What causes opioid addiction, and why is it so tough to combat? - Mike Davis

Tłumaczenie: Karol Chmielewski Korekta: Barbara Guzik

More than 3,000 years ago, a flower began to appear in remedies

Ponad 3000 lat temu pewien kwiat zaczął pojawiać się jako lekarstwo

in Ancient Egyptian medical texts.

w tekstach medycznych starożytnego Egiptu.

Across the Mediterranean, the ancient Minoans

Po drugiej stronie Morza Śródziemnego

starożytni Minojczycy odkryli, że można użyć tej rośliny dla osiągnięcia ekstazy.

likely found ways to use the same plant for its high.

Both ancient civilizations were on to something—

Obie starożytne cywilizacje były na dobrym tropie.

opium, an extract of the poppy in question,

Opium, ekstrakt z maku, o którym mowa,

can both induce pleasure and reduce pain.

może wywoływać przyjemność, jak i redukować ból.

Though opium has remained in use ever since,

Mimo że opium jest używane od tamtej pory,

it wasn’t until the 19th century that one of its chemical compounds,

to dopiero w XIX wieku jeden z jego głównych składników chemicznych,

morphine, was identified and isolated for medical use.

morfina, został zidentyfikowany i wyodrębniony na użytek medyczny.

Morphine, codeine, and other substances made directly from the poppy

Morfina, kodeina i inne substancje wytwarzane bezpośrednio z maku

are called opiates.

są nazywane opiatami.

In the 20th century, drug companies created a slew of synthetic substances

W XX wieku firmy farmaceutyczne stworzyły wiele syntetycznych substancji

similar to these opiates,

podobnych do opiatów,

including heroin, hydrocodone, oxycodone, and fentanyl.

w tym heroinę, hydrokodon, oksykodon i fentanyl.

Whether synthetic or derived from opium,

Niezależnie czy syntetyczne, czy pochodzące od opium,

these compounds are collectively known as opioids.

związki te są nazywane opioidami.

Synthetic or natural, legal or illicit, opioid drugs

Syntetyczne lub naturalne, legalne lub zabronione,

are very effective painkillers, but they are also highly addictive.

opioidy skutecznie redukują ból, jednak są również silnie uzależniające.

In the 1980s and 90s,

W latach 80. i 90.

pharmaceutical companies began to market opioid painkillers aggressively,

koncerny farmaceutyczne zaczęły intensywnie wprowadzać opioidy na rynek,

actively downplaying their addictive potential

znacznie bagatelizując ich uzależniający charakter

to both the medical community and the public.

w środowisku medycznym i poza nim.

The number of opioid painkillers prescriptions skyrocketed,

Liczba recept na opioidowe leki przeciwbólowe znacznie wzrosła,

and so did cases of opioid addiction, beginning a crisis that continues today.

tak jak i liczba uzależnień od opioidów, co rozpoczęło kryzys trwający do dzisiaj.

To understand why opioids are so addictive,

Żeby zrozumieć, dlaczego opioidy są tak uzależniające,

it helps to trace how these drugs affect the human body from the first dose,

należy prześledzić wpływ tych leków na organizm ludzki już od pierwszej dawki

through repeated use, to what happens when long-term use stops.

przez regularne zażywanie aż do odwyku.

Each of these drugs has slightly different chemistry,

Każdy z tych leków nieznacznie różni się chemicznie,

but all act on the body’s opioid system by binding to opioid receptors in the brain.

ale wszystkie działają na system opioidowy,

wiążąc się z receptorami opioidowymi w mózgu.

The body’s endorphins temper pain signals by binding to these receptors,

Endorfiny łagodzą sygnały bólowe przez wiązanie się z receptorami,

and opioid drugs bind much more strongly, for longer.

podczas gdy leki opioidowe wiążą się o wiele mocniej i na dłużej,

So opioid drugs can manage much more severe pain than endorphins can.

dlatego mogą zniwelować większy ból niż endorfiny.

Opioid receptors also influence everything from mood to normal bodily functions.

Receptory opioidowe mogą wpływać na wszystko,

od nastroju po zwykłe funkcje organizmu.

With these functions, too, opioids’ binding strength and durability

Także przez te funkcje, siła i trwałość wiązania się opioidów

mean their effects are more pronounced and widespread

oznacza, że ich skutki są wyraźniejsze i bardziej rozległe

than those of the body’s natural signaling molecules.

niż naturalnych cząsteczek sygnalizacyjnych organizmu.

When a drug binds to opioid receptors, it triggers the release of dopamine,

Wiązanie się leku z receptorami opioidowymi powoduje wydzielanie dopaminy,

which is linked to feelings of pleasure and may be responsible

która odpowiada za odczuwanie przyjemności i może być odpowiedzialna za ekstazę,

for the sense of euphoria that characterizes an opioid high.

charakterystyczną fazę narkotyczną opioidów.

At the same time, opioids suppress the release of noradrenaline,

Jednocześnie opioidy redukują wydzielanie noradrenaliny,

which influences wakefulness, breathing, digestion, and blood pressure.

która wpływa na czujność, oddychanie, trawienie i ciśnienie krwi.

A therapeutic dose decreases noradrenaline enough to cause side effects

Dawka terapeutyczna powoduje spadek noradrenaliny,

co może wywołać skutki uboczne, takie jak zaparcia.

like constipation.

At higher doses opioids can decrease heart and breathing rates to dangerous levels,

W wyższych dawkach opioidy mogą obniżyć puls i częstotliwość oddychania

do niebezpiecznego poziomu, powodując utratę przytomności, a nawet śmierć.

causing loss of consciousness and even death.

Over time, the body starts to develop a tolerance for opioids.

Z czasem organizm zaczyna wykształcać tolerancję na opioidy.

It may decrease its number of opioid receptors,

Może zmniejszyć liczbę receptorów opioidowych

or the receptors may become less responsive.

albo receptory mogą stać się mniej czułe.

To experience the same release of dopamine and resulting mood effects as before,

Żeby doświadczyć tego samego co wcześniej uwolnienia dopaminy i odczuwania nastroju,

people have to take larger and larger doses—

potrzeba coraz większych dawek,

a cycle that leads to physical dependence and addiction.

co prowadzi do uzależnienia fizjologicznego i nawyku.

As people take more opioids to compensate for tolerance,

Gdy ludzie biorą więcej opioidów, żeby zrekompensować tolerancję,

noradrenaline levels become lower and lower,

poziom noradrenaliny coraz bardziej spada,

to a point that could impact basic bodily functions.

co zaczyna wpływać na podstawowe funkcje organizmu.

The body compensates by increasing its number of noradrenaline receptors

Ciało wytwarza wtedy więcej receptorów noradrenaliny,

so it can detect much smaller amounts of noradrenaline.

żeby wykryć jej mniejszą ilość.

This increased sensitivity to noradrenaline

Zwiększona wrażliwość na noradrenalinę

allows the body to continue functioning normally—

pozwala na normalne funkcjonowanie organizmu,

in fact, it becomes dependent on opioids to maintain the new balance.

ale żeby zachować nową równowagę, uzależnia się on od opioidów.

When someone who is physically dependent on opioids stops taking them abruptly,

Jeżeli ktoś fizycznie zależny od opioidów nagle przestanie je brać,

that balance is disrupted.

zaburza tę równowagę.

Noradrenaline levels can increase within a day of ceasing opioid use.

Poziom noradrenaliny może wzrosnąć w ciągu doby od odstawienia opioidów,

But the body takes much longer to get rid of

ale ciało potrzebuje znacznie więcej czasu,

all the extra noradrenaline receptors it made.

żeby pozbyć się dodatkowo wytworzonych receptorów noradrenaliny.

That means there’s a period of time

Oznacza to okres czasu,

when the body is too sensitive to noradrenaline.

w którym ciało jest nadwrażliwe na noradrenalinę,

This oversensitivity causes withdrawal symptoms,

co powoduje objawy odstawienia

including muscle aches, stomach pains, fever, and vomiting.

obejmujące ból mięśni, bóle brzucha, gorączkę i wymioty.

Though temporary, opioid withdrawal can be incredibly debilitating.

Nawet chwilowe objawy odstawienia mogą być niesamowicie destruktywne.

In serious cases, someone in withdrawal can be violently ill

Poważne przypadki mogą skutkować ciężkimi dolegliwościami

for days or even weeks.

trwającymi kilka dni, a nawet tygodni.

People who are addicted to opioids aren't necessarily using the drugs

Ludzie uzależnieni od opioidów niekoniecznie biorą leki,

to get high anymore, but rather to avoid being sick.

żeby doznać ekstazy, ale by uniknąć zachorowania.

Many risk losing wages or even jobs while in withdrawal,

Odstawiając leki, wielu ryzykuje utratę zarobków, a nawet pracy

or may not have anyone to take care of them during withdrawal.

lub nie ma kto się nimi zająć w tym okresie.

If someone goes back to using opioids later,

W przypadku powrotu do opioidów,

they can be at particularly high risk for overdose,

zwiększa się ryzyko przedawkowania,

because what would have been a standard dose while their tolerance was high,

bo standardowa dawka stosowana przy podwyższonej tolerancji,

can now be lethal.

może być teraz śmiertelna.

Since 1980, accidental deaths from opioid overdose

Od 1980 roku liczba przypadkowych zgonów spowodowanych przedawkowaniem opioidów

have grown exponentially in the United States,

gwałtownie wzrosła w USA,

and opioid addictions have also exploded around the world.

a uzależnienie od opioidów wzrosło na całym świecie.

While opioid painkiller prescriptions are becoming more closely regulated,

Pomimo regulacji recept na leki opioidowe,

cases of overdose and addiction are still increasing,

przypadki przedawkowań i uzależnień ciągle wzrastają,

especially among younger people.

zwłaszcza wśród młodych ludzi.

Many of the early cases of addiction were middle-aged people

Wiele przypadków uzależnienia odnotowano u ludzi w średnim wieku,

who became addicted to painkillers they had been prescribed,

którzy uzależnili się od przepisanych im leków

or received from friends and family members with prescriptions.

lub wykupionych z recept znajomych i członków rodziny.

Today, young people are often introduced to prescription opioid drugs in those ways

Obecnie młodzi ludzie często zaczynają od zażywania leków na receptę,

but move on to heroin or illicit synthetic opioids that are cheaper

a po czasie przerzucają się na heroinę czy syntetyczne opioidy,

and easier to come by.

które są tańsze i łatwiejsze do zdobycia.

Beyond tighter regulation of opioid painkillers,

Co możemy zrobić w celu zmniejszenia współczynnika uzależnień i przedawkowań

what can we do to reverse the growing rates of addiction and overdose?

oprócz zaostrzenia regulacji leków opioidowych?

A drug called naloxone is currently our best defense against overdose.

Najlepszą obroną przed przedawkowaniem jest obecnie lek nalokson,

Naloxone binds to opioid receptors but doesn’t activate them.

który wiąże się z receptorami opioidowymi, ale ich nie aktywuje.

It blocks other opioids from binding to the receptors,

Powstrzymuje inne opioidy przed wiązaniem się z receptorami,

and even knocks them off the receptors to reverse an overdose.

a nawet usuwa je z receptorów, żeby zapobiec przedawkowaniu.

Opioid addiction is rarely a stand-alone illness;

Uzależnienie od opioidów rzadko występuje samodzielnie.

frequently, people with opioid dependence are also struggling

Zazwyczaj ludzie uzależnieni od opioidów

zmagają się również z chorobami psychicznymi.

with a mental health condition.

There are both inpatient and outpatient programs that combine

Pacjenci hospitalizowani i ambulatoryjni mogą liczyć na programy leczenia,

medication, health services, and psychotherapy.

które łączą lekarstwa, usługi zdrowotne i psychoterapię.

But many of these programs are very expensive,

Jednak w większości są to bardzo drogie programy,

and the more affordable options can have long waiting lists.

a na tańsze odpowiedniki trzeba długo czekać.

They also often require complete detoxification from opioids

Wymagają również całkowitej detoksykacji z opioidów

before beginning treatment.

przed rozpoczęciem leczenia.

Both the withdrawal period and the common months-long stay in a facility

Zarówno okres odstawienia, jak i wielomiesięczny pobyt w ośrodku

can be impossible for people who risk losing jobs and housing in that timeframe.

jest niemożliwy dla ludzi ryzykujących utratę pracy i domu.

Opioid maintenance programs aim to address some of these obstacles

Programy leczenia podtrzymującego pokonują niektóre z tych przeszkód

and eliminate opioid abuse using a combination

i eliminują nadużywanie opioidów, wykorzystując kombinację

of medication and behavior therapy.

lekarstw i terapii behawioralnej.

These programs avoid withdrawal symptoms with drugs

Programy te niwelują objawy odstawienia lekarstw,

that bind to opioid receptors but don’t have the psychoactive effects

które w przeciwieństwie do heroiny i innych leków opioidowych

of painkillers, heroin, and other commonly abused opioids.

wiążą się z receptorami opioidowymi bez wpływu na psychikę.

Methadone and buprenorphine

Metadon i buprenorfina

are the primary opioid maintenance drugs available today,

są obecnie głównymi lekami stosowanymi w opioidowym leczeniu podtrzymującym,

but doctors need a special waiver to prescribe them—

ale lekarze potrzebują specjalnego pozwolenia, żeby je wypisać,

even though no specific training or certification

nawet jeśli do wypisania leków opioidowych

is required to prescribe opioid painkillers.

nie wymaga się certyfikatu czy przeszkolenia.

Buprenorphine can be so scarce

Buprenorfina jest towarem deficytowym

that there’s even a growing black market for it.

z rosnącym popytem na czarnym rynku.

There’s still a long way to go with combating opioid addiction,

Jeszcze długa droga w walce przeciw uzależnieniu opioidami,

but there are great resources for making sense of the treatment options.

ale posiadamy świetne środki do wykorzystania w leczeniu.

If you or someone you know is struggling with opioid use in the United States,

Jeżeli ty lub ktoś, kogo znasz walczycie z nałogiem opioidowym w USA,

the Department of Health and Human Services

Ministerstwo Zdrowia i Usług Społecznych

operates a helpline: 800-662-4357

uruchomiło infolinię: 800 662 4357

and a database of more than 14,000 substance abuse facilities in the US:

i bazę danych ponad 14 000 placówek zajmujących się uzależnieniami w USA:

www.hhs.gov/opioids

www.hhs.gov/opioids