Ethical dilemma: Who should you believe? - Alex Worsnip

Translator: Ngân Trần Đinh Kim Reviewer: Ai Van Tran

You’re sitting on the couch watching TV, when you hear a knock on the door.

Bạn đang ngồi trên ghế xem TV thì nghe thấy tiếng gõ cửa.

The police have just arrived to arrest your spouse— for murder.

Cảnh sát vừa đến để bắt giữ chồng của bạn vì tội giết người.

This accusation comes as a total shock.

Lời buộc tội này hoàn toàn là một cú sốc đối với bạn.

Theo như bạn biết, chồng bạn luôn là một người dịu dàng và tình cảm,

In your experience, your partner has always been gentle and loving,

and you can't imagine them committing a grisly murder.

và bạn không thể tưởng tượng được anh ta lại phạm tội giết người rùng rợn

But the evidence is serious:

Nhưng bằng chứng rất nghiêm trọng:

their fingerprints were found on the murder weapon.

dấu vân tay của anh ta được tìm thấy trên vũ khí giết người

Your spouse insists they're innocent.

Chồng bạn khăng khăng là anh ta vô tội

“I know it looks bad,” they say, “but you have to believe me!

Anh ta nói rằng “Anh biết là trông thật tệ nhưng mà em phải tin anh!

If you don’t, who will?”

Nếu em không tin anh thì ai sẽ tin anh?”

Should you believe your spouse,

Bạn có nên tin người chồng của mình

even though the evidence against them looks damning?

mặc dù bằng chứng chống lại anh ta có vẻ đáng để kết tội?

Take a second to think what you would believe in this situation.

Hãy dành một xíu thời gian để suy nghĩ bạn sẽ tin vào điều gì trong tình huống này.

This dilemma is part of what philosophers call the ethics of belief:

Vấn đề nan giải này là một phần của cái mà các nhà triết học

gọi là đạo đức của niềm tin:

a field of study that explores how we ought to form beliefs,

một lĩnh vực nghiên cứu khám phá cách chúng ta nên hình thành niềm tin,

and whether we have ethical duties to believe certain things.

Và liệu chúng ta có bổn phận đạo đức để tin vào một số điều nhất định hay không.

Câu hỏi ở đây không phải là bạn nên làm gì

The question here isn't about what you should do,

such as whether or not you should find your spouse guilty in a court of law.

chẳng hạn như liệu bạn có nên tuyên bố chồng mình có tội trước tòa án hay không.

After all, you wouldn’t be on the jury in their trial!

Rốt cuộc, bạn sẽ không nằm trong bồi thẩm đoàn trong phiên tòa của anh ta!

Rather, it’s about what you should believe to be true.

Đúng hơn, đó là về những gì bạn nên tin là đúng.

So, what factors should you consider?

Vì vậy, bạn nên xem xét những yếu tố nào?

Perhaps the most obvious is your evidence.

Có lẽ rõ ràng nhất là bằng chứng của bạn.

After all, to believe something is to take it to be true.

Rốt cuộc, để tin vào điều gì đó là phải coi nó là sự thật

And evidence is, by definition,

Theo định nghĩa, bằng chứng là

all information that helps us determine what's true.

tất cả thông tin giúp chúng ta xác định đâu là sự thật.

From this, some philosophers draw the conclusion that evidence

Từ đó, một số triết gia rút ra kết luận rằng bằng chứng

is the only thing that ought to determine what you believe.

là thứ duy nhất để xác định những gì bạn tin tưởng.

This view is called evidentialism, and a strict evidentialist would say

Quan điểm này được gọi là chủ nghĩa chứng cứ, và một người theo chủ nghĩa

chứng cứ nghiêm ngặt sẽ nói rằng

it doesn’t matter that the accused is your spouse.

việc bị cáo là vợ hay chồng của bạn không quan trọng.

You should evaluate the evidence from a neutral, objective point of view.

Bạn nên đánh giá bằng chứng từ quan điểm trung lập, khách quan.

Taking the perspective of an unbiased third party,

Dưới góc nhìn của một bên thứ ba không thiên vị,

your judgment of your spouse's character is a relevant consideration.

sự phán đoán về tính cách người bạn đời của bạn là một sự suy xét thích đáng.

But finding their fingerprints at the crime scene

Nhưng việc tìm thấy dấu vân tay của anh ta tại hiện trường vụ án

is surely stronger evidence.

chắc chắn là bằng chứng mạnh mẽ hơn.

So, from an evidentialist point of view,

Vì vậy, theo quan điểm của người theo chủ nghĩa chứng cứ,

you should either believe your spouse is guilty,

bạn nên tin rằng chồng của bạn có tội,

or at best remain undecided.

hoặc tốt nhất vẫn chưa quyết định.

Some philosophers present evidentialism only as a view

Một số triết gia trình bày chủ nghĩa chứng cứ chỉ như một quan điểm

of what’s most rational to believe.

về những gì hợp lý nhất để tin tưởng.

But others, like 19th century evidentialist W.K. Clifford,

Nhưng những người khác, như nhà luận chứng thế kỷ 19 W.K. Clifford,

think that following the evidence is also morally required.

nghĩ rằng việc tuân theo các bằng chứng cũng là điều bắt buộc về mặt đạo đức.

One argument for this view is that having well-informed, accurate beliefs

Một lập luận cho quan điểm này là việc có những niềm tin chính xác,

is often vitally important to determining the ethical way to act.

đầy đủ thông tin thường vô cùng quan trọng để xác định cách hành động có đạo đức.

Another argument is that there’s something unethical about being dishonest,

Một lập luận khác cho rằng có điều gì đó phi đạo đức về việc không trung thực,

and refusing to follow the evidence is a way of being dishonest with oneself.

và việc từ chối bằng chứng là một cách không trung thực với chính mình.

However, perhaps there are other ethical factors in play.

Tuy nhiên, có lẽ còn có những yếu tố đạo đức khác trong cuộc chơi.

Although the evidence against your spouse is strong,

Mặc dù bằng chứng chống lại chồng của bạn rất chắc chắn,

there’s still a chance that they’re actually innocent.

nhưng vẫn có khả năng họ thực sự vô tội.

Think for a moment about how it would feel to be innocent,

Hãy suy nghĩ một chút về cảm giác của bạn khi bạn vô tội,

and have no one believe you— not even your own partner!

và không ai tin bạn — ngay cả người bạn đời của bạn!

By not trusting your spouse,

Khi không tin tưởng vào người bạn đời của mình,

you run the risk of seriously hurting them in their crucial hour of need.

bạn có nguy cơ làm tổn thương họ nghiêm trọng trong thời điểm cần thiết.

Moreover, consider what this lack of trust would do to your marriage.

Hơn nữa, hãy xem xét sự thiếu tin tưởng này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến

It would be incredibly difficult to continue a loving relationship

cuộc hôn nhân của bạn.

Sẽ vô cùng khó khăn để tiếp tục mối quan hệ yêu đương

with someone that you believed— or even strongly suspected—

với một người mà bạn tin tưởng - hoặc thậm chí là rất nghi ngờ

was a murderer.

là một kẻ giết người.

You might try to pretend to believe that your spouse is innocent,

Bạn có thể cố gắng giả vờ tin rằng người bạn đời của mình là vô tội,

but could you really go on living that lie?

nhưng bạn có thể thực sự tiếp tục sống với lời nói dối đó không?

According to a theory of the ethics of belief called pragmatism,

Theo một lý thuyết về đạo đức của niềm tin được gọi là chủ nghĩa thực dụng,

these kinds of practical considerations can sometimes make it right

những loại suy xét thực tế này đôi khi có thể khiến bạn

to believe something even without strong evidence.

tin vào điều gì đó là đúng ngay cả khi không có bằng chứng chắc chắn.

Some pragmatists would even say that you morally owe it to your spouse

Một số người theo chủ nghĩa thực dụng thậm chí còn nói rằng về mặt đạo đức bạn

mắc nợ người bạn đời của bạn

to believe them.

để bạn phải tin họ.

But is it even possible to believe your spouse is innocent

Nhưng liệu bạn có thể tin rằng người bạn đời của mình vô tội

just because you think it’ll be good for your relationship?

chỉ vì bạn nghĩ rằng điều đó sẽ tốt cho mối quan hệ của bạn không?

Or because you think you owe it to the accused?

Hay vì bạn nghĩ mình mắc nợ bị cáo?

You might desperately want to believe they’re innocent,

Bạn có thể rất muốn tin rằng họ vô tội,

nhưng bạn có thể kiểm soát niềm tin của mình giống như cách bạn kiểm soát

but can you control your beliefs in the same way you control your actions?

hành động của mình không?

It seems like you can’t just believe whatever you like

Có vẻ như bạn không thể tin bất cứ điều gì bạn muốn

when the truth is staring you in the face.

khi sự thật đang nhìn chằm chằm vào mặt bạn.

But on the other hand, recall your spouse’s plea.

Nhưng mặt khác, hãy nhớ lại lời cầu xin của người bạn đời của bạn.

When we say things like this,

Khi nói những điều như thế,

we seem to be assuming that it is possible to control our beliefs in some way.

chúng ta dường như đang cho rằng chúng ta có thể kiểm soát niềm tin của mình

theo một cách nào đó.

So what do you think? Can you control what beliefs you have?

Vậy bạn nghĩ như thế nào? Bạn có thể kiểm soát những niềm tin mà bạn có?

And if so, what will you believe about your spouse?

Và nếu vậy, bạn sẽ tin gì về người bạn đời của mình?