Could the Earth be swallowed by a black hole? - Fabio Pacucci

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Agnieszka Fijałkowska

From asteroids capable of destroying entire species,

Od asteroid zdolnych zgładzić całe gatunki,

to gamma-ray bursts and supernovae that could exterminate life on Earth,

po rozbłyski gamma i supernowe, które mogą zniszczyć życie na Ziemi,

outer space has no shortage of forces that could wreak havoc on our tiny planet.

kosmos ma niezliczone możliwości siania spustoszenia na naszej planetce.

But there’s something in space

Ale jest coś we wszechświecie,

that seems more terrifying than any of these –

co zdaje się być jeszcze bardziej przerażające...

something that wipes out everything it comes near.

Coś mogącego unicestwić cokolwiek, co tylko się zbliży.

Could the Earth be swallowed by a black hole?

Czy czarna dziura mogłaby połknąć Ziemię?

A black hole is an object so dense

Czarne dziury to obiekty tak gęste,

that space and time around it are inescapably modified,

że czas i przestrzeń dookoła nich zostają nieodwracalnie zniekształcone,

warped into an infinite sink.

wciągane przez nieskończony wir.

Nothing, not even light, can move fast enough

Nic, nawet światło, nie porusza się na tyle szybko,

to escape a black hole’s gravitational pull

aby uciec sile przyciągania czarnej dziury

once it passes a certain boundary,

po przekroczeniu pewnej granicy,

known as the event horizon.

zwanej horyzontem zdarzeń.

Thus, a black hole is like a cosmic vacuum cleaner with infinite capacity,

Czarna dziura to taki kosmiczny odkurzacz z nieskończoną pojemnością,

gobbling up everything in its path, and letting nothing out.

pochłaniający wszystko na swojej drodze, ale nie wypuszczający już niczego.

To determine whether a black hole could swallow the Earth,

Aby stwierdzić, czy czarna dziura pochłonęłaby Ziemię

we first have to figure out where they are.

musimy najpierw dowiedzieć się, gdzie one się znajdują.

But since they don’t emit light, how’s that possible?

Ale jak to możliwe, skoro nie emitują żadnego światła?

Fortunately, we’re able to observe their effect on the space around them.

Na szczęście możemy zaobserwować to, co dzieje się dookoła nich.

When matter approaches a black hole,

Kiedy materia zbliży się do czarnej dziury,

the immense gravitational field accelerates it to high speed.

gigantyczne pole grawitacyjne przyśpiesza ją do ogromnych prędkości.

This emits an enormous amount of light.

Powstaje wtedy niesamowita ilość światła.

And for objects too far away to be sucked in,

Jeśli obiekty znajdują się zbyt daleko, aby je wciągnąć,

the massive gravitational force still affects their orbits.

ogromna siła grawitacji i tak wpływa na ich orbity.

If we observe several stars orbiting around an apparently empty point,

Jeżeli zaobserwujemy kilka gwiazd krążących wokół, wydawałoby się, niczego,

a black hole could be leading the dance.

może nimi dyrygować właśnie czarna dziura.

Similarly, light that passes close enough to an event horizon

Podobnie światło będące wystarczająco blisko horyzontu zdarzeń,

will be deflected in a phenomenon known as gravitational lensing.

zostanie załamane przez zjawisko tak zwanego soczewkowania grawitacyjnego.

Most of the black holes that we’ve found can be thought of as two main types.

Większość odkrytych czarnych dziur dzielimy na dwa typy.

The smaller ones, called stellar mass black holes,

Mniejsze, zwane czarną dziurą gwiazdową,

have a mass up to 100 times larger than that of our sun.

mają masę 100 razy większą od Słońca.

They’re formed when a massive star consumes all its nuclear fuel

Powstają, gdy ogromna gwiazda zużywa całe swoje paliwo jądrowe

and its core collapses.

i jej jądro zapada się.

We’ve observed several of these objects as close as 3000 light-years away,

Zaobserwowaliśmy kilka takich obiektów o 3000 lat świetlnych od nas,

and there could be up to 100 million small black holes

może być ich nawet 100 miliardów

just in the Milky Way galaxy.

w naszej Drodze Mlecznej.

So should we be worried?

Powinniśmy się martwić?

Probably not.

Raczej nie.

Despite their large mass,

Pomimo swojej ogromnej masy,

stellar black holes only have a radius of around 300 kilometers or less,

ich promień mierzy zaledwie 300 km,

making the chances of a direct hit with us miniscule.

co sprawia, że nasze bezpośrednie trafienie na nie jest minimalne.

Although because their gravitational fields

Ale z powodu swojej grawitacji,

can affect a planet from a large distance,

mogącej wpływać na planety ze sporej odległości,

they could be dangerous even without a direct collision.

mogą być niebezpieczne, nawet jeśli się z nimi nie zderzymy.

If a typical stellar-mass black hole were to pass in the region of Neptune,

Jeśli taka czarna dziura pojawiła by się koło Neptuna,

the orbit of the Earth would be considerably modified,

orbita Ziemi uległaby znaczącej zmianie,

with dire results.

co miałoby katastrofalne skutki.

Still, the combination of how small they are and how vast the galaxy is

Mimo to, ich niewielkie rozmiary przy tak przepastnej galaktyce sprawiają,

means that stellar black holes don’t give us much to worry about.

że nie musimy się ich obawiać.

But we still have to meet the second type:

Ale wciąż możemy natrafić na drugi rodzaj:

supermassive black holes.

supermasywne czarne dziury.

These have masses millions or billions times greater than that of our sun

Mają masy miliony lub miliardy razy większe od Słońca,

and have event horizons that could span billions of kilometers.

a ich horyzont zdarzeń rozciąga się na miliardy kilometrów.

These giants have grown to immense proportions

Te giganty urosły do niesamowitych rozmiarów,

by swallowing matter and merging with other black holes.

połykając materię i łącząc się z innymi czarnymi dziurami.

Unlike their stellar cousins,

W odróżnieniu od gwiezdnych kuzynów,

supermassive black holes aren’t wandering through space.

supermasywne czarne dziury nie wędrują przez kosmos.

Instead, they lie at the center of galaxies, including our own.

Zamiast tego znajdują się w centrum galaktyk, w tym w naszej.

Our solar system is in a stable orbit around a supermassive black hole

Nasz Układ Słoneczny jest na stabilnej orbicie wokół takiej dziury,

that resides at the center of the Milky Way,

znajdującej się w centrum Drogi Mlecznej,

at a safe distance of 25,000 light-years.

w bezpiecznej odległości 25 000 lat świetlnych.

But that could change.

Ale to może się zmienić.

If our galaxy collides with another,

Jeśli nasza galaktyka zderzy się z inną,

the Earth could be thrown towards the galactic center,

Ziemia może zostać wyrzucona w kierunku centrum galaktyki,

close enough to the supermassive black hole

na tyle blisko supermasywnej czarnej dziury,

to be eventually swallowed up.

że zostanie w końcu wciągnięta.

In fact, a collision with the Andromeda Galaxy

Zderzenie z Galaktyką Andromedy

is predicted to happen 4 billion years from now,

według przewidywań nastąpi za 4 miliardy lat,

which may not be great news for our home planet.

co może nie być dobrą nowiną dla naszej planety.

But before we judge them too harshly,

Ale zanim ocenimy je zbyt surowo,

black holes aren’t simply agents of destruction.

czarne dziury sieją nie tylko zniszczenie.

They played a crucial role in the formation of galaxies,

Odgrywają kluczową rolę w formowaniu galaktyk,

the building blocks of our universe.

elementów budulcowych wszechświata.

Far from being shadowy characters in the cosmic play,

Daleko im do czarnych charakterów z kosmicznej sztuki.

black holes have fundamentally contributed

Czarne dziury znacząco przysłużyły się

in making the universe a bright and astonishing place.

do uczynienia wszechświata jasnym i zdumiewającym miejscem.