The evolution of the coffee cup lid | Small Thing Big Idea, a TED series

Transcriber: TED Translators admin Reviewer: Camille Martínez

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: Aga Ismael

You never give it any thought,

ھیچ کات بیرت لێ نەکردۆتەوە،

and there are billions of them out there,

ملیارەھا ھەیە،

but the amount of design and passion and creativity

بەڵام شێوە، خۆشەویستی و داھێنان لە بواری

that goes into this little disc is remarkable.

ئەم دیسکە بچووکە شۆکھێنەرە.

[Small thing.]

[شتی بچووک]

[Big idea.]

[بیرۆکەی گەورە]

The coffee cup lid is a lid for your coffee cup.

سەری کوپی قاوە بریتییە لەو سەرەی کە کوپی قاوەکەت دادەپۆشێت.

It snaps on.

لە سەری جێگیر دەبێت.

It has an opening.

کونێکی تێدایە.

You've got lids with a little latch that opens and closes.

سەری کوپ ھەیە بچووکە و دەکرێتەوە و دادەخرێت.

You've got ones that are in creative shapes.

سەری کوپ ھەیە داھێنەرانە شێوەی پێ دراوە.

Coffee cup lids have their own vocabulary.

سەری کوپی قاوە، زاراوەی خۆی ھەیە.

People talk about the "peripheral skirts,"

خەڵک پێی دەڵێت: تەنورەی لایەکان

the "press-in dimples," the "fragrance outlets,"

فشاری سەر شتی خڕ یان بۆنی جلوبەرگ

the "slosh factor."

ھۆکاری تێ کردن.

But you need these words,

پێویستمان بەم وشانەیە،

because so much thought and innovation

چونکە داھێنان و بیرۆکە لە سەری

goes into these coffee cup lids.

کوپی قاوە بە کار ھاتووە.

Our society is just more and more mobile.

کۆمەڵگە زیاتر و زیاتر لە جووڵەی بەردەوام دایە.

Everything is on the move.

ھەموو شتێک دەجوڵێت.

The good part: it's convenient.

شتێکی خراپ نییە، بێزارکەر نییە.

You can drink coffee anywhere, you don't have the stay in the diner.

لە ھەر شوێنێک بێت دەتوانێت قاوەکەت بخۆیتەوە، پێویست ناکات چاوەڕێ بکەیت.

It can be in the subway. You can be walking.

لە ناو شەمەندەفەر، لە کاتی ڕۆیشتن.

The bad part is, it's harder to savor a coffee

لایەنی خراپ ئەوەیە کە ناتوانیت بە ڕێگەدا بڕۆیت

when you're taking it on the road.

تام لە تامی قاوە بکەیت.

The first patent for a lid on a cup

یەکەم بەکارھێنانی سەری کوپ

was in 1934,

لە ساڵی ١٩٣٤ بوو کاتێک

but it was for cold beverages.

بۆ سەری کوپی خواردنەوە ساردەکان بەکار دێت.

And in 1950, this guy named James Reifsnyder

لە ساڵی ١٩٥٠، کەسێک بە ناوی جەیمس رەینفسنیدەر

invented the first snap-on lid.

یەکەم سەری کوپی جێگیری داھێنا.

But it didn't have an opening for drinking.

بەڵام دەرچەی بۆ خواردنەوە نەبوو.

In the '60s there was this huge cultural shift,

لە شەستەکان بەھۆی گۆڕانکاری کەلتوری،

where people started drinking coffee on the move.

کاتێک خەڵک لە کاتی ڕۆیشتن قاوەیان دەخواردەوە.

And 7-Eleven was the first to sell coffee to go.

7-Eleven یەکەم شوێن بوو قاوەی لەم شێوەیە پێشکەش بکات.

And then came this revolution in 1967.

لە ساڵی ١٩٦٧ شۆڕشێک بەرپا بوو.

A man named Alan Frank invented a lid

کە سێک بە ناوی ئالان فرانک سەری کوپێکی ناساند

that you could peel a tab off,

کە سەری کوپەکە دەکرا لێ بکرێتەوە،

like in the shape of a guitar pick,

لە شێوەی سەری ئامێری گیتار بوو،

and drink it from there.

لەم شوێنە خواردنەوەکە نۆش دەکرا.

In 1975, another big advance:

لە ساڵی ١٩٧٠ پێشھاتێکیتر دێتە پێش:

you could peel back a tab and attach it to the lid itself.

سەری کوپ دەکرا لێ بکرێتەوە و دواتر بخرێتەوە شوێنی خۆی.

So, more and more people started drinking coffee on the go.

بۆیە، خەڵک زیاتر روو دەکەنە خواردنەوەی قاوە لە کاتی ڕۆیشتن.

In 1984, a watershed moment in the history of coffee cup lids:

لە ساڵی ١٩٨٤ چرکەساتێکی مێژووی بۆ سەری کوپ دێتە پێش:

the birth of the traveler lid.

لە دایک بوونی سەری کوپ جوڵاوە.

And it is iconic -- you've seen it a million times.

سیمبوڵە، ملێۆنەھا جار بینراوە.

And it solved a whole host of problems.

چەندین کێشە چارەسەر دەکات.

It's designed so that you don't splash your face,

بە شێوەیەک دیزاین کراوە کە قاوەکەت نەڕژێت سەر ڕوخسار،

because it's higher than any of the other ones.

چونکە لە جۆرەکانیتر بەرزترە.

And it's got this protruding rim,

بە شێوەیەکە کە ڕۆخی لە دەرەوە ھەیە،

so it slightly cools the coffee before it hits your lips.

بۆیە قاوەکە کەمێک سارد دەکاتەوە پێش ئەوەی بەر لێو بکەوێت.

It's got a small depression in the center for your nose,

لە ناوەڕاست شوێنێک بەرامبەر لووت ھەیە،

so you can really get in there and get maximum aroma.

کە ڕێگە بۆ بە دەست ھێنانی بوونی قاوەکە خۆش دەکات.

It's got this tiny air hole that lets the steam out

کونێکی بچووک ھەیە، کە ڕێگە بە ھەڵم دەدات بێتە دەرەوە

and stops it from creating a vacuum.

ڕێگە لە درووست بوونی بۆشایی دەگرێت.

This is one of those objects where you just don't notice it

ئەوە یەکێکە لەو شتانەی کە بە خەیاڵتدا نەھاتبوو

until it dribbles on your lap.

تا بەر لێوت نەکەوێت.

So I think the coffee cup lid will just continue to evolve,

بۆیە پێم وایە سەری کوپی قاوە لە گەشە بەردەوام دەبێت

and you're going to see a move away from single-use plastic lids

ڕۆژێک دێت کە چیتر سەری کوپی پلاستیکی دووبارە بەکار دەھێنرێتەوە

to lids that are a little more sustainable.

سەری کوپ ژینگەدۆست دەبێت.

We're not going to stop moving.

ئێمە لە جووڵە ناوەستین.

We're not going to stop drinking coffee.

لە نۆشینی قاوەش ناوەستین.

And I think that's what these coffee lid engineers are trying to do,

پێم وایە ئەندازیارانی سەری کوپی قاوەش ھەروا ھەوڵ دەدەن

is to make it so that the experience of taking it on the road

کە بتوانیت کوپی قاوە لەگەڵ خۆت بۆ ڕێگە ببەیت بە شێوەیەک

is as good as sitting in a restaurant, drinking from a ceramic cup.

ھاوشێوەی ئەزموونی خواردنەوەی قاوەیەکی سەر بە کرێمی چێشتخانەیەک بێت.

Because, you know, coffee is serious business.

چونکە ئێوە دەزانن قاوە بازرگانییەکی گرنگە.