The little risks you can take to increase your luck | Tina Seelig

Translator: Narine Harutyunyan Reviewer: Emma Dovlatyan

I've spent nearly two decades

Ինձ մոտ երկու տասնամյակ է պետք եղել հասկանալու՝

observing what makes people luckier than others

ինչն է որոշ մարդկանց առավել հաջողակ դարձնում, քան մյուսներին

and trying to help people increase their luck.

ու փորձելու օգնել նրանց՝ առավել հաջողակ դառնալ:

You see, I teach entrepreneurship,

Ես գործարարություն եմ դասավանդում,

and we all know that most new ventures fail,

ու բոլորս գիտենք, որ նոր ձեռնարկումներից շատերը ձախողվում են:

and innovators and entrepreneurs need all the luck they can get.

Բոլոր նորարարներին ու գործարարներին բախտ է պետք:

So what is luck?

Իսկ ի՞նչ է բախտը:

Luck is defined as success or failure apparently caused by chance.

Թերևս պատահական հաջողում կամ տապալում:

Apparently.

Թերևս:

That's the operative word.

Սա հերթապահ բառ է:

It looks like it's chance

Թվում է՝ պատահականություն է,

because we rarely see all the levers that come into play to make people lucky.

քանզի հազիվ թե նկատում ենք բոլոր այն լծակները,

որ գործի են դրվում մարդկանց հաջողակ դարձնելու համար:

But I've realized, by watching so long,

Բայց դիտարկումներ անելով՝ ես հասկացել եմ,

that luck is rarely a lightning strike,

որ հաջողությունը հազվադեպ է կայծակի նման մեկուսի ու շեշտակի լինում:

isolated and dramatic.

It's much more like the wind,

Այն, ավելի շուտ,

blowing constantly.

հարահոս քամու է նման:

Sometimes it's calm,

Երբեմն հանդարտ է,

and sometimes it blows in gusts,

երբեմն՝ պոռթկուն:

and sometimes it comes from directions that you didn't even imagine.

Երբեմն էլ գալիս է այն կողմից, որ երևակայել անգամ չէիր կարող:

So how do you catch the winds of luck?

Ուրեմն՝ ինչպե՞ս որսալ հաջողության քամին:

It's easy, but it's not obvious.

Դա հեշտ է, բայց ոչ ակնհայտ:

So I'm going to share three things with you

Ուզում եմ երեք բանի մասին խոսել,

that you can do to build a sail to capture the winds of luck.

որոնց օգնությամբ հաջողության առագաստ կարելի է պարզել:

The first thing you want to do

Առաջինը, որ պետք է անել,

is to change your relationship with yourself.

ձեր հանդեպ ձեր իսկ վերաբերմունքը փոխելն է:

Be willing to take small risks that get you out of your comfort zone.

Պատրաստ եղեք փոքրիկ քաջության՝ դուրս գալ հարմարավետության գոտուց:

Now, when we're children, we do this all the time.

Երբ երեխա ենք, անընդհատ հենց էդպես ենք անում:

We have to do this if we're going to learn how to walk or talk

Ստիպված ենք դա անել, եթե ուզում ենք սովորել քայլել կամ խոսել,

or ride a bike

մեքենա կամ հեծանիվ վարել

or even quantum mechanics. Right?

կամ, ասենք, քվանտային մեխանիկա սովորել:

We need to go from someone one week who doesn't ride a bike

Հարկ է լինում հեծանիվ վարել չիմացողից հեռանալ և գնալ նրա մոտ, ով գիտի:

to, next week, someone who does.

And this requires us to get out of our comfort zone

Դրա համար պետք է դուրս գալ հարմարավետության գոտուց ու ռիսկի դիմել:

and take some risks.

Բայց բանն այն է,

The problem is, as we get older,

որ տարիքի հետ ավելի ու ավելի հազվադեպ ենք սա անում:

we rarely do this.

We sort of lock down the sense of who we are

Կարծես արգելափակում ենք մեր իսկ ինքնաընկալումը

and don't stretch anymore.

և դադարում ենք ընդլայնել այն:

Now, with my students,

Այժմ շատ ժամանակ եմ տրամադրում՝ ուսանողներիս քաջալերելուն

I spend a lot of time giving them encouragement

to get out of their comfort zone and take some risks.

որ դուրս գան իրենց կոմֆորտի գոտուց ու ռիսկի դիմեն:

How do I do this?

Ինչպե՞ս եմ դա անում:

Well, I start out by having them fill out a risk-o-meter.

Սկզբում ռիսկ չափող թեստ եմ լրացնել տալիս նրանց:

Now, it's basically a fun thing we developed in our class

Դա զվարճալի զբաղմունք է, որը մշակել ենք դասարանում:

where they map out what risks they're willing to take.

Նրանք նշում են, թե որ ռիսկին են պատրաստ:

And it becomes clear very quickly to them

Ու շատ արագ պարզ է դառնում իրենց համար,

that risk-taking is not binary.

որ ռիսկի դիմելը երկակի չէ:

There are intellectual risks and physical risks and financial risks

Կան մտավոր ռիսկեր, ֆիզիկական, ֆինանսական, հուզական,

and emotional risks and social risks and ethical risks and political risks.

, սոցիալական, բարոյական, քաղաքական ռիսկեր:

And once they do this, they compare their risk profiles with others,

Հետո նրանք իրենց ռիսկերի պատկերը համեմատում են մյուսների հետ,

and they quickly realize that they're all really different.

ու պարզ է դառնում, որ նրանք միանգամայն տարբեր են:

I then encourage them to stretch,

Հետո ես նրանց խրախուսում եմ,

to take some risks that get them out of their comfort zone.

որ որոշ ռիսկերի դիմեն ու դուրս գան հարմարավետության գոտուց:

For example, I might ask them to do an intellectual risk

Դիցուք՝ առաջարկում եմ մտավոր ռիսկի դիմել

and try to tackle a problem they haven't tried before;

ու փորձել լուծել այնպիսի խնդիր, որը նախկինում չեն փորձել:

or a social risk, talking to someone sitting next to them on the train;

Կամ էլ՝ սոցիալական ռիսկի, ասենք՝ խոսել կողքին նստած ուղևորի հետ գնացքում:

or an emotional risk,

Կամ՝ հուզական ռիսկ.

maybe telling someone they really care about how they feel.

օրինակ՝ ասել մեկին իրենց զգացմունքների մասին:

I do this myself all the time.

Ինքս անընդհատ սա եմ անում:

About a dozen years ago, I was on an airplane,

Մոտ տաս տարի առաջ վաղ առավոտյան ինքնաթիռով ուղևորվում էի Էկվադոր:

early, early morning flight on my way to Ecuador.

And normally, I would just put on my headphones

Ու կարող էի սովորականի պես ականջակալներ դնելով քնել

and go to sleep, wake up, do some work,

կամ արթնանալ ու ինչ-որ բանով զբաղվել,

but I decided to take a little risk,

բայց որոշեցի փոքրիկ ռիսկի դիմել

and I started a conversation with the man sitting next to me.

ու զրույց սկսեցի կողքիս նստած մարդու հետ:

I introduced myself, and I learned that he was a publisher.

Ներկայացա ու իմացա, որ հրատարակիչ է:

Interesting.

Հետաքրքիր է:

We ended up having a fascinating conversation.

Հրաշալի զրույց ստացվեց:

I learned all about the future of the publishing industry.

Ամեն ինչ իմացա հրատարակչական գործի ապագայի մասին:

So about three quarters of the way through the flight,

Թռիչքի ընթացքի մոտ երկու երրորդին

I decided to take another risk,

որոշեցի մեկ այլ ռիսկի դիմել.

and I opened up my laptop and I shared with him a book proposal

բացեցի համակարգիչս ու ցույց տվեցի նրան գրքի մի էսքիզ,

I put together for something I was doing in my class.

որը բովանդակում էր այն ամենը, ինչ անում էի իմ դասարանում:

And he was very polite, he read it,

Նա շատ քաղաքավարի էր. կարդաց և ասաց.

and he said, "You know what, Tina, this isn't right for us,

«Գիտե՞ք, Թինա, մենք այս գործով չենք զբաղվում,

but thank you so much for sharing."

բայց շնորհակալ եմ, որ ցույց տվեցիք»:

It's OK. That risk didn't work out.

Ոչինչ, ռիսկն օգուտ չտվեց:

I shut my laptop.

Ես փակեցի համակարգիչս:

At the end of the flight, we exchanged contact information.

Թռիչքն ավարտին էր մոտենում և փոխանակեցինք կոնտակտային տվյալներ:

A couple of months later, I reached out to him,

Մի երկու ամիս անց գնացի նրա մոտ

and I said, "Mark, would you like to come to my class?

և ասացի. «Մա՛րկ, չէի՞ք ցանկանա ներկա լինել իմ դասին:

I'm doing a project on reinventing the book,

Մի նախագծով եմ զբաղված՝ գրքի վերահայտնագործման՝

the future of publishing."

հրատարակչության ապագայի հետ կապված»:

And he said, "Great. I'd love to come."

Նա ասաց.«Հրաշալի է, սիրով կգամ»:

So he came to my class. We had a great experience.

Նա եկավ իմ դասին:

Ամեն բան հրաշալի անցավ:

A few months later, I wrote to him again.

Մի քանի ամիս անց կրկին գրեցի նրան:

This time, I sent him a bunch of video clips

Այս անգամ որոշ տեսանյութեր կցեցի՝

from another project my students had done.

ուսանողներիս նախկին նախագծերից:

He was so intrigued

Նրան այնքան հետաքրքրեց ուսանողներիս նախագծերից մեկը,

by one of the projects the students had done,

he thought there might be a book in it,

որ մտածեց դրա մասին գիրք ստեղծելու շուրջ ու ցանկացավ հանդիպել այդ ուսանողներին:

and he wanted to meet those students.

I have to tell you, I was a little bit hurt.

Խոստովանեմ՝ մի քիչ վիրավորվեցի:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

I mean, he wanted to do a book with my students and not with me,

Դե, որովհետև, ուզում էր ուսանողներիս հետ գիրք գրել, ոչ թե ինձ, բայց դե, ոչինչ:

but OK, it's all right.

So I invited him to come down, and he and his colleagues came to Stanford

Հրավիրեցի մեզ մոտ, նա գործընկերների հետ եկավ Սթենֆորդ,

and met with the students, and afterwards, we had lunch together.

հանդիպեց ուսանողներին, հետո միասին ճաշեցինք:

And one of his editors said to me,

Նրա խմբագիրներից մեկն ասաց.

"Hey, have you ever considered writing a book?"

«Երբևէ գիրք գրե՞լ եք»:

I said, "Funny you should ask."

Ես էլ ասացի՝ «Դեռ հարցնո՞ւմ եք»:

And I pulled out the exact same proposal

Ու ցույց տվեցի գրքի նույն էսքիզը,

that I had showed his boss a year earlier.

որ մի տարի առաջ ղեկավարին էի ցույց տվել:

Within two weeks, I had a contract,

Երկու շաբաթից պայմանագիր կնքեցի,

and within two years, the book had sold over a million copies around the world.

իսկ հաջորդ երկու տարում գիրքը վաճառվեց աշխարհում մոտ մեկ միլիոն տպաքանակով:

(Applause)

(Ծափահարություններ)

Now, you might say,

Հիմա կարող եք ասել՝

"Oh, you're so lucky."

«Ի՛նչ հաջողակ եք»:

But of course I was lucky,

Եվ իսկապես՝ բախտս բերեց,

but that luck resulted from a series of small risks I took,

բայց դա արդյունք էր այն մանր ռիսկերի, որոնց ես դիմեցի՝ սկսած բարևելուց:

starting with saying hello.

And anyone can do this,

Բոլորն էլ կարող են սա անել.

no matter where you are in your life,

կարևոր չէ՝ ինչ կարգավիճակ ունեք՝

no matter where you are in the world --

նույնիսկ եթե համոզված եք, որ ամենավերջին անհաջողակն եք,

even if you think you're the most unlucky person,

you can do this by taking little risks that get you out of your comfort zone.

կարող եք սա անել՝ փոքրիկ ռիսկի դիմելով ու դուրս գալով հարմարավետության գոտուց:

You start building a sail to capture luck.

Սկսեք հաջողությունը որսալու առագաստ կապել:

The second thing you want to do

Երկրորդը, որ պետք է անել,

is to change your relationship with other people.

մարդկանց հետ հարաբերությունները փոխելն է:

You need to understand that everyone who helps you on your journey

Պետք է հասկանալ՝ ով օգնում է ձեր ճանապարհին,

is playing a huge role in getting you to your goals.

մեծ դեր է խաղում ձեր նպատակին հասնելու գործում:

Ու եթե չեք ցույց տալիս, որ գնահատում եք,

And if you don't show appreciation,

ոչ միայն կտրում եք այդ աղբյուրը, այլև բաց թողնում հնարավորությունը:

not only are you not closing the loop,

but you're missing an opportunity.

When someone does something for you,

Երբ մեկը լավություն է անում,

they're taking that time

նա այդ ժամանակը խլում է իրենից կամ մեկ ուրիշից:

that they could be spending on themselves or someone else,

and you need to acknowledge what they're doing.

Դուք պետք գիատկցեք դա:

Now, I run three fellowship programs at Stanford,

Ներկայումս ես երեք դասընթաց եմ վարում Սթենֆորդում:

and they are very competitive to get into,

Դրանք մրցակցային են մասնակցության առումով:

and when I send out the letters to those students who don't get in,

Եվ երբ նամակ եմ ուղարկում չներգրավված ուսանողներին,

I always know there are going to be people who are disappointed.

գիտեմ՝ հիասթափվողներ են լինելու:

Some of the people who are disappointed send me notes, complaining.

Նրանք, ովքեր հիասթափված են, նամակ են գրում՝ դժգոհելով:

Some of them send notes

Ոմանք գրում են՝

saying what could I do to make myself more successful next time around?

հարցնելով ի՞նչ կարող են անել, որ հաջորդ անգամ իրենց բախտը բերի:

And every once in a while,

Ու ամեն անգամ

someone sends me a note thanking me for the opportunity.

մեկը շնորհակալական խոսք է ուղղում իրեն տրված հնարավորության համար:

This happened about seven years ago.

Սա պատահել է մոտ յոթ տարի առաջ:

A young man named Brian sent me a beautiful note saying,

Բրայըն անունով մի երիտասարդ գեղեցիկ ուղերձ էր հղել ինձ.

"I know I've been rejected from this program twice,

«Գիտեմ՝ երկու անգամ մերժել եք ինձ ներառել նախագծում,

but I want to thank you for the opportunity.

բայց շնորհակալ եմ այս հնարավորության համար:

I learned so much through the process of applying."

Շատ բան սովորեցի դիմելու ընթացքում»:

I was so taken by the graciousness of his message

Ես այնպես հիացած էի նրա շնորհակալական տոնից,

that I invited him to come and meet me.

որ հրավիրեցի նրան:

And we spent some time chatting and cooked up an idea

Մենք զրուցեցինք ու քննարկեցինք մի համատեղ նախագիծ:

for an independent study project together.

He was on the football team at Stanford,

Նա Սթենֆորդի ֆուտբոլի թիմից էր

and he decided to do a project on looking at leadership in that context.

ու որոշեց այդ ոլորտում առաջնորդության նախագիծ մշակել:

We got to know each other incredibly well through that quarter,

Այդ կիսամյակի ընթացքում մենք հասցրինք շատ լավ ճանաչել միմյանց,

and he took the project that he started working on

և նա ձեռնամուխ եղավ իր սկսած ծրագրի իրականացմանն ինքնուրույն՝

in the independent study

and turned it, ultimately, into a company called Play for Tomorrow,

արդյունքում դարձնելով դա ընկերություն՝ «Վաղվա խաղ» անվանմամբ,

where he teaches kids from disadvantaged backgrounds

որում նա անապահով պայմաններում ապրող երեխաներին, ըստ էության,

how to, essentially, craft the lives they dream to live.

սովորեցնում է՝ ինչպես կառուցել իրենց երազած կյանքը:

Now, the important thing about this story

Այս պատմության մեջ կարևորն այն է,

is that we both ended up catching the winds of luck

որ մենք երկուսս էլ կարողացանք որսալ հաջողության քամին՝

as a result of his thank-you note.

շնորհիվ նրա շնորհակալական ուղերձի:

But it was the winds that we didn't expect in the first place.

Բայց հաջողություն չէ, որ առաջինն ակնկալում էինք:

Over the course of the last couple of years,

Վերջին երկու տարում

I've come up with some tactics for my own life

կյանքի որոշ մարտավարություններ եմ մշակել, որոնք ինձ օգնում են շնորհակալ լինել:

to help me really foster appreciation.

My favorite is that at the end of every single day,

Ահա իմ սիրած հնարքը.

ամեն օրվա վերջում վերցնում եմ օրացույցս

I look at my calendar and I review all the people I met with,

ու աչքի անցկացնում բոլոր նրանց անունները, ում հանդիպել եմ

and I send thank-you notes to every single person.

Հետո շնորհակալական ուղերձ եմ հղում յուրաքանչյուրին՝ մեկ առ մեկ:

It only takes a few minutes,

Դա ինձնից մի քանի րոպե է խլում,

but at the end of every day,

բայց ամեն օրվա ավարտին

I feel incredibly grateful and appreciative,

անհավատալիորեն շնորհակալ ու գնահատող եմ ինձ զգում

and I promise you it has increased my luck.

ու հավատացնում եմ՝ դա մեծացրել է իմ հաջողությունը:

So first, you need to take some risks and get out of your comfort zone.

Այնպես որ, նախ ռիսկի դիմեք ու դուրս եկեք հարմարավետության գոտուց:

Second, you need to show appreciation.

Երկրորդ՝ գոհունակություն հայտնեք:

And third, you want to change your relationship with ideas.

Եվ երրորդ՝ պետք կլինի փոխել գաղափարների հանդեպ ձեր վերաբերմունքը:

Most people look at new ideas that come there way and they judge them.

Մարդկանց մեծամասնությունը, նոր գաղափարի հանդիպելով՝ որակում է դրանք

"That's a great idea" or "That's a terrible idea."

«Հիանալի միտք է» կամ «Շատ անհաջող գաղափար է»:

But it's actually much more nuanced.

Բայց իրականում բազում նրբերանգներ կան:

Ideas are neither good or bad.

Գաղափարները ո՛չ լավն են, ո՛չ էլ վատը:

And in fact, the seeds of terrible ideas are often something truly remarkable.

Իրականում վատ գաղափարները հաճախ արժեքավոր սերմեր են պարունակում:

One of my favorite exercises in my classes on creativity

Ստեղծարարության դասերին իմ ամենասիրած վարժություններից մեկը

is to help students foster an attitude of looking at terrible ideas

օգնելն է ուսանողներին՝

through the lens of possibilities.

անհաջող գաղափարներում հնարավորություններ փնտրել:

So I give them a challenge:

Այսպես՝ ես նրանց խնդիր եմ առաջադրում՝

to create an idea for a brand new restaurant.

նոր բրենդային ռեստորանի գաղափար ստեղծել:

They have to come up with the best ideas for a new restaurant

Նրանց առջև խնդիր է դրվում՝ նոր ռեստորանի համար լավագույն

and the worst ideas for a new restaurant.

և վատագույն գաղափար առաջարկել:

So the best ideas are things like a restaurant on a mountaintop

Օրինակ՝ լավ գաղափար է լեռան գագաթին ռեստորանը՝

with a beautiful sunset,

գեղեցիկ մայրամուտով:

or a restaurant on a boat with a gorgeous view.

Կամ, ասենք, նավի վրա ռեստորանը՝ չքնաղ տեսարանով :

And the terrible ideas are things like a restaurant in a garbage dump,

Անհաջող գաղափար է, օրինակ, աղբանոցում ռեստորանը

or a restaurant with terrible service that's really dirty,

կամ էլ՝ վատ սպասարկմամբ, կեղտոտ ռեստորանը:

or a restaurant that serves cockroach sushi.

Կամ, ասենք, խավարասերով սուշի մատուցող ռեստորանը:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

So they hand all the ideas to me,

Հետո նրանք ինձ են հանձնում բոլոր գաղափարները,

I read the great ideas out loud,

ես բարձրաձայն կարդում եմ լավ գաղափարները,

and then I rip them up and throw them away.

հետո պատռում ու դեն եմ նետում դրանք:

I then take the horrible ideas and redistribute them.

Հետո վերցնում ու բաժանում եմ անհաջող գաղափարները:

Each team now has an idea that another team thought was horrible,

Այժմ թիմերից յուրաքանչյուրն ունի գաղափար, որը մյուս թիմն անհաջող էր համարում:

and their challenge is to turn it into something brilliant.

Նրանց խնդիրն է՝ դրանից մի փայլուն գաղափար ստանալ:

Here's what happens.

Ահա թե ինչ է լինում:

Within about 10 seconds, someone says, "This is a fabulous idea."

Մոտ 10 վայրկյանի ընթացքում մեկն ասում է՝ «Սա հրաշալի միտք է»:

And they have about three minutes before they pitch the idea to the class.

Ու նրանք երեք րոպե ունեն՝ գաղափարը լսարանին հանձնելուց առաջ:

So the restaurant in the garbage dump? What does that turn into?

Ռեստորան աղբանոցում. հետաքրքիր է՝ ինչի են վերածել դա:

Well, they collect all the extra food from Michelin star restaurants

Պարզվում է՝ Միշլին բարձրակարգ ռեստորանից հավաքել են կերակրի մնացորդները,

that was going to get thrown out,

որ մեկ է՝ դեն էին նետվելու

and they have another restaurant at a much lower price,

ու մնացորդներով ստեղծել նոր էժան ռեստորան:

with all the leftovers.

Pretty cool?

Լավ է, չէ՞:

Or the restaurant that's dirty with terrible service?

Կամ՝ վատ սպասարկմամբ, փնթի ռեստորանը:

Well, that turns into a restaurant that's a training ground

Դե, սա էլ վարժանքի վայր էին դարձրել

for future restauranteurs to figure out how to avoid all the pitfalls.

ապագա ռեստորանատերերի համար, որ տեսնեն՝ ինչպիսի խնդիրների կարող են առնչվել:

And the restaurant with cockroach sushi?

Իսկ խավարասերով սուշիի՞ ռեստորանը:

It turns into a sushi bar

Այն վերածվել է էկզոտիկ բաղադրատոմսերով սուշի բարի:

with all sorts of really interesting and exotic ingredients.

If you look around at the companies,

Եթե նայենք համարձակ նախաձեռնությամբ, նորարար ընկերություններին,

the ventures that are really innovative around you,

the ones that we now take for granted that have changed our life,

որոնք այժմ անվերապահ հեղինակություն ունեն ու փոխել են մեր կյանքը,

well, you know what?

գիտե՞ք՝ ինչ կնկատենք:

They all started out as crazy ideas.

Որ բոլորն էլ խելահեղ գաղափար են համարվել:

They started ideas that when they pitched to other people,

Երբ մարդիկ լսել են այդ գաղափարը,

most people said, "That's crazy, it will never work."

մեծ մասն ասել է՝ «Դա անմտություն է, երբեք չի աշխատի»:

So, yes, sometimes people were born into terrible circumstances,

Այո, երբեմն մարդիկ ահավոր պայմաններում են ծնվում,

and sometimes, luck is a lightning bolt

ու բախտը երբեմն կայծակի ճայթյունի պես է.

that hits us with something wonderful or something terrible.

հաճելի կամ ահավոր հարվածներ է հասցնում:

But the winds of luck are always there,

Բայց հաջողության քամին միշտ է փչում,

and if you're willing to take some risks,

ու եթե պատրաստ ես մի փոքր համարձակ լինել,

if you're willing to really go out and show appreciation

եթե պատրաստ ես հեռուն գնալ ու շնորհակալ լինել.

and willing to really look at ideas, even if they're crazy,

քննարկել գաղափարներ՝ նույնիսկ եթե խելահեղ են դրանք,

through the lens of possibilities,

հնարավորությունների պրիզմայի միջոցով

you can build a bigger and bigger sail to catch the winds of luck.

կարող ես ավելի ու ավելի մեծ առագաստ ծածանել՝ որսալով հաջողության քամին:

Thank you.

Շնորհակալություն:

(Applause)

(Ծափահարություններ)