Could the Earth be swallowed by a black hole? - Fabio Pacucci

Translator: An Bình Nguyễn Reviewer: Trang Pham

From asteroids capable of destroying entire species,

Từ các tiểu hành tinh có sức mạnh tận diệt muôn loài,

to gamma-ray bursts and supernovae that could exterminate life on Earth,

cho tới vụ nổ tia gamma và siêu tân tinh có thể huỷ diệt sự sống trên Trái Đất,

outer space has no shortage of forces that could wreak havoc on our tiny planet.

vũ trụ không thiếu những thế lực có thể tàn phá hành tinh nhỏ bé của chúng ta.

But there’s something in space

Nhưng có một thứ trong vũ trụ

that seems more terrifying than any of these –

dường như còn đáng sợ hơn tất thảy

something that wipes out everything it comes near.

có thể quét sạch mọi thứ trên đường đi của nó.

Could the Earth be swallowed by a black hole?

Liệu Trái Đất có thể bị Lỗ Đen nuốt chửng?

A black hole is an object so dense

Lỗ Đen là một vật thể dày đặc đến mức

that space and time around it are inescapably modified,

không gian và thời gian quanh nó không thể tránh khỏi việc bị biến dạng,

warped into an infinite sink.

bị bẻ cong thành một vòng xoáy vô hạn.

Nothing, not even light, can move fast enough

Không thứ gì, kể cả ánh sáng, có thể di chuyển đủ nhanh

to escape a black hole’s gravitational pull

để thoát khỏi lực hút từ Lỗ Đen

once it passes a certain boundary,

một khi nó đi qua ranh giới nhất định

known as the event horizon.

có tên Chân Trời Sự Kiện.

Thus, a black hole is like a cosmic vacuum cleaner with infinite capacity,

Vì vậy, một Lỗ Đen giống như máy hút bụi của vũ trụ với sức chứa vô hạn,

gobbling up everything in its path, and letting nothing out.

ngấu nghiến mọi thứ trên đường đi và không để thứ gì trốn thoát.

To determine whether a black hole could swallow the Earth,

Để xác định liệu một Lỗ Đen có thể nuốt chửng Trái Đất,

we first have to figure out where they are.

trước tiên, ta phải tìm hiểu vị trí của Lỗ Đen.

But since they don’t emit light, how’s that possible?

Nhưng vì chúng không phát ra ánh sáng, làm sao ta có thể tìm ra?

Fortunately, we’re able to observe their effect on the space around them.

May mắn thay, ta có thể quan sát tác động của chúng lên không gian xung quanh.

When matter approaches a black hole,

Khi một vật chất tiếp cận Lỗ Đen,

the immense gravitational field accelerates it to high speed.

trường hấp dẫn khổng lồ khiến nó tăng tốc,

This emits an enormous amount of light.

tạo ra một lượng lớn ánh sáng.

And for objects too far away to be sucked in,

Với những vật thể quá xa để có thể bị hút vào,

the massive gravitational force still affects their orbits.

lực hấp dẫn khổng lồ vẫn ảnh hưởng tới quỹ đạo của chúng.

If we observe several stars orbiting around an apparently empty point,

Nếu ta nhìn thấy vài ngôi sao quay quanh một điểm trống thấy rõ,

a black hole could be leading the dance.

Lỗ Đen có thể chính là thứ đang dẫn dắt chúng.

Similarly, light that passes close enough to an event horizon

Tương tự, một luồng ánh sáng khi tới đủ gần Chân Trời Sự Kiện

will be deflected in a phenomenon known as gravitational lensing.

sẽ bị chệch hướng bởi một hiện tượng được gọi là Thấu Kính Hấp Dẫn.

Most of the black holes that we’ve found can be thought of as two main types.

Hầu hết các Lỗ Đen mà ta tìm thấy có thể được chia làm hai loại chính.

The smaller ones, called stellar mass black holes,

Những Lỗ Đen nhỏ hơn, được gọi là Lỗ Đen Ngôi Sao,

have a mass up to 100 times larger than that of our sun.

có khối lượng gấp 100 lần Mặt Trời của chúng ta.

They’re formed when a massive star consumes all its nuclear fuel

Chúng được tạo thành khi một ngôi sao lớn tiêu thụ hết nhiên liệu hạt nhân

and its core collapses.

và lõi của nó sụp đổ.

We’ve observed several of these objects as close as 3000 light-years away,

Chúng ta đã thấy vài vật thể như vậy cách xa 3000 năm ánh sáng,

and there could be up to 100 million small black holes

và có thể có đến 100 triệu Lỗ Đen nhỏ

just in the Milky Way galaxy.

chỉ trong Dải Ngân Hà.

So should we be worried?

Vậy ta có nên lo lắng?

Probably not.

Có lẽ là không.

Despite their large mass,

Tuy có khối lượng rất lớn,

stellar black holes only have a radius of around 300 kilometers or less,

những Lỗ Đen Ngôi Sao chỉ có bán kính khoảng 300 km hoặc ít hơn,

making the chances of a direct hit with us miniscule.

khiến khả năng chúng tấn công trực tiếp chúng ta vô cùng nhỏ.

Although because their gravitational fields

Nhưng vì trường hấp dẫn của Lỗ Đen

có thể tác động tới một hành tinh từ khoảng cách rất xa,

can affect a planet from a large distance,

they could be dangerous even without a direct collision.

chúng vẫn nguy hiểm dù không có va chạm trực tiếp.

If a typical stellar-mass black hole were to pass in the region of Neptune,

Nếu một Lỗ Đen Ngôi Sao điển hình đi qua khu vực Hải Vương tinh,

the orbit of the Earth would be considerably modified,

quỹ đạo của Trái Đất sẽ bị thay đổi đáng kể

with dire results.

với hậu quả khốc liệt.

Still, the combination of how small they are and how vast the galaxy is

Dù vậy, việc chúng quá bé nhỏ kết hợp với sự rộng lớn của Thiên Hà

means that stellar black holes don’t give us much to worry about.

là lí do ta không cần quá lo lắng về những Lỗ Đen Ngôi Sao này.

But we still have to meet the second type:

Nhưng ta vẫn phải đối mặt với loại Lỗ Đen thứ hai:

supermassive black holes.

Lỗ Đen Siêu Khối Lượng

These have masses millions or billions times greater than that of our sun

nặng gấp hàng triệu, thậm chí, hàng tỷ lần Mặt Trời

and have event horizons that could span billions of kilometers.

và có các Chân Trời Sự Kiện có thể trải rộng hàng tỷ ki-lô-mét.

These giants have grown to immense proportions

Những gã khổng lồ này đã phát triển tới kích cỡ rất lớn

by swallowing matter and merging with other black holes.

bằng cách nuốt vật chất và hợp nhất với các Lỗ Đen khác.

Unlike their stellar cousins,

Khác với Lỗ Đen Ngôi sao,

supermassive black holes aren’t wandering through space.

Lỗ Đen Siêu Khối Lượng không lang thang ngoài vũ trụ,

Instead, they lie at the center of galaxies, including our own.

mà thay vào đó, nằm tại trung tâm các thiên hà, có cả thiên hà của chúng ta.

Our solar system is in a stable orbit around a supermassive black hole

Hệ Mặt Trời của ta đang ở quỹ đạo ổn định quanh một Lỗ Đen Siêu Khối Lượng

that resides at the center of the Milky Way,

nằm ở trung tâm Dải Ngân Hà

at a safe distance of 25,000 light-years.

với khoảng cách an toàn là 25.000 năm ánh sáng.

But that could change.

Nhưng điều đó có thể thay đổi.

If our galaxy collides with another,

Nếu Thiên Hà của ta va chạm với Thiên Hà khác,

the Earth could be thrown towards the galactic center,

Trái Đất có thể bị quăng về phía trung tâm Thiên Hà,

close enough to the supermassive black hole

đủ gần Lỗ Đen Siêu Khối Lượng

to be eventually swallowed up.

để có thể bị nó nuốt chửng.

In fact, a collision with the Andromeda Galaxy

Thực tế, một vụ va chạm với Thiên Hà Tiên Nữ

is predicted to happen 4 billion years from now,

được dự đoán sẽ xảy ra trong bốn tỷ năm nữa,

which may not be great news for our home planet.

đó có thể không phải là tin tốt với hành tinh của chúng ta.

But before we judge them too harshly,

Nhưng trước khi phán xét chúng một cách quá khắc nghiệt,

black holes aren’t simply agents of destruction.

những Lỗ Đen không đơn giản chỉ là tác nhân của sự hủy diệt.

They played a crucial role in the formation of galaxies,

Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các Thiên Hà,

the building blocks of our universe.

những mảng khối tạo nên vũ trụ của chúng ta.

Far from being shadowy characters in the cosmic play,

Không những không phải là vai xấu trên sân khấu vũ trụ,

black holes have fundamentally contributed

Lỗ Đen còn đóng góp nền tảng

in making the universe a bright and astonishing place.

khiến vũ trụ trở thành một nơi tươi sáng và kì thú.