How fashion helps us express who we are -- and what we stand for | Kaustav Dey

Translator: Arpine Paremuzyan Reviewer: Grigor Janikyan

I was around 10 when one day,

Ես մոտ 10 տարեկան էի, երբ մի օր,

I discovered a box of my father's old things.

ես գտա հորս` հին իրերով լի արկղը։

In it, under a bunch of his college textbooks,

Դրա մեջ` իր քոլեջի դասագրքերի տակ,

was a pair of black corduroy bell-bottom pants.

մի սև վիլվետից հոլիդե տաբատ կար։

These pants were awful --

Այս տաբատը ահավոր էր `

musty and moth-eaten.

կեղտոտ և ցեցը կերած ։

And of course, I fell in love with them.

Եվ իհարկե, ես սիրահարվեցի դրան։

I'd never seen anything like them.

Ես երբեք չէի տեսել դրա նմանը։

Until that day,

Մինչ այդ օրը,

all I'd ever known and worn was my school uniform,

ամենն ինչ ես գիտեի և կրել էի իմ դպրոցական համազգեստն էր։

which, in fact, I was pretty grateful for,

Ինչի համար, իսկապես, ես երախտապարտ էի,

because from quite a young age,

որովհետև շատ վաղ հասակից,

I'd realized I was somewhat different.

ես գիտակցել էի, որ ես ինչ-որ ձևով տարբեր էի։

I'd never been one of the boys my age;

Ես երբեք չէի եղել իմ տարիքի տղաներից մեկը;

terrible at sports,

ահավոր վատ սպորտից,

possibly the unmanliest little boy ever.

հավանաբար ամենաթույլ փոքրիկ տղան երբևէ։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

I was bullied quite a bit.

Ինձ բավական շատ էին վիրավորում։

And so, I figured that to survive I would be invisible,

Եվ այսպիսով, ես հասկացա, որ գոյատևելու համար ես անտեսանելի կլինեմ,

and the uniform helped me

և համազգեստը օգնեց ինձ

to seem no different from any other child.

չտարբերվել մեկ այլ երեխայից։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Well, almost.

Լավ, գրեթե։

This became my daily prayer:

Սա դարձավ իմ ամենօրյա աղոթքը;

"God, please make me just like everybody else."

<< Աստված, խնդրում եմ դարձրու ինձ մյուսների նման>>։

I think this went straight to God's voicemail, though.

Չնայած,կարծում եմ,սա գնաց ուղիղ Աստծո ձայնային փոստին:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And eventually, it became pretty clear

Եվ վերջապես պարզ դարձավ,

that I was not growing up to be the son that my father always wanted.

որ ես այն որդին չեմ մեծանում, որի մասին հայրս միշտ երազել էր։

Sorry, Dad.

Ներիր, պապ։

No, I was not going to magically change.

Ոչ, ես չէի պատրաստվում հրաշքով փոխվել․

And over time, I grew less and less sure that I actually wanted to.

Եվ ժամանակի ընթացքում, ես ավելի էի համոզվում , որ իրոք չէի ուզում։

Therefore, the day those black corduroy bell-bottom pants came into my life,

Հետևաբար, այն օրը, երբ սև վիլվետից հոլիդե տաբատը մտավ իմ կյանք,

something happened.

մի բան պատահեց։

I didn't see pants;

Ես չտեսա տաբատ,

I saw opportunity.

ես տեսա հնարավորություն։

The very next day, I had to wear them to school,

Հենց հաջորդ օրը, ես ստիպված էի կրել դրանք դպրոց գնալիս,

come what may.

ինչ ուզում էր լիներ։

And once I pulled on those god-awful pants and belted them tight,

Եվ երբ ես հագա այդ ահավոր տաբատը և պինդ կապեցի գոտիս,

almost instantly, I developed what can only be called a swagger.

գրեթե վայրկյանական, ես զարգացրեցի այն, ինչ միայն կարելի է կոչել գոռոզություն

(Laughter)

(Ծիծաղ)

All the way to school,

Դպրոցի ամբողջ ճանապարհին,

and then all the way back because I was sent home at once --

և վերադարձին, որովհետև ես միանգամից պետք է տուն գնայի --

(Laughter)

(Ծիծաղ)

I transformed into a little brown rock star.

ես վերածվեցի փոքր շագանակագույն ռոք աստղի։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

I finally didn't care anymore that I could not conform.

Ինձ վերջապես չէր հետքրքրում, որ չէի կարողանա համապատասխանել։

That day, I was suddenly celebrating it.

Այդ օրը ես հանկարծակի տոնում էի դա։

That day, instead of being invisible,

Այդ օրը անտեսանելի լինելու փոխարեն,

I chose to be looked at,

ես նախընտրեցի նկատվելը՝

just by wearing something different.

պարզապես ինչ-որ տարբեր բան կրելով։

That day, I discovered the power of what we wear.

Այդ օրը ես բացահայտեցի մեր կրածի ուժը։

That day, I discovered the power of fashion,

Այդ օրը ես բացահայտեցի նորաձևության ուժը,

and I've been in love with it ever since.

և ես գերված եմ դրանով մինչ հիմա։

Fashion can communicate our differences to the world for us.

Նորաձևությունը կարող է ցուցադրել տարբերությունները աշխարհին մեր փոխարեն։

And with this simple act of truth,

Եվ ճշմարտացի այս պարզ գործով,

I realized that these differences --

ես գիտակցեցի, որ այս տարբերությունները --

they stopped being our shame.

դադարեցին լինել մեր ամոթը։

They became our expressions,

Դրանք դարձան մեր արտահայտությունները,

expressions of our very unique identities.

մեր շատ եզակի անհատակա- նությունների արտահայտությունները։

And we should express ourselves,

Եվ մենք պետք է արտահայտենք ինքներս մեզ,

wear what we want.

կրենք ինչ ուզում ենք։

What's the worst that could happen?

Ո՞րն էր ամենավատը, որ կարող էր պատահել

The fashion police are going to get you for being so last season?

Նորաձևության ոստիկանները պատրաստվում էին բռնե՞լ քեզ այդքան հնաոճ լինելու համար

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Yeah.

Այո։

Well, unless the fashion police meant something entirely different.

Լավ, եթե նորաձևության ոստիկանությունը լրիվ այլ բան չաներ։

Nobel Prize laureate Malala survived Taliban extremists

Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Մալալան հաղթեց Թալիբան ծայրահեղականներին

in October 2012.

2012-ի հոկտեմբերին։

However, in October 2017, she faced a different enemy,

Այնուամենայնիվ 2017-ի հոկտեմբերին, նա մեկ այլ թշնամու հանդիպեց,

when online trolls viciously attacked the photograph

երբ առցանց տրոլները վճռականորեն հարձակվեցին մի նկարի վրա,

that showed the 20-year-old wearing jeans that day.

որը ցույց էր տալիս մի 20 տարեկանի, ով այդ օրը ջինս էր կրում:

The comments,

Մեկնաբանությունները,

the hatred she received,

ատելությունը, որ նա ստացավ,

ranged from "How long before the scarf comes off?"

սկսում էին << Ինչքա՞ն ժամանակ է ինչ շարֆը պատռած է>> -ից

to, and I quote,

մինչ, մեջբերում եմ,

"That's the reason the bullet directly targeted her head

<< Դա է պատժառը, որ գնդացիրը ուղղվեց դեպի նրա գլուխը

a long time ago."

երկար ժամանակ առաջ>>:

Now, when most of us decide to wear a pair of jeans

Հիմա երբ մեզնից շատերը որոշում են կրել մի զույգ ջինս

someplace like New York, London, Milan, Paris,

ինչ-որ տեղ ինչպես Նյու Յորք, Լոնդոն, Միլան, Փարիզ

we possibly don't stop to think that it's a privilege;

մենք հավանաբար չենք դադարում մտածել, որ դա առավելություն է;

something that somewhere else can have consequences,

մի բան, որ մեկ այլ տեղ կարող է հետևանքներ ունենալ,

something that can one day be taken away from us.

մի բան, որ մի օր կարող է հեռացվել մեզնից:

My grandmother was a woman who took extraordinary pleasure

Տատիկս մի կին էր, ով արտասովոր հաճույք էր ստանում

in dressing up.

հագնվելուց:

Her fashion was colorful.

Նրա նորաձևությունը գունագեղ էր:

And the color she loved to wear so much was possibly the only thing

Եվ գույնը, որը նա սիրում էր կրել հավանաբար միակ բանն էր

that was truly about her,

որն իրոք նրա մասին էր,

the one thing she had agency over,

մի բան, որի վրա նա իշխում էր,

because like most other women of her generation in India,

որովհետև նրա սերնդի շատ կանանց նման Հնդկաստանում,

she'd never been allowed to exist

նրան թույլ չէր տրվում գոյություն ունենալ

beyond what was dictated by custom and tradition.

սովորույթների և ավանդույթների թելադրանքից դուրս:

She'd been married at 17,

Նա ամուսնացել էր 17 տարեկանում,

and after 65 years of marriage, when my grandfather died suddenly one day,

և 65 տարվա ամուսնությունից հետո, երբ պապս հանկարծ մի օր մահացավ,

her loss was unbearable.

նրա կորուստը անտանելի էր:

But that day, she was going to lose something else as well,

Բայց այդ օրը նա կորցնելու էր ևս մեկ բան,

the one joy she had:

ուրախությունը, որ ուներ:

to wear color.

հագնվել գունագեղ:

In India, according to custom,

Հնդկաստանում ըստ ավանդույթի,

when a Hindu woman becomes a widow,

երբ հինդու կինը այրի է դառնում,

all she's allowed to wear is white

ամենը, որ թույլատրվում է նրան կրել սպիտակն է

from the day of the death of her husband.

իր ամուսնու մահվան օրից:

No one made my grandmother wear white.

Ոչ ոք չստիպեց տատիկիս սպիտակ կրել:

However, every woman she'd known who had outlived her husband,

Այնուամենայնիվ, նրա ճանաչած ամեն կին, ում ամուսինը մահացել էր,

including her mother,

նաև նրա մայրը,

had done it.

արել էր դա:

This oppression was so internalized,

Այս սովորույթը շատ ընդունված էր,

so deep-rooted,

այնքան խոր արմատներ ուներ,

that she herself refused a choice.

She passed away this year,

Նա մահացավ այս տարի,

and until the day she died,

և մինչ նրա մահվան օրը,

she continued to wear only white.

նա շարունակում էր կրել սպիտակ:

I have a photograph with her from earlier, happier times.

Ես նրա հետ մի նկար ունեմ հին, երջանիկ ժամանակներից:

In it, you can't really see what she's wearing --

Դրա մեջ դուք իրոք չեք կարող տեսնել ինչ է նա կրում --

the photo is in black and white.

նկարը սև ու սպիտակ է:

However, from the way she's smiling in it,

Այնուամենայնիվ, դրա մեջ նրա ժպտալու ձևից

you just know she's wearing color.

պարզապես գիտես` նա գունավոր է հագնված:

This is also what fashion can do.

Սա նույնպես այն է, ինչ կարող է անել նորաձևությունը:

It has the power to fill us with joy,

Դա մեզ երջանկացնելու ուժ ունի,

the joy of freedom to choose for ourselves how we want to look,

ազատության երջանկություն` ընտրել, թե ինքներս ինչ տեսք ենք ուզում ունենալ

how we want to live --

ինչպես ենք ուզում ապրել --

a freedom worth fighting for.

ազատություն, որի համար արժե պայքարել:

And fighting for freedom, protest, comes in many forms.

Եվ ազատության համար պայքարելը տարբեր ձևեր է ունենում։

Widows in India like my grandmother, thousands of them,

Այրիները Հնդկաստանում՝ ինչպես տատիկս, հազարավորները,

live in a city called Vrindavan.

ապրում են Վրինդավան կոչվող քաղաքում։

And so, it's been a sea of white for centuries.

Եվ այսպիով, այն սպիտակների ծով էր դարերով։

However, only as recently as 2013,

Այնուամենայնիվ, միայն վերջերս 2013-ին,

the widows of Vrindavan have started to celebrate Holi,

Վրինդավանի այրիները սկսել են տոնել Հոլին,

the Indian festival of color,

Հնդկական՝ գույների փառատոնը,

which they are prohibited from participating in.

որին նրանց արգելված է մասնակցել։

On this one day in March,

Մի այս օրը ,Մարտին

these women take the traditional colored powder of the festival

այս կանայք վերցնում են փառատոնի ավանդական գունավոր փոշին

and color each other.

և ներկում միմյանց։

With every handful of the powder they throw into the air,

Ամեն մի բուռ օդ նետած փոշու հետ

their white saris slowly start to suffuse with color.

նրանց սպիտակ սարիները կամաց գունավորվում են։

And they don't stop until they're completely covered

Եվ նրանք չեն դադարում մինչ ամբողջովին պատվում են

in every hue of the rainbow that's forbidden to them.

ծիածանի ամեն գույնով, որն արգելված է նրանց։

The color washes off the next day,

Գույնը մաքրվում է հաջորդ օրը,

however, for that moment in time,

այնուամենայնիվ այդ պահին,

it's their beautiful disruption.

դա նրանց գեղեցիկ խախտումն է։

This disruption,

Այս խախտումը,

any kind of dissonance,

ամեն անհամապատասխանությունը,

can be the first gauntlet we throw down in a battle against oppression.

կարող է լինել առաջին ձեռնոցը, որ նետում ենք մարտում ճնշման դեմ։

And fashion --

Եվ նորաձևությունը --

it can create visual disruption for us --

այն կարոող է մեզ համար տեսողական խախտում ստեղծել -

on us, literally.

մեզ վրա, բառացիորեն։

Lessons of defiance have always been taught

Դավաճանության դասերը միշտ ուսուցանվում են

by fashion's great revolutionaries:

նորաձևության մեծ հեղափոխականների կողմից։

its designers.

դրա նախագծողները։

Jean Paul Gaultier taught us that women can be kings.

Ջին Փոլ Գիլթերը սովորեցրել է մեզ, որ կանայք կարող են թագավորներ լինել։

Thom Browne --

he taught us that men can wear heels.

And Alexander McQueen, in his spring 1999 show,

Եվ Ալեքսանդր Մակքուինը, 1999-ի գարնան իր շոուում,

had two giant robotic arms in the middle of his runway.

ուներ 2 մեծ ռոբոտային ձեռքեր իր բեմի մեջտեղում։

And as the model, Shalom Harlow began to spin in between them,

Եվ որպես մոդել, Շելոմ Հորլոուն սկսեց պտտվել դրանց միջև․

these two giant arms --

այս երկու մեծ ձեռքերը --

furtively at first and then furiously,

սկզբում հանգիստ, իսկ հետո բուռն կերպով

began to spray color onto her.

սկսեցին գույներով պատել նրան։

McQueen, thus,

Մակքուինն այսպիսով,

before he took his own life,

մինչ մահանալը,

taught us that this body of ours is a canvas,

սովորեցրեց մեզ, որ մեր մարմինը կտավ է,

a canvas we get to paint however we want.

կտավ, որ մենք է պետք է ներկենք ինչպես ցանկանանք։

Somebody who loved this world of fashion

Մեկը, ով սիրում էր նորաձևության այս աշխարհը

was Karar Nushi.

Կարա Նուշին էր։

He was a student and actor from Iraq.

Իրաքցի ուսանող ու դերասան։

He loved his vibrant, eclectic clothes.

սիրում էր իր կենսունակ, էլեկտրական հագուստները։

However, he soon started receiving death threats for how he looked.

Այնուամենայնիվ, շուտով նամահացու սպառնալիքներ ստացավ իր տեսքի համար։

He remained unfazed.

Նա անտարբեր մնաց,

He remained fabulous,

Նա մնաց սքանչելի,

until July 2017,

մինչև 2017-ի հուլիս,

when Karar was discovered dead on a busy street in Baghdad.

երբ Կարարին մահացած գտան Բաղդադի զբաղված մի փողոցում։

He'd been kidnapped.

Նրան առևանգել էին։

He'd been tortured.

Նրան տանջել էին։

And eyewitnesses say that his body showed multiple wounds.

Եվ ականատեսներն ասում են՝ նրա մարմինը բազմաթիվ վերքերով էր պատված։

Stab wounds.

Դանակի վերքեր:

Two thousand miles away in Peshawar,

Երկու հազար մղոն հեռու` Պեշավորում,

Pakistani transgender activist Alisha was shot multiple times in May 2016.

Պակիստանցի տրանսգենդեռ ակտիվիստ Էլիշային կրակել էին մի քանի անգամ 2016-ի մայիսին:

She was taken to the hospital,

Նրան հիվանդանոց տեղափոխեցին,

but because she dressed in women's clothing,

բայց քանի որ կանացի հագուստ էր կրում,

she was refused access to either the men's or the women's wards.

նրան չընդունեցին ոչ կանացի, ոչ տղամարդու հիվանդասենյակներում:

What we choose to wear can sometimes be literally life and death.

Այն ինչ մենք կրում ենք կարող է երբեմն բառացիորեն լինել կյանք և մահ:

And even in death, we sometimes don't get to choose.

Եվ նույնիսկ մահանալիս, մենք երբեմն չենք ընտրում:

Alisha died that day

Էլիշան մահացավ այդ օրը

and then was buried as a man.

և հետո թաղվեց որպես տղամարդ:

What kind of world is this?

Ինչ տիպի աշխարհ է սա?

Well, it's one in which it's natural to be afraid,

Լավ, մի կյանք, որում բնական է վախենալը,

to be frightened of this surveillance,

վերահսկողությունից սարսափելը,

this violence against our bodies and what we wear on them.

մեր մարմնի դեմ այս բռնությունը և այն ինչ կրում ենք դրա վրա:

However, the greater fear is that once we surrender,

Այնուամենայնիվ, ամենամեծ վախը այն է, որ մեկ անգամ, եթե հանձնվենք

blend in

խառնվենք

and begin to disappear one after the other,

և սկսենք մեկս մյուսի ետևից անհետանալ,

the more normal this false conformity will look,

որքան այս համապատասխանությունը նորմալ դիտվի,

the less shocking this oppression will feel.

ավելի քիչ շոկային այս ճնշումը կլինի:

For the children we are raising,

Երեխաների համար ում մեծացնում ենք

the injustice of today could become the ordinary of tomorrow.

այսօրվա անարդարությունը կարող է դառնալ սովորական վաղը:

They'll get used to this,

Նրանք կսովորեն սրան,

and they, too, might begin to see anything different as dirty,

և նրանք նույնպես կսկսեն տեսնել ամեն տարբեր բան որպես վատ,

something to be hated,

ատելի մի բան,

something to be extinguished,

ոչնչացող մի բան,

like lights to be put out,

ինչպես մոմերը հանգում են,

one by one,

մեկ-մեկ,

until darkness becomes a way of life.

մինչև մթությունը դառնում է կյանքի ձև:

However, if I today,

Այնուամենայնիվ, եթե ես այսօր,

then you tomorrow,

հետո դու վաղը,

maybe even more of us someday,

գուցե նույնիսկ մեզնից շատերը մի օր,

if we embrace our right to look like ourselves,

եթե մենք լինենք ճիշտ այնպիսին, ինչպիսին կանք

then in the world that's been violently whitewashed,

ապա աշխարհը, որ դաժանաբար սպիտակել է

we will become the pinpricks of color pushing through,

կդառնա գունավոր

much like those widows of Vrindavan.

ինչպես Վրինդավենի այրիները:

How then, with so many of us,

Ապա ինչպես, մեզնից շատերը

will the crosshairs of a gun

զենքի խաչերով

be able to pick out Karar,

կկարողանան ընտրել լինել Կարար,

Malala,

Մալալա

Alisha?

Էլի՞շա։

Can they kill us all?

Կարո՞ղ են նրանք սպանել մեզ։

The time is now to stand up,

Ժամանակն է կանգնել,

to stand out.

առանձնանալ:

Where sameness is safeness,

Որտեղ նմանությունը ապահովություն է,

with something as simple as what we wear,

այնպիսի պարզ բանով, որը մեր կրածն է,

we can draw every eye to ourselves

մենք կարող ենք մեզ նայող ցանկացած աչքը փոխել

to say that there are differences in this world, and there always will be.

ասել, որ տարբերություններ կան աշխարհում, և միշտ կլինեն:

Get used to it.

Սովորեք դրանց:

And this we can say without a single word.

Եվ սա մենք կարող ենք ասել առանց որևէ բառի:

Fashion can give us a language for dissent.

Նորաձևությունը կարող է մեզ տալ անհամաձայնության լեզու:

It can give us courage.

Կարող է տալ քաջություն:

Fashion can let us literally wear our courage on our sleeves.

Նորաձևությունը կարող է մեզ թույլ տալ բառացիորեն կրել քաջություն մեր թևքերին:

So wear it.

Այսպիսով կրեք այն:

Wear it like armor.

Կրեք որպես զրահ:

Wear it because it matters.

Կրեք,որովհետև դա նշանակություն ունի

And wear it because you matter.

և կրեք, որովհետև դուք նշանակություն ունեք:

Thank you.

Շնորհակալություն:

(Applause)

(Ծափահարություններ):