Make your actions on climate reflect your words | Severn Cullis-Suzuki

Transcriber: TED Translators Admin Reviewer: Rhonda Jacobs

Translator: evan bashdar Reviewer: Daban Q. Jaff

(Video) Severn Cullis-Suzuki: I am here to speak for all generations to come.

سێڤەرن کوڵیزـسوزوکی: من لێرەم بۆ قسەکردن لە جیاتی نەوەکانی داھاتوو.

I am here to speak on behalf of the starving children around the world

من لێرەم بۆ ئەوەی لە جیاتی منداڵە برسییەکانی جیھان قسە بکەم

whose cries go unheard.

کە دەگرین و نابیسترێن.

I'm here to speak for the countless animals

من لێرەم بۆ قسە کردن لەسەر گیانلەبەرە بێشومارەکان

dying across this planet

مردنیان لە سەرانسەری ئەم ھەسارەیە

because they have nowhere left to go.

چونکە ھیچ شوێنێکیان نەماوە بۆ ڕۆیشتن.

(Video) SCS: I am afraid to go out in the sun now

(ڤیدیۆ)SCS:من ئێستا دەترسم بچمە بەر خۆر

because of the holes in our ozone.

بە ھۆی ئەو کونانەی لە ئۆزۆنی ئێمەدا ھەیە.

I'm afraid to breathe the air,

من دەترسم ھەوا ھەڵمژم،

because I don't know what chemicals are in it.

چونکە نازانم چ ماددەی کیمیایی تێدا ھەیە.

I used to go fishing in Vancouver, my home, with my dad,

لەگەڵ باوکم لە ،ماڵەکەمان، لە شاری ڤان کۆڤەر، دەچووم بۆ ڕاوە ماسی

until just a few years ago,

تا چەند ساڵێک لە مەو پێش،

we found the fish full of cancers.

ئەو ماسییانەمان دەدۆزیەوە کە شێرپەنجەیان هەبوو.

SCS: A generation ago, I was that 12-year-old child.

SCS:نەوەیەک لەمەو پێش، من ئەو منداڵە١٢ساڵە بووم.

In 1992, I had five minutes

لە ساڵی ١٩٩٢،پێنج خولەکم ھەبوو تا

to speak to the UN's Earth Summit in Rio de Janeiro.

قسە بکەم بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان لە لوتکەی جیھانی لە ڕیۆ دی جانیرۆ.

My friends and I had started an environmental club,

من و ھاوڕێکانم یانەیەکی ژینگەییمان دامەزراند بوو،

and we'd traveled to this huge international meeting

ئێمەش گەشتمان کرد بۆ ئەم کۆبوونەوە نێودەوڵەتییە

about environment and development

سەبارەت بە ژینگەی گەشەپێدان

to tell the adults they had to change their ways.

بۆ ئەوەی بە گەورەکان بڵێین دەبوو ڕێگەکانیان بگۆڕن.

That same year 1,700 scientists

ھەر ئەم ساڵە١,٧٠٠ زانا

would issue the World Scientists' Warning to Humanity

بەبیر هێنانەوەیەکی زانستیان بۆ مرۆڤایەتی وەشاند

to tell us that humans and the natural world

کە پێمان بڵێن مرۆڤەکان و جیھانی سرووشتی

were on a collision course.

ئێمە لە کۆڕسێکی پێکدادان داین.

Much like Greta Thunberg and her peers today,

زۆری وەکو گریتا زەنبێرگ و ھاوتەمەنەکانی،

we believed that decision-makers should be acting on science and facts.

ئێمە باوەڕمان وابوو کە بڕیار نشینەکان دەبێت بە زانست و ڕاستیەکانەوە ڕفتار بکەن.

And the facts were telling us

راستیەکان بە ئێمەیان گوت

that we were headed for ecological collapse.

کە ئێمە بەرەو داڕووخانی ژینگەیی دەچین.

(Video) SCS: All this is happening before our eyes,

ھەموو ئەمانە لەبەر چاوی ئێمە ڕوو دەدەن،

and yet we act as if we have all the time we want

ھێشتا وا رفتار دەکەین کە ھەموو کاتێکمان ھەیە لەم جیھانە

and all the solutions.

ھەموو چارەسەرییەکەش.

SCS: Back then, climate change had been identified,

SCS:ئەو کاتە گۆڕانکاری کەش و ھەوا دیاری کرا.

but we had yet to really feel it.

بەڵام ئێمە ھێشتا ھەستمان پێنەکردووە.

Today, almost 30 years later,

ئەمڕۆ، نزیکەی٣٠ ساڵ دواتر،

climate change is no longer a prediction.

گۆڕانی کەش و ھەوا چیتر پێشبینی نییە.

It is here, and it happened far faster than even the experts predicted.

زۆر خێراتر ڕوویدا لەوەی شارەزاییان پێشبینییان دەکرد.

We did not stop it.

ئێمە نەوەستاین.

Today the work that we must do is about mitigation,

ئەمڕۆ ئەم کارەی دەبێت بیکەین دەربارەی ھێورکردنەوە،

trying to limit how bad it gets.

ھەوڵ دان بۆ سنووردار کردنی چەند خراپ دەبێت.

In 2015, in Paris, the world agreed

لە ساڵی٢٠١٥ لە پاریس، جیهان ڕێککەوت

to limit the planet's warming to one and a half degrees Celsius,

بۆ سنوور دارکردنی گەرمی ھەسارەکان بۆ پلەی یەک و نیو،

as beyond that would pose too great a threat to human life.

لە دوای ئەمە مەترسییەکی گەورە بۆ ژیانی مرۆڤ دروست دەکات.

To meet this,

بۆ ئەوەی بەدی بێت،

we will have to cut our global emissions by half in the next 10 years.

ئێمە دەبێت لە ماوەی ١٠ساڵی داھاتوو لە ھەموو جیھان پاشەڕۆکان کەم کەین.

(Video) SCS: I'm only a child and I don't have all the solutions,

من تەنھا منداڵێکم ھەموو چارەسەرەکانم لا نییە،

but I want you to realize neither do you.

بەڵام دەمەوێت تۆ ھەستی پێ بکەیت.

SCS: Young people are always at the frontlines of any revolution.

SCS:خەڵکە گەنجەکان ھەمیشە لەبەرەکانی شۆڕشەکانن.

And it's young people who ask me,

ھەروەھا ئەوە گەنجەکانن کە لێم دەپرسن،

"What did your speech actually do?

"لە ڕاستی دا قسەکانت چ کاریگەریەکی هەبوو؟

Why didn't the delegates actually listen?"

بۆچی نوێنەرەکان گوێیان لێنەگرت؟"

Well, looking back,

باشە، سەیری دواوە بکە،

I think that the delegates of the conference actually did listen,

وبزانم نوێنەرانی کۆنفڕانسەکە گوێیان لێگرت،

not just to me,

نەک تەنھا بۆ من.

but to the thousands of voices calling for change.

بەڵام بۆ ئەو ھەزاران دەنگەی کە داوای گۆڕان دەکەن.

If you look at the declarations, the documents that came out of Rio,

ئەگەر سەیری بەیاننامەکەش بکەین، بەڵگە و دوکیۆمێنتانەی کە لە ڕیۆوە دەرھاتن،

they are radical.

ئەوان بنەڕەتین.

They include the UN's Framework Convention on Climate Change

ئەوان لە کۆنگرەی نەتەوە یەکگرتووەکان ڕێکەوتن لەسەر گۆڕانی کەشو ھەوا

set up to stabilize

بۆ سەقامگیرکردنی

greenhouse gas concentrations in the atmosphere

چڕکردنەوەی گازی زیانبەخشی گوڵخانە بۆ بەرگی هەوا

and prevent dangerous interference with the climate system.

ڕێگری لە دەستێوەردانی مەترسیدار دەکەن لە سیستەمی کەش و ھەوادا.

Twenty-three years before the Paris Agreement,

٢٣ساڵ پێش ڕێکەوتننامەکەی پاریس،

154 countries signed this legally binding international agreement.

١٥٤وڵات واژۆیان لەسەر ئەم ڕێکەوتنە نێودەولتییە سیاسیە کرد.

(Video) SCS: I'm only a child, yet I know we are all in this together

(ڤیدیۆ)SCS:من تەنھا منداڵێکم، بەڵام دەزانم ھەموومان پێکەوەین

and should act as one single world towards one single goal.

ھەروەھا دەبێت یەک جیھانی تاک بەرەو یەک ئامانج کار بکات.

SCS: So, why didn't the world take action?

SCS: بۆچی وشەکە ھیچ کاری نەکرد؟

Instead, governments focused on growing the economy,

لە جیاتی ئەمە، حکومەتەکان جەختیان لەسەر گەشەکردنی ئابووری کردەوە،

on business interests

بەرژەوەندی بازرگانی

and of course, winning the next election.

بێگومان، بردنەوەی ھەڵبژاردنی داھاتووش.

It shows a crisis in human governance,

قەیرانێک لە بەڕێوەبردنی مرۆڤدا نیشان دەدات،

where our political systems make it impossible

کە سیستەمە سیاسیەکانمان مەحاڵە ئەمە بکەن.

to act in long-term interests for the people and future generations.

تا لە بەرژەوەندی درێژخایەندا کارێک بکات بۆ خەڵک و نەوەکانی داھاتوو.

Today it's 2020.

ئەمڕۆ ساڵی ٢٠٢٠ە.

Again we have the momentum.

دووبارە تەوژمان ھەیە.

We have the Paris Agreement to limit the Earth's warming.

ئێمە ڕێککەوتنی پاریسمان ھەیە بۆ سنوور دارکردنی گەرم کردنی زەوی.

We have youth and social justice demands.

داواکاری گەنجان و یەکسانی کۆمەڵایەتیمان ھەیە.

We have calls for divestment.

ئێمە داوای داشکان دەکەین.

We have calls for climate emergencies.

ئێمە داوای ڕاگەیاندنی بارودۆخی لەناکاوی کەشوھەوای دەکەین.

We have the science, we have the solutions

ئیمە زانستمان ھەیە، ھەروەھا چارەسەریشمان ھەیە

and we all are experiencing climate change.

ھەروەھا ھەموومان لە گۆڕانی کەشوھەوا ئەزموون دەکەین

We are at a moment parallel to Rio.

ئێمە لەم کاتەدا ھاوڕێکین لەگەڵ ڕیۆ.

Now is the time to take action.

ئێستا کاتی چالاکییە.

(Video) SCS: If you don't know how to fix it,

(ڤیدیۆ)SCS:ئەگەر نەمانزانی چۆن چاکی بکەین،

please stop breaking it.

تکایە واز لە شکاندن بێنە.

SCS: How do we ensure that this time we act on our words?

SCS:چۆن دڵنیا بین کە ئەم جارە کار لەسەر قسەکانمان دەکەن؟

History has shown us that in moments of crisis,

مێژوو نیشانی داوین کە لە ساتەکانی قەیراندا،

society can truly transform.

کۆمەگە دەتوانێت ڕاستی بگۆڕێت.

We've seen this in times of war,

کە لە کاتی شەڕدا ئەمەمان دیوە،

in times of economic collapse and in times of disease.

ھەرەھا لە کاتی ڕووخانی ئابوری و لەکاتی نەخۆشی.

Today, we live in the time of COVID-19.

ئەمڕۆ لەسەردەمی کۆڤید١٩دا دەژین.

We've seen governments and institutions across all sectors

حکومەت و دامەزراوەکانمان بینیوە لە ھەموو شوێنێک

working quickly, working together.

بەخێرایی، بەیەکەوە کار دەکەن.

Humans like to think that we're in control of everything,

مرۆڤ وا بیر دەکاتەوە کە کۆنتڕۆڵی ھەموو شتێک دەکات،

but we have been reminded today

بەڵام ئەمڕۆ بیرمان کەوتۆتەوە

that the laws of nature are the true bottom line.

کە یاساکانی سروشت قسەی کۆتایی دەکەن.

We've been reminded that science and expertise are crucial to our survival.

بەبیرمان ھێنانەوە کە زانست و زانیاری گرنگن بۆ مانەوەمان.

COVID-19 has shone a light on inequity

کۆڤید ١٩ڕووناکی لەسەر نادادپەروەری لابرد

and revealed our prejudiced infrastructures.

ھەروەھا ژێرخانی پێشێلکراومانی ئاشکرا کرد.

It is a warning.

ئەمە ئاگادار کردنەوەیە.

If we don't listen, if we don't change,

ئەگەر گوێ نەگریت، ئەگەر نەگۆڕێیت،

next time could be far worse.

جاری داھاتوو لەوانەیە زۆر خراپتر بێت.

(Video) SCS: My dad always says, "You are what you do, not what you say."

(ڤیدیۆ)SCS: باوکم ھەمیشە دەڵێت، “ئەو شتەی دەیکەیت، ئەوە نییە کە دەیڵێیت”.

Well, what you do makes me cry at night.

باشە، ئەوەی تۆ دەیکەیت وا دەکات شەو بمگرێنێت.

You grown-ups say you love us, but I challenge you,

نەوەی گەورە دەلێت ئێمەتان خۆش دەوێت، بەڵام من بەرەنگاریت دەکەم،

please, make your actions reflect your words.

تکایە، وابکە کردارەکانت ڕەنگدانەوەی وشەکانت بێت.

SCS: That last sentence summarizes my entire speech at Rio.

ئەم ڕستەی کۆتایی تەواوی قسەکانم لە ڕیۆ کورت دەکاتەوە.

Please, make your actions reflect your words.

تکایە، وابکە کردارەکانت ڕەنگدانەوەی وشەکانت بێت.

Today, I'm a mother, I have two little boys.

ئەمڕۆ، من دایکم، دوو کوڕی بچوکم ھەیە

Parents, I'm speaking to you.

من قسە بۆ ئێوە دەکەم.

Our generation is determining the lives of our children.

نەوەی ئێمە ژیانی منداڵەکانمان دیاری دەکات.

We have 10 years where we can still make a difference.

١٠ساڵمان ھەیە ھێشتا دەتوانین جیاوازی دروست بکەین.

We have 10 years to cut our emissions by half.

١٠ساڵمان ھەیە بۆ ئەوەی پاشەڕۆکانمان بکەین بە نیوە.

The way to truly love our children

بۆ ئەوەی بەڕاستی منداڵەکانمان خۆش بوێت

is to make our actions reflect our words.

ئەوەیە کە کردەوەکانمان ڕەنگدانەوەی قسەکانمان بێت.

Now it's time to get to work.

ئێستا کاتی ئەوەیە کار بکەین.

Thank you.

سوپاس.