Marc Pachter: The art of the interview

Μετάφραση: Stella Sarma Επιμέλεια: Katia Demirtzoglou

The National Portrait Gallery is the place dedicated

Η National Portrait Gallery είναι ο χώρος αφιερωμένος

to presenting great American lives,

στην παρουσίαση σπουδαίων Αμερικανών,

amazing people.

καταπληκτικών ανθρώπων.

And that's what it's about.

Και περί αυτού πρόκειται.

We use portraiture as a way to deliver those lives, but that's it.

Χρησιμοποιούμε τα πορτραίτα ως έναν τρόπο παρουσίασης αυτών των ζωών, αλλά αυτό είναι όλο.

And so I'm not going to talk about the painted portrait today.

Και άρα δε θα μιλήσω σήμερα για τα ζωγραφισμένα πορτραίτα .

I'm going to talk about a program I started there,

Θα μιλήσω για ένα πρόγραμμα που ξεκίνησα εκεί,

which, from my point of view, is the proudest thing I did.

το οποίο, από τη μεριά μου, είναι το πράγμα για το οποίο είμαι περισσότερο περήφανος.

I started to worry about the fact

Άρχισα να ανησυχώ για το γεγονός ότι

that a lot of people don't get their portraits painted anymore,

για πολλούς ανθρώπους δεν φτιάχνονται πια πορτραίτα ζωγραφικής

and they're amazing people,

ενώ είναι σπουδαίοι άνθρωποι,

and we want to deliver them to future generations.

και θέλουμε να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές.

So, how do we do that?

Πώς θα το κάνουμε αυτό;

And so I came up with the idea of the living self-portrait series.

Και έτσι είχα την ιδέα μιας σειράς ζωντανών αυτο-πορτραίτων.

And the living self-portrait series was the idea of basically

Και η σειρά των εν ζωή αυτο-πορτραίτων είχε ως βάση την ιδέα

my being a brush in the hand

του να είμαι εγώ το πινέλο στο χέρι

of amazing people who would come and I would interview.

σπουδαίων ανθρώπων από τους οποίους θα έπαιρνα συνέντευξη.

And so what I'm going to do is, not so much give you

Αυτό που πρόκειται να κάνω είναι, όχι τόσο το να σας παρουσιάσω

the great hits of that program,

τις μεγαλες επιτυχίες αυτού του προγράμματος,

as to give you this whole notion

όσο το να σας δώσω τη γενική ιδέα

of how you encounter people in that kind of situation,

του πώς να αντιμετωπίζετε ανθρώπους σε μια τέτοια κατάσταση,

what you try to find out about them,

τι προσπαθείτε εσείς να μάθετε γι'αυτούς,

and when people deliver and when they don't and why.

και πότε οι άνθρωποι συμμετέχουν και πότε όχι και γιατί.

Now, I had two preconditions.

Τώρα, είχα δυο προϋποθέσεις.

One was that they be American.

Η πρώτη ήταν να είναι Αμερικανοί.

That's just because, in the nature of the National Portrait Gallery,

Και αυτό γιατί, από τη φύση της η National Portrait Gallery,

it's created to look at American lives.

δημιουργήθηκε για να καταγράφει τη ζωή Αμερικανών.

That was easy, but then I made the decision,

Αυτό ήταν εύκολο, αλλά μετά αποφάσισα,

maybe arbitrary,

ίσως αυθαίρετα,

that they needed to be people of a certain age,

ότι έπρεπε να είναι άνθρωποι μιας κάποιας ηλικίας,

which at that point, when I created this program,

που εκείνη την εποχή, όταν δημιούργησα αυτό το πρόγραμμα,

seemed really old.

φάνταζε πολύ μεγάλη.

Sixties, seventies, eighties and nineties.

Άνθρωποι εξήντα, εβδομήντα, ογδόντα και ενενήντα χρονών.

For obvious reasons, it doesn't seem that old anymore to me.

Για προφανείς λόγους, δε μου φαίνονται πια τόσο μεγάλοι.

And why did I do that?

Και γιατί το έκανα αυτό;

Well, for one thing, we're a youth-obsessed culture.

Πρώτα απ'όλα είμαστε μια κουλτούρα που έχει εμμονή με τα νιάτα.

And I thought really what we need is an elders program

Και σκέφτηκα ότι αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι ένα πρόγραμμα με γεροντότερους

to just sit at the feet of amazing people and hear them talk.

να κάτσουμε απλά στα πόδια αυτών των σπουδαίων ανθρώπων και να τους ακούμε να μιλούν.

But the second part of it -- and the older I get,

Αλλά το δεύτερο μέρος αυτού -- και όσο μεγαλώνω,

the more convinced I am that that's true.

τόσο πιο πολύ πείθομαι ότι ισχύει.

It's amazing what people will say when they know

Είναι απίστευτο τι λένε οι άνθρωποι όταν ξέρουν

how the story turned out.

το τέλος της ιστορίας.

That's the one advantage that older people have.

Αυτό είναι το μόνο πλεονέκτημα που έχουν οι μεγαλύτεροι άνθρωποι.

Well, they have other, little bit of advantage,

Έχουν και άλλα μικρότερα πλεονεκτήματα,

but they also have some disadvantages,

αλλά έχουν και κάποια μειονεκτήματα,

but the one thing they or we have is that

αλλά το μόνο πράγμα που έχουν ή μάλλον έχουμε είναι

we've reached the point in life

ότι έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο στη ζωή

where we know how the story turned out.

ώστε να ξέρουμε πώς τελειώνει η ιστορία.

So, we can then go back in our lives,

Άρα, μπορούμε να πάμε πίσω στις ζωές μας,

if we've got an interviewer who gets that,

αν έχουμε έναν συνεντευξιαστή που το αντιλαμβάνεται αυτό,

and begin to reflect on how we got there.

και να συλλογιστούμε πώς φτάσαμε εκεί.

All of those accidents that wound up

Όλα αυτά τα ατυχήματα που καταλήγουν στο να

creating the life narrative that we inherited.

δημιουργούν την ιστορία της ζωής που κληρονομήσαμε

So, I thought okay, now,

Άρα, σκέφτηκα, εντάξει, τώρα

what is it going to take to make this work?

τι χρειάζεται για να πετύχει αυτό;

There are many kinds of interviews. We know them.

Υπάρχουν πολλά είδη συνεντεύξεων. Τα ξέρουμε.

There are the journalist interviews,

Υπάρχουν οι δημοσιογραφικές συνεντεύξεις

which are the interrogation that is expected.

με την ανάκριση που είναι αναμενόμενη.

This is somewhat against resistance

Αυτό είναι κάπως ενάντιο στην αντίσταση

and caginess on the part of the interviewee.

και την εξυπνάδα από τη μεριά του συνεντευξιαζόμενου.

Then there's the celebrity interview,

Έπειτα υπάρχει η συνέντευξη των διασημοτήτων

where it's more important who's asking the question than who answers.

όπου είναι πιο σημαντικό ποιος ρωτά την ερώτηση παρά το ποιος απαντά.

That's Barbara Walters and others like that, and we like that.

Αυτή είναι η περίπτωση της Μπάρμπαρα Γουόλτερς και άλλων όπως αυτή, και μας αρέσει αυτό.

That's Frost-Nixon, where Frost seems to be as important

Αυτή είναι η περίπτωση Φρόστ-Νίξον, όπου ο Φρόστ μοιάζει το ίδιο σημαντικός

as Nixon in that process.

όσο και ο Νίξον σε αυτήν τη διαδικασία.

Fair enough.

Ωραία!

But I wanted interviews that were different.

Αλλά εγώ ήθελα διαφορετικές συνεντεύξεις.

I wanted to be, as I later thought of it, empathic,

Ήθελα να είναι, όπως το σκέφτηκα αργότερα, γεμάτες ενσυναίσθηση,

which is to say, to feel what they wanted to say

που σημαίνει, να νιώσω τι θέλαν να πουν

and to be an agent of their self-revelation.

και να είναι ο μεσάζων στην αυτο-αποκάλυψη τους.

By the way, this was always done in public.

Παρεμπιπτόντως, συνέβαιναν πάντοτε παρουσία κοινού.

This was not an oral history program.

Δεν ήταν ένα προφορικό πρόγραμμα ιστορίας.

This was all about 300 people sitting at the feet of this individual,

Επρόκειτο για περίπου 300 ανθρώπους που κάθονταν στα πόδια ενός ατόμου,

and having me be the brush in their self-portrait.

και είχαν εμένα ως το πινέλο στη διημιουργία του αυτο-πορτραίτου του.

Now, it turns out that I was pretty good at that.

Τώρα, φαίνεται ότι ήμουν αρκετά καλός σε αυτό.

I didn't know it coming into it.

Δεν το ήξερα όταν το ξεκίναγα.

And the only reason I really know that

Και ο μόνος λόγος που πραγματικά το ξέρω

is because of one interview I did with Senator William Fulbright,

είναι χάρη σε μια συνέντευξη που έκανα με τον Γερουσιαστή Γουίλιαμ Φουλμπράιτ,

and that was six months after he'd had a stroke.

έξι μήνες μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που είχε.

And he had never appeared in public since that point.

Και δεν είχε εμφανιστεί ποτέ δημοσίως από τότε.

This was not a devastating stroke,

Δεν επρόκειτο για ένα συντριπτικό εγκεφαλικό επεισόδιο

but it did affect his speaking and so forth.

αλλά είχε επηρεάσει την ομιλία του και ούτω καθεξής.

And I thought it was worth a chance,

Εγώ νόμιζα ότι άξιζε τον κόπο,

he thought it was worth a chance,

αυτός νόμιζε ότι άξιζε τον κόπο,

and so we got up on the stage,

και έτσι ανεβήκαμε στην σκηνή,

and we had an hour conversation about his life,

και είχαμε μια συζήτηση μιας ώρας για τη ζωή του,

and after that a woman rushed up to me,

και μετά από αυτό μια γυναίκα έτρεξε σε μένα,

essentially did,

στην κυριολεξία,

and she said, "Where did you train as a doctor?"

και μου είπε, "Πού εκπαιδευτήκατε ως γιατρός;"

And I said, "I have no training as a doctor. I never claimed that."

Και απάντησα, "Δεν έχω εκπαιδευτεί ως γιατρός. Δεν το ισχυρίστηκα ποτέ αυτό.¨

And she said, "Well, something very weird was happening.

Και είπε, "Κάτι πολύ περίεργο συνέβαινε.

When he started a sentence, particularly

Οταν ξεκινούσε μια πρόταση, ιδιαίτερα,

in the early parts of the interview,

στην αρχή της συνέντευξης,

and paused, you gave him the word,

και σταματούσε, του δίνατε τη λέξη,

the bridge to get to the end of the sentence,

τη γέφυρα να φτάσει στο τέλος της πρότασης,

and by the end of it,

και προς το τέλος της,

he was speaking complete sentences on his own."

μιλούσε με πλήρεις φράσεις από μόνος".

I didn't know what was going on,

Δεν ήξερα τι συνέβαινε,

but I was so part of the process of getting that out.

αλλά ήμουν εντελώς μέσα στη διαδικασία του να βγει αυτό.

So I thought, okay, fine, I've got empathy,

Και έτσι σκέφτηκα, εντάξει, ωραία, έχω ενσυναίσθηση,

or empathy, at any rate,

ή η ενσυναίσθηση, πάντως

is what's critical to this kind of interview.

είναι κρίσιμη για τέτοιου είδους συνεντεύξεις.

But then I began to think of other things.

Και τότε άρχισα να σκέφτομαι άλλα πράγματα.

Who makes a great interview in this context?

Ποιος μπορεί να δώσει μια σπουδαία συνέντευξη σε αυτό το πλαίσιο;

It had nothing to do with their intellect,

Δεν έχει να κάνει με τη διάνοια,

the quality of their intellect.

την ποιότητα της διάνοιάς τους.

Some of them were very brilliant,

Μερικοί από αυτούς ήταν λαμπρότατοι,

some of them were,

μερικοί από αυτούς ήταν,

you know, ordinary people who would never claim to be intellectuals,

ξέρετε, κανονικοί άνθρωποι που δε θα ισχυρίζονταν ποτέ ότι είναι διανοούμενοι,

but it was never about that.

αλλά δεν επρόκειτο ποτέ γιαυτό.

It was about their energy.

Επρόκειτο για την ενέργειά τους.

It's energy that creates extraordinary interviews

Είναι η ενέργεια που δημιουργεί εξαιρετικές συνεντεύξεις

and extraordinary lives.

και εξαιρετικές ζωές.

I'm convinced of it.

Είμαι πεπεισμένος για αυτό.

And it had nothing to do with the energy of being young.

Και δεν είχε να κάνει με την ενέργεια της νιότης.

These were people through their 90s.

Αυτοί ήταν άνθρωποι ενενήντα ετών.

In fact, the first person I interviewed

Μάλιστα, το πρώτο πρόσωπο από το οποίο πήρα συνέντευξη,

was George Abbott, who was 97,

ήταν ο Τζωρτζ Άμποτ, που ήταν 97

and Abbott was filled with the life force --

και ο Άμποτ ήταν γεμάτος με την δύναμη για ζωή--

I guess that's the way I think about it -- filled with it.

νομίζω έτσι το βλέπω--γεμάτος από αυτό.

And so he filled the room,

Και αυτό γέμισε την αίθουσα,

and we had an extraordinary conversation.

και είχαμε μια εξαιρετική συζήτηση.

He was supposed to be the toughest interview that anybody would ever do

Υποτίθεται ότι ήταν η πιο δύσκολη συνέντευξη που θα μπορούσε να κάνει κανείς

because he was famous for being silent,

γιατί είχε τη φήμη ότι έμενε σιωπηλός,

for never ever saying anything

ότι δεν έλεγε τίποτα ποτέ

except maybe a word or two.

παρά μια δυο λέξεις.

And, in fact, he did wind up opening up --

Και, στην πραγματικότητα, κατέληξε με το να ανοιχθεί --

by the way, his energy is evidenced in other ways.

παρεμπιπτόντως, η ενέργεια του αποδεικνύεται και με άλλους τρόπους.

He subsequently got married again at 102,

Στη συνέχεια παντρεύτηκε ξανά σε ηλικία 102 ετών,

so he, you know, he had a lot of the life force in him.

άρα, είχε, ξέρετε, πολλή δύναμη για ζωή μέσα του.

But after the interview, I got a call,

Αλλά μετά τη συνέντευξη, έλαβα ένα τηλεφώνημα,

very gruff voice, from a woman.

μια πολύ τραχεία φωνή, από μια γυναίκα,

I didn't know who she was,

δεν ήξερα ποια ήταν,

and she said, "Did you get George Abbott to talk?"

και είπε, "Κατάφερες να κάνεις τον Τζωρτζ Άμποτ να μιλήσει;"

And I said, "Yeah. Apparently I did."

Και είπα, "Ναι, φαίνεται πως τον έκανα."

And she said, "I'm his old girlfriend, Maureen Stapleton,

Και είπε, "Είμαι η παλιά του φιλενάδα, η Μωρήν Στέηπλετον,

and I could never do it."

και δεν το κατάφερα ποτέ."

And then she made me go up with the tape of it

Και έπειτα με έκανε να πάω με μια κασέτα της συνέντευξης

and prove that George Abbott actually could talk.

και να της αποδείξω ότι ο Τζωρτζ Άμποτ μπορούσε στ' αλήθεια να μιλήσει.

So, you know, you want energy,

Άρα, ξέρετε, θέλουμε ενέργεια,

you want the life force,

θέλουμε δύναμη για ζωή,

but you really want them also to think

αλλά θέλουμε στην πραγματικότητα να σκεφτούν και οι ίδιοι

that they have a story worth sharing.

ότι έχουν μια ιστορία που αξίζει να την μοιραστούν.

The worst interviews that you can ever have

Οι χειρότερες συνεντεύξεις που μπορεί κάποιος να κάνει

are with people who are modest.

είναι με ανθρώπους που είναι μετριόφρονες.

Never ever get up on a stage with somebody who's modest,

Μην ανεβείτε ποτέ σε μια σκηνή με κάποιον που είναι μετριόφρων

because all of these people have been assembled

γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι [στο κοινό] έχουν συγκεντρωθεί εκεί

to listen to them, and they sit there and they say,

για να τους ακούσουν, και κάθονται εκεί και λένε,

"Aw, shucks, it was an accident."

"Ααα, αηδία, ήταν τυχαίο."

There's nothing that ever happens that justifies

Δεν υπάρχει τίποτα που να δικαιολογεί

people taking good hours of the day to be with them.

γιατί οι άνθρωποι να κάθονται για ώρες μαζί τους.

The worst interview I ever did: William L. Shirer.

Η χειρότερη συνέντευξη που έκανα ποτέ: ο Γουίλιαμ Λ. Σάιρερ.

The journalist who did "The Rise and Fall of the Third Reich."

Ο δημοσιογράφος που έγραψε "Την Ανοδο και την Πτώση του Τρίτου Ράιχ."

This guy had met Hitler and Gandhi within six months,

Αυτός ο άνθρωπος είχε γνωρίσει τον Χίτλερ και τον Γκάντι μέσα σε διάστημα έξι μήνων,

and every time I'd ask him about it, he'd say, "Oh, I just happened to be there.

και κάθε φορά που θα τον ρωτούσα για αυτό, απαντούσε, "Ω, απλά έτυχε να έιμαι εκεί.

Didn't matter." Whatever.

Δεν είχε σημασία." Ο,τι νάναι!

Awful.

Απαίσιο.

I never would ever agree to interview a modest person.

Δε θα συμφωνούσα ποτέ να πάρω συνέντευξη από ένα μετριόφρον άτομο.

They have to think that they did something

Πρέπει να νομίζουν ότι έχουν κάνει κάτι

and that they want to share it with you.

και ότι θέλουν να το μοιραστούν μαζί σου.

But it comes down, in the end,

Αλλά στο τέλος, αυτό που μετράει

to how do you get through all the barriers we have.

είναι πώς προσπερνάμε τα εμπόδια που βάζουμε.

All of us are public and private beings,

Ολοι μας είμαστε δημόσια και ιδιωτικά όντα,

and if all you're going to get from the interviewee is their public self,

και αν αυτό που πρόκειται να πάρουμε από τον συνεντευξιαζόμενο είναι μόνο η δημόσια πλευρά του,

there's no point in it.

τότε δεν έχει κανένα νόημα.

It's pre-programmed. It's infomercial,

Είναι προγραμματισμένο εκ των προτέρων. Είναι έτοιμες πληροφορίες

and we all have infomercials about our lives.

και όλοι έχουμε έτοιμες πληροφορίες να δώσουμε για τις ζωές μας.

We know the great lines, we know the great moments,

Ξέρουμε τις σπουδαίες φράσεις, ξέρουμε τις σπουδαίες στιγμές,

we know what we're not going to share,

ξέρουμε τι πρόκειται να μοιραστούμε,

and the point of this was not to embarrass anybody.

και η ουσία αυτού θα ήταν να μη φέρουμε κανένα σε δύσκολη θέση.

This wasn't -- and some of you will remember

Αυτό δεν ήταν -- και μερικοί από σας θα θυμάστε

Mike Wallace's old interviews --

τις παλιές συνεντεύξεις του Μάικ Γουάλας--

tough, aggressive and so forth. They have their place.

σκληρές, επιθετικές και ούτω καθεξής. Εχουν και αυτές τη θέση τους.

I was trying to get them to say what they probably wanted to say,

Προσπαθούσα να τους κάνω να πουν αυτό που πιθανόν θέλανε να πουν,

to break out of their own cocoon of the public self,

να βγουν από τα κουκούλι του δημόσιου εαυτού τους,

and the more public they had been,

και όσο πιο δημόσιοι υπήρξαν,

the more entrenched that person, that outer person was.

τόσο πιο περιχαρακωμένο αυτό το πρόσωπο, το πρόσωπο τους προς τα έξω, ήταν.

And let me tell you at once the worse moment and the best moment

Και αφήστε με να σας πω αμέσως τη χειρότερη και την καλύτερη στιγμή

that happened in this interview series.

που συνέβει σε αυτή τη σειρά συνεντεύξεων.

It all has to do with that shell that most of us have,

Έχει να κάνει με αυτό το κέλυφος που οι περισσότεροι από μας έχουμε,

and particularly certain people.

και ιδιαίτερα κάποιοι άνθρωποι.

There's an extraordinary woman named Clare Boothe Luce.

Υπάρχει μια εξαιρετική γυναίκα που λέγεται Κλαιρ Μπουθ Λους.

It'll be your generational determinant

Θα είναι καθοριστικό για τη γενιά σας

as to whether her name means much to you.

το αν το όνομα της σημαίνει πολλά για σας.

She did so much. She was a playwright.

Εκανε τόσα πολλά. Ηταν θεατρική συγγραφέας.

She did an extraordinary play called "The Women."

Έγραψε ένα εξαιρετικό έργο που λέγεται "Οι Γυναίκες."

She was a congresswoman

Ήταν μέλος της Συγκλήτου,

when there weren't very many congresswomen.

όταν δεν υπήρχαν πολλές γυναίκες μέλη της Συγκλήτου.

She was editor of Vanity Fair,

Ήταν συντάκτης του Vanity Fair,

one of the great phenomenal women of her day.

μια από τις σπουδαίες γυναίκες φαινόμενα της εποχής της.

And, incidentally, I call her

Και, κατά τύχη, την ονομάζω

the Eleanor Roosevelt of the Right.

η Έλεανορ Ρούζβελτ της Δεξιάς.

She was sort of adored on the Right

Η Δεξιά τη θαύμαζε κατά κάποιο τρόπο

the way Eleanor Roosevelt was on the Left.

με τον τρόπο που η Αριστερά θαύμαζε την Έλεανορ Ρούζβελτ.

And, in fact, when we did the interview --

Και, στην πραγματικότητα, όταν κάναμε τη συνέντευξη,

I did the living self-portrait with her --

ενώ έκανα το ζωντανό αυτοπορταίτο της,

there were three former directors of the CIA

υπήρχαν τρεις πρώην διευθυντές της CIA

basically sitting at her feet,

που κάθονταν στην ουσία στα πόδια της,

just enjoying her presence.

απολαμβάνοντας απλά την παρουσία της.

And I thought, this is going to be a piece of cake,

Και σκεφτόμουν, αυτό θα είναι πανεύκολο,

because I always have preliminary talks with these people

γιατί πάντα έχω προκαταρκτικές συζητήσεις με αυτούς τους ανθρώπους

for just maybe 10 or 15 minutes.

μόνο για 10 με 15 λεπτά.

We never talk before that because if you talk before,

Δε μιλάμε ποτέ πριν από τη συνέντευξη γιατί αν μιλήσουμε,

you don't get it on the stage.

δε λειτουργεί επί σκηνής.

So she and I had a delightful conversation.

Οι δυο μας είχαμε μια πολύ ευχάριστη συζήτηση.

We were on the stage and then --

Ήμαστε επί σκηνής και τότε --

by the way, spectacular.

παρεμπιπτόντως, ήταν εκθαμβωτική.

It was all part of Clare Boothe Luce's look.

Ήταν όλα μέρος του στυλ Κλαιρ Μπουθ Λους.

She was in a great evening gown.

Φορούσε ένα σπουδαίο βραδινό φόρεμα.

She was 80, almost that day of the interview,

Ήταν 80 χρονών σχεδόν την ημέρα της συνέντευξης,

and there she was and there I was,

και να μαστε,

and I just proceeded into the questions.

και απλά ξεκίνησα με τις ερωτήσεις.

And she stonewalled me. It was unbelievable.

Και ύψωσε ένα τοίχος. Ηταν απίστευτο.

Anything that I would ask, she would turn around, dismiss,

Ο,τι και να ρωτούσα, θα το διαστρέβλωνε, θα το απέπεμπε,

and I was basically up there -- any of you

και ήμουν στην ουσία εκεί πάνω -- όλοι σας

in the moderate-to-full entertainment world

όσοι κινείστε στον κόσμο της ψυχαγωγίας από τον μετριοπαθή εως και τον σκληροπυρηνικό,

know what it is to die onstage.

ξέρετε τι θα πει να πεθαίνεις επι σκηνής.

And I was dying. She was absolutely not giving me a thing.

Και πέθαινα. Δεν μου έδινε τίποτα απολύτως.

And I began to wonder what was going on,

Και είχα αρχίσει να αναρωτιέμαι τι συνέβαινε,

and you think while you talk,

και κάποιος σκέφτεται ενώ μιλά,

and basically, I thought, I got it.

και στην ουσία, σκέφτηκα, "Το βρήκα!"

When we were alone, I was her audience.

Οταν ήμασταν μόνοι μας, ήμουν το κοινό της.

Now I'm her competitor for the audience.

Τώρα είμαι ο ανταγωνιστής της για το κοινό.

That's the problem here, and she's fighting me for that,

Αυτό είναι το πρόβλημα εδώ, και με αντιμάχεται για αυτό,

and so then I asked her a question --

και τότε της έκανα μια ερώτηση --

I didn't know how I was going to get out of it --

Δεν ήξερα τι θα κατάφερνα από αυτό--

I asked her a question about her days as a playwright,

τη ρώτησα για τις μέρες της ως θεατρική συγγραφές,

and again, characteristically,

και ξανά, με χαρακτηριστικό τρόπο,

instead of saying, "Oh yes, I was a playwright, and this is what blah blah blah,"

αντί να πει, "Ω, ναι, ήμουν θεατρική συγγραφέας, κλπ κλπ κλπ,"

she said, "Oh, playwright. Everybody knows I was a playwright.

απάντησε, "ω, θεατρική συγγραφέας. Ολοι ξέρουν ότι ήμουν θεατρική συγγραφέας.

Most people think that I was an actress. I was never an actress."

Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι ήμουν ηθοποιός. Δεν ήμουν ποτέ ηθοποιός."

But I hadn't asked that, and then she went off on a tear,

Αλλά δεν την είχα ρωτήσει αυτό, και τότε ξέφυγε,

and she said, "Oh, well, there was that one time that I was an actress.

και άρχισε, "Ε, λοιπόν, υπήρξε και μια φορά που ήμουν και ηθοποιός.

It was for a charity in Connecticut when I was a congresswoman,

Επρόκειτο για μια φιλανθρωπική εκδήλωση στο Κονέκτικατ όταν ήμουν μέλος της Συγκλήτου,

and I got up there," and she went on and on, "And then I got on the stage."

και ανέβηκα εκεί" και συνέχιζε να μιλάει, "Και τότε ανέβηκα στη σκηνή.¨

And then she turned to me and said,

Και τότε γύρισε σε μένα και είπε,

"And you know what those young actors did?

"Και ξέρεις τι κάνανε αυτοί οι νέοι ηθοποιοί;

They upstaged me." And she said, "Do you know what that is?"

Με επισκίασαν." Και ρώτησε, "Ξέρεις τι είναι αυτο;"

Just withering in her contempt.

μαραίνοντας με περιφρόνηση.

And I said, "I'm learning."

Και είπα, "Μαθαίνω."

(Laughter)

(Γέλια)

And she looked at me, and it was like the successful arm-wrestle,

Και με κοίταξε, και ήταν μια επιτυχημένη "λαβή",

and then, after that, she delivered an extraordinary account

και έπειτα, μετά από αυτό, μετέδωσε με έναν εξαιρετικό τρόπο

of what her life really was like.

πώς ήταν στα αλήθεια η ζωή της.

I have to end that one. This is my tribute to Clare Boothe Luce.

Πρέπει να το τελειώσω αυτό. Αυτός είναι ο φόρος τιμής μου στη Κλαιρ Μπουθ Λους.

Again, a remarkable person.

Και πάλι, ένα αξιόλογο πρόσωπο.

I'm not politically attracted to her, but through her life force,

Δεν με ελκύει πολιτικά, αλλά με ελκύει

I'm attracted to her.

η δύναμη της για ζωή.

And the way she died -- she had, toward the end, a brain tumor.

Και ο τρόπος που πέθανε -- προς το τέλος είχε έναν όγκο στον εγκέφαλο.

That's probably as terrible a way to die as you can imagine,

Αυτό είναι πιθανώς ο πιο τρομερός τρόπος θανάτου που μπορείτε να φανταστείτε

and very few of us were invited to a dinner party.

και πολύ λίγοι από μας ήμασταν καλεσμένοι σε ένα δείπνο.

And she was in horrible pain.

Και είχε τρομερούς πόνους.

We all knew that.

Και όλοι το ξέραμε αυτό.

She stayed in her room.

Έμεινε στο δωμάτιό της.

Everybody came. The butler passed around canapes.

Όλοι ήρθαν. Ο μπάτλερ σέρβιρε τα καναπεδάκια...

The usual sort of thing.

τα συνηθισμένα.

Then at a certain moment, the door opened

Τότε, σε μια συγκεκριμένη στιγμή, η πόρτα άνοιξε

and she walked out perfectly dressed, completely composed.

και βγήκε ντυμένη στην εντέλεια, με απόλυτη κυριαρχία.

The public self, the beauty, the intellect,

Ο δημόσιος εαυτός της, η ομορφιά, η διάνοια,

and she walked around and talked to every person there

και περπάτησε τριγύρω και μίλησε σε όλους εκεί

and then went back into the room and was never seen again.

και έπειτα πήγε πίσω στο δωμάτιο της και δεν εμφανίστηκε ποτέ ξανά.

She wanted the control of her final moment, and she did it amazingly.

Ήθελε τον έλεγχο της τελευταίας της στιγμής, και το έκανε με εκπληκτικό τρόπο.

Now, there are other ways that you get somebody to open up,

Τώρα, υπάρχουν και άλλοι τρόποι να κάνεις κάποιον να ανοιχθεί,

and this is just a brief reference.

και αυτό είναι απλά μια σύντομη αναφορά.

It wasn't this arm-wrestle,

Δεν ήταν τέτοιου είδους "λαβή",

but it was a little surprising for the person involved.

αλλά ήταν μια έκπληξη για το συγκεκριμένο άτομο.

I interviewed Steve Martin. It wasn't all that long ago.

Πήρα συνέντευξη από τον Στηβ Μάρτιν. Δεν πάει πολύς καιρός.

And we were sitting there,

Και καθόμασταν εκεί,

and almost toward the beginning of the interview,

και σχεδόν στην αρχή της συνέντευξης,

I turned to him and I said, "Steve," or "Mr. Martin,

γύρισα σε αυτόν και είπα, "Στηβ," ή "κε. Μάρτιν,

it is said that all comedians have unhappy childhoods.

λέγεται ότι όλοι οι κωμικοί είχαν δυστυχισμένες παιδικές ηλικίες.

Was yours unhappy?"

Ήταν η δική σας δυστυχισμένη;"

And he looked at me, you know, as if to say,

Και με κοίταξε, ξέρετε, σα να έλεγε,

"This is how you're going to start this thing, right off?"

"Έτσι θα ξεκινήσεις, μια κι έξω;"

And then he turned to me, not stupidly,

Και μετά γύρισε σε μένα, έξυπνα,

and he said, "What was your childhood like?"

και είπε, "Πώς ήταν η δική σου παιδική ηλικία;"

And I said -- these are all arm wrestles, but they're affectionate --

Και απάντησα -- όλες αυτές είναι μικρές "λαβές", αλλά είναι τρυφερές--

and I said, "My father was loving and supportive,

και απάντησα, "Ο πάτερας μου ήταν τρυφερός και με στήριζε,

which is why I'm not funny."

γι'αυτό δεν είμαι αστείος."

(Laughter)

(Γέλια)

And he looked at me, and then we heard the big sad story.

Και με κοίταξε, και μετά ακούσαμε τη μεγάλη θλιβερή ιστορία.

His father was an SOB,

Ο πατέρας του ήταν ένα κάθαρμα,

and, in fact, he was another comedian with an unhappy childhood,

και, μάλιστα, ήταν άλλος ένας κωμικός ηθοποιός με μια δυστυχισμένη παιδική ηλικία,

but then we were off and running.

αλλά τώρα μιλούσαμε ανοιχτά.

So the question is:

Άρα η ερώτηση είναι:

What is the key that's going to allow this to proceed?

Ποιο είναι το κλειδί που θα σας επιτρέψει να προχωρήσετε;

Now, these are arm wrestle questions,

Αυτές είναι ερωτήσεις που προκαλούν αψιμαχίες,

but I want to tell you about questions

αλλά θέλω να σας μιλήσω για ερωτήσεις

that are more related to empathy

που σχετίζονται με την ενσυναίσθηση

and that really, very often, are the questions

και που στην πραγματικότητα, πολύ συχνά, είναι οι ερωτήσεις

that people have been waiting their whole lives to be asked.

που οι άνθρωποι περιμένουν ολόκληρη τη ζωή τους να τους ρωτήσουν.

And I'll just give you two examples of this because of the time constraints.

Και θα σας δώσω δυο παραδείγματα, εξαιτίας του χρονικού περιορισμού.

One was an interview I did with one of the great American biographers.

Το ένα ήταν η συνέντευξη που έκανα με έναν από τους σπουδαίους Αμερικανούς βιογράφους.

Again, some of you will know him, most of you won't, Dumas Malone.

Και πάλι, μερικοί από σας θα τον ξέρετε, οι περισσότεροι όχι, ο Ντούμας Μαλόουν.

He did a five-volume biography of Thomas Jefferson,

Έγραψε μια πεντάτομη βιογραφία του Τόμας Τζέφερσον,

spent virtually his whole life with Thomas Jefferson,

πέρασε στην κυριολεξία όλη του την ζωή με τον Τόμας Τζέφερσον,

and by the way, at one point I asked him,

και παρεμπιπτόντως, σε κάποιο σημείο τον ρώτησα,

"Would you like to have met him?"

"Θα θέλατε να τον είχατε γνωρίσει;"

And he said, "Well, of course,

Και είπε, "Φυσικά,

but actually, I know him better than anyone who ever met him,

αλλά στην πραγματικότητα, τον ξέρω καλύτερα από καθένα που τον γνώρισε ποτέ,

because I got to read all of his letters."

γιατί διάβασα όλα του τα γράμματα."

So, he was very satisfied with the kind of relationship they had over 50 years.

Άρα, ήταν πολύ ικανοποιημένος με τη σχέση που είχαν για πάνω από 50 χρόνια.

And I asked him one question.

Και τον ρώτησα μια ερώτηση.

I said, "Did Jefferson ever disappoint you?"

Του είπα, "Σας απογοήτευσε ποτέ ο Τζέφερσον;"

And here is this man who had given his whole life to uncovering Jefferson

Και αυτός ο άνθρωπος που έδωσε όλη του την ζωή για να αποκαλύψει τον Τζέφερσον

and connecting with him,

και να συνδεθεί μαζί του,

and he said, "Well ..." -- I'm going to do a bad southern accent.

είπε" Λοιπόν...." -- έχω κακή νότια προφορά,

Dumas Malone was from Mississippi originally.

Ο Ντούμας Μαλόουν είχε καταγωγή από το Μισισίπι.

But he said, "Well," he said, "I'm afraid so."

Αλλά είπε, "Λοιπόν," είπε, "Φοβάμαι πως ναι."

He said, "You know, I've read everything,

Είπε, "Ξέρετε, έχω διαβάσει τα πάντα,

and sometimes Mr. Jefferson would smooth the truth a bit."

και μερικές φορές ο κος Τζέφερσον λείαινε την αλήθεια λιγάκι."

And he basically was saying that this was a man

Και στην ουσία έλεγε ότι επρόκειτο για έναν άνδρα

who lied more than he wished he had,

που είχε πει περισσότερα ψέματα απ΄ότι θα επιθυμούσε να είχε πει,

because he saw the letters.

γιατί είχε δει τα γράμματα.

He said, "But I understand that." He said, "I understand that."

Είπε, "Αλλά, το καταλαβαίνω αυτό." Είπε "Το καταλαβαίνω αυτό."

He said, "We southerners do like a smooth surface,

Είπε "Σε μας τους Νότιους, αρέσουν οι λείες επιφάνειες,

so that there were times when he just didn't want the confrontation."

και έτσι υπήρχαν περιπτώσεις που δεν ήθελε τη σύγκρουση."

And he said, "Now, John Adams was too honest."

Και είπε, "Από την άλλη, ο Τζον 'Ανταμς παραήταν ειλικρινής."

And he started to talk about that, and later on he invited me to his house,

Και άρχισε να μιλάει για αυτό, και στη συνέχεια με κάλεσε στο σπίτι του,

and I met his wife who was from Massachusetts,

και γνώρισα τη σύζυγο του που ήταν από την Μασαχουσέτη,

and he and she had exactly the relationship

και οι δυο τους είχαν ακριβώς τη σχέση

of Thomas Jefferson and John Adams.

του Τόμας Τζέφερσον με τον Τζον Άνταμς.

She was the New Englander and abrasive,

Αυτή ήταν από τη Νεα Αγγλία και ήταν τραχεία,

and he was this courtly fellow.

και αυτός ήταν ο αβρός τύπος.

But really the most important question I ever asked,

Αλλά η πιο σημαντική ερωτήση που στην πραγματικότητα ρώτησα ποτέ,

and most of the times when I talk about it,

και τις περισσότερες φορές που μιλάω για αυτή,

people kind of suck in their breath at my audacity, or cruelty,

οι άνθρωποι μένουν με το στόμα ανοιχτό με την τόλμη μου, ή τη σκληρότητα,

but I promise you it was the right question.

αλλά σας υπόσχομαι, ήταν η σωστή ερώτηση,

This was to Agnes de Mille.

Αυτή ήταν στην Άγκνες ντε Μιλ.

Agnes de Mille is one of the great choreographers in our history.

Η Άγκνες ντε Μιλ είναι μια από τις μεγαλύτερες χορογράφους στην ιστορία μας.

She basically created the dances in "Oklahoma,"

Βασικά δημιούργησε τους χορούς στην "Οκλαχόμα",

transforming the American theater.

μεταμορφώνοντας το Αμερικάνικο θέατρο.

An amazing woman.

Μια σπουδαία γυναίκα.

At the time that I proposed to her that --

Την εποχή που της πρότεινα --

by the way, I would have proposed to her; she was extraordinary --

παρεμπιπτόντως, θα της είχα κάνει και πρόταση γάμου, ήταν εξαιρετική --

but proposed to her that she come on.

αλλά της πρότεινα να έρθει στο πρόγραμμα.

She said, "Come to my apartment."

Είπε, "Ελα στο διαμέρισμα μου".

She lived in New York.

Ζούσε στη Νέα Υόρκη.

"Come to my apartment and we'll talk for those 15 minutes,

"Ελα στο διαμέρισμα μου και θα μιλήσουμε αυτά τα 15 λεπτά,

and then we'll decide whether we proceed."

και μετά θα αποφασίσουμε πώς θα προχωρήσουμε."

And so I showed up in this dark, rambling New York apartment,

Και έτσι εμφανίστηκα σε αυτό το σκοτεινό, ακατάστατο Νεϋορκέζικο διαμέρισμα,

and she called out to me, and she was in bed.

και με φώναξε, καθώς ήταν στο κρεβάτι.

I had known that she had had a stroke,

Ήξερα ότι είχε πάθει ένα εγκεφαλικό,

and that was some 10 years before.

πριν από 10 χρόνια περίπου.

And so she spent almost all of her life in bed,

Και γι'αυτό περνούσε σχεδόν όλη της τη ζωή στο κρεβάτι,

but -- I speak of the life force --

αλλά -- μιλάω για τη δύναμη για ζωή --

her hair was askew.

ήταν ξεμαλλιασμένη.

She wasn't about to make up for this occasion.

Δεν είχε φτιαχτεί για αυτήν την περίσταση.

And she was sitting there surrounded by books,

Και καθόταν εκεί περιτριγυρισμένη από βιβλία,

and her most interesting possession she felt at that moment

και το πιο πολύτιμο αγαθό της εκείνη τη στιγμή, ένιωθε

was her will, which she had by her side.

πως ήταν η διαθήκη της, που είχε στο πλάι της.

She wasn't unhappy about this. She was resigned.

Δεν ήταν δυστυχής. Είχε παραιτηθεί.

She said, "I keep this will by my bed, memento mori,

Είπε, "Κρατώ αυτή τη διαθήκη δίπλα στο κρεβάτι μου, να μου θυμίζει το θάνατο,

and I change it all the time

και την αλλάζω συνεχώς

just because I want to."

απλά επειδή το θέλω."

And she was loving the prospect of death as much as she had loved life.

Και αγαπούσε την προοπτική του θανάτου όσο είχε αγαπήσει και τη ζωή.

I thought, this is somebody I've got to get in this series.

Σκέφτηκα ότι αυτή είναι κάποια που πρέπει να φέρω στη σειρά.

She agreed.

Συμφώνησε.

She came on. Of course she was wheelchaired on.

Ήρθε. Φυσικά ήταν σε αναπηρική πολυθρόνα.

Half of her body was stricken, the other half not.

Το μισό της κορμί είχε προσβληθεί, το άλλο μισό όχι.

She was, of course, done up for the occasion,

Φυσικά ήταν περιποιημένη για την περίσταση,

but this was a woman in great physical distress.

αλλά επρόκειτο για μια γυναίκα με μεγάλο σωματικό πόνο.

And we had a conversation,

Και είχαμε μια συζήτηση,

and then I asked her this unthinkable question.

και έπειτα τη ρώτησα αυτήν την αδιανόητη ερώτηση.

I said, "Was it a problem for you in your life that you were not beautiful?"

Τη ρώτησα, "Ηταν πρόβλημα για σας στη ζωή σας το ότι δεν ήσασταν όμορφη;"

And the audience just -- you know,

Και το κοινό -- ξέρετε,

they're always on the side of the interviewee,

είναι πάντα με το μέρος του συνεντευξιαζόμενου,

and they felt that this was a kind of assault,

και το ένιωσαν σαν ένα είδος επίθεσης,

but this was the question she had

αλλά αυτή ήταν η ερώτηση

wanted somebody to ask her whole life.

που εκείνη ήθελε όλη της τη ζωή να τη ρωτήσει κάποιος.

And she began to talk about her childhood, when she was beautiful,

Και άρχισε να μιλά για την παιδική της ηλικία, όταν ήταν όμορφη,

and she literally turned -- here she was, in this broken body --

και κυριολεκτικά έστριψε -- ήταν ένα σπασμένο σώμα--

and she turned to the audience and

έστριψε στο κοινό και

described herself as the fair demoiselle

περιέγραψε τον εαυτό της ως την ωραία δεσποινίδα

with her red hair and her light steps and so forth,

με τα κόκκινα μαλλιά της και τα ελαφρά της βήματα και ούτω καθεξής,

and then she said, "And then puberty hit."

και μετά είπε, "Και ύστερα ήρθε η εφηβεία".

And she began to talk about things that had happened

Και άρχισε να μιλά για πράγματα που συνέβησαν

to her body and her face,

στο σώμα της και στο πρόσωπο της,

and how she could no longer count on her beauty,

και για το πώς δεν μπορούσε πια να στηρίζεται στην ομορφιά της,

and her family then treated her like the ugly sister of the beautiful one

και για το ότι η οικογένεια της τη μεταχειριζόταν ως την άσχημη αδερφή της όμορφης

for whom all the ballet lessons were given.

που έκανε όλα τα μαθήματα μπαλέτου.

And she had to go along just to be with her sister for company,

Και ότι έπρεπε να είναι με την αδερφή της μόνο ως παρέα,

and in that process, she made a number of decisions.

και ότι μέσα από αυτήν την διαδικασία, πήρε διάφορες αποφάσεις.

First of all, was that dance, even though

Πρώτα απ'όλα, ότι ο χόρος, αν και

it hadn't been offered to her, was her life.

δεν της προσφέρθηκε, ήταν η ζωή της.

And secondly, she had better be,

Και δεύτερον, ότι ήταν καλύτερο να γίνει,

although she did dance for a while, a choreographer

αν και χόρεψε για λίγο, χορογράφος

because then her looks didn't matter.

γιατί τότε η εμφάνιση της δε θα είχε σημασία.

But she was thrilled to get that out as a real, real fact in her life.

Αλλά ήταν ευτυχής να το αποκαλύψει ως ένα πραγματικό γεγονός της ζωής της.

It was an amazing privilege to do this series.

Ηταν ενα απίστευτο προνόμιο το να κάνω αυτή τη σειρά.

There were other moments like that, very few moments of silence.

Υπήρχαν και άλλες τέτοιες στιγμές, πολύ λίγες στιγμές σιωπής.

The key point was empathy

Το σημείο κλειδί ήταν η κατανόηση

because everybody in their lives

γιατί ο καθένας στη ζωή του

is really waiting for people to ask them questions,

περιμένει πραγματικά ανθρώπους να του κάνουν ερωτήσεις

so that they can be truthful about who they are

που θα του επιτρέψουν να είναι ειλικρινής για το ποιος είναι

and how they became what they are,

και πώς έγινε αυτό που είναι

and I commend that to you, even if you're not doing interviews.

και σας το συνιστώ, ακόμη και αν δεν παίρνετε συνεντεύξεις.

Just be that way with your friends

Απλά να είστε έτσι με τους φίλους σας

and particularly the older members of your family.

και ιδιαίτερα με τα ηλικιωμένα μέλη της οικογένειας σας.

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.