What causes opioid addiction, and why is it so tough to combat? - Mike Davis

Translator: Hiển Nguyễn Reviewer: Ngoc Nguyen

More than 3,000 years ago, a flower began to appear in remedies

Hơn 3000 năm trước, một loài hoa xuất hiện trong các bài thuốc

in Ancient Egyptian medical texts.

trong các tài liệu y học của Ai Cập cổ đại.

Across the Mediterranean, the ancient Minoans

Dọc Địa Trung Hải, người Minoan cổ đại

likely found ways to use the same plant for its high.

dường như cũng tìm ra cách dùng khả năng gây hưng phấn của loài cây này.

Both ancient civilizations were on to something—

Cả hai nền văn minh cổ đại này đều tìm ra:

opium, an extract of the poppy in question,

thuốc phiện, chiết xuất từ cây anh túc nói trên,

can both induce pleasure and reduce pain.

vừa gây hưng phấn, vừa giảm đau.

Though opium has remained in use ever since,

Từ đó đến nay, dù vẫn được sử dụng,

it wasn’t until the 19th century that one of its chemical compounds,

nhưng phải đến thế kỷ XIX một trong những hợp chất hóa học của nó,

morphine, was identified and isolated for medical use.

morphine, mới được tìm ra và chiết tách để sử dụng trong y tế.

Morphine, codeine, and other substances made directly from the poppy

Morphine, codeine, và các dẫn xuất khác được chiết tách trực tiếp từ cây anh túc

are called opiates.

được gọi là thuốc phiện.

In the 20th century, drug companies created a slew of synthetic substances

Đến thế kỷ XX, các công ty dược phẩm tạo ra hàng loạt chất tổng hợp

similar to these opiates,

tương tự như thuốc phiện,

including heroin, hydrocodone, oxycodone, and fentanyl.

như heroin, hydrocodone, oxycodone, và fentanyl.

Whether synthetic or derived from opium,

Dù được tổng hợp hay chiết tách từ cây anh túc

these compounds are collectively known as opioids.

chúng được gọi chung là nhóm opioid.

Synthetic or natural, legal or illicit, opioid drugs

Tổng hợp hay tự nhiên, hợp pháp hay bất hợp pháp,

thuốc nhóm opioid

are very effective painkillers, but they are also highly addictive.

đều là thuốc giảm đau rất hiệu quả, tuy nhiên, cũng dễ gây nghiện.

In the 1980s and 90s,

Vào những năm 80 và 90, các công ty dược phẩm

pharmaceutical companies began to market opioid painkillers aggressively,

bắt đầu quảng cáo rầm rộ thuốc giảm đau nhóm opioid,

actively downplaying their addictive potential

chỉ nói sơ qua khả năng gây nghiện của chúng

to both the medical community and the public.

cho ngành y tế và công chúng biết.

The number of opioid painkillers prescriptions skyrocketed,

Lượng thuốc giảm đau nhóm opioid được kê tăng vọt,

and so did cases of opioid addiction, beginning a crisis that continues today.

song song với các ca nghiện,

mở đầu cho cuộc khủng hoảng vẫn còn tiếp diễn cho đến ngày nay.

To understand why opioids are so addictive,

Để hiểu vì sao opioid dễ gây nghiện,

it helps to trace how these drugs affect the human body from the first dose,

cần xem xét ảnh hưởng của chúng lên cơ thể người từ liều đầu tiên

through repeated use, to what happens when long-term use stops.

đến những liều kế, và điều gì xảy ra khi ngưng hẳn.

Each of these drugs has slightly different chemistry,

Dù thành phần hóa học chỉ khác nhau đôi chút,

but all act on the body’s opioid system by binding to opioid receptors in the brain.

nhưng đều hoạt động dựa trên hệ opioid của cơ thể

bằng cách bám vào thụ thể opioid trong não.

The body’s endorphins temper pain signals by binding to these receptors,

Endorphin nội sinh giảm đau bằng cách bám vào các thụ thể tín hiệu,

and opioid drugs bind much more strongly, for longer.

thuốc giảm đau nhóm opioid cũng bám vào nhưng chắc và lâu hơn,

So opioid drugs can manage much more severe pain than endorphins can.

do đó, giảm đau hiệu quả hơn.

Opioid receptors also influence everything from mood to normal bodily functions.

Thụ thể opioid ảnh hưởng lên toàn cơ thể, từ tâm trạng đến chức năng cơ thể.

With these functions, too, opioids’ binding strength and durability

Cùng với việc bám chắc và lâu hơn,

mean their effects are more pronounced and widespread

nên tác dụng cũng rõ ràng và lan rộng hơn

than those of the body’s natural signaling molecules.

các phân tử tín hiệu tự nhiên của cơ thể.

When a drug binds to opioid receptors, it triggers the release of dopamine,

Khi thuốc bám vào thụ thể opioid, kích thích giải phóng dopamine,

which is linked to feelings of pleasure and may be responsible

tạo cảm giác hưng phấn

và gây ra cảm giác lâng lâng khi dùng opioid liều cao.

for the sense of euphoria that characterizes an opioid high.

At the same time, opioids suppress the release of noradrenaline,

Đồng thời, opioid ức chế không cho giải phóng noradrenaline,

which influences wakefulness, breathing, digestion, and blood pressure.

ảnh hưởng đến sự tỉnh táo, hô hấp, tiêu hóa và huyết áp.

A therapeutic dose decreases noradrenaline enough to cause side effects

Liều nhỏ cũng làm giảm noradrenaline gây ra các tác dụng phụ

like constipation.

như táo bón.

At higher doses opioids can decrease heart and breathing rates to dangerous levels,

Liều cao hơn, có thể làm giảm nhịp tim và thở đến mức nguy hiểm,

causing loss of consciousness and even death.

gây mất nhận thức hoặc, thậm chí, tử vong.

Over time, the body starts to develop a tolerance for opioids.

Theo thời gian, cơ thể dần thích ứng với opioid,

It may decrease its number of opioid receptors,

làm giảm lượng thụ thể opioid,

or the receptors may become less responsive.

hoặc khiến thụ thể ít nhạy hơn.

To experience the same release of dopamine and resulting mood effects as before,

Để giải phóng lượng dopamine như trước, cho cảm giác tương tự,

people have to take larger and larger doses—

cần dùng liều càng lúc càng cao,

lặp đi lặp lại nhiều lần

a cycle that leads to physical dependence and addiction.

khiến cơ thể phụ thuộc vào opioid và gây nghiện.

As people take more opioids to compensate for tolerance,

Khi tăng liều dùng,

noradrenaline levels become lower and lower,

mức nondrenaline ngày càng thấp hơn,

to a point that could impact basic bodily functions.

đến ngưỡng nhất định sẽ ảnh hưởng đến các chức năng cơ bản của cơ thể.

The body compensates by increasing its number of noradrenaline receptors

Cơ thể thích ứng bằng cách tăng lượng thụ thể noradrenaline

so it can detect much smaller amounts of noradrenaline.

để phát hiện lượng noradrenaline nhỏ hơn.

This increased sensitivity to noradrenaline

Tăng độ nhạy với noradrenaline

allows the body to continue functioning normally—

cho phép cơ thể tiếp tục hoạt động bình thường.

in fact, it becomes dependent on opioids to maintain the new balance.

nói cách khác, cơ thể phụ thuộc vào opioid để duy trì trạng thái cân bằng.

When someone who is physically dependent on opioids stops taking them abruptly,

Khi cơ thể đã quen với opioid, đột nhiên, dừng sử dụng,

that balance is disrupted.

cân bằng bị phá vỡ.

Noradrenaline levels can increase within a day of ceasing opioid use.

Mức noradrenaline có thể tăng sau một ngày dừng sử dụng opioid.

But the body takes much longer to get rid of

Nhưng cơ thể cần nhiều thời gian hơn để loại bỏ

all the extra noradrenaline receptors it made.

thụ thể noradrenaline dư thừa.

That means there’s a period of time

Tức là sẽ có một khoảng thời gian

when the body is too sensitive to noradrenaline.

cơ thể rất nhạy với noradrenaline.

This oversensitivity causes withdrawal symptoms,

Quá nhạy noradrenaline sẽ gây ra các triệu chứng khi dừng thuốc

including muscle aches, stomach pains, fever, and vomiting.

như đau mỏi cơ bắp, đau dạ dày, sốt hay nôn mửa.

Though temporary, opioid withdrawal can be incredibly debilitating.

Dù tạm thời, nhưng cai opioid có thể khiến cơ thể suy nhược.

In serious cases, someone in withdrawal can be violently ill

Trường hợp nghiêm trọng, có thể khiến bệnh nặng

for days or even weeks.

trong nhiều ngày, thậm chí, nhiều tuần.

People who are addicted to opioids aren't necessarily using the drugs

Người nghiện opioid không nhất thiết sử dụng

to get high anymore, but rather to avoid being sick.

để hưng phấn mà để cơ thể khỏi khó chịu.

Many risk losing wages or even jobs while in withdrawal,

Cai nghiện, thường đối diện với nguy cơ bị cắt lương hoặc mất việc,

or may not have anyone to take care of them during withdrawal.

hay không ai chăm sóc trong quá trình cai nghiện.

If someone goes back to using opioids later,

Nếu một người tái nghiện,

they can be at particularly high risk for overdose,

nguy cơ dùng quá liều rất cao,

because what would have been a standard dose while their tolerance was high,

vì liều dùng thông thường trước đây của họ đã rất cao,

can now be lethal.

giờ có thể gây tử vong.

Since 1980, accidental deaths from opioid overdose

Từ năm 1980, các ca tử vong do dùng thuốc phiện quá liều

have grown exponentially in the United States,

đã tăng theo hàm mũ tại Mỹ,

and opioid addictions have also exploded around the world.

và người nghiện cũng tăng cao trên toàn thế giới.

While opioid painkiller prescriptions are becoming more closely regulated,

Dù quy định kê đơn thuốc giảm đau nhóm opioid

ngày càng nghiêm ngặt,

cases of overdose and addiction are still increasing,

các ca nghiện và dùng quá liều vẫn đang tăng,

especially among younger people.

đặc biệt là giới trẻ.

Many of the early cases of addiction were middle-aged people

Nhiều ca nghiện đầu ở tuổi trung niên

who became addicted to painkillers they had been prescribed,

do nghiện thuốc giảm đau được kê đơn,

or received from friends and family members with prescriptions.

hay dùng chung với bạn bè hoặc người thân đang dùng thuốc.

Today, young people are often introduced to prescription opioid drugs in those ways

Ngày nay, ban đầu, người trẻ dùng opioid qua thuốc có kê đơn,

but move on to heroin or illicit synthetic opioids that are cheaper

nhưng dần dần chuyển sang heroin hay ma túy tổng hợp rẻ tiền

and easier to come by.

và dễ mua.

Beyond tighter regulation of opioid painkillers,

Ngoài thắt chặt quy định dùng thuốc giảm đau nhóm opioid,

what can we do to reverse the growing rates of addiction and overdose?

còn có thể làm gì để giảm tỷ lệ nghiện và dùng quá liều?

A drug called naloxone is currently our best defense against overdose.

Hiện tại, thuốc naloxone được dùng khi dùng thuốc quá liều,

Naloxone binds to opioid receptors but doesn’t activate them.

Naloxone bám vào thụ thể opioid nhưng không kích hoạt chúng,

It blocks other opioids from binding to the receptors,

ức chế opioid bám vào thụ thể,

and even knocks them off the receptors to reverse an overdose.

thậm chí, phá vỡ liên kết giữa chúng và thụ thể

ngăn ngộ độc opioid.

Opioid addiction is rarely a stand-alone illness;

Nghiện opioid hiếm khi là một bệnh độc lập;

frequently, people with opioid dependence are also struggling

thông thường, người nghiện

cũng mắc các bệnh tâm lý.

with a mental health condition.

There are both inpatient and outpatient programs that combine

Có các mô hình cai nghiện nội và ngoại trú

medication, health services, and psychotherapy.

dùng thuốc, dịch vụ y tế và tâm lý trị liệu.

But many of these programs are very expensive,

Nhưng phần lớn đều rất mắc

and the more affordable options can have long waiting lists.

còn những lựa chọn hợp lý hơn lại phải chờ đợi lâu,

They also often require complete detoxification from opioids

thường yêu cầu dừng sử dụng opioid hoàn toàn

before beginning treatment.

trước khi bắt đầu điều trị.

Both the withdrawal period and the common months-long stay in a facility

Giai đoạn cai nghiện, rồi nhiều tháng trong trại

can be impossible for people who risk losing jobs and housing in that timeframe.

trở thành điều không tưởng với những người có nguy cơ mất việc và nơi ở.

Opioid maintenance programs aim to address some of these obstacles

Các chương trình dùng opioid thay thế hướng tới những rào cản đó

and eliminate opioid abuse using a combination

và dừng lạm dụng thuốc phiện

of medication and behavior therapy.

kết hợp sử dụng thuốc và liệu pháp hành vi.

These programs avoid withdrawal symptoms with drugs

Các chương trình này dùng thuốc giảm các triệu chứng khi cai nghiện.

that bind to opioid receptors but don’t have the psychoactive effects

Thuốc bám vào các thụ thể opioid nhưng không ảnh hưởng lên não bộ

of painkillers, heroin, and other commonly abused opioids.

như thuốc giảm đau, heroin, hay các loại ma túy thông thường.

Methadone and buprenorphine

Methadone và buprenorphine

are the primary opioid maintenance drugs available today,

là thuốc opioid thay thế chính hiện dùng ngày nay,

but doctors need a special waiver to prescribe them—

tuy nhiên, bác sĩ cần quyền miễn trừ đặc biệt để kê đơn -

even though no specific training or certification

dù không cần bằng cấp hay chứng chỉ đặc biệt

is required to prescribe opioid painkillers.

để kê đơn thuốc giảm đau nhóm opioid.

Buprenorphine hiếm tới mức

Buprenorphine can be so scarce

that there’s even a growing black market for it.

thậm chí, còn được bán trên chợ đen.

There’s still a long way to go with combating opioid addiction,

Vẫn còn một chặng đường dài chống lại nghiện opioid,

but there are great resources for making sense of the treatment options.

nhưng cũng có nhiều nguồn lực khiến các giải pháp điều trị khả thi hơn.

If you or someone you know is struggling with opioid use in the United States,

Nếu bạn hoặc người quen đang vật lộn với cơn nghiện tại Mỹ,

the Department of Health and Human Services

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ

operates a helpline: 800-662-4357

có đường dây nóng là: 800-662-4357

and a database of more than 14,000 substance abuse facilities in the US:

có cơ sở dữ liệu hơn 14.000 trung tâm cai nghiện khắp nước Mỹ:

www.hhs.gov/opioids

www.hhs.gov/opioids