What makes life worth living in the face of death | Lucy Kalanithi

Μετάφραση: Evgenia Syrianou Επιμέλεια: Miriela Patrikiadou

A few days after my husband Paul was diagnosed with stage IV lung cancer,

Λίγες μέρες αφού ο σύζυγός μου Πωλ

διαγνώστηκε με καρκίνο στον πνεύμονα στο τελικό στάδιο,

we were lying in our bed at home,

ήμασταν ξαπλωμένοι στο κρεβάτι στο σπίτι μας,

and Paul said,

και ο Πωλ είπε,

"It's going to be OK."

«'Όλα θα πάνε καλά».

And I remember answering back,

Θυμάμαι να του απαντώ,

"Yes.

«Ναι.

We just don't know what OK means yet."

Απλά δεν ξέρουμε ακόμα τι σημαίνει καλά».

Paul and I had met as first-year medical students at Yale.

Ο Πωλ κι εγώ γνωριστήκαμε ως πρωτοετείς φοιτητές της ιατρικής στο Γέιλ.

He was smart and kind and super funny.

Ήταν έξυπνος, ευγενικός και πολύ αστείος.

He used to keep a gorilla suit in the trunk of his car,

Συνήθιζε να έχει μια στολή γορίλα στο πορτ-μπαγκάζ του αυτοκινήτου του,

and he'd say, "It's for emergencies only."

και έλεγε, «Είναι μόνο για έκτακτες ανάγκες».

(Laughter)

(Γέλια)

I fell in love with Paul as I watched the care he took with his patients.

Ερωτεύτηκα τον Πωλ καθώς τον έβλεπα πώς φρόντιζε τους ασθενείς του.

He stayed late talking with them,

Καθόταν μέχρι αργά και τους μιλούσε,

seeking to understand the experience of illness

προσπαθώντας να καταλάβει πώς βιώνουν την ασθένειά τους

and not just its technicalities.

κι όχι μόνο τις τεχνικές λεπτομέρειές της.

He later told me he fell in love with me

Αργότερα μου είπε πως με ερωτεύτηκε όταν με είδε να κλαίω

when he saw me cry over an EKG of a heart that had ceased beating.

πάνω από ένα καρδιογράφημα μιας σταματημένης καρδιάς.

We didn't know it yet,

Δεν το ξέραμε τότε,

but even in the heady days of young love,

αλλά ακόμα και τον πρώτο καιρό ως φρεσκο-ερωτευμένοι,

we were learning how to approach suffering together.

μαθαίναμε πώς να προσεγγίζουμε τον πόνο μαζί.

We got married and became doctors.

Παντρευτήκαμε και γίναμε γιατροί.

I was working as an internist

Εγώ δούλευα ως παθολόγος

and Paul was finishing his training as a neurosurgeon

και ο Πωλ τελείωνε την εκπαίδευσή του ως νευροχειρουργός,

when he started to lose weight.

όταν άρχισε να χάνει βάρος.

He developed excruciating back pain and a cough that wouldn't go away.

Είχε έναν ανυπόφορο πόνο στην πλάτη και έναν βήχα που δεν έλεγε να περάσει.

And when he was admitted to the hospital,

Και όταν έκανε εισαγωγή στο νοσοκομείο,

a CT scan revealed tumors in Paul's lungs and in his bones.

μια αξονική τομογραφία αποκάλυψε όγκους στους πνεύμονες και τα οστά του Πωλ.

We had both cared for patients with devastating diagnoses;

Και οι δύο είχαμε φροντίσει ασθενείς με τρομακτικές διαγνώσεις.

now it was our turn.

Τώρα ήταν η σειρά μας.

We lived with Paul's illness for 22 months.

Ζήσαμε με την ασθένεια του Πωλ για 22 μήνες.

He wrote a memoir about facing mortality.

Έγραψε μια αυτοβιογραφία για το πώς αντιμετώπισε τη θνησιμότητα.

I gave birth to our daughter Cady,

Γέννησα την κόρη μας Κέιντι,

και την αγαπούσαμε όπως αγαπούσαμε ο ένας τον άλλο.

and we loved her and each other.

We learned directly how to struggle through really tough medical decisions.

Μάθαμε άμεσα πώς να παλεύουμε να πάρουμε δύσκολες ιατρικές αποφάσεις.

The day we took Paul into the hospital for the last time

Τη μέρα που πήγαμε τον Πωλ στο νοσοκομείο για τελευταία φορά,

was the most difficult day of my life.

ήταν η πιο δύσκολη μέρα της ζωής μου.

When he turned to me at the end

Όταν προς το τέλος γύρισε και μου είπε,

and said, "I'm ready,"

«Είμαι έτοιμος»,

I knew that wasn't just a brave decision.

ήξερα πως δεν ήταν απλά μια γενναία απόφαση.

It was the right one.

Ήταν η σωστή απόφαση.

Paul didn't want a ventilator and CPR.

Δεν ήθελε αναπνευστική συσκευή και δεν ήθελε να του κάνουν ανάνηψη.

In that moment,

Εκείνη τη στιγμή,

the most important thing to Paul

το πιο σημαντικό για τον Πωλ

was to hold our baby daughter.

ήταν να κρατάει την κόρη μας.

Nine hours later,

Εννέα ώρες αργότερα ο Πωλ πέθανε.

Paul died.

I've always thought of myself as a caregiver --

Πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου ως άνθρωπο της φροντίδας

most physicians do --

-οι περισσότεροι γιατροί νομίζουν πως είναι-

and taking care of Paul deepened what that meant.

και η φροντίδα του Πωλ έδωσε άλλη σημασία σ' αυτό.

Watching him reshape his identity during his illness,

Να τον βλέπω να αλλάζει ταυτότητα κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του,

learning to witness and accept his pain,

να μαθαίνω να είμαι μάρτυρας του πόνου του και να τον αποδέχομαι,

talking together through his choices --

να μιλάμε μαζί για τις επιλογές του --

those experiences taught me

αυτές οι εμπειρίες με δίδαξαν

that resilience does not mean bouncing back to where you were before,

ότι ανθεκτικότητα δεν σημαίνει να επανέρχεσαι εκεί που ήσουν πριν,

or pretending that the hard stuff isn't hard.

ή να προσποιείσαι ότι τα πράγματα δεν είναι δύσκολα.

It is so hard.

Είναι τόσο δύσκολα!

It's painful, messy stuff.

Είναι επίπονα, δύσκολα πράγματα.

But it's the stuff.

Αλλά είναι ΤΑ πράγματα.

And I learned that when we approach it together,

Και έμαθα πως όταν τα προσεγγίζουμε μαζί,

we get to decide what success looks like.

εμείς αποφασίζουμε τι θα είναι επιτυχία.

One of the first things Paul said to me after his diagnosis was,

Ένα από τα πρώτα πράγματα που μου είπε ο Πωλ μετά τη διάγνωσή του ήταν,

"I want you to get remarried."

«Θέλω να ξαναπαντρευτείς».

And I was like, whoa, I guess we get to say anything out loud.

Κι εγώ είπα, «Δηλαδή, τώρα λέμε ό,τι μας έρθει φωναχτά».

(Laughter)

(Γέλια)

It was so shocking

Ήταν τόσο σοκαριστικό

and heartbreaking ...

και θλιβερό...

and generous,

και γενναιόδωρο,

and really comforting

και πολύ καθησυχαστικό,

because it was so starkly honest,

γιατί ήταν απόλυτα ειλικρινές,

and that honesty turned out to be exactly what we needed.

και αυτή η ειλικρίνεια ήταν ακριβώς ό,τι χρειαζόμασταν.

Early in Paul's illness,

Όταν πρωτοαρρώστησε ο Πωλ,

we agreed we would just keep saying things out loud.

συμφωνήσαμε ότι θα λέγαμε τα πάντα φωναχτά.

Tasks like making a will,

Δουλειές, όπως η σύνταξη διαθήκης,

or completing our advance directives --

ή το να φέρουμε εις πέρας όσα είχαμε αποφασίσει

tasks that I had always avoided --

-δουλειές που πάντα απέφευγα -

were not as daunting as they once seemed.

δεν ήταν τόσο τρομακτικές όσο φαίνονταν κάποτε.

I realized that completing an advance directive is an act of love --

Συνειδητοποίησα ότι ολοκληρώνοντας όσα είχαμε προαποφασίσει,

ήταν μια πράξη αγάπης,

like a wedding vow.

όπως οι γαμήλιοι όρκοι.

A pact to take care of someone,

Είναι μια συμφωνία να φροντίσεις κάποιον,

codifying the promise

οριστικοποιώντας την υπόσχεση

that til death do us part,

ότι μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος,

I will be there.

θα είμαι εκεί.

If needed, I will speak for you.

Αν χρειαστεί, θα αποφασίσω εγώ για σένα.

I will honor your wishes.

Θα σεβαστώ τις επιθυμίες σου.

That paperwork became a tangible part of our love story.

Αυτή η γραφειοκρατία έγινε ένα απτό κομμάτι της ιστορίας της αγάπης μας.

As physicians,

Σαν γιατροί,

Paul and I were in a good position

ο Πωλ κι εγώ ήμασταν σε θέση να καταλάβουμε,

to understand and even accept his diagnosis.

ακόμα και να αποδεχτούμε, τη διάγνωσή του.

We weren't angry about it,

Ευτυχώς, δεν θυμώσαμε,

luckily,

because we'd seen so many patients in devastating situations,

γιατί είχαμε δει τόσους πολλούς ασθενείς σε φοβερές καταστάσεις,

and we knew that death is a part of life.

και γνωρίζαμε ότι ο θάνατος είναι ένα κομμάτι της ζωής.

But it's one thing to know that;

Αλλά είναι άλλο να το ξέρεις.

it was a very different experience

Ήταν μια τελείως διαφορετική εμπειρία

to actually live with the sadness and uncertainty of a serious illness.

να ζεις πραγματικά με τη θλίψη και την αβεβαιότητα μιας σοβαρής ασθένειας.

Huge strides are being made against lung cancer,

Γίνονται τεράστια άλματα

στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα,

but we knew that Paul likely had months to a few years left to live.

αλλά ξέραμε ότι ο Πωλ είχε πιθανώς μόνο μήνες ή λίγα χρόνια για να ζήσει.

During that time,

Εκείνον τον καιρό,

Paul wrote about his transition from doctor to patient.

ο Πωλ έγραφε για την μετάβασή του από γιατρός σε ασθενή.

He talked about feeling like he was suddenly at a crossroads,

Μίλησε για το ότι ένοιωσε πως βρέθηκε ξαφνικά σε ένα σταυροδρόμι,

and how he would have thought he'd be able to see the path,

και πως νόμιζε ότι θα μπορούσε να δει το μονοπάτι,

that because he treated so many patients,

επειδή είχε φροντίσει τόσους πολλούς ασθενείς,

maybe he could follow in their footsteps.

και θα μπορούσε, ίσως, να ακολουθήσει τα βήματά τους.

But he was totally disoriented.

Αλλά ήταν εντελώς αποσυντονισμένος.

Rather than a path,

«Αντί για μονοπάτι»,

Paul wrote,

ο Πωλ έγραψε,

"I saw instead

«είδα μόνο μια σκληρή, κενή, λαμπερή λευκή έρημο.

only a harsh, vacant, gleaming white desert.

As if a sandstorm had erased all familiarity.

Λες και μια αμμοθύελλα είχε σβήσει οτιδήποτε γνώριμο.

I had to face my mortality

Έπρεπε να αντιμετωπίσω τη δική μου θνησιμότητα

and try to understand what made my life worth living,

και να προσπαθήσω να καταλάβω τι έκανε τη ζωή μου ν' αξίζει,

and I needed my oncologist's help to do so."

και χρειαζόμουν τους ογκολόγους μου να με βοηθήσουν να το κάνω αυτό».

The clinicians taking care of Paul

Οι γιατροί που φρόντισαν τον Πωλ

gave me an even deeper appreciation for my colleagues in health care.

με έκαναν να νιώσω ακόμα μεγαλύτερη εκτίμηση για τους συναδέλφους μου.

We have a tough job.

Κάνουμε μια σκληρή δουλειά.

We're responsible for helping patients have clarity around their prognoses

Έχουμε την ευθύνη να έχουν οι ασθενείς επίγνωση της πρόγνωσής τους

and their treatment options,

και των επιλογών της θεραπείας τους,

and that's never easy, but it's especially tough

και αυτό δεν είναι εύκολο, αλλά είναι ακόμα πιο δύσκολο

when you're dealing with potentially terminal illnesses like cancer.

όταν αντιμετωπίζεις πιθανώς μοιραίες ασθένειες όπως ο καρκίνος.

Some people don't want to know how long they have left,

Κάποιοι άνθρωποι δεν θέλουν να ξέρουν πόσος χρόνος τους μένει.

others do.

Άλλοι θέλουν.

Either way, we never have those answers.

Σε κάθε περίπτωση, δεν έχουμε ποτέ την απάντηση.

Sometimes we substitute hope

Κάποιες φορές αντικαθιστούμε την ελπίδα,

by emphasizing the best-case scenario.

δίνοντας έμφαση στο καλύτερο δυνατό σενάριο.

In a survey of physicians,

Σε μια έρευνα που έγινε σε γιατρούς,

55 percent said they painted a rosier picture

το 55% απάντησε ότι η εικόνα που έδιναν

ήταν καλύτερη απ' αυτό που ειλικρινά πίστευαν,

than their honest opinion

when describing a patient's prognosis.

όταν περιέγραφαν την πρόγνωση του ασθενή.

It's an instinct born out of kindness.

Είναι ένα ένστικτο που προέρχεται λόγω καλοσύνης.

But researchers have found

Αλλά οι έρευνες έχουν δείξει

that when people better understand the possible outcomes of an illness,

πως όταν οι άνθρωποι καταλαβαίνουν τα πιθανά αποτελέσματα μιας ασθένειας,

they have less anxiety,

έχουν λιγότερο άγχος,

greater ability to plan

έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να οργανωθούν,

and less trauma for their families.

και ο πόνος είναι μικρότερος για τις οικογένειές τους.

Families can struggle with those conversations,

Οι οικογένειες μπορεί να δυσκολεύονται με αυτές τις συζητήσεις,

but for us, we also found that information immensely helpful with big decisions.

αλλά για εμάς η πληροφόρηση μας βοήθησε πολύ

να πάρουμε μεγάλες αποφάσεις.

Most notably,

Κυρίως,

whether to have a baby.

για το αν θα κάναμε παιδί.

Months to a few years meant Paul was not likely to see her grow up.

Μερικοί μήνες ή χρόνια σήμαινε ότι ο Πωλ δεν θα την έβλεπε να μεγαλώνει.

But he had a good chance of being there for her birth

Αλλά είχε καλές πιθανότητες να είναι παρών στην γέννησή της

and for the beginning of her life.

και στα πρώτα χρόνια της ζωής της.

I remember asking Paul

Θυμάμαι να ρωτάω τον Πωλ

if he thought having to say goodbye to a child

αν νόμιζε πως να αποχαιρετήσει ένα παιδί

would make dying even more painful.

θα έκανε τον θανατό του πιο επώδυνο.

And his answer astounded me.

Η απάντησή του με κατέπληξε.

He said,

Είπε,

"Wouldn't it be great if it did?"

«Δεν θα ήταν υπέροχο αν τον έκανε;»

And we did it.

Και το κάναμε.

Not in order to spite cancer,

Όχι για να πικάρουμε τον καρκίνο,

but because we were learning

αλλά γιατί μαθαίναμε

that living fully means accepting suffering.

ότι να ζεις στο έπακρο σημαίνει ότι αποδέχεσαι τον πόνο.

Paul's oncologist tailored his chemo

Ο ογκολόγος του Πωλ προσάρμοσε τις χημειοθεραπείες

so he could continue working as a neurosurgeon,

ώστε να συνεχίσει να δουλεύει ως νευροχειρουργός,

which initially we thought was totally impossible.

κάτι που αρχικά το θεωρούσαμε εντελώς απίθανο.

When the cancer advanced

Όταν ο καρκίνος εξελίχθηκε

and Paul shifted from surgery to writing,

και ο Πωλ στράφηκε από το χειρουργείο στο γράψιμο,

his palliative care doctor prescribed a stimulant medication

ο γιατρός ανακουφιστικής φροντίδας του έγραψε ένα τονωτικό φάρμακο

so he could be more focused.

για να είναι πιο συγκεντρωμένος.

They asked Paul about his priorities and his worries.

Ρώτησαν τον Πωλ για τις προτεραιότητες και τις ανησυχίες του.

They asked him what trade-offs he was willing to make.

Τον ρώτησαν τι ήταν διατεθειμένος ν' ανταλλάξει.

Those conversations are the best way to ensure

Αυτές οι συζητήσεις είναι ο καλύτερος τρόπος να διασφαλίσεις

that your health care matches your values.

ότι η φροντίδα σου ταιριάζει με τις αξίες σου.

Ο Πωλ αστειεύτηκε ότι δεν είναι σαν τη συζήτηση για το σεξ

Paul joked that it's not like that "birds and bees" talk

you have with your parents,

που κάνεις με τους γονείς σου,

where you all get it over with as quickly as possible,

όπου όλοι θέλουν να είναι σύντομη

και μετά κάνουν σαν να μην έγινε ποτέ.

and then pretend it never happened.

You revisit the conversation as things change.

Ξανακάνεις τη συζήτηση καθώς αλλάζουν τα πράγματα.

You keep saying things out loud.

Συνεχίζεις να τα λες όλα φωναχτά.

I'm forever grateful

Θα είμαι για πάντα ευγνώμων,

because Paul's clinicians felt

γιατί οι γιατροί του Πωλ ένιωσαν

that their job wasn't to try to give us answers they didn't have,

πως δεν ήταν δουλειά τους να μας δώσουν απαντήσεις που δεν είχαν,

or only to try to fix things for us,

ή μόνο να προσπαθούν να φτιάξουν τα πράγματα για εμάς,

but to counsel Paul through painful choices ...

αλλά να συμβουλεύσουν τον Πωλ στις επίπονες αποφάσεις,

when his body was failing but his will to live wasn't.

όταν το σώμα του κατέρρεε, αλλά όχι και η θέλησή του να ζήσει.

Later, after Paul died,

Αργότερα, αφού πέθανε ο Πωλ,

I received a dozen bouquets of flowers,

έλαβα πολλά μπουκέτα λουλούδια,

but I sent just one ...

αλλά έστειλα μόνο ένα,

to Paul's oncologist,

στον ογκολόγο του Πωλ,

because she supported his goals

γιατί είχε υποστηρίξει τους στόχους του

and she helped him weigh his choices.

και τον είχε βοηθήσει να ζυγιάσει τις επιλογές του.

She knew that living means more than just staying alive.

Εκείνη ήξερε ότι το να ζεις σημαίνει περισσότερα από το να είσαι απλά ζωντανός.

A few weeks ago, a patient came into my clinic.

Λίγες εβδομάδες πριν, ένας ασθενής ήρθε στην κλινική μου.

A woman dealing with a serious chronic disease.

Μια γυναίκα που αντιμετώπιζε μια σοβαρή, χρόνια ασθένεια.

And while we were talking about her life and her health care,

Καθώς μιλούσαμε για τη ζωή της και την υγεία της, μου είπε,

she said, "I love my palliative care team.

«Λατρεύω την ομάδα μου της ανακουφιστικής φροντίδας.

They taught me that it's OK to say 'no'."

Μου έμαθαν ότι δεν πειράζει να λέω όχι».

Yeah, I thought, of course it is.

Σκέφτηκα πως, ναι, έτσι είναι.

But many patients don't feel that.

Αλλά πολλοί ασθενείς δεν το νοιώθουν.

Compassion and Choices did a study

Η Compassion and Choices έκανε μια έρευνα

where they asked people about their health care preferences.

όπου ρώτησαν ανθρώπους για το πώς θα ήθελαν να είναι η φροντίδα τους.

And a lot of people started their answers with the words

Πολλοί άνθρωποι ξεκίνησαν ν' απαντούν με τις λέξεις,

"Well, if I had a choice ..."

«Λοιπόν, αν είχα την επιλογή...»

If I had a choice.

ΑΝ είχα την επιλογή.

And when I read that "if,"

Όταν διάβασα αυτό το «αν»,

I understood better

κατάλαβα καλύτερα

why one in four people

γιατί ένας στους τέσσερις ανθρώπους

receives excessive or unwanted medical treatment,

λαμβάνει υπερβολική ή ανεπιθύμητη ιατρική φροντίδα,

or watches a family member receive excessive or unwanted medical treatment.

ή βλέπει έναν συγγενή του να λαμβάνει υπερβολική ή ανεπιθύμητη ιατρική φροντίδα.

It's not because doctors don't get it.

Δεν είναι επειδή οι γιατροί δεν το καταλαβαίνουν.

We do.

Καταλαβαίνουμε.

We understand the real psychological consequences

Καταλαβαίνουμε τις πραγματικές ψυχολογικές συνέπειες

on patients and their families.

στους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

The things is, we deal with them, too.

Το θέμα είναι ότι τις αντιμετωπίζουμε κι εμείς.

Half of critical care nurses and a quarter of ICU doctors

Οι μισές νοσοκόμες της εντατικής και το ένα τέταρτο των γιατρών

have considered quitting their jobs

έχουν σκεφτεί να παρατήσουν τη δουλειά τους,

because of distress over feeling that for some of their patients,

εξαιτίας του άγχους που νοιώθουν

επειδή παρείχαν φροντίδα σε κάποιους ασθενείς τους,

they've provided care that didn't fit with the person's values.

που δεν ταίριαζε με τις αξίες του ασθενή.

But doctors can't make sure your wishes are respected

Αλλά οι γιατροί δεν μπορούν να σεβαστούν τις επιθυμίες σας,

until they know what they are.

μέχρι να μάθουν ποιες είναι αυτές.

Would you want to be on life support if it offered any chance of longer life?

Θα θέλατε να έχετε μηχανική υποστήριξη αν αυτό σας προσέφερε παράταση ζωής;

Are you most worried about the quality of that time,

Ανησυχείτε περισσότερο για την ποιότητα του χρόνου ζωής

rather than quantity?

αντί για την ποσότητα;

Both of those choices are thoughtful and brave,

Και οι δυο επιλογές είναι συμπονετικές και γενναίες,

but for all of us, it's our choice.

αλλά είναι δική μας επιλογή.

Αυτό ισχύει όταν οδεύουμε προς το τέλος της ζωής

That's true at the end of life

and for medical care throughout our lives.

και για την ιατρική φροντίδα κατά τη διάρκειά της.

If you're pregnant, do you want genetic screening?

Αν είσαι έγκυος, θέλεις να κάνεις γενετικό έλεγχο;

Is a knee replacement right or not?

Πρέπει να αντικαταστήσεις το γόνατό σου ή όχι;

Do you want to do dialysis in a clinic or at home?

Θέλεις να κάνεις αιμοκάθαρση στην κλινική ή στο σπίτι;

The answer is:

Η απάντηση είναι:

it depends.

Εξαρτάται.

What medical care will help you live the way you want to?

Ποια ιατρική φροντίδα θα σε βοηθήσει να ζήσεις όπως θες εσύ;

I hope you remember that question

Ελπίζω να θυμάστε αυτή την ερώτηση

the next time you face a decision in your health care.

την επόμενη φορά που θα πάρετε μια απόφαση για τη φροντίδα σας.

Remember that you always have a choice,

Να θυμάστε ότι πάντα έχετε επιλογή

and it is OK to say no to a treatment that's not right for you.

και πως δεν πειράζει να πείτε όχι σε μια θεραπεία που δεν σας ταιριάζει.

There's a poem by W.S. Merwin --

Υπάρχει ένα ποίημα του Γ. Σ. Μέργουιν.

it's just two sentences long --

Είναι μόλις δύο φράσεις

that captures how I feel now.

και απεικονίζει το πώς νοιώθω τώρα.

"Your absence has gone through me

«Η απουσία σου έχει περάσει μέσα μου

like thread through a needle.

Σαν κλωστή μες από μια βελόνα·

Everything I do is stitched with its color."

οτιδήποτε κάνω είναι ραμμένο με το χρώμα της».

For me that poem evokes my love for Paul,

Αυτό το ποίημα φέρνει στο νου μου την αγάπη μου για τον Πωλ,

and a new fortitude

και ένα νέο σθένος

that came from loving and losing him.

που προήλθε από την αγάπη μου για εκείνον και την απώλειά του.

When Paul said, "It's going to be OK,"

Όταν ο Πωλ είπε, «Όλα θα πάνε καλά»,

that didn't mean that we could cure his illness.

δεν σήμαινε ότι θα θεραπεύαμε την ασθένειά του.

Instead, we learned to accept both joy and sadness at the same time;

Αντιθέτως, μάθαμε να αποδεχόμαστε τη χαρά και τη λύπη ταυτόχρονα.

to uncover beauty and purpose

Να ανακαλύπτουμε την ομορφιά και το νόημα,

both despite and because we are all born

επειδή όλοι γεννιόμαστε

and we all die.

και παρ' όλο που όλοι πεθαίνουμε.

And for all the sadness and sleepless nights,

Και παρόλη τη θλίψη και τις άυπνες νύχτες,

it turns out there is joy.

αποδεικνύεται ότι υπάρχει χαρά.

I leave flowers on Paul's grave

Αφήνω λουλούδια στον τάφο του Πωλ

and watch our two-year-old run around on the grass.

και βλέπω το δίχρονό μας να τρέχει στο γρασίδι.

I build bonfires on the beach and watch the sunset with our friends.

Ανάβω φωτιές στην παραλία

και βλέπω το ηλιοβασίλεμα με τους φίλους μας.

Exercise and mindfulness meditation have helped a lot.

Η άσκηση και ο διαλογισμός με έχουν βοηθήσει πολύ.

And someday,

Και κάποια μέρα,

I hope I do get remarried.

ελπίζω να ξαναπαντρευτώ.

Most importantly, I get to watch our daughter grow.

Το πιο σημαντικό είναι να βλέπω την κόρη μας να μεγαλώνει.

I've thought a lot about what I'm going to say to her

Έχω σκεφτεί πολύ τι θα της πω

when she's older.

όταν μεγαλώσει.

"Cady,

«Κέιντι,

engaging in the full range of experience --

να συμμετέχουμε πλήρως στην εμπειρία

living and dying,

της ζωής και του θανάτου,

love and loss --

της αγάπης και της απώλειας,

is what we get to do.

είναι αυτό που πρέπει να κάνουμε.

Being human doesn't happen despite suffering.

Δεν γίνεσαι άνθρωπος παρ΄όλο τον πόνο.

It happens within it.

Γίνεσαι μέσα από τον πόνο.

When we approach suffering together,

Όταν προσεγγίζουμε τον πόνο μαζί,

when we choose not to hide from it,

όταν αποφασίζουμε να μην του κρυβόμαστε,

our lives don't diminish,

οι ζωές μας δεν συρρικνώνονται,

they expand."

αλλά διευρύνονται».

I've learned that cancer isn't always a battle.

Έχω μάθει ότι ο καρκίνος δεν είναι πάντα μια μάχη.

Or if it is,

Ή αν είναι,

maybe it's a fight for something different than we thought.

ίσως να είναι μια μάχη για κάτι διαφορετικό από ό,τι νομίζαμε.

Our job isn't to fight fate,

Η δουλειά μας δεν είναι να παλέψουμε με τη μοίρα,

but to help each other through.

αλλά να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο στην πορεία.

Not as soldiers

Όχι ως στρατιώτες,

but as shepherds.

αλλά ως ποιμένες.

That's how we make it OK,

Έτσι το κάνουμε να είναι εντάξει,

even when it's not.

ακόμα κι αν δεν είναι.

By saying it out loud,

Με το να το λέμε φωναχτά,

by helping each other through ...

με το να βοηθάμε ο ένας τον άλλο στην πορεία.

and a gorilla suit never hurts, either.

Και μια στολή γορίλα δεν έκανε ποτέ κακό.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)