How do glasses help us see? - Andrew Bastawrous and Clare Gilbert

Mắt kính giúp ta nhìn rõ như thế nào? - Andrew Bastawrous and Clare Gilbert

Translator: Huu Nhat Tran Reviewer: Khue Vu

Almost 2000 years ago,

Gần 2000 năm trước,

the Roman philosopher Seneca peered at his book through a glass of water.

khi nhà triết học La Mã Seneca nhìn chăm chú vào cuốn sách của mình qua một ly nước.

Suddenly, the text below was transformed.

Đột nhiên, các dòng văn bản dưới đây đã bị biến đổi.

The words magically became clear.

Những con chữ trở nên rõ ràng hơn một cách kì diệu

But it wasn't until a millennium later that that same principle

Nhưng mãi đến một thiên niên kỷ sau đó, chính nguyên tắc tương tự này

would be used to create the earliest glasses.

mới được sử dụng để tạo ra những chiếc mắt kính đầu tiên.

Today, glasses can help millions of people with poor vision

Ngày nay, mắt kính có thể giúp hàng triệu người có thị lực kém

due to uncorrected refractive errors.

do tật khúc xạ.

The key to understanding what that means lies with the term refraction,

Điểm mấu chốt để hiểu được điều đó ẩn chứa trong thuật ngữ khúc xạ,

the ability of a transparent medium, like glass,

khả năng của một môi trường trong suốt, chẳng hạn như thủy tinh,

water,

nước,

or the eye to change the direction of light passing through it.

hoặc mắt có thể thay đổi hướng của ánh sáng đi qua nó.

The eye has two main refractive surfaces:

Mắt có hai bề mặt khúc xạ chính:

the cornea and the lens.

giác mạc và thủy tinh thể

Ideally, these surfaces work together

Lý tưởng nhất là khi các bề mặt này làm việc cùng nhau

to refract light in a way that accurately focuses light onto the retina,

để khúc xạ ánh sáng một cách chính xác nhất tập trung các tia sáng tại võng mạc,

the layer of light-sensitive tissue at the back of the eye

các lớp mô nhạy sáng ở mặt sau của mắt

that works with the brain to give rise to vision.

làm việc với bộ não để làm tăng tầm nhìn.

But many people develop refractive errors,

Tuy nhiên, nhiều người lại mắc phải tật khúc xạ,

either during childhood as their eyes are growing,

hoặc trong thời thơ ấu khi mắt của họ ngày càng phát triển,

or in later life as their eyes age.

hoặc trong cuộc sống sau này khi họ già đi.

Imperfections in the cornea and lens

Những điểm không hoàn hảo trong giác mạc và thủy tinh thể

cause refracted light to be focused in front of or behind the retina,

khiến ánh sáng bị khúc xạ tập trung ở phía trước hoặc phía sau võng mạc,

making images appear blurry.

làm cho hình ảnh xuất hiện bị mờ.

People with refractive errors can still see color,

Những người bị tật khúc xạ vẫn có thể nhìn thấy màu sắc,

movement,

chuyển động,

and light,

và ánh sáng,

but the details of what they're looking at are out of focus.

nhưng các chi tiết hình ảnh họ đang nhìn lại bị nhòe

People experience refractive errors in different ways,

Có nhiều cách khiến con người mắc phải tật khúc xạ,

owing to differences in their eyes.

đó do sự khác biệt của cấu tạo mắt họ.

In some, light refracts too much,

Đối với một số, ánh sáng khúc xạ quá nhiều,

and in others, too little.

còn những người khác lại quá ít.

Eyes with a focal point in front of the retina are called myopic,

Người có tiêu điểm mắt nằm trước võng mạc

or short-sighted.

mắc phải tật cận thị

They can see close objects clearly,

Họ có thể thấy những đối tượng ở gần rõ ràng,

but those far away are out of focus.

nhưng những người ở xa thì bị nhòe.

But when the focus point is behind the retina,

Nhưng nếu tiêu điểm mắt nằm phía sau võng mạc,

people are hyperopic, or long-sighted.

người đó sẽ mắc phải tật viễn thị.

For them, objects close up are unfocused,

Đối người có tật viễn thị, các đối tượng ở gần lại bị nhòe

but distant objects are crystal clear.

còn các đối tượng ở xa lại vô cùng rõ ràng.

Finally, some people have a cornea with a non-spherical shape

Cuối cùng, một số người có giác mạc mang hình dạng không phải hình cầu

that causes astigmatism,

mắc phải tật loạn thị,

a form of out-of-focus vision that makes all objects seem blurred,

khi đó các tia sáng không hội tụ tại một điểm khiến hình ảnh nhìn thấy bị mờ đi,

whether close or far.

dù là ở gần hay xa.

As we age, our eyes face new challenges.

Khi có tuổi, đôi mắt của chúng ta phải đối mặt với những khó khắn mới.

When we're young, the lens of the eye is flexible

Khi chúng ta còn trẻ, thủy tinh thể rất dễ co dãn

and can change shape to bring images into focus,

nên có thể thay đổi hình dạng để hình ảnh tập trung tại một chỗ,

something called accommodation.

hay còn gọi là sự điều tiết của mắt.

This keeps objects in focus when we shift our gaze from far to near.

Việc điều tiết giúp nhìn các đối tượng rõ ràng khi chúng ta thay đổi tầm nhìn từ xa đến gần.

But as we get older, the lens becomes less flexible,

Nhưng khi chúng ta già đi, các thủy tinh thể trở nên kém linh hoạt,

and can't change shape when we want to look at near objects.

và không thể thay đổi hình dạng khi chúng ta muốn nhìn gần đối tượng.

This is called presbyopia,

Điều này được gọi là tặt viễn thị,

and it affects adults starting around the age of 40 years.

và nó ảnh hưởng đến người trưởng thành từ độ tuổi khoảng 40.

Myopia,

hyperopia,

Cận thị,

viễn thị,

astigmatism,

loạn thị,

and presbyopia.

và lão thị.

Each of these is a refractive error.

Mỗi tật này đều là tật khúc xạ.

Nowadays we can fix them all with glasses or contact lenses,

Hiện nay chúng ta có thể đối phó với tất cả bằng kính hoặc kính áp tròng,

which work by refocusing light so it strikes the retina precisely.

chúng tập trung ánh sáng để nó chiếu tới võng mạc một cách chính xác.

It's even possible to correct vision with surgery

Chúng ta thậm chí còn có thể sửa tầm nhìn bằng cách phẫu thuật

using lasers that change the shape of the cornea

sử dụng tia laser làm thay đổi hình dạng của giác mạc

and alter its refractive properties.

và thay đổi các tính chất khúc xạ của mắt.

But glasses remain the most popular.

Nhưng kính vẫn là phổ biến nhất.

By using carefully crafted lenses

Bằng cách sử dụng thấu kính được cắt rất cẩn thận

to steer light to exactly the right spot on the retina,

để làm lệch ánh sáng chiếu tới điểm chính xác trên võng mạc,

a person's clear vision can be restored.

tầm nhìn rõ ràng của con người có thể được phục hồi.

We've come a long way since Seneca's discovery

Chúng ta đã đi một chặng đường dài kể từ phát hiện của Seneca

and the crude glasses of yesteryear.

và những kính thô suốt những năm qua.

In 1727, a British optician named Edward Scarlett

Năm 1727, một bác sĩ nhãn khoa người Anh tên là Edward Scarlett

developed the modern style of glasses

đã phát triển các hình dáng hiện đại của kính

which are kept in place with arms which hook over each ear.

chúng ta có thể cầm trong tay và đeo lên tai

Today's glasses take their inspiration from that design,

Những chiếc kính ngày nay lấy cảm hứng từ thiết kế cổ đó,

but they're also much more precise and personal.

nhưng nó đồng thời cũng chính xác và mang tính cá nhân hơn.

Each pair is tailored for an individual to bring out their unique powers of sight.

Mỗi cặp kính được thiết kế riêng cho một cá nhân để cải thiện điểm đặc biệt của tầm nhìn.

So if you're one of the 500 million people with a problem with close or far vision,

Vì vậy, nếu bạn là một trong số 500 triệu dân có vấn đề với tầm nhìn dù gần hay xa,

or both,

hoặc cả hai,

there's a pair of glasses out there waiting to reveal a whole new world

một cặp kính đang chờ để giúp bạn khám phá một thế giới hoàn toàn mới

that's hiding in plain view.

đang được giấu ở nơi rất dễ thấy.