Why certain naturally occurring wildfires are necessary - Jim Schulz

Tại sao các vụ cháy rừng lại cần thiết - Jim Schulz

Translator: Thanh Ly Reviewer: Vi Phan

There was a time before our ancestors smashed flint and steel together,

Xưa kia, có một thời kỳ trước khi tổ tiên chúng ta đánh đá lửa và sắt với nhau,

when they felt the cold lack of fire in their lives.

khi họ cảm thấy lạnh vì sự thiếu vắng của lửa trong cuộc sống của mình.

But anthropologists theorize that early hominids

Nhưng các nhà nhân chủng học cho rằng loài vượn nhân

relied on lightning to cause forest fires,

đã dựa vào sấm sét để gây ra cháy rừng,

from which they could collect coals and burning sticks.

từ đó họ có thể thu được than và củi đốt.

Fire gave them the ability to cook food and clear land,

Lửa giúp họ nấu ăn và mở rộng đất đai

and became central in many rituals and traditions.

và lửa trở thành trung tâm của nhiều tập tục mê tín và truyền thống.

So instead of seeing forest fires as an exclusively bad thing,

Vậy thay vì xem lửa là mối nguy hại duy nhất cho mình,

ancient humans may have learned to appreciate them.

người cổ có thể đã học cách trân trọng nó.

Yet, it wasn't just humans who benefitted from these natural phenomena.

Tuy nhiên, không phải chỉ có con người được lợi từ hiện tượng tự nhiên này.

Even as they destroy trees, fires also help the forest themselves,

Mặc dù đốt trụi cây cối, lửa lại giúp rừng rất nhiều,

however counterintuitive that seems.

dù cho có vẻ tương phản đến thế nào đi nữa.

In fact, several forest species, such as select conifers,

Thực tế, nhiều loài sinh vật ở rừng, như là cây tùng bách chẳng hạn,

need fire to survive.

cần lửa để sinh tồn.

But how can fire possibly create life in addition to destroying it?

Ngoài việc phá hủy sự sống, làm sao mà lửa có thể tái tạo được sự sống?

The answer lies in the way that certain forests grow.

Câu trả lời nằm ở cách các khu rừng mọc lên.

In the conifer-rich forests of western North America,

Ở các cánh rừng giàu loại tùng bách ở miền tây Bắc Mỹ,

lodgepole pines constantly seek the Sun.

các cây thông Lodgepole thường hướng về Mặt trời

Their seeds prefer to grow on open sunny ground,

Những hạt này ưa mọc ở những mảnh đất có nhiều ánh sáng,

which pits saplings against each other as each tries to get more light

dẫn đến việc chúng đâm thủng lẩn nhau để có thể nhận nhiều ánh sáng hơn

by growing straighter and faster than its neighbors.

bằng cách mọc thẳng hơn và nhanh hơn so với cây khác.

Over time, generations of slender, lofty lodgepoles

Dần dần, các thế hệ cây lodgepole vừa cao vừa mảnh khảnh

form an umbrella-like canopy that shades the forest floor below.

tạo thành một tán lá như chiếc dù che toàn bộ thềm rừng bên dưới.

But as the trees' pine cones mature to release their twirling seeds,

Nhưng khi các quả thông của cây trưởng thành và giải phóng các hạt xoay,

this signals a problem for the lodgepoles' future.

đây báo hiệu vấn đề cho tương lai của loài thông lodgepole.

Very few of these seeds will germintate in the cool, sunless shade

Rất ít hạt trong số này có thể mọc được khi ở nơi lạnh và thiếu ánh sáng

created by their towering parents.

tạo bởi bố mẹ của chúng phía trên cao.

These trees have adapted to this problem by growing two types of cones.

Các cây này đã thích nghi với vấn đề này bằng cách phát triển hai loại hạt nón.

There are the regular annual cones that release seeds spontaneously,

Trái hình nón thường niên phát tán một cách tự nhiên,

and another type called serotinous cones,

và loại khác gọi là trái hình nón nở hoa là loại cần kích thích

which need an environmental trigger to free their seeds.

của môi trường để có thể giải phóng hạt của chúng.

Serotinous cones are produced in thousands,

Loại trái nở hoa được tạo ra với số lượng đến hàng ngàn,

and are like waterproofed time capsules sealed with resinous pitch.

và chống nước như những con nhộng phủ kín bởi nhựa trên các cạnh.

Many are able to stay undamaged on the tree for decades.

Đa phần chúng có thể như thế không bị tổn hại hàng thập kỷ.

Cones that fall to the ground can be viable for several years, as well.

Những trái thông rơi xuống đất cũng có thể sử dụng được trong vòng vài năm.

But when temperatures get high enough, the cones pop open.

Nhưng khi đạt độ nóng phù hợp, trái thông sẽ nở ra.

Let's see that in action.

Cùng xem nó diễn ra như thế nào.

Once it's gotten started, a coniferous forest fire

Một khi bắt đầu, một cơn lửa ở rừng tùng bách

typically spreads something like this.

sẽ trông giống như thế này.

Flames ravage the thick understory provided by species like douglas fir,

Những ngọn lửa sẽ phá hủy lớp phủ dày thềm rừng bởi các loài như linh sam,

a shade-tolerant tree that's able to thrive

một loài ưa bóng có thể phát triển

under the canopy of lodgepole pines.

bên dưới thềm rừng của của thông lodgepole.

The fire uses these smaller trees as a step ladder

Ngọn lửa sử dụng những cây nhỏ này như một cái thang

to reach the higher canopy of old lodgepole pines.

để vươn đến tầng rừng cao hơn của các cây thông già.

That ignites a tremendous crown fire

Từ đó bắt đầu một vụ cháy khổng lồ

reaching temperatures of up to 2400 degrees Fahrenheit.

đạt đến 2400 độ F (~1315 độ C).

That's well more than the 115-140 degrees

Hơn khoảng 115-140 độ

that signal the moment when serotinous seeds can be freed.

để giải phóng hạt của trái nở hoa.

At those temperatures, the cones burst open,

Ở nhiệt độ này, trái thông nở ra,

releasing millions of seeds,

giải phóng hàng triệu hạt,

which are carried by the hot air to form new forests.

được đem đi bởi các luồng khí nóng để hình thành khu rừng mới.

After the fire, carbon-rich soils and an open sunlit landscape

Sau vụ cháy, vùng đất giàu các-bon và thoáng đãng nhiều nắng

help lodgepole seeds germinate quickly and sprout in abundance.

giúp hạt thông nở nhanh và đâm chồi với số lượng lớn.

From the death of the old forest comes the birth of the new.

Từ sự lụi tàn của một khu rừng cũ đến sự hình thành của một cánh rừng mới.

Fires are also important for the wider ecosystem as a whole.

Lửa cũng khá quan trọng đối với hệ sinh thái nói chung.

Without wildfires to rejuvenate trees, key forest species would disappear,

Nếu không có cháy rừng để hồi xuân lại rừng, sinh vật chủ chốt sẽ biến mất,

and so would the many creatures that depend on them.

và cũng như các sinh vật lệ thuộc vào chúng.

And if a fire-dependent forest goes too long without burning,

Và nếu như những cánh rừng quá lâu không được cháy bớt,

that raises the risk of a catastrophic blaze,

có nguy cơ dẫn đến một vụ cháy kinh hoàng,

which could destroy a forest completely,

có thể phá hủy toàn bộ khu rừng,

not to mention people's homes and lives.

chứ đừng nói đến nhà ở và tính mạng con người.

That's why forest rangers sometimes intentionally start controlled burns

Đó là lý do kiểm lâm đôi khi cố ý tạo ra một vụ cháy có kiểm soát

to reduce fuels in order to keep the more dangerous wildfires at bay.

để giảm bớt khả năng cho các vụ cháy nguy hiểm hơn xảy ra.

Chúng có thể được xem là thế lực khủng khiếp và phá hoại của tự nhiên,

They may be frightening and destructive forces of nature,

but wildfires are also vital

nhưng cháy rừng rất quan trọng

to the existence of healthy boreal forest ecosystems.

đối với sự tồn tại của một hệ sinh thái khỏe mạnh.

By coming to terms with that,

Bằng việc chấp nhận điều này,

we can protect ourselves from their more damaging effects

chúng ta có thể bảo vệ chính mình khỏi các tác động tổn hại hơn,

while enabling the forests, like the legendary phoenix,

trong khi đó giúp cho rừng, giống như con phượng hoàng trong truyền thuyết,

to rise reborn from their own ashes.

sống lại từ đống tro tàn của mình.