaga,

from what Maori, who have been here for centuries, can teach us.

van wat de Maori, die hier al eeuwen leven, ons kunnen leren.

When you're in parliament,

Als je in het parlement zit

and you're not in an economist's frame of mind,

en niet als een econoom denkt,

you make decisions across a range of data.

neem je beslissingen op basis van een hele reeks gegevens.

You look at the trade-offs.

Je maakt afwegingen.

You think deeply about implications

Je denkt diep na over de gevolgen,

way beyond whether or not GDP is up or down.

je kijkt veel verder dan de vraag of het BBP stijgt of daalt.

Economists want to turn everything into a monetary exchange,

Economen willen alles definiëren als een monetaire transactie,

even time use data,

zelfs gegevens over tijdsgebruik,

so that they can carry on trying to decide

zodat ze verder kunnen proberen uit te maken

whether GDP is up or down.

of het BBP stijgt of daalt.

That's not a great way to go.

Dat is geen goede manier van werken.

And others have said to me,

En anderen zeggen me:

"Marilyn, why don't you just work on a system

"Marilyn, waarom werk je niet aan een systeem

that includes all the unpaid work

dat al het onbetaalde werk meerekent,

and the pregnancy and the birth and the lactation

en zwangerschappen, geboortes en borstvoeding in het BBP?"

in the GDP?"

There's a very important moral and ethical answer to that,

Daar heb ik een heel belangrijk moreel en ethisch antwoord op:

and it is that I do not want the most valuable things on earth,

ik wil niet dat de waardevolste dingen op aarde, de dingen die ik koester,

the things I treasure,

sitting in an accounting framework that thinks that war is great for growth.

worden opgenomen in een boekhoudsysteem

dat oorlog beschouwt als positief voor de groei.

(Applause and cheers)

(Applaus en gejuich)

So from now on,

Dus als je voortaan naar het nieuws luistert,

whenever you listen to the news,

you're not going to go blank when they say GDP.

zal je aandachtig zijn als het over het BBP gaat.

You're going to think,

Je zal denken:

"I know what they're talking about, and it's not good."

"Ik weet waar ze het over hebben en het is niet goed."

(Laughter)

(Gelach)

I know that there are alternatives,

Ik weet dat er alternatieven zijn

and I'm going to spend my time correcting people,

en ik ga mensen blijven corrigeren,

talking to them about this value base

met hen praten over waarden

and talking to them about what the alternatives can be,

en over wat de alternatieven kunnen zijn,

because humankind

want de mensheid en onze planeet

and our planet

need another way.

hebben nood aan iets anders.

Thank you.

Bedankt.

(Applause and cheers)

(Applaus en gejuich)