How much will you change in the future? More than you think - Bence Nanay

Translator: Hung Tran Phi Reviewer: Nhu PHAM

Khi những chuyến tàu chở khách đi qua những vùng quê,

When trains began to shuttle people across the coutryside,

many insisted they would never replace horses.

nhiều người khăng khăng họ sẽ không bao giờ thay thế loài ngựa.

Less than a century later, people repeated that same prediction about cars,

Chưa đầy một thế kỷ sau, con người lặp lại tiên đoán đó với xe hơi,

telephones,

điện thoại,

radio,

television,

radio,

truyền hình,

and computers.

và cả máy tính.

Each had their own host of detractors.

Mỗi phát minh đều vấp phải phản đối.

Even some experts insisted they wouldn’t catch on.

Thậm chí, vài chuyên gia còn khẳng định chúng sẽ không tồn tại lâu.

Of course, we can’t predict exactly what the future will look like

Tất nhiên, họ chẳng thể dự đoán chính xác tương lai

or what new inventions will populate it.

hay phát minh mới nào sẽ trở nên phố biến.

But time and time again,

Nhưng lần này đến lần khác,

we’ve also failed to predict that the technologies of the present

chúng ta thất bại trong việc dự đoán công nghệ nào ở hiện tại

will change the future.

sẽ thay đổi tương lai.

And recent research has revealed a similar pattern in our individual lives:

Những nghiên cứu gần đây chỉ ra một mô tiếp tương tự trong đời sống:

we’re unable to predict change in ourselves.

chúng ta không thể dự đoán thay đổi của chính mình.

Three psychologists documented our inability to predict personal change

Ba nhà tâm lí nghiên cứu khả năng dự đoán thay đổi của ta

in a 2013 paper called, “The End of History Illusion.”

trong một tài liệu xuất bản năm 2013 gọi là "Ảo tưởng Cái kết của lịch sử".

Named after political scientist Francis Fukuyama’s prediction

Được đặt tên theo dự đoán của nhà khoa học chính trị Francis Fukuyama

that liberal democracy was the final form of government,

rằng Nền dân chủ phổ quát là dạng cuối cùng của chính phủ,

or as he called it, “the end of history,”

hay như cách ông gọi nó là " Cái kết của lịch sử",

their work highlights the way we see ourselves as finished products

nghiên cứu của họ nhấn mạnh cách ta nhìn nhận bản thân như sản phẩm cuối

at any given moment.

tại mọi thời điểm.

The researchers recruited over 7,000 participants ages 18 to 68.

Các nhà nghiên cứu tuyển lựa hơn 7.000 người tham gia từ 18 đến 68 tuổi.

They asked half of these participants to report their current personality traits,

Họ yêu cầu một nửa số người tham gia báo cáo tình trạng cá nhân hiện thời,

values,

những giá trị,

and preferences,

và sở thích,

along with what each of those metrics had been ten years before.

đối chiếu với mười năm trước.

The other half described those features in their present selves,

Một nửa kia mô tả những khía cạnh trong tính cách hiện tại của mình.

and predicted what they would be ten years in the future.

và dự đoán chúng sẽ thế nào trong mười năm tới.

Based on these answers,

Dựa trên những câu trả lời,

the researchers then calculated the degree of change

các nhà nghiên cứu tính toán mức độ thay đổi

each participant reported or predicted.

đã báo cáo hoặc dự đoán của mỗi người .

For every age group in the sample,

Cho mỗi nhóm tuổi trong mẫu,

they compared the predicted changes to the reported changes.

họ so sánh những thay đổi được dự đoán với những gì được báo cáo.

So they compared the degree to which 18-year-olds thought they would change

Rồi so sánh mức độ mà nhóm 18 tuổi nghĩ rằng mình sẽ thay đổi

to the degree to which 28-year-olds reported they had changed.

với mức độ mà nhóm 28 tuổi đã báo cáo trước đó.

Overwhelmingly, at all ages,

Đa số, tại mọi lứa tuổi,

people’s future estimates of change came up short

việc ước tính thay đổi trong tương lai của mỗi người khác biệt

compared to the changes their older counterparts recalled.

với những thay đổi mà nhóm lớn hơn báo cáo.

20-year-olds expected to still like the same foods at 30,

Nhóm 20 tuổi hi vọng vẫn thích cùng loại thức ăn lúc 30,

but 30-year-olds no longer had the same tastes.

nhưng nhóm 30 cho thấy họ đã thay đổi khẩu vị.

30-year-olds predicted they’d still have the same best friend at 40,

Nhóm 30 dự đoán sẽ có cùng những người bạn thân lúc 40,

but 40-year-olds had lost touch with theirs.

nhưng nhóm 40 đã mất liên lạc với hầu hết trong số đó.

And 40-year-olds predicted they’d maintain the same core values

Nhóm 40 dự đoán sẽ duy trì cùng những giá trị cốt lõi trong tương lai

that 50-year-olds had reconsidered.

nhưng nhóm 50 tuổi đã xem xét lại chúng.

While older people changed less than younger people on the whole,

Nhìn chung, dù người lớn tuổi ít thay đổi hơn người trẻ,

they underestimated their capacity for change just as much.

họ vẫn đánh giá sai khả năng thay đổi của mình.

Wherever we are in life, the end of history illusion persists:

Ảo tưởng Cái kết của lịch sử tồn tại bất cứ lúc nào trong đời:

we tend to think that the bulk of our personal change is behind us.

ta có xu hướng nghĩ rằng thay đổi cá nhân là thuộc về quá khứ.

One consequence of this thinking

Hệ quả của dạng suy nghĩ này

is that we’re inclined to overinvest in future choices

là ta có thiên hướng đầu tư quá mức vào lựa chọn tương lai

based on present preferences.

dựa trên sở thích hiện tại.

On average, people are willing to pay about 60% more

Trung bình, một người sẵn lòng trả nhiều hơn 60%

to see their current favorite musician ten years in the future

để xem nhạc sĩ yêu thích hiện tại của họ mười năm sau

than they’d currently pay to see their favorite musician from ten years ago.

so với số tiền hiện trả để xem nghệ sĩ yêu thích từ mười năm trước.

While the stakes involved in concert-going are low,

Trong khi số tiền xem hòa nhạc thì không mấy đáng kể,

we’re susceptible to similar miscalculations

ta lại dễ mắc những tính toán sai lệch tương tự

in more serious commitments,

trong những sự kiện quan trọng hơn,

like homes,

như chọn nhà,

partners,

bạn đời,

and jobs.

hay cả công việc.

At the same time, there’s no real way to predict

Không có cách nào để dự đoán

what our preferences will be in the future.

sở thích của ta sẽ ra sao trong tương lai.

Without the end of history Illusion,

Không có ảo tưởng Cái kết lịch sử,

it would be difficult to make any long-term plans.

sẽ rất khó để lên những kế hoạch dài hạn.

So the end of history illusion applies to our individual lives,

Thế nên, lý thuyết này áp dụng cho đời sống cá nhân,

but what about the wider world?

vậy còn thế giới ngoài kia?

Could we be assuming that how things are now is how they will continue to be?

Liệu ta có thể tự tin rằng mọi thứ sẽ tiếp diễn y hệt trong tương lai?

If so, fortunately, there are countless records

Nếu vậy, may thay, có vô số ghi chép nhắc nhớ ta

to remind us that the world does change, sometimes for the better.

rằng thế giới đang thay đổi, thi thoảng theo hướng tốt hơn.

Our own historical moment isn’t the end of history,

Những sự kiện trong quá khứ không phải là Cái kết của lịch sử,

and that can be just as much a source of comfort as a cause for concern.

Và điều đó vừa là một sự xoa dịu vừa là nguồn ngọn tranh cãi.