Nationalism vs. globalism: the new political divide | Yuval Noah Harari

Μετάφραση: Lucas Kaimaras Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

Chris Anderson: Hello. Welcome to this TED Dialogues.

Κρις Άντερσον: Γεια σας. Καλωσορίσατε στους Διαλόγους TED.

It's the first of a series that's going to be done

Είναι ο πρώτος μιας σειράς διαλόγων που πρόκειται να γίνουν

in response to the current political upheaval.

λόγω της τρέχουσας πολιτικής αναταραχής.

I don't know about you;

Δεν ξέρω για εσάς.

I've become quite concerned about the growing divisiveness in this country

Εγώ ανησυχώ πολύ για τον εξελισσόμενο διχασμό σε αυτή τη χώρα και στον κόσμο.

and in the world.

No one's listening to each other. Right?

Κανένας δεν ακούει τον άλλον. Σωστά;

They aren't.

Δεν το κάνουν.

I mean, it feels like we need a different kind of conversation,

Προφανώς χρειάζεται να συζητήσουμε διαφορετικά,

one that's based on -- I don't know, on reason, listening, on understanding,

ακούγοντας προσεκτικά, σκεπτόμενοι λογικά και με κατανόηση,

on a broader context.

σε ευρύτερο πλαίσιο.

That's at least what we're going to try in these TED Dialogues,

Αυτά τουλάχιστον θα προσπαθήσουμε να κάνουμε στους Διαλόγους TED,

starting today.

ξεκινώντας από σήμερα.

And we couldn't have anyone with us

Και δεν θα μπορούσε να είναι μαζί μας κάποιος άλλος

who I'd be more excited to kick this off.

με τον οποίον θα ήθελα τόσο πολύ να κάνουμε αυτή την αρχή.

This is a mind right here that thinks pretty much like no one else

Χωρίς επιφυλάξεις θα πω ότι διαθέτει έναν τελείως διαφορετικό τρόπο σκέψης

on the planet, I would hasten to say.

από κάθε άλλον στον πλανήτη.

I'm serious.

Μιλάω σοβαρά.

(Yuval Noah Harari laughs)

(Ο Γιουβάλ Νόα Χαράρι γελάει)

I'm serious.

Μιλάω σοβαρά.

He synthesizes history with underlying ideas

Συνδυάζει την ιστορία με υποβόσκουσες ιδέες

in a way that kind of takes your breath away.

με έναν τρόπο που σε αφήνει άφωνο.

So, some of you will know this book, "Sapiens."

Κάποιοι θα ξέρετε το βιβλίο «Sapiens, Μια Σύντομη Ιστορία του Ανθρώπου».

Has anyone here read "Sapiens"?

Το έχει διαβάσει κάποιος;

(Applause)

(Χειροκρότημα)

I mean, I could not put it down.

Εγώ δεν μπορούσα να σταματήσω να διαβάζω.

The way that he tells the story of mankind

Ο τρόπος που διηγείται την ιστορία της ανθρωπότητας,

through big ideas that really make you think differently --

με μεγάλες ιδέες που πραγματικά σε κάνουν να σκεφτείς διαφορετικά,

it's kind of amazing.

είναι πραγματικά συναρπαστικός.

And here's the follow-up,

Κι εδώ η συνέχειά του

which I think is being published in the US next week.

που νομίζω βγαίνει σε κυκλοφορία στις ΗΠΑ την επόμενη εβδομάδα.

YNH: Yeah, next week.

ΓΝΧ: Ναι, την άλλη εβδομάδα.

CA: "Homo Deus."

ΚΑ: «Homo Deus».

Now, this is the history of the next hundred years.

Είναι η ιστορία των επομένων 100 ετών.

I've had a chance to read it.

Είχα την ευκαιρία να το διαβάσω.

It's extremely dramatic,

Είναι τρομερά δραματικό,

and I daresay, for some people, quite alarming.

και τολμώ να πω, για κάποιους, πολύ ανησυχητικό.

It's a must-read.

Επιβάλλεται να το διαβάσετε.

And honestly, we couldn't have someone better to help

Και ειλικρινά, δεν θα μπορούσαμε να έχουμε μαζί μας κάποιον πιο κατάλληλο

να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι στο καλό συμβαίνει στον κόσμο μας αυτή την εποχή.

make sense of what on Earth is happening in the world right now.

So a warm welcome, please, to Yuval Noah Harari.

Παρακαλώ, ένα θερμό καλωσόρισμα για τον Γιουβάλ Νόα Χαράρι.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

It's great to be joined by our friends on Facebook and around the Web.

Με χαρά έχουμε μαζί μας του φίλους μας από το Facebook κι από όλο το Διαδίκτυο.

Hello, Facebook.

Γεια σου, Facebook.

And all of you, as I start asking questions of Yuval,

Και όλοι σας, καθώς θα κάνω ερωτήσεις στον Γιουβάλ,

come up with your own questions,

βρείτε τις δικές σας ερωτήσεις,

and not necessarily about the political scandal du jour,

και όχι απαραίτητα για το πρόσφατο πολιτικό σκάνδαλο,

but about the broader understanding of: Where are we heading?

αλλά για να καταλάβουμε γενικότερα προς τα που οδεύουμε;

You ready? OK, we're going to go.

Είστε έτοιμοι; Ωραία, ξεκινάμε.

So here we are, Yuval:

Πάμε λοιπόν, Γιουβάλ:

New York City, 2017, there's a new president in power,

Νέα Υόρκη, 2017, νέος Πρόεδρος στην εξουσία,

and shock waves rippling around the world.

και οι κραδασμοί είναι αισθητοί σε όλον τον κόσμο.

What on Earth is happening?

Τι στο καλό συμβαίνει;

YNH: I think the basic thing that happened

ΓΝΧ: Νομίζω ότι το αυτό που βασικά συνέβη

is that we have lost our story.

είναι ότι έχουμε χάσει την ιστορία μας.

Humans think in stories,

Οι άνθρωποι σκέφτονται με ιστορίες,

and we try to make sense of the world by telling stories.

και προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον κόσμο αφηγούμενοι ιστορίες.

And for the last few decades,

Και τις πρόσφατες δεκαετίες

we had a very simple and very attractive story

είχαμε μια πολύ απλή και ωραία ιστορία για το τι συμβαίνει στον κόσμο.

about what's happening in the world.

And the story said that, oh, what's happening is

Η ιστορία έλεγε ότι,

that the economy is being globalized,

η οικονομία παγκοσμιοποιείται,

politics is being liberalized,

η πολιτική φιλελευθεροποιείται,

and the combination of the two will create paradise on Earth,

και ο συνδυασμός των δύο θα κάνει τη Γη παράδεισο,

and we just need to keep on globalizing the economy

και απλώς χρειάζεται να συνεχίσουμε να παγκοσμιοποιούμε την οικονομία

and liberalizing the political system,

και να φιλελευθεροποιούμε το πολιτικό σύστημα,

and everything will be wonderful.

και όλα θα είναι θαυμάσια.

And 2016 is the moment

Και το 2016 είναι η χρονική στιγμή

when a very large segment, even of the Western world,

όπου ένα μεγάλο τμήμα ακόμη και του Δυτικού κόσμου,

stopped believing in this story.

σταμάτησε να πιστεύει αυτή την ιστορία.

For good or bad reasons -- it doesn't matter.

Για υπαρκτούς ή αβάσιμους λόγους - δεν έχει σημασία.

People stopped believing in the story,

Ο κόσμος σταμάτησε να πιστεύει αυτή την ιστορία,

and when you don't have a story, you don't understand what's happening.

και όταν δεν έχεις ιστορία, δεν καταλαβαίνεις τι συμβαίνει.

CA: Part of you believes that that story was actually a very effective story.

ΚΑ: Κατά βάθος πιστεύεις ότι αυτή η ιστορία είχε αρκετή απήχηση.

Είχε απόδοση.

It worked.

YNH: To some extent, yes.

ΓΝΧ: Ως ένα σημείο, ναι.

According to some measurements,

Σύμφωνα με κάποιες μετρήσεις,

we are now in the best time ever

τώρα βρισκόμαστε στο καλύτερο σημείο για την ανθρωπότητα.

for humankind.

Today, for the first time in history,

Σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία,

more people die from eating too much than from eating too little,

πεθαίνουν περισσότεροι από υπερβολικό φαγητό παρά από έλλειψή του,

which is an amazing achievement.

που είναι αξιοθαύμαστο επίτευγμα.

(Laughter)

(Γέλια)

Also for the first time in history,

Επίσης για πρώτη φορά στην ιστορία,

είναι περισσότεροι οι θάνατοι λόγω ηλικίας παρά από μολυσματικές νόσους,

more people die from old age than from infectious diseases,

and violence is also down.

και η βία επίσης βρίσκεται σε πτώση.

For the first time in history,

Για πρώτη φορά στην ιστορία,

more people commit suicide than are killed by crime and terrorism

έχουμε περισσότερες αυτόχειρες από θύματα εγκλημάτων και τρομοκρατίας

and war put together.

και πολέμων συνολικά.

Statistically, you are your own worst enemy.

Στατιστικά, είστε ο χειρότερος εχθρός σας.

At least, of all the people in the world,

Τουλάχιστον, από όλους στον κόσμο,

you are most likely to be killed by yourself --

είναι πιθανότερο να σας σκοτώσει ο εαυτός σας -

(Γέλια)

(Laughter)

which is, again, very good news, compared --

που και πάλι είναι καλό, αν λάβετε υπόψιν -

(Laughter)

(Γέλια)

compared to the level of violence that we saw in previous eras.

αν λάβετε υπόψιν τα επίπεδα βίας που βιώσαμε σε προηγούμενες περιόδους.

CA: But this process of connecting the world

ΚΑ: Αλλά η διαδικασία αλληλοσύνδεσης του κόσμου

ended up with a large group of people kind of feeling left out,

κατέληξε με τον αποκλεισμό μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων,

and they've reacted.

και αυτοί αντέδρασαν.

And so we have this bombshell

Έτσι έχουμε αυτή τη βόμβα που καταστρέφει όλο το σύστημα.

that's sort of ripping through the whole system.

I mean, what do you make of what's happened?

Εννοώ, τι συμπεραίνεις απ' όσα συνέβησαν;

It feels like the old way that people thought of politics,

Μοιάζει με την παλιά πολιτική αντίληψη του κόσμου,

the left-right divide, has been blown up and replaced.

το δίπολο αριστερά-δεξιά, που εξαλείφθηκε και αντικαταστάθηκε.

How should we think of this?

Πώς μπορούμε να το δούμε αυτό;

YNH: Yeah, the old 20th-century political model of left versus right

ΓΝΧ: Ναι, το παλιό πολιτικό μοντέλο του 20ού αιώνα, αριστεράς και δεξιάς,

is now largely irrelevant,

είναι κατά πολύ παρωχημένο,

and the real divide today is between global and national,

και η πραγματική διαφορά σήμερα είναι μεταξύ παγκόσμιου και εθνικού,

global or local.

παγκόσμιου και τοπικού.

And you see it again all over the world

Και το βλέπετε πάλι σε όλον τον κόσμο

that this is now the main struggle.

ότι αυτή είναι πλέον η κύρια διαμάχη.

We probably need completely new political models

Μάλλον χρειαζόμαστε εντελώς νέα πολιτικά μοντέλα

and completely new ways of thinking about politics.

και εντελώς νέους τρόπους σκέψης περί πολιτικής.

In essence, what you can say is that we now have global ecology,

Κατ' ουσίαν, μπορείτε να πείτε ότι τώρα έχουμε παγκόσμια οικολογία,

we have a global economy but we have national politics,

έχουμε παγκόσμια οικονομία, αλλά έχουμε εθνική πολιτική,

and this doesn't work together.

και αυτά δεν συνεργάζονται.

This makes the political system ineffective,

Αυτό καθιστά το πολιτικό σύστημα αναποτελεσματικό,

because it has no control over the forces that shape our life.

καθώς δεν έχει τον έλεγχο των δυνάμεων που διαμορφώνουν τη ζωή μας.

And you have basically two solutions to this imbalance:

Και βασικά υπάρχουν δύο λύσεις γι' αυτή την ασυμμετρία:

either de-globalize the economy and turn it back into a national economy,

είτε την αποπαγκοσμιοποίηση της οικονομίας και επιστροφή σε εθνική οικονομία,

or globalize the political system.

ή την παγκοσμιοποίηση του πολιτικού συστήματος.

CA: So some, I guess many liberals out there

ΚΑ: Έτσι κάποιοι εκεί έξω, φαντάζομαι κυρίως φιλελεύθεροι,

view Trump and his government as kind of irredeemably bad,

θεωρούν τον Τραμπ και την κυβέρνησή του ως αμετάκλητα κακούς

just awful in every way.

απαίσιους κατά κάθε έννοια.

Do you see any underlying narrative or political philosophy in there

Διακρίνεις σε αυτό κάποια υφέρπουσα αφήγηση ή πολιτική φιλοσοφία,

που αξίζει τουλάχιστον να καταλάβουμε;

that is at least worth understanding?

How would you articulate that philosophy?

Πώς θα εξέφραζες αυτή τη φιλοσοφία;

Is it just the philosophy of nationalism?

Είναι απλώς μια φιλοσοφία εθνικισμού;

YNH: I think the underlying feeling or idea

ΓΝΧ: Νομίζω ότι η ιδέα ή το αίσθημα πίσω από αυτό

is that the political system -- something is broken there.

είναι ότι κάτι δεν πάει καλά στο πολιτικό σύστημα.

It doesn't empower the ordinary person anymore.

Δεν ενδυναμώνει πλέον τον απλό άνθρωπο.

It doesn't care so much about the ordinary person anymore,

Δεν νοιάζεται πλέον τόσο πολύ για τον απλό άνθρωπο,

and I think this diagnosis of the political disease is correct.

και νομίζω ότι αυτή είναι σωστή διάγνωση για τη νόσο της πολιτικής.

With regard to the answers, I am far less certain.

Όσον αφορά τις απαντήσεις, είμαι πολύ λιγότερο βέβαιος.

I think what we are seeing is the immediate human reaction:

Νομίζω ότι βλέπουμε την άμεση ανθρώπινη αντίδραση:

αν κάτι δεν λειτουργεί, πάμε πίσω.

if something doesn't work, let's go back.

And you see it all over the world,

Και το βλέπετε σε όλο τον κόσμο,

that people, almost nobody in the political system today,

ότι ο κόσμος - σχεδόν κανένας στο σημερινό πολιτικό σύστημα

has any future-oriented vision of where humankind is going.

δεν έχει κάποιο όραμα για την πορεία της ανθρωπότητας στο μέλλον.

Almost everywhere, you see retrograde vision:

Σχεδόν παντού βλέπετε οράματα επιστροφής στο παρελθόν:

«Ας κάνουμε την Αμερική μεγάλη ξανά»,

"Let's make America great again,"

like it was great -- I don't know -- in the '50s, in the '80s, sometime,

λες και ήταν μεγάλη -δεν ξέρω- τη δεκαετία του '50, του '80, κάποτε,

let's go back there.

ας πάμε πίσω εκεί.

And you go to Russia a hundred years after Lenin,

Κι αν πάτε στη Ρωσία των 100 χρόνων μετά τον Λένιν,

Putin's vision for the future

το όραμα του Πούτιν για το μέλλον

is basically, ah, let's go back to the Tsarist empire.

είναι βασικά να επιστρέψουν στην Τσαρική αυτοκρατορία.

And in Israel, where I come from,

Και στο Ισραήλ, απ' όπου κατάγομαι,

το πιο θερμό πολιτικό όραμα επί του παρόντος είναι:

the hottest political vision of the present is:

"Let's build the temple again."

«Ας χτίσουμε πάλι το ναό».

So let's go back 2,000 years backwards.

Ας πάμε λοιπόν 2.000 χρόνια πίσω.

So people are thinking sometime in the past we've lost it,

Έτσι οι άνθρωποι σκέφτονται ότι κάπου στο παρελθόν χάσαμε το δρόμο,

και μερικές φορές στο παρελθόν είναι σαν να χάνεις τον δρόμο σου στην πόλη,

and sometimes in the past, it's like you've lost your way in the city,

and you say OK, let's go back to the point where I felt secure

και λες, εντάξει, ας πάω πίσω εκεί που ένιωθα ασφαλής

and start again.

και να ξεκινήσω πάλι.

I don't think this can work,

Δεν νομίζω ότι θα έχει αποτέλεσμα,

but a lot of people, this is their gut instinct.

αλλά πολλοί άνθρωποι το πιστεύουν ενστικτωδώς.

CA: But why couldn't it work?

ΚΑ: Γιατί δεν θα έχει αποτέλεσμα;

"America First" is a very appealing slogan in many ways.

Το «Πρώτα Η Αμερική» ως σλόγκαν έχει μεγάλη απήχηση με πολλούς τρόπους.

Patriotism is, in many ways, a very noble thing.

Ο πατριωτισμός, με πολλούς τρόπους, είναι κάτι πολύ ευγενές.

It's played a role in promoting cooperation

Είχε σημαντικό ρόλο στην προαγωγή της συνεργασίας

among large numbers of people.

ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους.

Why couldn't you have a world organized in countries,

Γιατί να μην έχουμε έναν κόσμο αποτελούμενο από χώρες,

all of which put themselves first?

που όλες να βάζουν πρώτον τον εαυτό τους;

YNH: For many centuries, even thousands of years,

ΓΝΧ: Για πολλούς αιώνες ή και χιλιάδες χρόνια,

patriotism worked quite well.

ο πατριωτισμός έκανε καλά τη δουλειά του.

Of course, it led to wars an so forth,

Φυσικά, προκαλούσε πολέμους και λοιπά,

but we shouldn't focus too much on the bad.

αλλά ας μην εστιάζουμε πολύ στα άσχημα.

There are also many, many positive things about patriotism,

Ο πατριωτισμός έχει και πάρα πολλά θετικά πράγματα,

and the ability to have a large number of people

και η ικανότητα να κάνει μεγάλους αριθμούς ανθρώπων

care about each other,

να νοιάζονται ο ένας για τον άλλον,

sympathize with one another,

να συμπάσχουν ο ένας με τον άλλον,

and come together for collective action.

και να συναθροίζονται για να δράσουν συλλογικά.

If you go back to the first nations,

Αν επιστρέψετε στα πρώτα έθνη,

so, thousands of years ago,

πριν από χιλιάδες χρόνια,

the people who lived along the Yellow River in China --

οι άνθρωποι που ζούσαν κατά μήκος του Κίτρινου Ποταμού στην Κίνα -

it was many, many different tribes

ήταν πάρα πολλές διαφορετικές φυλές

and they all depended on the river for survival and for prosperity,

και όλων η επιβίωση και η ευημερία εξαρτώνταν από τον ποταμό,

but all of them also suffered from periodical floods

αλλά και όλες οι φυλές υπέφεραν κατά περιόδους

από πλημμύρες και ξηρασίες.

and periodical droughts.

And no tribe could really do anything about it,

Και καμιά φυλή δεν μπορούσε να κάνει κάτι ουσιαστικό,

because each of them controlled just a tiny section of the river.

γιατί καθεμιά τους έλεγχε μόνο ένα μικρό τμήμα του ποταμού.

And then in a long and complicated process,

Και μετά από μια μακρόχρονη και πολύπλοκη διαδικασία,

the tribes coalesced together to form the Chinese nation,

οι φυλές συνασπίσθηκαν και σχημάτισαν το κινεζικό έθνος,

which controlled the entire Yellow River

που είχε τον έλεγχο ολόκληρου του Κίτρινου Ποταμού

and had the ability to bring hundreds of thousands of people together

και είχε τη δυνατότητα να βάλει μαζί εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους

to build dams and canals and regulate the river

να χτίσουν φράγματα και κανάλια ώστε να ρυθμίσουν τον ποταμό,

and prevent the worst floods and droughts

να αποτρέψουν τις χειρότερες πλημμύρες και ξηρασίες,

and raise the level of prosperity for everybody.

και να αυξήσουν το επίπεδο ευημερίας όλων.

And this worked in many places around the world.

Αυτό λειτούργησε σε πολλά μέρη ανά τον κόσμο.

But in the 21st century,

Αλλά τον 21ο αιώνα,

technology is changing all that in a fundamental way.

η τεχνολογία τα αλλάζει όλα εκ βάθρων.

We are now living -- all people in the world --

Τώρα ζούμε -όλοι οι άνθρωποι στον κόσμο-

are living alongside the same cyber river,

ζούμε κατά μήκος του ίδιου κυβερνο-ποταμού,

and no single nation can regulate this river by itself.

και κανένα μεμονωμένο έθνος δεν μπορεί να ελέγξει εξ ολοκλήρου το ποτάμι.

We are all living together on a single planet,

Ζούμε όλοι μαζί σε έναν μοναδικό πλανήτη,

which is threatened by our own actions.

ο οποίος απειλείται από τις δικές μας πράξεις.

And if you don't have some kind of global cooperation,

Και αν δεν υπάρξει κάποιο είδος παγκόσμιας συνεργασίας,

nationalism is just not on the right level to tackle the problems,

ο εθνικισμός δεν είναι στο σωστό επίπεδο να λύσει τα προβλήματα,

whether it's climate change or whether it's technological disruption.

είτε πρόκειται για την κλιματική αλλαγή ή την αποδιοργάνωση της τεχνολογίας.

CA: So it was a beautiful idea

ΚΑ: Έτσι ήταν μια ωραία ιδέα

in a world where most of the action, most of the issues,

σε έναν κόσμο όπου οι περισσότερες δράσεις, τα περισσότερα προβλήματα,

took place on national scale,

λάμβαναν χώρα σε εθνικό επίπεδο,

but your argument is that the issues that matter most today

αλλά εσύ υποστηρίζεις ότι τα σημαντικότερα σημερινά προβλήματα

no longer take place on a national scale but on a global scale.

δεν είναι πλέον σε εθνικό επίπεδο αλλά σε παγκόσμιο.

YNH: Exactly. All the major problems of the world today

ΓΝΧ: Ακριβώς. Τα μεγαλύτερα προβλήματα του σημερινού κόσμου

are global in essence,

είναι κατ' ουσίαν παγκόσμια,

and they cannot be solved

και μπορούν να μόνο επιλυθούν με κάποιου είδους παγκόσμια συνεργασία.

unless through some kind of global cooperation.

It's not just climate change,

Δεν είναι μόνο η κλιματική αλλαγή,

which is, like, the most obvious example people give.

που μάλλον είναι το πιο προφανές παράδειγμα που έχουν οι άνθρωποι.

I think more in terms of technological disruption.

Εγώ σκέφτομαι περισσότερο την αποδιοργάνωση της τεχνολογίας.

If you think about, for example, artificial intelligence,

Για παράδειγμα, αν σκεφτείτε την τεχνητή νοημοσύνη,

over the next 20, 30 years

τα επόμενα 20 με 30 χρόνια

pushing hundreds of millions of people out of the job market --

θα εκτοπίσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από την αγορά εργασίας -

αυτό είναι πρόβλημα σε παγκόσμιο επίπεδο.

this is a problem on a global level.

It will disrupt the economy of all the countries.

Θα αποδιοργανώσει την οικονομία όλων των χωρών.

And similarly, if you think about, say, bioengineering

Αν παρομοίως σκεφτείτε, ας πούμε, τη βιοτεχνολογία

and people being afraid of conducting,

και τον φόβο των ανθρώπων να κάνουν

I don't know, genetic engineering research in humans,

έρευνες γενετικής τροποποίησης σε ανθρώπους,

it won't help if just a single country, let's say the US,

δεν θα βοηθήσει αν μια μεμονωμένη χώρα, ας πούμε οι ΗΠΑ,

outlaws all genetic experiments in humans,

θέσει εκτός νόμου όλα τα γενετικά πειράματα πάνω σε ανθρώπους,

but China or North Korea continues to do it.

ενώ η Κίνα και η Βόρεια Κορέα θα συνεχίζουν να τα κάνουν.

So the US cannot solve it by itself,

Έτσι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να το λύσουν μόνες τους,

and very quickly, the pressure on the US to do the same will be immense

και πολύ σύντομα, η πίεση πάνω στις ΗΠΑ να κάνουν το ίδιο θα είναι τεράστια

because we are talking about high-risk, high-gain technologies.

καθώς μιλάμε για τεχνολογίες υψηλού ρίσκου αλλά και υψηλού κέρδους.

If somebody else is doing it, I can't allow myself to remain behind.

Αν το κάνει κάποιος άλλος, δεν μπορώ να μείνω πίσω.

The only way to have regulations, effective regulations,

Ο μόνος τρόπος να έχουμε αποτελεσματικούς κανονισμούς,

on things like genetic engineering,

σε θέματα όπως η βιοτεχνολογία,

is to have global regulations.

είναι να έχουμε παγκόσμιους κανονισμούς.

If you just have national regulations, nobody would like to stay behind.

Αν έχουμε μόνο εθνικούς κανονισμούς, κανείς δεν θα θέλει να μείνει πίσω.

CA: So this is really interesting.

ΚΑ: Είναι λοιπόν πραγματικά ενδιαφέρον.

It seems to me that this may be one key

Νομίζω ότι αυτός ίσως είναι ένας τρόπος

to provoking at least a constructive conversation

να προκαλέσουμε τουλάχιστον μια δημιουργική συζήτηση

between the different sides here,

ανάμεσα στα διαφορετικά μέρη εδώ,

because I think everyone can agree that the start point

καθώς θεωρώ ότι όλοι θα συμφωνήσουν

πως μεγάλος μέρος του θυμού που μας ώθησε έως εδώ

of a lot of the anger that's propelled us to where we are

is because of the legitimate concerns about job loss.

οφείλεται στην εύλογη ανησυχία για την απώλεια θέσεων εργασίας.

Work is gone, a traditional way of life has gone,

Η εργασία χάθηκε, ο παραδοσιακός τρόπος ζωής χάθηκε,

and it's no wonder that people are furious about that.

και γι' αυτό οι άνθρωποι έχουν εξοργισθεί.

And in general, they have blamed globalism, global elites,

Και γενικά κατηγορούν την παγκοσμιοποίηση, τις παγκόσμιες ελίτ,

for doing this to them without asking their permission,

που τους το έκαναν αυτό χωρίς την άδειά τους,

and that seems like a legitimate complaint.

και αυτό φαίνεται θεμιτό παράπονο.

But what I hear you saying is that -- so a key question is:

Αλλά ακούω να λες ότι - έτσι η βασική ερώτηση είναι:

What is the real cause of job loss, both now and going forward?

Ποια είναι η αληθινή αιτία απώλειας εργασίας, τώρα και στο μέλλον;

To the extent that it's about globalism,

Αν οφείλεται στην παγκοσμιοποίηση,

then the right response, yes, is to shut down borders

τότε η σωστή αντίδραση είναι, ναι, να αποκλείσετε τα σύνορα,

and keep people out and change trade agreements and so forth.

να κρατήσετε τον κόσμο μακριά, να αλλάξετε εμπορικές συμφωνίες κλπ.

But you're saying, I think,

Αλλά λέτε, νομίζω,

that actually the bigger cause of job loss is not going to be that at all.

ότι η μεγαλύτερη αιτία απώλειας εργασίας ουσιαστικά δεν είναι αυτή.

It's going to originate in technological questions,

Η αιτία πρόκειται να βρεθεί σε τεχνολογικές ερωτήσεις,

and we have no chance of solving that

και δεν υπάρχει ελπίδα να το λύσουμε

unless we operate as a connected world.

αν δεν λειτουργήσουμε ως συνδεδεμένος κόσμος.

YNH: Yeah, I think that,

ΓΝΧ: Ναι, νομίζω ότι,

I don't know about the present, but looking to the future,

δεν ξέρω για το παρόν, αλλά κοιτάζοντας προς το μέλλον,

it's not the Mexicans or Chinese who will take the jobs

δεν είναι οι Μεξικάνοι και οι Κινέζοι

που θα πάρουν τις δουλειές των ανθρώπων της Πενσιλβάνια,

from the people in Pennsylvania,

it's the robots and algorithms.

αλλά τα ρομπότ και οι αλγόριθμοι.

So unless you plan to build a big wall on the border of California --

Έτσι, αν δεν φτιάξετε ένα μεγάλο τείχος στα σύνορα με την Καλιφόρνια -

(Laughter)

(Γέλια)

the wall on the border with Mexico is going to be very ineffective.

το τείχος στα σύνορα του Μεξικό δεν θα έχει μεγάλο αποτέλεσμα.

And I was struck when I watched the debates before the election,

Και έμεινα άφωνος όταν άκουγα τα προεκλογικά ντιμπέιτ,

I was struck that certainly Trump did not even attempt to frighten people

έμεινα άφωνος που ο Τραμπ ούτε καν προσπάθησε να τρομοκρατήσει τον κόσμο

by saying the robots will take your jobs.

λέγοντας ότι τα ρομπότ θα πάρουν τις δουλειές σας.

Now even if it's not true, it doesn't matter.

Βέβαια, ακόμη κι αν είναι αλήθεια, δεν πειράζει.

It could have been an extremely effective way of frightening people --

Θα ήταν εξαιρετικά αποτελεσματικός τρόπος να τρομοκρατήσεις τον κόσμο -

(Laughter)

(Γέλια)

and galvanizing people:

και τους ξεσηκώσεις: «Τα ρομπότ σας παίρνουν τις δουλειές!»

"The robots will take your jobs!"

And nobody used that line.

Κανένας δεν χρησιμοποίησε αυτό το σύνθημα.

And it made me afraid,

Και αυτό με φόβησε,

because it meant that no matter what happens

γιατί σημαίνει πως ό,τι κι αν συμβεί σε πανεπιστήμια και εργαστήρια,

in universities and laboratories,

και εκεί, ήδη υπάρχει έντονη διαφωνία γι' αυτό,

and there, there is already an intense debate about it,

but in the mainstream political system and among the general public,

αλλά στο επικρατούν πολιτικό σύστημα και στην κοινωνία,

people are just unaware

οι άνθρωποι απλώς έχουν άγνοια

that there could be an immense technological disruption --

ότι μπορεί να υπάρξει τεράστια τεχνολογική αποδιοργάνωση

not in 200 years, but in 10, 20, 30 years --

-όχι σε 200 χρόνια αλλά σε 10, 20 ή 30 χρόνια-

and we have to do something about it now,

και πρέπει να κάνουμε κάτι γι' αυτό τώρα,

partly because most of what we teach children today in school or in college

επειδή η πλειονότητα όσων διδάσκουμε στα παιδιά στο σχολείο ή το πανεπιστήμιο

is going to be completely irrelevant to the job market of 2040, 2050.

θα είναι εντελώς παρωχημένα στην αγορά εργασίας του 2040 και 2050.

So it's not something we'll need to think about in 2040.

Άρα δεν είναι κάτι που πρέπει να το σκεφτούμε το 2040.

We need to think today what to teach the young people.

Πρέπει να σκεφτούμε σήμερα τι θα διδάξουμε τους νέους ανθρώπους.

CA: Yeah, no, absolutely.

ΚΑ: Ναι, όχι, σίγουρα.

You've often written about moments in history

Επανηλειμμένα έχεις γράψει για στιγμές στην ιστορία

where humankind has ... entered a new era, unintentionally.

που η ανθρωπότητα μπήκε σε μια καινούργια περίοδο, αθέλητα.

Decisions have been made, technologies have been developed,

Πάρθηκαν αποφάσεις, εξελίχθηκαν τεχνολογίες,

and suddenly the world has changed,

και ξαφνικά ο κόσμος άλλαξε,

possibly in a way that's worse for everyone.

και πήρε μάλλον τη χειρότερο τροπή για όλους.

So one of the examples you give in "Sapiens"

Ένα τέτοιο παράδειγμα στο «Sapiens»

is just the whole agricultural revolution,

είναι ολόκληρη η γεωργική επανάσταση,

which, for an actual person tilling the fields,

όπου, εξαιτίας ενός ατόμου που καλλιεργούσε τα χωράφια,

they just picked up a 12-hour backbreaking workday

απλώς επέλεξαν μια εξουθενωτική μέρα εργασίας 12 ωρών

instead of six hours in the jungle and a much more interesting lifestyle.

αντί για έξι ώρες στη ζούγκλα και έναν πιο ενδιαφέροντα τρόπο ζωής.

(Laughter)

(Γέλια)

So are we at another possible phase change here,

Βρισκόμαστε λοιπόν εδώ σε μια άλλη φάση αλλαγής,

where we kind of sleepwalk into a future that none of us actually wants?

όπου σαν υπνοβάτες εισερχόμαστε σε ένα μέλλον ανεπιθύμητο από όλους μας;

YNH: Yes, very much so.

ΓΝΧ: Ναι, σίγουρα κάπως έτσι είναι.

During the agricultural revolution,

Κατά τη γεωργική επανάσταση,

what happened is that immense technological and economic revolution

η τεράστια τεχνολογική και οικονομική επανάσταση

empowered the human collective,

ενδυνάμωσε συλλογικά την ανθρωπότητα,

but when you look at actual individual lives,

αλλά αν δούμε τις επιμέρους ατομικές ζωές,

the life of a tiny elite became much better,

η ζωή μιας μικρής ελίτ έγινε πολύ καλύτερη

and the lives of the majority of people became considerably worse.

και οι ζωές της πλειονότητας των ανθρώπων χειροτέρεψαν σημαντικά.

And this can happen again in the 21st century.

Αυτό μπορεί να συμβεί και στον 21ο αιώνα.

No doubt the new technologies will empower the human collective.

Αναμφίβολα οι νέες τεχνολογίες θα ενδυναμώσουν συνολικά την ανθρωπότητα.

But we may end up again

Αλλά μπορεί να καταλήξουμε πάλι

with a tiny elite reaping all the benefits, taking all the fruits,

με μια μικρή ελίτ να δρέπει όλα τα οφέλη, να απολαμβάνει όλους τους καρπούς της,

and the masses of the population finding themselves worse

και ολόκληρος ο υπόλοιπος πληθυσμός να βρεθεί σε χειρότερη θέση

than they were before,

απ' ό,τι ήταν νωρίτερα,

certainly much worse than this tiny elite.

σίγουρα πολύ χειρότερα από αυτή τη μικρή ελίτ.

CA: And those elites might not even be human elites.

ΚΑ: Και μπορεί να μην είναι καν ανθρώπινες ελίτ.

Μπορεί να είναι Σάιμποργκ -

They might be cyborgs or --

YNH: Yeah, they could be enhanced super humans.

ΓΝΧ: Ναι, μπορεί να είναι εξελιγμένα ανθρωποειδή.

They could be cyborgs.

Μπορεί να είναι Σάιμποργκ.

They could be completely nonorganic elites.

Μπορεί να είναι τελείως ανόργανες ελίτ.

They could even be non-conscious algorithms.

Μπορεί να είναι ακόμη και άψυχοι αλγόριθμοι.

What we see now in the world is authority shifting away

Αυτό τον καιρό παρατηρούμε στον κόσμο μας μια μετακίνηση της εξουσίας

from humans to algorithms.

από τους ανθρώπους στους αλγόριθμους.

More and more decisions -- about personal lives,

Όλο και περισσότερες αποφάσεις

-για προσωπικές ζωές, για οικονομικά και πολιτικά θέματα-

about economic matters, about political matters --

are actually being taken by algorithms.

ουσιαστικά παίρνονται από αλγόριθμους.

If you ask the bank for a loan,

Αν ζητήσετε δάνειο από την τράπεζα,

το πιθανότερο είναι η τύχη σας να κριθεί από έναν αλγόριθμο, όχι από άνθρωπο.

chances are your fate is decided by an algorithm, not by a human being.

And the general impression is that maybe Homo sapiens just lost it.

Και η γενική εντύπωση είναι ότι ο Χόμο Σάπιενς έχασε τα πρωτεία.

The world is so complicated, there is so much data,

Ο κόσμος είναι τόσο περίπλοκος, υπάρχουν τόσα πολλά δεδομένα,

things are changing so fast,

τα πράγματα αλλάζουν τόσο γρήγορα,

that this thing that evolved on the African savanna

και κάτι που εξελίχθηκε στην αφρικανική σαβάνα

tens of thousands of years ago --

δεκάδες χιλιάδες χρόνια πριν

to cope with a particular environment,

-για να αντιμετωπίσει ένα συγκεκριμένο περιβάλλον,

a particular volume of information and data --

έναν συγκεκριμένο όγκο πληροφοριών και δεδομένων-

it just can't handle the realities of the 21st century,

και απλώς δεν μπορεί να διαχειριστεί την πραγματικότητα του 21ου αιώνα,

and the only thing that may be able to handle it

και το μόνο που ίσως μπορεί να τη διαχειριστεί

is big-data algorithms.

είναι οι αλγόριθμοι μεγάλων δεδομένων.

So no wonder more and more authority is shifting from us to the algorithms.

Μην απορείτε λοιπόν που οι αλγόριθμοι αποκτούν όλο και περισσότερη εξουσία.

CA: So we're in New York City for the first of a series of TED Dialogues

ΚΑ: Είμαστε λοιπόν στη Νέα Υόρκη για τον πρώτο μιας σειράς Διαλόγων TED

with Yuval Harari,

με τον Γιουβάλ Χαράρι,

and there's a Facebook Live audience out there.

και έχουμε ακροατήριο στο Facebook Live.

We're excited to have you with us.

Χαιρόμαστε πολύ που είστε μαζί μας.

We'll start coming to some of your questions

Θα απαντήσουμε κάποιες δικές σας ερωτήσεις

and questions of people in the room

και των ανθρώπων στην αίθουσα

in just a few minutes,

σε λίγα μόνο λεπτά,

so have those coming.

γι' αυτό στείλτε τις.

Yuval, if you're going to make the argument

Γιουβάλ, αν υποστηρίξεις

that we need to get past nationalism because of the coming technological ...

ότι πρέπει να ξεπεράσουμε τον εθνικισμό εξαιτίας του επερχόμενου τεχνολογικού...

danger, in a way,

κινδύνου, κατά κάποιον τρόπο,

presented by so much of what's happening

που προκύπτει από όλα όσα συμβαίνουν

we've got to have a global conversation about this.

πρέπει να το συζητήσουμε σε παγκόσμιο επίπεδο.

Trouble is, it's hard to get people really believing that, I don't know,

Δυστυχώς, θα δυσκολευτούμε να πείσουμε τους ανθρώπους, για παράδειγμα,

AI really is an imminent threat, and so forth.

ότι η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μια άμεση απειλή, κλπ.

The things that people, some people at least,

Τα πράγματα για τα οποία τουλάχιστον κάποιοι άνθρωποι

care about much more immediately, perhaps,

νοιάζονται πάρα πολύ πιο άμεσα,

is climate change,

είναι ίσως η κλιματική αλλαγή,

perhaps other issues like refugees, nuclear weapons, and so forth.

ίσως άλλα θέματα όπως το προσφυγικό, τα πυρηνικά όπλα, και ούτω καθεξής.

Would you argue that where we are right now

Θα διαφωνούσατε ότι στην κατάσταση που βρισκόμαστε

that somehow those issues need to be dialed up?

αυτά τα θέματα πρέπει κάπως να συζητηθούν;

You've talked about climate change,

Μιλήσατε για την κλιματική αλλαγή,

but Trump has said he doesn't believe in that.

αλλά ο Τραμπ είπε ότι δεν την πιστεύει.

So in a way, your most powerful argument,

Έτσι, κατά κάποιον τρόπο, το πιο ισχυρό σας επιχείρημα

you can't actually use to make this case.

δεν μπορεί να στηρίξει αυτή την υπόθεση.

YNH: Yeah, I think with climate change,

ΓΝΧ: Ναι, νομίζω με την κλιματική αλλαγή,

at first sight, it's quite surprising

εκ πρώτης όψεως μας εκπλήσσει

that there is a very close correlation

που υπάρχει ένας τόσος στενός συσχετισμός

between nationalism and climate change.

μεταξύ εθνικισμού και κλιματικής αλλαγής.

I mean, almost always, the people who deny climate change are nationalists.

Εννοώ ότι οι αρνητές της κλιματικής αλλαγής είναι σχεδόν πάντα εθνικιστές.

And at first sight, you think: Why?

Και εκ πρώτης όψεως αναρωτιέσαι γιατί;

What's the connection?

Τι σύνδεση υπάρχει;

Why don't you have socialists denying climate change?

Γιατί οι σοσιαλιστές δεν αρνούνται την κλιματική αλλαγή;

But then, when you think about it, it's obvious --

Αλλά αν το ξανασκεφτείτε, είναι προφανές -

because nationalism has no solution to climate change.

επειδή ο εθνικισμός δεν έχει λύση για την κλιματική αλλαγή.

If you want to be a nationalist in the 21st century,

Αν θέλετε να είστε εθνικιστής του 21ου αιώνα,

you have to deny the problem.

πρέπει να αρνηθείτε το πρόβλημα.

If you accept the reality of the problem, then you must accept that, yes,

Αν δεχθείτε την ύπαρξη του προβλήματος, τότε πρέπει να δεχθείτε ότι, ναι,

there is still room in the world for patriotism,

ακόμη υπάρχει χώρος στον κόσμο για πατριωτισμό,

υπάρχει ακόμα χώρος στον κόσμο για ειδική αφοσίωση

there is still room in the world for having special loyalties

and obligations towards your own people, towards your own country.

και υποχρεώσεις προς τους δικούς σας ανθρώπους και τη χώρα σας.

I don't think anybody is really thinking of abolishing that.

Δεν νομίζω κάποιος να σκέφτεται να το καταργήσει αυτό.

But in order to confront climate change,

Αλλά για να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή

we need additional loyalties and commitments

χρειαζόμαστε πρόσθετη αφοσίωση και δεσμεύσεις

σε επίπεδο πέραν του έθνους.

to a level beyond the nation.

And that should not be impossible,

Και αυτό δεν θα πρέπει να είναι αδύνατον

because people can have several layers of loyalty.

γιατί οι άνθρωποι μπορούν να έχουν πολλά επίπεδα αφοσίωσης.

You can be loyal to your family

Μπορείτε να είστε πιστοί στην οικογένειά σας,

and to your community

στην κοινότητά σας,

and to your nation,

και στο έθνος σας,

so why can't you also be loyal to humankind as a whole?

γιατί λοιπόν να μην είστε πιστοί στην ανθρωπότητα ως σύνολο;

Of course, there are occasions when it becomes difficult,

Φυσικά, υπάρχουν περιπτώσεις που μας είναι δύσκολο

what to put first,

τι να βάλουμε σε προτεραιότητα,

but, you know, life is difficult.

αλλά όπως ξέρετε, η ζωή είναι δύσκολη.

Handle it.

Βρείτε έναν τρόπο.

(Laughter)

(Γέλια)

CA: OK, so I would love to get some questions from the audience here.

ΚΑ: ΟΚ, σ' αυτό το σημείο θα ήθελα κάποιες ερωτήσεις από το κοινό.

We've got a microphone here.

Σας έχουμε ένα μικρόφωνο.

Speak into it, and Facebook, get them coming, too.

Μιλήστε σε αυτό, και ρωτήστε κι εσείς από το Facebook.

Howard Morgan: One of the things that has clearly made a huge difference

Χάουαρντ Μόργκαν: Κάτι που έχει τεράστια σημασία

in this country and other countries

γι' αυτή και για όλες τις χώρες

is the income distribution inequality,

είναι η άνιση κατανομή εισοδήματος,

the dramatic change in income distribution in the US

η δραματική αλλαγή στην κατανομή εισοδήματος στις ΗΠΑ

from what it was 50 years ago,

απ' ό,τι ήταν πριν από 50 χρόνια,

and around the world.

και σε όλον τον κόσμο.

Is there anything we can do to affect that?

Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να την επηρεάσουμε;

Because that gets at a lot of the underlying causes.

Διότι σ' αυτήν οφείλονται πολλές από τις κρυφές αιτίες.

YNH: So far I haven't heard a very good idea about what to do about it,

ΓΝΧ: Μέχρι στιγμής δεν έχω ακούσει κάποια καλή ιδέα για την αντιμετώπισή της,

again, partly because most ideas remain on the national level,

και πάλι, εν μέρει επειδή οι περισσότερες ιδέες παραμένουν σε εθνικό επίπεδο,

and the problem is global.

ενώ το πρόβλημα είναι παγκόσμιο.

I mean, one idea that we hear quite a lot about now

Μία ιδέα που ακούμε αρκετά συχνά πρόσφατα

is universal basic income.

είναι το ενιαίο βασικό εισόδημα.

But this is a problem.

Αλλά αυτό είναι πρόβλημα.

I mean, I think it's a good start,

Βεβαίως θεωρώ ότι είναι μια καλή αρχή,

but it's a problematic idea because it's not clear what "universal" is

αλλά η ιδέα χωλαίνει καθώς δεν είναι σαφές τι εννοούμε «διεθνές»

and it's not clear what "basic" is.

και δεν είναι σαφές τι είναι «βασικό».

Most people when they speak about universal basic income,

Οι περισσότεροι όταν μιλούν για ενιαίο βασικό εισόδημα,

they actually mean national basic income.

ουσιαστικά εννοούν εθνικό βασικό εισόδημα.

But the problem is global.

Αλλά το πρόβλημα είναι παγκόσμιο.

Let's say that you have AI and 3D printers taking away millions of jobs

Ας πούμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη και η τρισδιάσταστη εκτύπωση

καταργούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας στο Μπαγκλαντές,

in Bangladesh,

from all the people who make my shirts and my shoes.

από όλους τους ανθρώπους που φτιάχνουν ρούχα και παπούτσια για εμάς.

So what's going to happen?

Τι θα συμβεί λοιπόν;

The US government will levy taxes on Google and Apple in California,

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα επιβάλει φόρους στην Google και την Apple στην Καλιφόρνια,

and use that to pay basic income to unemployed Bangladeshis?

ώστε να πληρώσει το βασικό εισόδημα για τους ανέργους στο Μπαγκλαντές;

If you believe that, you can just as well believe

Αν το πιστεύετε αυτό, μπορεί κάλλιστα να πιστεύετε

that Santa Claus will come and solve the problem.

ότι ο Άι Βασίλης θα έρθει να λύσει το πρόβλημα.

So unless we have really universal and not national basic income,

Έτσι, αν δεν έχουμε πραγματικά διεθνές και όχι εθνικό βασικό εισόδημα,

the deep problems are not going to go away.

τα βαθύτερα προβλήματα δεν θα εκλείψουν.

And also it's not clear what basic is,

Επίσης πρέπει να διασαφηνίσουμε τι εννοούμε ως «βασικό»,

because what are basic human needs?

γιατί ποιες είναι οι βασικές ανθρώπινες ανάγκες;

A thousand years ago, just food and shelter was enough.

Πριν από χίλια χρόνια, τροφή και στέγη επαρκούσαν.

But today, people will say education is a basic human need,

Σήμερα όμως, η εκπαίδευση θεωρείται βασική ανθρώπινη ανάγκη

it should be part of the package.

και πρέπει να συμπεριλαμβάνεται.

But how much? Six years? Twelve years? PhD?

Αλλά τι είδους; Εξαετής; Δωδεκαετής; Μεταπτυχιακή;

Similarly, with health care,

Παρομοίως στην υγειονομική περίθαλψη,

let's say that in 20, 30, 40 years,

ας πούμε ότι σε 20, 30 ή 40 χρόνια,

you'll have expensive treatments that can extend human life

θα έχουμε ακριβές θεραπείες που θα επεκτείνουν την ανθρώπινη ζωή

to 120, I don't know.

έως το 120, ας υποθέσουμε.

Will this be part of the basket of basic income or not?

Θα συμπεριληφθούν και αυτές στο βασικό εισόδημα ή όχι;

It's a very difficult problem,

Είναι ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα

because in a world where people lose their ability to be employed,

γιατί σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι χάνουν την ικανότητα να εργάζονται,

the only thing they are going to get is this basic income.

το μόνο που μπορούν να έχουν είναι αυτό το βασικό εισόδημα.

So what's part of it is a very, very difficult ethical question.

Έτσι, το τι αυτό θα περιλαμβάνει είναι ένα πολύ δύσκολο ηθικό ερώτημα.

CA: There's a bunch of questions on how the world affords it as well,

ΚΑ: Υπάρχει πλήθος ερωτημάτων πώς θα καταφέρει να το πληρώσει ο κόσμος,

who pays.

ποιος θα πληρώσει.

There's a question here from Facebook from Lisa Larson:

Έχουμε μια ερώτηση μέσω Facebook από τη Λίζα Λάρσον:

"How does nationalism in the US now

«Πώς μπορεί να συγκριθεί ο τωρινός εθνικισμός στις ΗΠΑ

compare to that between World War I and World War II

με εκείνον της εποχής μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων

in the last century?"

του προηγουμένου αιώνα;

YNH: Well the good news, with regard to the dangers of nationalism,

ΓΝΧ: Το καλό, σε σχέση με τους κινδύνους του εθνικισμού,

we are in a much better position than a century ago.

είναι ότι είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση από τον προηγούμενο αιώνα.

A century ago, 1917,

Πριν από έναν αιώνα, το 1917,

Europeans were killing each other by the millions.

οι Ευρωπαίοι αλληλοσκοτώνονταν κατά εκατομμύρια.

In 2016, with Brexit, as far as I remember,

Το 2016 με το Brexit, απ' όσο θυμάμαι,

a single person lost their life, an MP who was murdered by some extremist.

πέθανε ένα μόνο άτομο, ένας βουλευτής δολοφονήθηκε από εξτρεμιστή.

Just a single person.

Μόνο ένα άτομο.

I mean, if Brexit was about British independence,

Εννοώ ότι αν το Brexit αφορούσε την ανεξαρτησία της Αγγλίας,

this is the most peaceful war of independence in human history.

αυτός είναι ο πιο ειρηνικός πόλεμος ανεξαρτητοποίησης στην ανθρώπινη ιστορία.

And let's say that Scotland will now choose to leave the UK

Κι ας υποθέσουμε ότι η Σκωτία επιλέξει να αποχωρίσει από το Ηνωμένο Βασίλειο,

after Brexit.

μετά το Brexit.

So in the 18th century,

Έτσι τον 18ο αιώνα, αν η Σκωτία αποφάσιζε

if Scotland wanted -- and the Scots wanted several times --

-κι οι Σκωτσέζοι το θέλησαν αρκετές φορές-

to break out of the control of London,

να φύγει από τον έλεγχο του Λονδίνου,

the reaction of the government in London was to send an army up north

η αντίδραση της κυβέρνησης του Λονδίνου θα ήταν να στείλει στρατό βόρεια

to burn down Edinburgh and massacre the highland tribes.

να κατακάψει το Εδιμβούργο και να σφαγιάσει τις ορεινές φυλές.

My guess is that if, in 2018, the Scots vote for independence,

Θέλω να πιστεύω ότι το 2018, αν οι Σκωτσέζοι ψηφίσουν ανεξαρτητοποίηση,

the London government will not send an army up north

η κυβέρνηση του Λονδίνου δεν θα στείλει στρατό βόρεια

to burn down Edinburgh.

να κάψει το Εδιμβούργο.

Very few people are now willing to kill or be killed

Ελάχιστοι άνθρωποι είναι πλέον πρόθυμοι να σκοτώσουν ή να σκοτωθούν

για την ανεξαρτησία της Αγγλίας ή της Σκωτίας.

for Scottish or for British independence.

So for all the talk of the rise of nationalism

Έτσι, αναφορικά με όσα λέγονται για την άνοδο του εθνικισμού

και την επιστροφή στη δεκαετία του 1930, πίσω στον 19ο αιώνα,

and going back to the 1930s,

to the 19th century, in the West at least,

τουλάχιστον για τη Δύση του σήμερα,

η δύναμη του εθνικιστικού συναισθήματος είναι σημαντικά μικρότερη

the power of national sentiments today is far, far smaller

than it was a century ago.

απ' ό,τι ήταν πριν από έναν αιώνα.

CA: Although some people now, you hear publicly worrying

ΚΑ: Παρόλα αυτά ακούμε κάποιους ανθρώπους να δηλώνουν δημόσια την ανησυχία τους

about whether that might be shifting,

για το αν υπάρχει μια τάση,

that there could actually be outbreaks of violence in the US

ότι μπορεί πράγματι να εκδηλωθούν εκρήξεις βίας στις ΗΠΑ

depending on how things turn out.

ανάλογα με την έκβαση των πραγμάτων.

Should we be worried about that,

Πρέπει να ανησυχούμε γι' αυτό,

or do you really think things have shifted?

ή πιστεύεις ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει;

YNH: No, we should be worried.

ΓΝΧ: Όχι, πρέπει να ανησυχούμε

We should be aware of two things.

και να έχουμε υπόψιν δύο πράγματα.

First of all, don't be hysterical.

Πρώτον, να μην μας πιάνει υστερία.

We are not back in the First World War yet.

Δεν έχουμε επιστρέψει στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ακόμη.

But on the other hand, don't be complacent.

Από την άλλη, ας μην εφησυχαζόμαστε.

We reached from 1917 to 2017,

Φτάσαμε από το 1917 στο 2017,

not by some divine miracle,

όχι από κάποιο θαύμα θεϊκής προέλευσης,

but simply by human decisions,

αλλά απλώς από αποφάσεις ανθρώπων,

and if we now start making the wrong decisions,

και αν τώρα αρχίσουμε να παίρνουμε λάθος αποφάσεις,

we could be back in an analogous situation to 1917

είναι δυνατόν να επιστρέψουμε σε κατάσταση ανάλογη του 1917

in a few years.

μέσα σε λίγα χρόνια.

One of the things I know as a historian

Ένα πράγμα που γνωρίζω ως ιστορικός

is that you should never underestimate human stupidity.

είναι ότι ποτέ δεν πρέπει να υποτιμούμε την ανθρώπινη ηλιθιότητα.

(Γέλια)

(Laughter)

It's one of the most powerful forces in history,

Οι πιο ισχυρές δυνάμεις στην ιστορία

human stupidity and human violence.

είναι η ανθρώπινη ηλιθιότητα και η ανθρώπινη βία.

Humans do such crazy things for no obvious reason,

Οι άνθρωποι κάνουν θεότρελα πράγματα για απροσδιόριστους λόγους,

but again, at the same time,

αλλά ταυτόχρονα,

another very powerful force in human history is human wisdom.

μια άλλη ισχυρή δύναμη στην ιστορία είναι η ανθρώπινη σοφία.

We have both.

Τα έχουμε και τα δύο.

CA: We have with us here moral psychologist Jonathan Haidt,

ΚΑ: Έχουμε μαζί μας τον ηθικό ψυχολόγο Τζόναθαν Χάιντ,

who I think has a question.

που νομίζω έχει μια ερώτηση.

Jonathan Haidt: Thanks, Yuval.

Τζόναθαν Χάιντ: Ευχαριστώ, Γιουβάλ.

So you seem to be a fan of global governance,

Φαίνεσαι να είσαι οπαδός της παγκόσμιας διακυβέρνησης,

but when you look at the map of the world from Transparency International,

αλλά αν δούμε τον παγκόσμιο χάρτη της Διεθνούς Διαφάνειας,

which rates the level of corruption of political institutions,

που αξιολογεί το επίπεδο διαφθοράς των πολιτικών θεσμών,

it's a vast sea of red with little bits of yellow here and there

είναι μια τεράστια θάλασσα κόκκινου με λίγες κίτρινες κουκκίδες εδώ κι εκεί

for those with good institutions.

για όπου υπάρχουν καλοί θεσμοί.

So if we were to have some kind of global governance,

Αν πρόκειται να έχουμε κάποια παγκόσμια διακυβέρνηση,

what makes you think it would end up being more like Denmark

τι σε κάνει να πιστεύεις ότι θα καταλήξουμε μάλλον σαν τη Δανία

rather than more like Russia or Honduras,

παρά σαν τη Ρωσία ή την Ονδούρα,

and aren't there alternatives,

και δεν υπάρχουν εναλλακτικές,

such as we did with CFCs?

όπως με τους φθοροχλωράνθρακες;

There are ways to solve global problems with national governments.

Υπάρχουν τρόποι οι εθνικές κυβερνήσεις να λύσουν διεθνή προβλήματα.

What would world government actually look like,

Πώς θα μοιάζει η παγκόσμια διακυβέρνηση,

and why do you think it would work?

και γιατί θα είναι αποτελεσματική;

YNH: Well, I don't know what it would look like.

ΓΝΧ: Βεβαίως δεν μπορώ να γνωρίζω πώς θα μοιάζει.

Nobody still has a model for that.

Δεν υπάρχει ακόμη κάποιο μοντέλο γι' αυτήν.

The main reason we need it

Ο κύριος λόγος που τη χρειαζόμαστε

is because many of these issues are lose-lose situations.

είναι επειδή πολλά από αυτά τα προβλήματα βρίσκονται σε αδιέξοδο.

When you have a win-win situation like trade,

Σε μια κατάσταση με σίγουρη έκβαση όπως στο εμπόριο,

both sides can benefit from a trade agreement,

και οι δύο πλευρές επωφελούνται από μια εμπορική συμφωνία,

then this is something you can work out.

άρα είναι κάτι που μπορείς να επεξεργαστείς.

Without some kind of global government,

Χωρίς κάποιου είδους παγκόσμια κυβέρνηση,

national governments each have an interest in doing it.

όλες οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν συμφέρον από τη συμφωνία.

But when you have a lose-lose situation like with climate change,

Αλλά σε αδιέξοδες καταστάσεις όπως με την κλιματική αλλαγή,

it's much more difficult

είναι πολύ πιο δύσκολο

without some overarching authority, real authority.

χωρίς την ύπαρξη μιας υπερέχουσας, πραγματικής εξουσίας.

Now, how to get there and what would it look like,

Τώρα, πώς θα φτάσουμε έως εκεί και πώς θα μοιάζει,

I don't know.

δεν το ξέρω.

And certainly there is no obvious reason

Και σίγουρα δεν υπάρχει εμφανής λόγος

to think that it would look like Denmark,

να πιστεύουμε ότι θα είναι σαν τη Δανία,

or that it would be a democracy.

ή ότι θα είναι δημοκρατία.

Most likely it wouldn't.

Είναι πιο πιθανόν να μην είναι.

We don't have workable democratic models

Δεν έχουμε δημοκρατικά μοντέλα για μια παγκόσμια κυβέρνηση

for a global government.

που να έχουν λειτουργήσει.

So maybe it would look more like ancient China

Έτσι ίσως μοιάζει περισσότερο με την αρχαία Κίνα

than like modern Denmark.

απ' ό,τι με τη σύγχρονη Δανία.

But still, given the dangers that we are facing,

Αλλά, δεδομένων των κινδύνων που αντιμετωπίζουμε,

θεωρώ επιτακτική την ανάγκη κάποιου είδους πραγματικής ικανότητας

I think the imperative of having some kind of real ability

to force through difficult decisions on the global level

να επιβάλουμε δύσκολες αποφάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο,

is more important than almost anything else.

και πιο σημαντική από οτιδήποτε άλλο.

CA: There's a question from Facebook here,

ΚΑ: Υπάρχει μια ερώτηση από το Facebook,

and then we'll get the mic to Andrew.

και μετά θα δώσουμε το μικρόφωνο στον Άντριου.

So, Kat Hebron on Facebook,

Η Κατ Χέμπρον μέσω Facebook

calling in from Vail:

μας καλεί από το Βέιλ:

"How would developed nations manage the millions of climate migrants?"

«Πώς θα διαχειριστούν τα ανεπτυγμένα κράτη τα εκατομμύρια των κλιματικών μεταναστών;»

YNH: I don't know.

ΓΝΧ: Δεν ξέρω.

CA: That's your answer, Kat. (Laughter)

ΚΑ: Αυτή είναι η απάντησή σου, Κατ. (Γέλια)

YNH: And I don't think that they know either.

ΓΝΧ: Νομίζω ότι ούτε αυτά ξέρουν.

They'll just deny the problem, maybe.

Απλώς θα αρνηθούν το πρόβλημα, ίσως.

CA: But immigration, generally, is another example of a problem

ΚΑ:Αλλά γενικά η μετανάστευση είναι ένα ακόμα πρόβλημα

that's very hard to solve on a nation-by-nation basis.

που πολύ δύσκολα θα λυθεί σε επίπεδο εθνών.

Κάθε έθνος μπορεί να κλείσει τις πόρτες του,

One nation can shut its doors,

but maybe that stores up problems for the future.

αλλά αυτό επιφυλάσσει προβλήματα για το μέλλον.

YNH: Yes, I mean -- it's another very good case,

ΓΝΧ: Ναι, άλλο ένα καλό επιχείρημα,

especially because it's so much easier

ειδικά επειδή είναι τόσο ευκολότερο

to migrate today

να μεταναστεύσεις σήμερα

than it was in the Middle Ages or in ancient times.

από ό,τι ήταν τον Μεσαίωνα ή τους αρχαίους χρόνους.

CA: Yuval, there's a belief among many technologists, certainly,

ΚΑ: Γιουβάλ, υπάρχει μια τάση μεταξύ των τεχνολόγων, σίγουρα,

that political concerns are kind of overblown,

ότι οι πολιτικές ανησυχίες είναι κάπως υπερτιμημένες,

that actually, political leaders don't have that much influence

ότι ουσιαστικά οι πολιτικοί αρχηγοί

δεν έχουν τόσο μεγάλη επιρροή πάνω στον κόσμο,

in the world,

that the real determination of humanity at this point is by science,

ότι η πραγματική αποφασιστικότητα της ανθρωπότητας σε αυτό το σημείο

by invention, by companies,

είναι μέσω επιστήμης, εφευρέσεων, εταιριών,

by many things other than political leaders,

από πολλά πράγματα εκτός των πολιτικών ηγετών,

and it's actually very hard for leaders to do much,

και δυσκολεύει τους ηγέτες να κάνουν πολλά

so we're actually worrying about nothing here.

άρα βασικά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.

YNH: Well, first, it should be emphasized

ΓΝΧ: Πρέπει αρχικά να τονίσουμε

that it's true that political leaders' ability to do good is very limited,

ότι η ικανότητα των πολιτικών ηγετών να κάνουν καλό είναι αρκετά περιορισμένη,

but their ability to do harm is unlimited.

αλλά η δυνατότητά τους να κάνουν κακό είναι απεριόριστη.

There is a basic imbalance here.

Έχουμε μια σημαντική ανισορροπία εδώ.

You can still press the button and blow everybody up.

Ακόμη μπορείτε να πατήσετε το κουμπί και να μας ανατινάξετε όλους.

You have that kind of ability.

Έχετε αυτή τη δυνατότητα.

But if you want, for example, to reduce inequality,

Αλλά αν θελήσετε, για παράδειγμα, να μειώσετε την ανισότητα,

that's very, very difficult.

αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο.

But to start a war,

Αλλά για να αρχίσετε έναν πόλεμο,

you can still do so very easily.

ακόμη μπορείτε να το κάνετε τόσο εύκολα.

So there is a built-in imbalance in the political system today

Είναι μια εσωτερική ανισορροπία του πολιτικού συστήματος σήμερα

which is very frustrating,

που μας ενοχλεί πολύ,

επειδή δεν μπορείς να κάνεις πολύ καλό αλλά μπορείς να κάνεις πολύ κακό.

where you cannot do a lot of good but you can still do a lot of harm.

And this makes the political system still a very big concern.

Αυτό μας κάνει να ανησυχούμε πολύ για το πολιτικό σύστημα.

CA: So as you look at what's happening today,

ΚΑ: Βλέποντας όσα συμβαίνουν σήμερα,

and putting your historian's hat on,

και με την ιδιότητά σας ως ιστορικού,

do you look back in history at moments when things were going just fine

θυμάστε στιγμές στην ιστορία που τα πράγματα ήταν αρκετά ομαλά

and an individual leader really took the world or their country backwards?

και κάποιος μεμονωμένος ηγέτης πήγε τον κόσμο και τη χώρα του πίσω;

YNH: There are quite a few examples,

ΓΝΧ: Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα,

but I should emphasize, it's never an individual leader.

αλλά πρέπει να τονίσω ότι ποτέ δεν φταίει ένας μεμονωμένος ηγέτης.

I mean, somebody put him there,

Κάποιοι τους ανέβασαν στην εξουσία

and somebody allowed him to continue to be there.

και κάποιοι τους επέτρεψαν να παραμείνουν εκεί.

So it's never really just the fault of a single individual.

Συνεπώς δεν φταίει μόνο ο μεμονωμένος ηγέτης.

There are a lot of people behind every such individual.

Υπάρχουν πολλά άτομα πίσω από κάθε τέτοιο άτομο.

CA: Can we have the microphone here, please, to Andrew?

ΚΑ: Μπορούμε, παρακαλώ, να δώσουμε το μικρόφωνο στον Άντριου;

Andrew Solomon: You've talked a lot about the global versus the national,

Άντριου Σόλομον: Μιλήσατε πολύ για το παγκόσμιο εναντίον του εθνικού,

but increasingly, it seems to me,

αλλά μου φαίνεται ότι όλο και περισσότερο

the world situation is in the hands of identity groups.

η παγκόσμια κατάσταση είναι στα χέρια των ομάδων ταυτότητας.

We look at people within the United States

Βλέπουμε ανθρώπους μέσα στις ΗΠΑ

who have been recruited by ISIS.

που στρατολογήθηκαν από τον ISIS.

We look at these other groups which have formed

Βλέπουμε όλες τις ομάδες που έχουν σχηματιστεί

which go outside of national bounds

πέρα από τα εθνικά όρια

αλλά ακόμη εκπροσωπούν σημαντικές εξουσίες.

but still represent significant authorities.

How are they to be integrated into the system,

Πώς θα ενσωματωθούν στο σύστημα,

and how is a diverse set of identities to be made coherent

πώς θα συνταιριάσουν τόσες διαφορετικής προέλευσης ταυτότητες

under either national or global leadership?

κάτω από εθνική ή παγκόσμια ηγεσία;

YNH: Well, the problem of such diverse identities

ΓΝΧ: Το πρόβλημα των ποικίλων ταυτοτήτων

is a problem from nationalism as well.

είναι πρόβλημα και του εθνικισμού.

Nationalism believes in a single, monolithic identity,

Ο εθνικισμός πιστεύει σε μια μοναδική, μονόπλευρη ταυτότητα,

and exclusive or at least more extreme versions of nationalism

και οι αποκλειστικές ή τουλάχιστον οι πιο ακραίες εκδόσεις του εθνικισμού

believe in an exclusive loyalty to a single identity.

πιστεύουν σε μια αποκλειστική πίστη σε μια μοναδική ταυτότητα.

And therefore, nationalism has had a lot of problems

Γι' αυτό ο εθνικισμός είχε πολλά προβλήματα

with people wanting to divide their identities

με τους ανθρώπους που ήθελαν να μοιράσουν την ταυτότητά τους

και σε άλλες ομάδες.

between various groups.

So it's not just a problem, say, for a global vision.

Έτσι, δεν είναι μόνο πρόβλημα με το παγκόσμιο όραμα.

And I think, again, history shows

Και πάλι, νομίζω ότι η ιστορία μας δείχνει

that you shouldn't necessarily think in such exclusive terms.

ότι δεν πρέπει απαραίτητα να σκεφτόμαστε τόσο αποκλειστικά.

If you think that there is just a single identity for a person,

Αν νομίζετε ότι υπάρχει μόνο μια ταυτότητα για κάθε άτομο,

"I am just X, that's it, I can't be several things, I can be just that,"

«Είμαι μόνο ο Χ, μόνο αυτός και δεν μπορώ να είμαι κανένας άλλος»,

that's the start of the problem.

εκεί αρχίζει το πρόβλημα.

You have religions, you have nations

Έχετε θρησκείες, έχετε έθνη,

that sometimes demand exclusive loyalty,

που μερικές φορές απαιτούν αποκλειστική πίστη σε αυτά,

αλλά δεν είναι η μόνη επιλογή.

but it's not the only option.

There are many religions and many nations

Υπάρχουν πολλές θρησκείες και πολλά έθνη

that enable you to have diverse identities at the same time.

που σου επιτρέπουν να έχεις διάφορες ταυτότητες ταυτόχρονα.

CA: But is one explanation of what's happened in the last year

ΚΑ: Αλλά είναι μια εξήγηση για ό,τι συνέβη πέρυσι

that a group of people have got fed up with, if you like,

που μια ομάδα ανθρώπων μπούχτισε, αν θέλετε,

the liberal elites, for want of a better term,

με τις φιλελεύθερες ελίτ, για να το πούμε καλύτερα,

obsessing over many, many different identities and them feeling,

που εμμονικά ζητούσαν πολλές διαφορετικές ταυτότητες και έλεγαν,

"But what about my identity? I am being completely ignored here.

«Και τι γίνεται με τη δική μου ταυτότητα; Με αγνοούν τελείως εδώ.

And by the way, I thought I was the majority"?

Και παρεμπιπτόντως, νόμιζα ότι ήμουν η πλειοψηφία;»

And that that's actually sparked a lot of the anger.

Και αυτό ουσιαστικά προκάλεσε πολύ θυμό.

YNH: Yeah. Identity is always problematic,

ΓΝΧ: Ναι, η ταυτότητα είναι πάντα προβληματική,

because identity is always based on fictional stories

γιατί πάντα βασίζεται σε φανταστικές ιστορίες

that sooner or later collide with reality.

που αργά ή γρήγορα συγκρούονται με την πραγματικότητα.

Almost all identities,

Σχεδόν όλες οι ταυτότητες,

I mean, beyond the level of the basic community

πέρα από το επίπεδο της βασικής επικοινωνίας

of a few dozen people,

με μερικούς δεκάδες ανθρώπους,

are based on a fictional story.

βασίζονται σε μια φανταστική ιστορία.

They are not the truth.

Δεν είναι αληθινές.

They are not the reality.

Δεν είναι πραγματικότητα.

It's just a story that people invent and tell one another

Είναι απλώς μια ιστορία που επινοούν, τη συζητούν μεταξύ τους,

and start believing.

κι αρχίζουν να την πιστεύουν.

And therefore all identities are extremely unstable.

Γι' αυτό όλες οι ταυτότητες είναι υπερβολικά ασταθείς.

They are not a biological reality.

Δεν είναι βιολογική πραγματικότητα.

Sometimes nationalists, for example,

Για παράδειγμα, μερικές φορές οι εθνικιστές

think that the nation is a biological entity.

πιστεύουν ότι το έθνος είναι μια βιολογική οντότητα.

It's made of the combination of soil and blood,

Φτιάχνεται από τον συνδυασμό εδάφους και αίματος

creates the nation.

και δημιουργεί το έθνος.

But this is just a fictional story.

Αλλά αυτό είναι απλώς μια φανταστική ιστορία.

CA: Soil and blood kind of makes a gooey mess.

ΚΑ: Το χώμα με το αίμα λερώνουν πολύ.

(Laughter)

(Γέλια)

YNH: It does, and also it messes with your mind

ΓΝΧ: Πραγματικά, και επίσης λερώνουν το μυαλό σου

when you think too much that I am a combination of soil and blood.

όταν σκέφτεσαι επίμονα ότι είμαι συνδυασμός χώματος και αίματος.

If you look from a biological perspective,

Αν το δείτε από τη σκοπιά της βιολογίας,

obviously none of the nations that exist today

προφανώς κανένα από τα σημερινά έθνη

existed 5,000 years ago.

δεν υπήρχε πριν από 5.000 χρόνια.

Homo sapiens is a social animal, that's for sure.

Ο homo sapiens είναι σαφώς κοινωνικό ον.

But for millions of years,

Αλλά για εκατομμύρια χρόνια

Homo sapiens and our hominid ancestors lived in small communities

ο homo sapiens και οι ανθρωποειδείς πρόγονοί μας

ζούσαν σε μικρές κοινότητες μερικών δεκάδων ατόμων.

of a few dozen individuals.

Everybody knew everybody else.

Όλοι γνωρίζονταν μεταξύ τους.

Whereas modern nations are imagined communities,

Ενώ τα έθνη της εποχής μας είναι κατά φαντασίαν κοινότητες,

in the sense that I don't even know all these people.

υπό την έννοια ότι ούτε καν γνωρίζω όλους αυτούς τους ανθρώπους.

I come from a relatively small nation, Israel,

Προέρχομαι από ένα σχετικά μικρό έθνος, το Ισραήλ,

and of eight million Israelis,

και από τους οκτώ εκατομμύρια Ισραηλίτες

I never met most of them.

δεν έχω γνωρίσει τους περισσότερους.

I will never meet most of them.

Ούτε ποτέ θα συναντήσω τους περισσότερους.

They basically exist here.

Βασικά υπάρχουν μόνο εδώ.

CA: But in terms of this identity,

ΚΑ: Αλλά με βάση την ταυτότητα,

this group who feel left out and perhaps have work taken away,

αυτή η ομάδα που νιώθουν παραμελημένοι και ότι ίσως τους στέρησαν την εργασία,

I mean, in "Homo Deus,"

εννοώ στο «Homo Deus»,

you actually speak of this group in one sense expanding,

βασικά μιλάς για μια ομάδα που κατά μία έννοια μεγαλώνει,

that so many people may have their jobs taken away

πως τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν χάσει την εργασία τους λόγω της τεχνολογίας

by technology in some way that we could end up with

με τέτοιο τρόπο που μπορεί να καταλήξουμε με μια πραγματικά μεγάλη τάξη ανθρώπων

a really large -- I think you call it a "useless class" --

-θα τη λέγατε «άχρηστη τάξη»-

a class where traditionally,

όπου κατά παράδοση για την οικονομία

as viewed by the economy, these people have no use.

οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν καμία χρησιμότητα.

YNH: Yes.

ΓΝΧ: Ναι.

CA: How likely a possibility is that?

ΚΑ: Πόσο πιθανόν είναι αυτό;

Is that something we should be terrified about?

Θα πρέπει να μας τρομοκρατεί;

And can we address it in any way?

Μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε με κάποιον τρόπο;

YNH: We should think about it very carefully.

ΓΝΧ: Θα πρέπει να το εξετάσουμε πολύ προσεκτικά.

I mean, nobody really knows what the job market will look like

Σίγουρα κανένας δεν ξέρει πραγματικά

πώς θα είναι η αγορά εργασίας το 2040 ή το 2050.

in 2040, 2050.

There is a chance many new jobs will appear,

Υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστούν πολλές νέες εργασίες,

but it's not certain.

αλλά δεν είναι βέβαιο.

And even if new jobs do appear,

Ακόμη κι αν εμφανιστούν νέες εργασίες,

it won't necessarily be easy

δεν θα είναι απαραιτήτως εύκολο

for a 50-year old unemployed truck driver

για έναν 50άρη άνεργο φορτηγατζή

made unemployed by self-driving vehicles,

που έμεινε άνεργος λόγω των αυτοοδηγούμενων οχημάτων,

it won't be easy for an unemployed truck driver

δεν θα είναι εύκολο για τον άνεργο φορτηγατζή

να επανέρθει στην εργασία ως σχεδιαστής εικονικών κόσμων.

to reinvent himself or herself as a designer of virtual worlds.

Previously, if you look at the trajectory of the industrial revolution,

Στο παρελθόν, παρατηρώντας την τροχιά που διέγραψε η βιομηχανική επανάσταση,

όταν οι μηχανές αντικαθιστούσαν τον άνθρωπο σε ένα είδος εργασίας,

when machines replaced humans in one type of work,

the solution usually came from low-skill work

η λύση για τους εργαζόμενους χαμηλής εξειδίκευσης

in new lines of business.

συνήθως ερχόταν σε νέες γραμμές εργασίας.

So you didn't need any more agricultural workers,

Έτσι όταν δεν χρειάζονταν άλλοι γεωργικοί εργάτες,

so people moved to working in low-skill industrial jobs,

οι άνθρωποι απασχολούνταν στη βιομηχανία ως ανειδίκευτοι εργάτες,

and when this was taken away by more and more machines,

και όταν έχασαν κι αυτό εξαιτίας των όλο και περισσότερων μηχανών,

people moved to low-skill service jobs.

μετακινήθηκαν σε εργασίες προσφοράς υπηρεσιών χαμηλής εξειδίκευσης.

Now, when people say there will be new jobs in the future,

Τώρα, όταν λένε ότι στο μέλλον θα υπάρξουν νέες δουλειές,

that humans can do better than AI,

ότι οι άνθρωποι τα καταφέρνουν καλύτερα

από την τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ,

that humans can do better than robots,

they usually think about high-skill jobs,

συνήθως αναφέρονται σε δουλειές υψηλής εξειδίκευσης,

like software engineers designing virtual worlds.

όπως μηχανικοί λογισμικού που σχεδιάζουν εικονικούς κόσμους.

Now, I don't see how an unemployed cashier from Wal-Mart

Έτσι, δεν βλέπω πώς θα μπορέσει ένας άνεργος ταμίας σουπερμάρκετ

reinvents herself or himself at 50 as a designer of virtual worlds,

να επανέλθει στα 50 του στην αγορά εργασίας ως σχεδιαστής εικονικών κόσμων,

and certainly I don't see

και σίγουρα δεν ξέρω

how the millions of unemployed Bangladeshi textile workers

πώς τα εκατομμύρια ανέργων εργατών κλωστοϋφαντουργίας από το Μπαγκλαντές

will be able to do that.

θα μπορέσουν αν το κάνουν αυτό.

I mean, if they are going to do it,

Αν πρόκειται να το κάνουν αυτό,

we need to start teaching the Bangladeshis today

πρέπει σήμερα να αρχίσουμε να διδάσκουμε τους κατοίκους του Μπαγκλαντές

how to be software designers,

για να γίνουν μηχανικοί λογισμικού,

and we are not doing it.

και δεν το κάνουμε αυτό.

So what will they do in 20 years?

Τι θα κάνουν λοιπόν σε 20 χρόνια;

CA: So it feels like you're really highlighting a question

ΚΑ: Φαίνεται ότι τονίζεις ένα ερώτημα

that's really been bugging me the last few months more and more.

που με απασχολεί τους τελευταίους μήνες όλο και περισσότερο.

It's almost a hard question to ask in public,

Είναι δύσκολο να κάνουμε αυτή την ερώτηση δημόσια,

but if any mind has some wisdom to offer in it, maybe it's yours,

αλλά αν κάποιος μπορεί να έχει κάποια πρόταση, ίσως είσαι εσύ αυτός,

so I'm going to ask you:

έτσι θα ρωτήσω εσένα:

What are humans for?

Πού ωφελούν οι άνθρωποι;

YNH: As far as we know, for nothing.

ΓΝΧ: Απ' όσο ξέρω, σε τίποτα.

(Γέλια)

(Laughter)

I mean, there is no great cosmic drama, some great cosmic plan,

Δεν υπάρχει ένα παγκόσμιο δράμα, κάποιο μεγάλο κοσμικό σχέδιο,

that we have a role to play in.

στο οποίο να διαδραματίζουμε κάποιο ρόλο.

And we just need to discover what our role is

Και πρέπει να ανακαλύψουμε ποιος είναι ο ρόλος μας

and then play it to the best of our ability.

και μετά να τον παίξουμε όσο καλύτερα μπορούμε.

This has been the story of all religions and ideologies and so forth,

Αυτή είναι η ιστορία που λέει κάθε θρησκεία, ιδεολογία και ούτω καθεξής,

but as a scientist, the best I can say is this is not true.

αλλά ως επιστήμονας το καλύτερο που μπορώ να πω είναι ότι αυτό δεν ισχύει.

There is no universal drama with a role in it for Homo sapiens.

Δεν διαδραματίζεται παγκόσμιο θεατρικό με κάποιον ρόλο για τον Homo sapiens.

So --

Έτσι -

CA: I'm going to push back on you just for a minute,

ΚΑ: Θα σε πάω πίσω μόνο για ένα λεπτό,

just from your own book,

μόνο από το βιβλίο σου,

because in "Homo Deus,"

γιατί στο «Homo Deus»,

you give really one of the most coherent and understandable accounts

πραγματικά δίνεις μία από τις πιο λογικές και κατανοητές περιγραφές

about sentience, about consciousness,

για την αισθητικότητα, για τη συνείδηση,

and that unique sort of human skill.

και αυτό το μοναδικό είδος ανθρώπινης ικανότητας.

You point out that it's different from intelligence,

Τονίζεις ότι διαφέρει από την ευφυΐα,

the intelligence that we're building in machines,

την ευφυΐα που ενσωματώνουμε στις μηχανές,

and that there's actually a lot of mystery around it.

κι ότι όντως την περιβάλλει πολύ μυστήριο.

How can you be sure there's no purpose

Πώς μπορείς να είσαι σίγουρος πως δεν υπάρχει κανένας σκοπός,

when we don't even understand what this sentience thing is?

όταν ούτε καν καταλαβαίνουμε τι είναι αυτή η αισθητικότητα.

I mean, in your own thinking, isn't there a chance

Εννοώ ότι, όπως το βλέπουμε εμείς, δεν υπάρχει πιθανότητα

that what humans are for is to be the universe's sentient things,

ο ρόλος των ανθρώπων στο σύμπαν είναι να είναι τα όντα που αισθάνονται,

to be the centers of joy and love and happiness and hope?

να είναι τα κέντρα χαράς, αγάπης, ευτυχίας και ελπίδας;

And maybe we can build machines that actually help amplify that,

Και ίσως να φτιάξουμε μηχανές που να το ενισχύουν αυτό,

even if they're not going to become sentient themselves?

ακόμη κι αν αποκτήσουν αισθητικότητα και αυτές;

Είναι τρελό αυτό;

Is that crazy?

I kind of found myself hoping that, reading your book.

Έπιασα τον εαυτό μου να το ελπίζει διαβάζοντας το βιβλίο σου.

YNH: Well, I certainly think that the most interesting question today in science

ΓΝΧ: Σίγουρα νομίζω ότι το πιο ενδιαφέρον ερώτημα της επιστήμης σήμερα

is the question of consciousness and the mind.

είναι αυτό της συνειδητότητας και του μυαλού.

We are getting better and better in understanding the brain

Βελτιωνόμαστε συνεχώς στην κατανόηση του μυαλού και της ευφυΐας,

and intelligence,

but we are not getting much better

αλλά δεν βελτιωνόμαστε καθόλου

in understanding the mind and consciousness.

στην κατανόηση του μυαλού και της συνείδησης.

People often confuse intelligence and consciousness,

Οι άνθρωποι συχνά συγχέουν την ευφυΐα και τη συνείδηση,

especially in places like Silicon Valley,

ειδικά σε μέρη όπως η Σίλικον Βάλεϊ,

which is understandable, because in humans, they go together.

πράγμα ευνόητο γιατί στους ανθρώπους αυτά πάνε μαζί.

I mean, intelligence basically is the ability to solve problems.

Βασικά η ευφυΐα είναι η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.

Η συνειδητότητα είναι η ικανότητα να νιώθουμε πράγματα,

Consciousness is the ability to feel things,

to feel joy and sadness and boredom and pain and so forth.

να νιώθουμε χαρά, λύπη, βαρεμάρα, πόνο κλπ.

In Homo sapiens and all other mammals as well -- it's not unique to humans --

Στον Homo sapiens και σε άλλα θηλαστικά -όχι αποκλειστικά στους ανθρώπους-

in all mammals and birds and some other animals,

σε όλα τα θηλαστικά, τα πουλιά και σε μερικά άλλα ζώα,

intelligence and consciousness go together.

ευφυΐα και συνείδηση συμβαδίζουν.

We often solve problems by feeling things.

Συχνά λύνουμε προβλήματα νιώθοντας τα πράγματα.

So we tend to confuse them.

Γι' αυτό μπερδευόμαστε.

But they are different things.

Αλλά είναι διαφορετικά πράγματα.

What's happening today in places like Silicon Valley

Αυτό που συμβαίνει σήμερα σε μέρη όπως η Σίλικον Βάλει

is that we are creating artificial intelligence

είναι ότι δημιουργούμε τεχνητή νοημοσύνη

but not artificial consciousness.

αλλά όχι τεχνητή συνείδηση.

There has been an amazing development in computer intelligence

Έχει γίνει τεράστια αύξηση στη ευφυΐα των υπολογιστών

over the last 50 years,

τα τελευταία 50 χρόνια,

and exactly zero development in computer consciousness,

και εντελώς μηδενική βελτίωση στη συνείδηση των υπολογιστών,

and there is no indication that computers are going to become conscious

και δεν υπάρχει κάποια ένδειξη ότι πρόκειται να αποκτήσουν συνείδηση

anytime soon.

στο σύντομο μέλλον.

So first of all, if there is some cosmic role for consciousness,

Έτσι, πρώτα-πρώτα αν η συνείδηση έχει κάποιον κοσμικό ρόλο,

it's not unique to Homo sapiens.

δεν βρίσκεται μόνο στον Homo sapiens.

Cows are conscious, pigs are conscious,

Συνείδηση έχουν και οι αγελάδες,

chimpanzees are conscious, chickens are conscious,

τα γουρούνια, οι χιμπατζήδες, οι κότες,

so if we go that way, first of all, we need to broaden our horizons

έτσι αν πάμε προς τα εκεί, καταρχάς πρέπει να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας

και να θυμόμαστε ότι δεν είμαστε τα μόνα πλάσματα που αισθάνονται πάνω στη Γη,

and remember very clearly we are not the only sentient beings on Earth,

and when it comes to sentience --

και όσον αφορά την αισθητικότητα -

when it comes to intelligence, there is good reason to think

όσον αφορά την ευφυΐα, υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να σκεφτούμε

we are the most intelligent of the whole bunch.

ότι είμαστε οι πιο ευφυείς όλων.

But when it comes to sentience,

Αλλά όσον αφορά την αισθητικότητα,

to say that humans are more sentient than whales,

αν πούμε ότι οι άνθρωποι έχουν περισσότερη αισθητικότητα

από τις φάλαινες, τους μπαμπουΐνους, ή τις γάτες,

or more sentient than baboons or more sentient than cats,

I see no evidence for that.

δεν βλέπω κάποια απόδειξη αυτού.

So first step is, you go in that direction, expand.

Το πρώτο βήμα λοιπόν είναι εξαπλωθούμε, αν κατευθυνόμαστε προς τα εκεί.

And then the second question of what is it for,

Και το δεύτερο ερώτημα, για τη χρησιμότητά της,

I would reverse it

θα το αντιστρέψω

and I would say that I don't think sentience is for anything.

και θα πω ότι δεν νομίζω πως η αισθητικότητα ωφελεί κάπου.

I think we don't need to find our role in the universe.

Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να βρούμε το ρόλο μας στο σύμπαν.

The really important thing is to liberate ourselves from suffering.

Το πραγματικά σημαντικό είναι να σταματήσουμε να υποφέρουμε.

What characterizes sentient beings

Το χαρακτηριστικό των όντων που αισθάνονται,

in contrast to robots, to stones,

σε αντίθεση με τα ρομπότ, τις πέτρες, και οτιδήποτε άλλο,

to whatever,

is that sentient beings suffer, can suffer,

είναι ότι τα άτομα που αισθάνονται μπορούν να υποφέρουν,

και θα πρέπει να εστιάσουν

and what they should focus on

is not finding their place in some mysterious cosmic drama.

στο να μην βρεθούν να παίζουν σε ένα μυστήριο κοσμικό δράμα.

They should focus on understanding what suffering is,

Πρέπει να επικεντρωθούν στο να κατανοήσουν τι είναι να υποφέρεις,

what causes it and how to be liberated from it.

τι το προκαλεί και πώς να απαλλαγούν από αυτό.

CA: I know this is a big issue for you, and that was very eloquent.

ΚΑ: Ξέρω ότι είναι σημαντικό θέμα για σένα και το έθεσες περίτεχνα.

We're going to have a blizzard of questions from the audience here,

Θα έχουμε καταιγισμό ερωτήσεων από το κοινό μας

and maybe from Facebook as well,

αλλά και από το Facebook,

and maybe some comments as well.

και ίσως και κάποια σχόλια.

So let's go quick.

Ας είμαστε λοιπόν σύντομοι.

There's one right here.

Να ένα.

Keep your hands held up at the back if you want the mic,

Εκεί πίσω σηκώστε χέρι αν θέλετε το μικρόφωνο,

and we'll get it back to you.

και θα σας το στείλουμε.

Question: In your work, you talk a lot about the fictional stories

Ερώτηση: Στο έργο σας μιλάτε πολύ για φανταστικές ιστορίες

που δεχόμαστε ως αλήθειες,

that we accept as truth,

and we live our lives by it.

και ζούμε σύμφωνα με αυτές.

As an individual, knowing that,

Γνωρίζοντας αυτά ως άτομο,

how does it impact the stories that you choose to live your life,

πώς επηρεάζονται οι ιστορίες με τις οποίες εσείς επιλέγετε να ζείτε,

and do you confuse them with the truth, like all of us?

και τις συγχέετε με την αλήθεια, όπως όλοι μας;

ΓΝΧ: Προσπαθώ να μην το κάνω.

YNH: I try not to.

I mean, for me, maybe the most important question,

Για μένα ως επιστήμονα και ως άτομο,

both as a scientist and as a person,

το σοβαρότερο θέμα είναι να βρω τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας,

is how to tell the difference between fiction and reality,

because reality is there.

γιατί η πραγματικότητα υπάρχει.

I'm not saying that everything is fiction.

Δεν λέω ότι τα πάντα είναι φαντασία.

It's just very difficult for human beings to tell the difference

Απλώς ο άνθρωποι δυσκολεύονται να δουν τη διαφορά

between fiction and reality,

μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας,

and it has become more and more difficult as history progressed,

και γίνεται όλο και πιο δύσκολο καθώς η ιστορία προχωρά,

because the fictions that we have created --

γιατί όλα όσα επινοήσαμε

nations and gods and money and corporations --

-έθνη, θεοί, χρήματα, εταιρείες-

they now control the world.

πλέον ελέγχουν τον κόσμο.

So just to even think,

Έτσι και μόνο το να σκεφτείτε,

"Oh, this is just all fictional entities that we've created,"

«Αυτά όλα είναι πλάσματα της φαντασίας μας»

is very difficult.

είναι πολύ δύσκολο.

But reality is there.

Αλλά η πραγματικότητα υπάρχει.

For me the best ...

Για μένα ο καλύτερος...

There are several tests

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να δούμε τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας.

to tell the difference between fiction and reality.

The simplest one, the best one that I can say in short,

Ο απλούστερος και ο καλύτερος που μπορώ να περιγράψω εν συντομία,

is the test of suffering.

είναι να δούμε αν υποφέρουμε.

If it can suffer, it's real.

Αν κάτι υποφέρει, είναι πραγματικό.

If it can't suffer, it's not real.

Αν δεν υποφέρει, δεν είναι.

A nation cannot suffer.

Το έθνος δεν μπορεί να υποφέρει.

That's very, very clear.

Αυτό είναι σαφέστατο.

Even if a nation loses a war,

Ακόμη κι αν ένα έθνος χάσει έναν πόλεμο,

we say, "Germany suffered a defeat in the First World War,"

λέμε «Η Γερμανία υπέφερε ήττα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο»,

it's a metaphor.

μιλάμε απλώς μεταφορικά.

Germany cannot suffer. Germany has no mind.

Η Γερμανία δεν μπορεί να υποφέρει. Η Γερμανία δεν έχει νόηση.

Germany has no consciousness.

Η Γερμανία δεν έχει συνείδηση.

Germans can suffer, yes, but Germany cannot.

Οι Γερμανοί μπορούν να υποφέρουν, ναι, αλλά η Γερμανία δεν μπορεί.

Similarly, when a bank goes bust,

Παρομοίως, όταν μια τράπεζα πτωχεύσει,

the bank cannot suffer.

η τράπεζα δεν μπορεί να υποφέρει.

When the dollar loses its value, the dollar doesn't suffer.

Όταν το δολάριο υποτιμηθεί, το δολάριο δεν υποφέρει.

People can suffer. Animals can suffer.

Οι άνθρωποι υποφέρουν. Τα ζώα υποφέρουν.

This is real.

Αυτό είναι πραγματικό.

So I would start, if you really want to see reality,

Ως αρχή θα έλεγα, αν πράγματι θέλετε να δείτε την πραγματικότητα,

I would go through the door of suffering.

θα πρέπει να δείτε ποιος υποφέρει.

If you can really understand what suffering is,

Αν μπορείτε πραγματικά να κατανοήσετε την έννοια του «υποφέρω»,

this will give you also the key

τότε επίσης θα μπορέσετε να καταλάβετε τι είναι πραγματικό.

to understand what reality is.

CA: There's a Facebook question here that connects to this,

ΚΑ: Έχουμε από το Facebook μια σχετική ερώτηση,

από κάποιον αλλά είναι σε γλώσσα που δεν μπορώ να διαβάσω.

from someone around the world in a language that I cannot read.

YNH: Oh, it's Hebrew. CA: Hebrew. There you go.

ΓΝΧ: Είναι Εβραϊκά. ΚΑ: Εβραϊκά, δικό σου λοιπόν.

(Laughter)

(Γέλια)

Can you read the name?

Μπορείς να διαβάσεις το όνομα;

YNH: Or Lauterbach Goren.

ΓΝΧ: Ορ Λάουτερμπαχ Γκόρεν.

CA: Well, thank you for writing in.

ΚΑ: Ευχαριστούμε για την ερώτησή σου.

The question is: "Is the post-truth era really a brand-new era,

Η ερώτηση είναι: «Είναι όντως νέα εποχή η πέρα-από-την-αλήθεια εποχή,

or just another climax or moment in a never-ending trend?

ή απλώς μια ακόμα κλιμάκωση ή στιγμή σε μια αέναη πορεία;

YNH: Personally, I don't connect with this idea of post-truth.

ΓΝΧ: Προσωπικά δεν δέχομαι την ιδέα της απομάκρυνσης από την αλήθεια.

My basic reaction as a historian is:

Η βασική μου αντίδραση ως ιστορικός είναι:

If this is the era of post-truth, when the hell was the era of truth?

Αν αυτή είναι η εποχή απομάκρυνσης από την αλήθεια,

πότε στο καλό βρισκόμασταν στην εποχή της αλήθειας;

CA: Right.

(Laughter)

ΚΑ: Σωστά. (Γέλια)

YNH: Was it the 1980s, the 1950s, the Middle Ages?

ΓΝΧ: Ήταν τη δεκαετία του 1980, του 1950, ή μήπως τον Μεσαίωνα;

I mean, we have always lived in an era, in a way, of post-truth.

Εννοώ ότι σε όλες τις εποχές υπήρχε κάποια αποστασιοποίηση από την αλήθεια.

CA: But I'd push back on that,

ΚΑ: Θα διαφωνήσω με αυτό

because I think what people are talking about

γιατί πιστεύω ότι οι άνθρωποι εννοούν

is that there was a world where you had fewer journalistic outlets,

ότι υπήρχε ένας κόσμος με λιγότερα δημοσιογραφικά μέσα,

where there were traditions, that things were fact-checked.

όπου υπήρχαν παραδόσεις, όπου τα πράματα ελέγχονταν άμεσα.

It was incorporated into the charter of those organizations

Ήταν βασικός κανόνας αυτών των οργανισμών

that the truth mattered.

ότι η αλήθεια ήταν πολύ σημαντική.

So if you believe in a reality,

Αν λοιπόν πιστεύετε σε μια πραγματικότητα,

then what you write is information.

τότε γράφετε πληροφορίες.

There was a belief that that information should connect to reality in a real way,

Πίστευαν ότι η πληροφορία πρέπει να έχει ουσιαστική σχέση με την πραγματικότητα,

and if you wrote a headline, it was a serious, earnest attempt

και γράφοντας ένα άρθρο, έκαναν σοβαρή και ειλικρινή προσπάθεια

to reflect something that had actually happened.

να αποδώσουν κάτι που είχε πραγματικά συμβεί.

And people didn't always get it right.

Κι ο κόσμος δεν το μάθαινε πάντα σωστά.

But I think the concern now is you've got

Αλλά νομίζω ότι τώρα ανησυχούμε

a technological system that's incredibly powerful

επειδή έχουμε ένα απίστευτα ισχυρό τεχνολογικό σύστημα

that, for a while at least, massively amplified anything

που,τουλάχιστον για κάμποσο καιρό, μεγαλοποιούσε κατά κόρον τα πάντα,

with no attention paid to whether it connected to reality,

χωρίς να προσέχει αν είχαν σχέση με την πραγματικότητα ή όχι,

only to whether it connected to clicks and attention,

και νοιαζόταν μόνο να προσελκύσει τα κλικ και την προσοχή του κοινού,

and that that was arguably toxic.

και αυτό ήταν ξεκάθαρα τοξικό.

That's a reasonable concern, isn't it?

Είναι εύλογη ανησυχία, έτσι;

YNH: Yeah, it is. I mean, the technology changes,

ΓΝΧ: Ναι, είναι. Η τεχνολογία αλλάζει,

and it's now easier to disseminate both truth and fiction and falsehood.

και πλέον είναι ευκολότερη η διασπορά αλήθειας, ψεύδους και επινόησης.

It goes both ways.

Ευνοεί και τα δύο.

It's also much easier, though, to spread the truth than it was ever before.

Αλλά είναι επίσης ευκολότερο από ποτέ να διαδοθεί και η αλήθεια.

But I don't think there is anything essentially new

Αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια σημαντική αλλαγή

about this disseminating fictions and errors.

στη διασπορά ψευδών και επινοημένων ειδήσεων.

There is nothing that -- I don't know -- Joseph Goebbels, didn't know

Δεν υπάρχει κάτι που δεν γνώριζε ο Γκαίμπελς -ας πούμε-

about all this idea of fake news and post-truth.

περί των ψευδών ειδήσεων και απομάκρυνσης από την αλήθεια.

He famously said that if you repeat a lie often enough,

Είναι φημισμένα τα λόγια του ότι, αν επαναλάβεις ένα ψέμα αρκετά συχνά,

οι άνθρωποι θα πιστέψουν ότι είναι αλήθεια,

people will think it's the truth,

and the bigger the lie, the better,

και όσο μεγαλύτερο το ψέμα, τόσο καλύτερα,

because people won't even think that something so big can be a lie.

γιατί ο κόσμος δεν θα πιστέψει ότι κάτι τόσο εξόφθαλμο μπορεί να είναι ψέμα.

I think that fake news has been with us for thousands of years.

Θεωρώ ότι οι ψευδείς ειδήσεις είναι γύρω μας για χιλιάδες χρόνια.

Just think of the Bible.

Σκεφτείτε απλώς τη Βίβλο.

(Laughter)

(Γέλια)

CA: But there is a concern

ΚΑ: Αλλά υπάρχει ανησυχία

that the fake news is associated with tyrannical regimes,

καθώς οι ψευδείς ειδήσεις συσχετίζονται με τυρρανικά καθεστώτα,

and when you see an uprise in fake news

και όταν παρατηρείται αύξηση ψευδών ειδήσεων

that is a canary in the coal mine that there may be dark times coming.

αυτό είναι ανησυχητικό δείγμα και προπομπός δυσκολότερων εποχών.

YNH: Yeah. I mean, the intentional use of fake news is a disturbing sign.

ΓΝΧ: Ναι, η σκόπιμη χρήση ψευδών ειδήσεων είναι ανησυχητικό σημάδι.

But I'm not saying that it's not bad, I'm just saying that it's not new.

Αλλά δεν αρνούμαι ότι είναι κακό, απλώς λέω ότι δεν είναι κάτι νέο.

CA: There's a lot of interest on Facebook on this question

ΚΑ: Υπάρχει πολύ ενδιαφέρον στο Facebook γι' αυτή την ερώτηση

about global governance versus nationalism.

για την παγκόσμια διακυβέρνηση ενάντια στον εθνικισμό.

Question here from Phil Dennis:

Ερώτηση από τον Φιλ Ντένις:

"How do we get people, governments, to relinquish power?

Πώς καταφέρνουμε ανθρώπους, κυβερνήσεις να εγκαταλείψουν την εξουσία;

Is that -- is that -- actually, the text is so big

Είναι αυτό - το κείμενο είναι τόσο μεγάλο

που δεν μπορώ να διαβάσω ολόκληρη την ερώτηση.

I can't read the full question.

But is that a necessity?

Αλλά είναι αυτό αναγκαιότητα;

Is it going to take war to get there?

Θα χρειαστεί πόλεμος για να φτάσουμε εκεί;

Sorry Phil -- I mangled your question, but I blame the text right here.

Λυπάμαι, Φιλ, κατέστρεψα την ερώτησή σου αλλά κατηγορώ το κείμενο.

YNH: One option that some people talk about

ΓΝΧ: Μια πιθανότητα που συζητούν κάποιοι

is that only a catastrophe can shake humankind

είναι ότι μόνο μια καταστροφή μπορεί να συνταράξει την ανθρωπότητα

and open the path to a real system of global governance,

και να ανοίξει τον δρόμο σε ένα πραγματικό σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης,

and they say that we can't do it before the catastrophe,

και ισχυρίζονται ότι δεν μπορούμε να το κάνουμε πριν από την καταστροφή,

but we need to start laying the foundations

αλλά πρέπει να αρχίσουμε να βάζουμε τα θεμέλια

so that when the disaster strikes,

έτσι ώστε όταν χτυπήσει η καταστροφή,

we can react quickly.

να μπορέσουμε να αντιδράσουμε γρήγορα.

But people will just not have the motivation to do such a thing

Αλλά ο κόσμος δεν πρόκειται να έχει κίνητρο να κάνει κάτι τέτοιο

before the disaster strikes.

πριν γίνει η καταστροφή.

Another thing that I would emphasize

Κάτι άλλο που θέλω να τονίσω

is that anybody who is really interested in global governance

είναι ότι αν κάποιος ενδιαφέρεται αληθινά για παγκόσμια διακυβέρνηση

should always make it very, very clear

θα πρέπει πάντα να το καθιστά σαφές

that it doesn't replace or abolish local identities and communities,

ότι δεν πρόκειται να καταργηθούν ή να αντικατασταθούν

οι τοπικές ταυτότητες και κοινότητες,

that it should come both as --

ότι και οι δύο θα πρέπει να είναι μέρος ενός και μόνο πακέτου.

It should be part of a single package.

CA: I want to hear more on this,

ΚΑ: Θέλω να ακούσω περισσότερα γι΄αυτό,

because the very words "global governance"

επειδή και ο ίδιος ο όρος «παγκόσμια διακυβέρνηση»

είναι σχεδόν η επιτομή του κακού στο μυαλό πάρα πολλών ανθρώπων

are almost the epitome of evil in the mindset of a lot of people

on the alt-right right now.

της άκρας δεξιάς σήμερα.

It just seems scary, remote, distant, and it has let them down,

Φαίνεται τρομακτικό και απόμακρο, και τους έχει απογοητεύσει,

and so globalists, global governance -- no, go away!

κι έτσι λένε, όχι, έξω οι οπαδοί της παγκόσμιας διακυβέρνησης!

And many view the election as the ultimate poke in the eye

Και πολλοί θεωρούν τις εκλογές ως το μεγαλύτερο πλήγμα

προς όποιον πιστεύει σε αυτό.

to anyone who believes in that.

So how do we change the narrative

Πώς αλλάζουμε λοιπόν το αφήγημα

so that it doesn't seem so scary and remote?

ώστε να μην φαίνεται τόσο τρομακτικό και απόμακρο;

Build more on this idea of it being compatible

Μίλα λίγο περισσότερο για την ιδέα της συμβατότητας

with local identity, local communities.

με την τοπική ταυτότητα και τις τοπικές κοινότητες.

YNH: Well, I think again we should start

ΓΝΧ: Νομίζω ότι και πάλι

πρέπει πραγματικά να ξεκινήσουμε

really with the biological realities

με τις βιολογικές πραγματικότητες του Homo sapiens.

of Homo sapiens.

And biology tells us two things about Homo sapiens

Και η βιολογία μάς λέει δύο πράγματα για τον Homo sapiens

which are very relevant to this issue:

που έχουν μεγάλη σχέση με το θέμα:

first of all, that we are completely dependent

πρώτον, ότι εξαρτώμαστε ολοκληρωτικά

on the ecological system around us,

από το οικοσύστημα που μας περιβάλλει,

and that today we are talking about a global system.

και ότι σήμερα συζητάμε για ένα παγκόσμιο σύστημα.

You cannot escape that.

Δεν μπορούμε να το αποφύγουμε.

And at the same time, biology tells us about Homo sapiens

Ταυτόχρονα, η βιολογία μας λέει για τον Homo sapiens

that we are social animals,

ότι είμαστε κοινωνικά όντα,

but that we are social on a very, very local level.

αλλά ότι είμαστε κοινωνικοί σε ένα πολύ τοπικό επίπεδο.

It's just a simple fact of humanity

Είναι ένα απλό γεγονός για την ανθρωπότητα

that we cannot have intimate familiarity

ότι δεν μπορούμε να αναπτύξουμε μεγάλη οικειότητα

with more than about 150 individuals.

με πάνω από περίπου 150 άτομα.

The size of the natural group,

Το μέγεθος της φυσικής ομάδας,

the natural community of Homo sapiens,

της φυσικής κοινότητας του Homo sapiens,

is not more than 150 individuals,

δεν υπερβαίνει τα 150 άτομα,

and everything beyond that is really based on all kinds of imaginary stories

και οτιδήποτε πέραν αυτού βασίζεται πραγματικά

σε κάθε είδους φανταστικές ιστορίες και θεσμούς μεγάλης κλίμακας,

and large-scale institutions,

and I think that we can find a way,

και νομίζω ότι μπορούμε να βρούμε τρόπο,

again, based on a biological understanding of our species,

και πάλι, βασισμένο στη βιολογική κατανόηση του είδους μας,

to weave the two together

για να περιπλέξουμε αυτά τα δύο

and to understand that today in the 21st century,

και να καταλάβουμε ότι στον 21ο αιώνα,

we need both the global level and the local community.

χρειαζόμαστε και το παγκόσμιο επίπεδο και την τοπική κοινότητα.

And I would go even further than that

Θα προχωρήσω και πιο πέρα

and say that it starts with the body itself.

λέγοντας ότι ξεκινάει από το ίδιο το σώμα.

The feelings that people today have of alienation and loneliness

Για την αίσθηση αποξένωσης και μοναξιάς που έχει ο σημερινός άνθρωπος

and not finding their place in the world,

που δεν βρίσκει τη θέση του στον κόσμο,

I would think that the chief problem is not global capitalism.

νομίζω ότι το κύριο πρόβλημα δεν είναι ο παγκόσμιος καπιταλισμός.

The chief problem is that over the last hundred years,

Το κύριο πρόβλημα είναι ότι τα τελευταία 100 χρόνια,

people have been becoming disembodied,

οι άνθρωποι εξαϋλώνονται,

have been distancing themselves from their body.

απομακρύνονται από το ίδιο τους το σώμα.

As a hunter-gatherer or even as a peasant,

Ως κυνηγός-συλλέκτης ή ακόμη και σαν αγρότης,

to survive, you need to be constantly in touch

για να επιζήσεις πρέπει μονίμως να είσαι σε επικοινωνία

with your body and with your senses,

με το σώμα και τις αισθήσεις σου,

every moment.

ανά πάσα στιγμή.

If you go to the forest to look for mushrooms

Αν πας στο δάσος να ψάξεις για μανιτάρια

and you don't pay attention to what you hear,

και δεν προσέχεις τι ακούς,

to what you smell, to what you taste,

τι μυρίζεις, τι γεύεσαι,

πέθανες.

you're dead.

So you must be very connected.

Έτσι πρέπει να έχεις μεγάλη επαφή με το σώμα σου.

In the last hundred years, people are losing their ability

Τα τελευταία 100 χρόνια οι άνθρωποι χάνουν την ικανότητά τους

to be in touch with their body and their senses,

να επικοινωνούν με το σώμα και τις αισθήσεις τους,

to hear, to smell, to feel.

να ακούνε, να μυρίζουν, να αισθάνονται.

More and more attention goes to screens,

Όλο και περισσότερη προσοχή δίνεται στις οθόνες,

to what is happening elsewhere,

σε ό,τι συμβαίνει αλλού,

some other time.

σε κάποιον άλλο χρόνο.

This, I think, is the deep reason

Νομίζω ότι αυτός είναι ο βαθύτερος λόγος

for the feelings of alienation and loneliness and so forth,

για τα αισθήματα αποξένωσης, απομόνωσης και ούτω καθεξής,

and therefore part of the solution

ως εκ τούτου μέρος της λύσης

δεν είναι μια μαζική επαναφορά του εθνικισμού,

is not to bring back some mass nationalism,

but also reconnect with our own bodies,

αλλά η επανασύνδεσή μας με τα σώματά μας,

and if you are back in touch with your body,

και όταν συνδεθείτε πάλι με το σώμα σας,

you will feel much more at home in the world also.

θα αισθανθείτε περισσότερο οικεία και με τον κόσμο.

CA: Well, depending on how things go, we may all be back in the forest soon.

ΚΑ: Ανάλογα με την πορεία των πραγμάτων,

μπορεί σύντομα όλοι να επιστρέψουμε στο δάσος.

We're going to have one more question in the room

Μια ακόμη ερώτηση από την αίθουσα

και μια ακόμη από το Facebook.

and one more on Facebook.

Ama Adi-Dako: Hello. I'm from Ghana, West Africa, and my question is:

Άμα Άντι-Ντάκο: Γεια σας.

Είμαι από τη Γκάνα στη Δυτική Αφρική και η ερώτησή μου είναι:

I'm wondering how do you present and justify the idea of global governance

Αναρωτιέμαι πώς παρουσιάζετε και αιτιολογείτε

την ιδέα της παγκόσμιας διακυβέρνησης

to countries that have been historically disenfranchised

σε χώρες που ιστορικά αποκόπτονταν από τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης,

by the effects of globalization,

and also, if we're talking about global governance,

κι επίσης, αν μιλάμε για παγκόσμια διακυβέρνηση,

it sounds to me like it will definitely come from a very Westernized idea

μου φαίνεται ότι σίγουρα θα προέλθει από μια μάλλον Δυτικοποιημένη αντίληψη

of what the "global" is supposed to look like.

του τι υποτίθεται ότι είναι «παγκόσμιο».

So how do we present and justify that idea of global

Πώς λοιπόν παρουσιάζετε και αιτιολογείτε την ιδέα του παγκόσμιου

versus wholly nationalist

κατά του ολοκληρωτικά εθνικιστικού

to people in countries like Ghana and Nigeria and Togo

στους ανθρώπους χωρών όπως η Γκάνα, η Νιγηρία, το Τόγκο και παρόμοιες χώρες;

and other countries like that?

YNH: I would start by saying that history is extremely unfair,

ΓΝΧ: Θα άρχιζα λέγοντας ότι η ιστορία είναι εξαιρετικά άδικη,

and that we should realize that.

και ότι θα πρέπει να το καταλάβουμε αυτό.

Many of the countries that suffered most

Πολλές από τις χώρες που υπέφεραν περισσότερο

from the last 200 years of globalization

τα τελευταία 200 χρόνια παγκοσμιοποίησης, ιμπεριαλισμού και εκβιομηχάνισης,

and imperialism and industrialization

είναι αυτές ακριβώς οι χώρες που είναι πολύ πιθανόν να υποφέρουν περισσότερο

are exactly the countries which are also most likely to suffer most

from the next wave.

από το επόμενο κύμα.

And we should be very, very clear about that.

Και θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ σαφείς.

If we don't have a global governance,

Αν δεν αποκτήσουμε παγκόσμια διακυβέρνηση,

and if we suffer from climate change,

και αν θα υποφέρουμε από την κλιματική αλλαγή

from technological disruptions,

ή την αποδιοργάνωση της τεχνολογίας,

the worst suffering will not be in the US.

τη μεγαλύτερη ταλαιπωρία δεν θα την υποφέρουν οι ΗΠΑ.

The worst suffering will be in Ghana, will be in Sudan, will be in Syria,

Θα υποφέρουν περισσότερο η Γκάνα, το Σουδάν, η Συρία,

will be in Bangladesh, will be in those places.

το Μπαγκλαντές και άλλα τέτοια μέρη.

So I think those countries have an even greater incentive

Έτσι πιστεύω ότι αυτές οι χώρες έχουν ακόμα μεγαλύτερο κίνητρο

to do something about the next wave of disruption,

να κάνουν κάτι για το επόμενο κύμα αποδιοργάνωσης,

είτε είναι οικολογικής, είτε τεχνολογικής προέλευσης.

whether it's ecological or whether it's technological.

Again, if you think about technological disruption,

Και πάλι, αν σκεφτείτε την τεχνολογική αποδιοργάνωση,

so if AI and 3D printers and robots will take the jobs

όπου η τεχνητή νοημοσύνη και η τρισδιάστατη εκτύπωση

θα στερήσουν την εργασία σε δισεκατομμύρια ανθρώπους,

from billions of people,

I worry far less about the Swedes

ανησυχώ πολύ λιγότερο για τους Σουηδούς

than about the people in Ghana or in Bangladesh.

από ό,τι για τους ανθρώπους στη Γκάνα ή το Μπαγκλαντές.

And therefore, because history is so unfair

Και γι' αυτό, επειδή η ιστορία είναι τόσο άδικη

and the results of a calamity

και τα αποτελέσματα μιας συμφοράς

will not be shared equally between everybody,

δεν θα μοιραστούν εξίσου σε όλους,

as usual, the rich will be able to get away

ως συνήθως, οι πλούσιοι θα καταφέρουν να τη γλυτώσουν

from the worst consequences of climate change

από τις χειρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής

in a way that the poor will not be able to.

με τρόπο που είναι ανέφικτος για τους φτωχούς.

CA: And here's a great question from Cameron Taylor on Facebook:

ΚΑ: Κι εδώ μια υπέροχη ερώτηση από τον Κάμερον Τέιλορ στο Facebook:

"At the end of 'Sapiens,'"

«Στο τέλος του βιβλίου 'Sapiens'

you said we should be asking the question,

λέτε ότι πρέπει να ρωτήσουμε

'What do we want to want?'

«Τι θέλουμε να θέλουμε;»

Well, what do you think we should want to want?"

Λοιπόν, τι νομίζετε ότι θα πρέπει να θέλουμε να θέλουμε;»

YNH: I think we should want to want to know the truth,

ΓΝΧ: Νομίζω ότι πρέπει να θέλετε να θέλετε να μάθετε την αλήθεια,

to understand reality.

να καταλάβετε την πραγματικότητα.

Mostly what we want is to change reality,

Αυτό που κυρίως θέλουμε είναι να αλλάξουμε την πραγματικότητα,

to fit it to our own desires, to our own wishes,

να την ταιριάξουμε στους πόθους και στις επιθυμίες μας,

and I think we should first want to understand it.

και νομίζω ότι θέλουμε πρώτα να την καταλάβουμε.

If you look at the long-term trajectory of history,

Αν δείτε τη μακρά πορεία της ιστορίας,

what you see is that for thousands of years

βλέπετε ότι για χιλιάδες χρόνια

we humans have been gaining control of the world outside us

οι άνθρωποι συγκεντρώναμε τον έλεγχο του κόσμου γύρω μας

and trying to shape it to fit our own desires.

και προσπαθούσαμε να τον διαμορφώσουμε σύμφωνα με όσα θέλαμε.

And we've gained control of the other animals,

Και αποκτήσαμε έλεγχο πάνω στα άλλα ζώα,

of the rivers, of the forests,

στα ποτάμια, στα δάση,

and reshaped them completely,

και τους αλλάξαμε τελείως μορφή,

causing an ecological destruction

προκαλώντας οικολογική καταστροφή

without making ourselves satisfied.

χωρίς να βρούμε ικανοποίηση.

So the next step is we turn our gaze inwards,

Έτσι το επόμενο βήμα είναι να γυρίσουμε το βλέμμα μας προς τα μέσα,

and we say OK, getting control of the world outside us

και να πούμε, εντάξει, ο έλεγχος του κόσμου γύρω μας

did not really make us satisfied.

δεν μας ικανοποίησε πραγματικά.

Let's now try to gain control of the world inside us.

Ας προσπαθήσουμε να πάρουμε τον έλεγχο του κόσμου μέσα μας.

This is the really big project

Αυτό είναι το πραγματικά μεγάλο στοίχημα

of science and technology and industry in the 21st century --

για την επιστήμη, την τεχνολογία και τη βιομηχανία του 21ου αιώνα -

to try and gain control of the world inside us,

να προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε τον έλεγχο του εσωτερικού μας κόσμου,

να μάθουμε να τροποποιούμε και να φτιάχνουμε σώματα, εγκεφάλους και σκέψεις.

to learn how to engineer and produce bodies and brains and minds.

These are likely to be the main products of the 21st century economy.

Μάλλον θα είναι τα κύρια προϊόντα στην οικονομία του 21ου αιώνα.

When people think about the future, very often they think in terms,

Όταν αναλογίζονται για το μέλλον, συχνά σκέφτονται κάπως έτσι,

"Oh, I want to gain control of my body and of my brain."

«Θέλω να έχω τον έλεγχο του σώματος και του μυαλού μου».

And I think that's very dangerous.

Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ επικίνδυνο.

If we've learned anything from our previous history,

Αν μάθαμε κάτι από την προηγούμενη ιστορία

it's that yes, we gain the power to manipulate,

είναι ότι, ναι, αποκτούμε τη δύναμη να χειραγωγούμε,

but because we didn't really understand the complexity

αλλά επειδή δεν καταλάβαμε πλήρως

την περιπλοκότητα του οικοσυστήματος,

of the ecological system,

we are now facing an ecological meltdown.

πλέον αντιμετωπίζουμε μια οικολογική πανωλεθρία.

And if we now try to reengineer the world inside us

Και αν τώρα προσπαθήσουμε να τροποποιήσουμε τον μέσα κόσμο μας

without really understanding it,

χωρίς να τον καταλάβουμε πλήρως,

especially without understanding the complexity of our mental system,

ειδικά αν δεν κατανοήσουμε την πολυπλοκότητα του πνευματικού συστήματος,

we might cause a kind of internal ecological disaster,

μπορεί να προκαλέσουμε ένα είδος εσωτερικής οικολογικής καταστροφής,

and we'll face a kind of mental meltdown inside us.

και θα αντιμετωπίσουμε κάποιου είδους πνευματική πανωλεθρία μέσα μας.

CA: Putting all the pieces together here --

ΚΑ: Συνθέτοντας όλα αυτά τα κομμάτια

the current politics, the coming technology,

-τη σύγχρονη πολιτική, την επερχόμενη τεχνολογία,

concerns like the one you've just outlined --

ανησυχίες σαν αυτή που μόλις διατύπωσες-

I mean, it seems like you yourself are in quite a bleak place

φαίνεται ότι κι εσύ ο ίδιος είσαι αρκετά απαισιόδοξος

when you think about the future.

όταν σκέφτεσαι το μέλλον.

You're pretty worried about it.

Σε ανησυχεί πάρα πολύ.

Is that right?

Έτσι είναι;

And if there was one cause for hope, how would you state that?

Κι αν υπήρχε κάποιος λόγος να ελπίζουμε, ποιος θα έλεγες ότι είναι;

YNH: I focus on the most dangerous possibilities

ΓΝΧ: Εστιάζω στις πιο επικίνδυνες πιθανότητες,

partly because this is like my job or responsibility

εν μέρει επειδή αυτή είναι η δουλειά μου και η ευθύνη μου

as a historian or social critic.

ως ιστορικός και κοινωνικός κριτικός.

I mean, the industry focuses mainly on the positive sides,

Η βιομηχανία εστιάζει περισσότερο στις θετικές πλευρές,

so it's the job of historians and philosophers and sociologists

έτσι είναι δουλειά των ιστορικών, των φιλοσόφων και των κοινωνιολόγων

to highlight the more dangerous potential of all these new technologies.

να προβάλλουν το πιο επικίνδυνο δυναμικό όλων αυτών των νέων τεχνολογιών.

I don't think any of that is inevitable.

Δεν νομίζω ότι κάποιο από αυτά είναι αναπόφευκτο.

Technology is never deterministic.

Η τεχνολογία δεν είναι ποτέ αιτιοκρατική.

You can use the same technology

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ίδια τεχνολογία

to create very different kinds of societies.

για να φτιάξετε πολύ διαφορετικά είδη κοινωνιών.

If you look at the 20th century,

Αν δείτε τον 20ο αιώνα,

so, the technologies of the Industrial Revolution,

οι τεχνολογίες της Βιομηχανικής Επανάστασης,

the trains and electricity and all that

-τα τραίνα, ο ηλεκτρισμός κλπ-

could be used to create a communist dictatorship

μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να γίνει μια κομμουνιστική δικτατορία

or a fascist regime or a liberal democracy.

ή ένα φασιστικό καθεστώς ή μια φιλελεύθερη δημοκρατία.

The trains did not tell you what to do with them.

Τα τραίνα δεν σου υπαγόρευαν πώς θα τα χρησιμοποιήσεις.

Similarly, now, artificial intelligence and bioengineering and all of that --

Παρομοίως τώρα, η τεχνητή νοημοσύνη, η βιοτεχνολογία κλπ -

they don't predetermine a single outcome.

δεν προκαθορίζουν ένα μοναδικό αποτέλεσμα.

Humanity can rise up to the challenge,

Η ανθρωπότητα πρέπει να αντιμετωπίσει την πρόκληση,

and the best example we have

και το καλύτερο παράδειγμα που έχουμε

of humanity rising up to the challenge of a new technology

της ανθρωπότητας να αντιμετωπίζει την πρόκληση μιας νέας τεχνολογίας

is nuclear weapons.

είναι τα πυρηνικά όπλα.

In the late 1940s, '50s,

Στα τέλη των δεκαετιών 1940 και 1950,

πολλοί άνθρωποι ήταν πεπεισμένοι

many people were convinced

that sooner or later the Cold War will end in a nuclear catastrophe,

ότι σύντομα ο Ψυχρός Πόλεμος θα κατέληγε σε μια πυρηνική καταστροφή,

destroying human civilization.

που θα κατέστρεφε τον ανθρώπινο πολιτισμό.

And this did not happen.

Και αυτό δεν συνέβη.

In fact, nuclear weapons prompted humans all over the world

Στην πραγματικότητα, τα πυρηνικά ώθησαν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο

to change the way that they manage international politics

να αλλάξουν τον τρόπο διαχείρισης της εσωτερικής τους πολιτικής

to reduce violence.

ώστε να μειώσουν τη βία.

And many countries basically took out war

Και πολλές χώρες βασικά αφαίρεσαν τον πόλεμο

from their political toolkit.

από το πολιτικό τους οπλοστάσιο.

They no longer tried to pursue their interests with warfare.

Σταμάτησαν να προσπαθούν να επιδιώξουν τα συμφέροντά τους με εχθροπραξίες.

Not all countries have done so, but many countries have.

Δεν το έκαναν όλες οι χώρες αλλά το έκαναν πολλές.

And this is maybe the most important reason

Κι ίσως αυτός είναι ο πιο σημαντικός λόγος

why international violence declined dramatically since 1945,

που η διεθνής βία μειώθηκε δραματικά από το 1945,

and today, as I said, more people commit suicide

και σήμερα, όπως είπα, περισσότεροι άνθρωποι αυτοκτονούν

than are killed in war.

από όσους σκοτώνονται σε πόλεμο.

So this, I think, gives us a good example

Νομίζω ότι αυτό μας δίνει ένα καλό παράδειγμα

that even the most frightening technology,

ότι ακόμη και η πιο τρομακτική τεχνολογία,

οι άνθρωποι μπορούν να αντιμετωπίσουν την πρόκλησή της

humans can rise up to the challenge

and actually some good can come out of it.

και να βγει τελικά κάποιο καλό αποτέλεσμα.

The problem is, we have very little margin for error.

Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε πολύ μικρό περιθώριο λάθους.

If we don't get it right,

Αν δεν το κάνουμε σωστά,

we might not have a second option to try again.

μπορεί να μην έχουμε δεύτερη ευκαιρία για να ξαναπροσπαθήσουμε.

CA: That's a very powerful note,

ΚΑ: Είναι πολύ ισχυρή σημείωση,

on which I think we should draw this to a conclusion.

και με την οποία πρέπει να καταλήξουμε.

Before I wrap up, I just want to say one thing to people here

Πριν ολοκληρώσουμε, θέλω να πω κάτι στους ανθρώπους εδώ

and to the global TED community watching online, anyone watching online:

και στην παγκόσμια κοινότητα TED και καθέναν που παρακολουθεί διαδικτυακά:

help us with these dialogues.

βοηθήστε μας με αυτούς τους διαλόγους.

If you believe, like we do,

Αν πιστεύετε σαν κι εμάς,

that we need to find a different kind of conversation,

ότι πρέπει να βρούμε ένα άλλο είδος συζήτησης,

now more than ever, help us do it.

ιδιαίτερα τώρα, βοηθήστε μας να το κάνουμε.

Reach out to other people,

Απευθυνθείτε σε άλλους ανθρώπους,

try and have conversations with people you disagree with,

προσπαθήστε να συζητήσετε με ανθρώπους που διαφωνείτε,

understand them,

καταλάβετέ τους,

pull the pieces together,

συνθέστε τα κομμάτια,

and help us figure out how to take these conversations forward

και βοηθήστε μας να καταλάβουμε πώς να προωθήσουμε αυτές τις συζητήσεις

so we can make a real contribution

ώστε να συμβάλλουμε ουσιαστικά

to what's happening in the world right now.

σε ό,τι συμβαίνει στον κόσμο αυτή τη στιγμή.

I think everyone feels more alive,

Νομίζω όλοι νιώθουν πιο ζωντανοί και πιο ανήσυχοι

more concerned, more engaged

και εμπλέκονται περισσότερο

with the politics of the moment.

στην παρούσα πολιτική.

The stakes do seem quite high,

Ο πήχυς είναι αρκετά ψηλά

so help us respond to it in a wise, wise way.

έτσι βοηθήστε μας να ανταποκριθούμε με πολύ σώφρονα τρόπο.

Yuval Harari, thank you.

Γιουβάλ Χαράρι, σε ευχαριστούμε.

(Applause)

(Χειροκρότημα)