War and what comes after | Clemantine Wamariya

Translator: Ehsan Memari Reviewer: sadegh zabihi

Words matter.

کلمات مهم هستند.

They can heal

می‌توانند باعث التیام شوند

and they can kill ...

و می‌توانند بکشند ...

yet, they have a limit.

اما هنوز، محدودیت دارند.

When I was in eighth grade,

وقتی کلاس هشتم بودم،

my teacher gave me a vocabulary sheet

معلمم یک برگه از لغات

with the word "genocide."

با کلمه "نسل کشی" را به من داد.

I hated it.

از آن متنفر شدم.

The word genocide is clinical ...

نسل کشی کلمه‌ای است بی‌روح ...

overgeneral ...

بسیار کلی ...

bloodless ...

بدون خونریزی ...

dehumanizing.

غیر بشری.

No word

هیچ کلمه‌ای

can describe

قادر به توصیف

what this does to a nation.

چیزی نیست که این کلمه به سر یک ملت می‌آورد.

You need to know,

بهتر است که بدانید،

in this kind of war,

در این گونه جنگ‌ها،

husbands kills wives,

شوهرها همسرانشان را می‌کشند،

wives kill husbands,

همسرها شوهرانشان را می‌کشند،

neighbors and friends kill each other.

همسایه‌ها و دوستان یکدیگر را می‌کشند.

Someone

شخص

in power

قدرتمندی

says,

می‌گوید،

"Those over there ...

"آن‌هایی که آنجا هستند ...

they don't belong.

وابسته به چیزی نیستند.

They're not human."

آن‌ها انسان نیستند."

And people believe it.

و مردم آن را باور کردند.

I don't want words

نمی‌خواهم که کلمات

to describe this kind of behavior.

این گونه رفتارها را توصیف کنند.

I want words to stop it.

می خواهم که کلمات از آن‌ها جلوگیری کنند.

But where are the words to stop this?

اما کلمات کجایند تا مانع آن بشوند؟

And how do we find the words?

و چگونه این کلمات را پیدا کنیم؟

But I believe, truly, we have to keep trying.

اما من معتقدم، که به راستی، باید به تلاش کردن ادامه بدهیم.

I was born in Kigali, Rwanda.

من در کیگالی، رواندا به دنیا آمده‌ام.

I felt loved by my entire family

همه خانواده‌ام به من مهر و محبت می‌کردند

and my neighbors.

و همسایه‌ها.

I was constantly being teased by everybody,

مداوم از سوی همه مسخره می‌شدم،

especially my two older siblings.

به خصوص دو خواهر و برادر بزرگترم.

When I lost my front tooth,

وقتی که دندان جلویی‌ام را از دست دادم،

my brother looked at me and said,

برادرم به من نگاهی کرد و گفت،

"Oh, it has happened to you, too?

"اوه، به سر تو هم آمد؟

It will never grow back."

دیگر هرگز رشد نخواهد کرد."

(Laughter)

(خنده)

I enjoyed playing everywhere,

هرجایی از بازی کردن لذت می‌بردم،

especially my mother's garden and my neighbor's.

به خصوص در باغ مادرم و همسایه‌ها.

I loved my kindergarten.

مهدکودکم را دوست داشتم.

We sang songs,

آواز می‌خواندیم،

we played everywhere

همه جا بازی می‌کردیم

and ate lunch.

و ناهار می‌خوردیم.

I had a childhood

دوران کودکی داشتم

that I would wish for anyone.

که برای هرکس آن را آرزو می‌کنم.

But when I was six,

اما وقتی شش ساله بودم،

the adults in my family began to speak in whispers

بزرگترها در خانواده‌ام شروع به پچ پچ کردند

and shushed me any time that I asked a question.

و من را هر زمانی که سوالی می‌پرسیدم به سکوت وادار می‌کردند.

One night,

یک شب،

my mom and dad came.

پدر و مادرم آمدند.

They had this strange look when they woke us.

وقتی که ما را بیدار می‌کردند نگاه عجیبی داشتند.

They sent my older sister Claire and I to our grandparent's,

آن‌ها خواهر بزرگترم کلئر و من را پیش پدربزرگ و مادربزرگمان فرستادند،

hoping whatever was happening would blow away.

با این امید که هرچیزی که درحال رخ دادن بود به خیر بگذرد.

Soon we had to escape from there, too.

خیلی زود مجبور شدیم از آنجا هم فرار کنیم.

We hid,

پنهان شدیم،

we crawled,

سینه خیز رفتیم،

we sometimes ran.

بعضی اوقات می‌دویدیم.

Sometimes I heard laughter

بعضی وقت‌ها صدای خنده می‌شنیدم

and then screaming and crying

سپس صدای جیغ و گریه

and then noise that I had never heard.

بعد از آن صدایی که هرگز نشنیده بودم.

You see,

می‌دانید،

I did not know

نمی‌دانستم

what those noises were.

که آن صداها چه بودند.

They were neither human --

آن‌ها صدای انسان نبودند --

and also at the same time, they were human.

و همچنین به صورت همزمان، می‌توان گفت صدای انسان بودند.

I saw people who were not breathing.

افرادی را دیدم که نفس نمی‌کشیدند.

I thought they were asleep.

فکر می‌کردم آن‌ها خوابیده‌اند.

I still didn't understand what death was,

هنوز نمی‌دانستم که مرگ چیست،

or killing in itself.

یا کشتن به خودی خود چه معنایی دارد.

When we would stop to rest for a little bit

وقتی که اندکی برای استراحت

or search for food,

یا پیداکردن غذا توقف می‌کردیم،

I would close my eyes,

چشمهایم را می‌بستم،

hoping when I opened them,

به این امید که وقتی آن‌ها را باز کردم،

I would be awake.

بیدار شده باشم.

I had no idea which direction was home.

نمی‌دانستم که خانه کدام طرفی بود.

Days were for hiding

روزها برای پنهان شدن

and night for walking.

و شب‌ها برای راه رفتن بود.

You go from a person who's away from home

از شخصی که از خانه دور است

to a person with no home.

به کسی تبدیل می‌شوی که خانه‌ای ندارد.

The place that is supposed to want you

از جایی که باید تو را بخواهند

has pushed you out,

بیرونت کرده‌اند،

and no one takes you in.

و هیچ کس به تو پناهی نمی‌دهد.

You are unwanted

هیچ کسی

by anyone.

تو را نمی‌خواهد.

You are a refugee.

تو یک پناهنده هستی.

From age six to 12,

از سن شش تا دوازده سالگی،

I lived in seven different countries,

در هفت کشور متفاوت زندگی کردم،

moving from one refugee camp to another,

از یک کمپ پناهندگی به سوی دیگری،

hoping we would be wanted.

با این امید که خواسته بشویم.

My older sister Claire,

خواهر بزرگترم کلئر،

she became a young mother ...

به یک مادر جوان تبدیل شد ...

and a master at getting things done.

و در سرانجام دادن به کارها استاد شد.

When I was 12,

وقتی که ۱۲ ساله بودم،

I came to America with Claire and her family on refugee status.

به همراه کلئر و خانواده‌اش به عنوان پناهنده به آمریکا آمدم.

And that's only the beginning,

و آن فقط شروع قضیه بود،

because even though I was 12 years old,

به این علت که اگرچه ۱۲ساله بودم،

sometimes I felt like three years old

بعضی اوقات خودم را مثل سه ساله‌ها فرض می‌کردم

and sometimes 50 years old.

و بعضی اوقات مثل ۵۰ ساله‌ها.

My past receded,

گذشته من برگشته بود،

grew jumbled,

به هم آمیخته شده بود،

distorted.

قاطی پاتی شده بود.

Everything was too much

همه چیز زیاد و بزرگ بود

and nothing.

اما انگار که هیچ چیز نبود.

Time seemed like pages torn out of a book

زمان مثل صفحه‌های پاره شده‌ای از یک کتاب به نظر می‌رسید

and scattered everywhere.

که همه جا پخش شده بود.

This still happens to me standing right here.

این قضیه حتی هنوز اینجا که ایستاده‌ام هم برایم اتفاق می‌افتد.

After I got to America,

بعد از این که به آمریکا آمدم،

Claire and I did not talk about our past.

من و کلئر در مورد گذشته‌مان صحبت نکردیم.

In 2006,

در سال ۲۰۰۶،

after 12 years

بعد از ۱۲ سال

being separated away from my family,

جدا بودن از خانواده‌ام،

and then seven years knowing that they were dead

و سپس هفت سال دانستن این که آن‌ها مرده‌اند

and them thinking that we were dead,

و این که آن‌ها فکر می‌کنند ما مرده‌ایم

we reunited ...

ما دوباره به هم رسیدیم.

in the most dramatic, American way possible.

به دراماتیک ترین شیوه ی ممکن امریکایی.

Live,

به صورت زنده،

on television --

درتلویزیون --

(Laughter)

(خنده)

on "The Oprah Show."

در"برنامه اپرا."

(Laughter)

(خنده)

(Applause)

(تشویق)

I told you, I told you.

گفتم که، گفتم که.

(Laughter)

(خنده)

But after the show,

اما بعد از برنامه،

as I spent time with my mom and dad

هنگامی که با پدر و مادرم

and my little sister

و خواهر کوچکترم

and my two new siblings that I never met,

و دو خواهر و برادری که هرگز ندیده بودم وقت گذراندم،

I felt anger.

عصبی بودم.

I felt every deep pain in me.

درد عمیقی را در وجودم حس می‌کردم.

And I know that there is absolutely nothing,

و می‌دانستم که قطعاً چیزی نیست،

nothing,

هیچ چیز،

that could restore the time we lost with each other

که بتواند اوقاتی را که یکدیگر را از دست داده‌ایم

and the relationship we could've had.

و روابطی را که می‌توانستیم داشته باشیم باز گرداند.

Soon, my parents moved to the United States,

خیلی زود، والدینم به آمریکا نقل مکان کردند،

but like Claire,

اما مانند کلئر،

they don't talk about our past.

درباره گذشته‌مان حرفی نمی‌زدند.

They live in never-ending present.

آن‌ها بی وقفه در زمان حال زندگی می‌کردند.

Not asking too many questions,

زیاد از حد سوال نمی‌پرسیدند،

not allowing themselves to feel --

به خودشان اجازه نمی‌دادند که ---

moving in small steps.

با گام‌های کوچک به جلو حرکت کنند.

None of us, of course, can make sense of what happened to us.

البته، هیچ یک از ما، نمی‌توانستیم چیزی را که برای ما رخ داده بود را کامل درک کنیم.

Though my family is alive --

اگرچه که خانواده من زنده است --

yes, we were broken,

ولی بله، ما شکسته شده بودیم،

and yes, we are numb

بله، کرخت و بی‌حس شده‌ایم

and we were silenced by our own experience.

و به وسیله تجربیات خودمان وادار به سکوت شده بودیم.

It's not just my family.

قضیه فقط خانواده من نیست.

Rwanda is not the only country

رواندا تنها کشوری نیست

where people have turned on each other

که مردم به جان یکدیگر می‌افتند

and murdered each other.

و یکدیگر را به قتل می‌رسانند.

The entire human race,

کل نژاد انسانی،

in many ways,

به طرق مختلفی،

is like my family.

مانند خانواده من هستند.

Not dead;

نمرده اند،

yes, broken, numb and silenced by the violence of the world

بله، شکسته شده‌اند، بی‌حس شده‌اند و به وسیله خشونتی که جهان را در برگرفته

that has taken over.

وادار به سکوت شده‌اند.

You see,

می‌دانید،

the chaos of the violence continues inside

آشفتگی حاصل از خشونت در باطن

in the words we use

کلماتی که استفاده می‌کنیم

and the stories we create every single day.

و داستان‌هایی که روز به روز می سازیم ادامه می‌یابد.

But also on the labels that we impose on ourselves

همچنین در القابی که به خودمان

and each other.

و یک دیگر تحمیل می‌کنیم.

Once we call someone "other,"

وقتی که شخصی را "دیگری" خطاب می‌کنیم،

"less than,"

"یا کمتر از آن"

"one of them"

" و دیگری را"

or "better than,"

"بیشتر از آن"

believe me ...

باورکنید ...

under the right condition,

تحت شرایط مناسب،

it's a short path to more destruction.

این یک مسیر کوتاه برای تخریب بیشتر است.

More chaos

آشوب بیشتر

and more noise

و سر و صدای بیشتر

that we will not understand.

که برای ما قابل فهم نخواهند بود.

Words will never be enough

کلمات هرگز برای تعیین

to quantify and qualify the many magnitudes

کمیت و کیفیت مقادیر بسیاری

of human-caused destruction.

از تخریبات ناشی از انسان کافی نیستند.

In order for us

به این ترتیب برای این که ما

to stop the violence that goes on in the world,

خشونتی را که درحال رخ دادن دراین جهان است متوقف کنیم،

I hope --

امیدوارم --

at least I beg you --

حداقل استدعا می‌کنم --

to pause.

که متوقف‌اش کنید.

Let's ask ourselves:

بیایید از خودمان بپرسیم:

Who are we without words?

ما بدون کلمات چه کسانی هستیم؟

Who are we without labels?

بدون القاب چه کسانی هستیم؟

Who are we in our breath?

در وجودمان چه کسانی هستیم؟

Who are we in our heartbeat?

در تپش‌های قلبمان که هستیم؟

(Applause)

(تشویق)