The life cycle of a t-shirt - Angel Chang

Vòng đời của một chiếc áo thun - Angel Chang

Translator: Đông Lê Thị Ánh Reviewer: Trang Bui

Consider the classic white t-shirt.

Thử nghĩ đến một chiếc áo thun trắng đơn giản.

Annually, we sell and buy two billion t-shirts globally,

Hàng năm, chúng ta mua và bán hai tỷ cái áo thun toàn cầu

making it one of the most common garments in the world.

Làm nó trở thành một trong số những mặt hàng may mặc phổ biến nhất thế giới.

But how and where is the average t-shirt made,

Nhưng một chiếc áo thun trung bình được làm ra thế nào và ở đâu,

and what's its environmental impact?

Và sự tác động đến môi trường của nó là gì?

Clothing items can vary a lot,

Các mặt hàng quần áo có thể thay đổi rất nhiều,

but a typical t-shirt begins its life on a farm in America, China, or India

Nhưng một chiếc áo thun tiêu biểu bắt đầu cuộc đời nó từ cánh đồng ở Mĩ, Trung Quốc, hay Ấn Độ

where cotton seeds are sown, irrigated and grown for the fluffy bolls they produce.

Nơi mà những hạt bông được gieo, tưới và phát triển để tạo ra các nang bông.

Self-driving machines carefully harvest these puffs,

Các máy móc tự động lái cẩn thận thu hoạch các nùi bông,

an industrial cotton gin mechanically separates the fluffy bolls from the seeds,

Một chiếc máy tỉa công nghiệp tách rời các nang bông và hạt,

and the cotton lint is pressed into 225-kilogram bales.

Và xơ bông được nén thành những kiện 225 kg.

The cotton plants require a huge quantity of water and pesticides.

Cây bông cần một lượng lớn nước và thuốc bảo vệ thực vật (BVTV).

2,700 liters of water are needed to produce the average t-shirt,

Để sản xuất một chiếc áo thun loại trung cần phải dùng 2,700 lít nước,

enough to fill more than 30 bathtubs.

Đủ để lấp đầy hơn 30 cái bồn tắm.

Meanwhile, cotton uses more insecticides and pesticides

Trong khi, cây bông cần dùng nhiều thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật

than any other crop in the world.

Hơn bất kỳ cây trồng nào trên thế giới.

These pollutants can be carcinogenic,

Chất ô nhiễm này có thể tạo ra chất gây ung thư,

harm the health of field workers,

Đe dọa sức khỏe của công nhân trên các cách đồng

and damage surrounding ecosystems.

Và hủy hoại hệ sinh thái vùng xung quanh.

Some t-shirts are made of organic cotton grown without pesticides and insecticides,

Một số áo thun được làm từ bông hữu cơ, không dùng thuốc BVTV và thuốc trừ sâu,

but organic cotton makes up less than 1%

Nhưng bông hữu cơ chiếm ít hơn 1%

of the 22.7 million metric tons of cotton produced worldwide.

Trong số 22,7 triệu tấn bông được sản xuất trên toàn thế giới.

Once the cotton bales leave the farm,

Khi các kiện bông rời khỏi trang trại,

textile mills ship them to a spinning facility,

Các nhà máy dệt chuyển chúng tới cơ sở kéo sợi,

usually in China or India,

Thường là ở Trung Quốc hoặc Ấn Độ,

where high-tech machines blend,

Nơi các máy móc công nghệ cao: trộn,

card,

Chải thô,

comb,

Lược mắc (kéo sợi),

pull,

Kéo căng,

stretch,

Trải ra,

and, finally, twist the cotton into snowy ropes of yarn called slivers.

Cuối cùng là xoắn bông thành sợi trắng hay còn gọi là con cúi.

Then, yarns are sent to the mill,

Sau đó, sợi được đưa tới nhà máy,

where huge circular knitting machines

Nơi các máy đan tròn

weave them into sheets of rough grayish fabric

Bện chúng thành các tấm vải nâu thô

treated with heat and chemicals until they turn soft and white.

Được xử lý bằng nhiệt và chất hóa học đến khi chúng trở nên mịn và trắng.

Here, the fabric is dipped into commercial bleaches and azo dyes,

Tại đây, vải được ngâm vào chất tẩy công nghiệp và thuốc nhuộm azo,

which make up the vivid coloring in about 70% of textiles.

Tạo nên màu sắc sinh động cho khoảng 70% của vải.

Unfortunately, some of these contain cancer-causing cadmium,

Không may, một số các chất này chứa chất gây ung thư như: catmi,

lead,

Chì,

chromium,

Crom,

and mercury.

Và thủy ngân.

Other harmful compounds and chemicals can cause widespread contamination

Các hợp chất độc hại và chất hóa học khác có thể là nguyên nhân sự ô nhiễm lan rộng

when released as toxic waste water in rivers and oceans.

Các chất độc hại được thải ra bên ngoài, sẽ tàn phá nguồn nước sông và đại dương.

Technologies are now so advanced in some countries

Ở một số quốc gia, công nghệ rất tiên tiến

that the entire process of growing and producing fabric

Toàn bộ quá trình trồng và sản xuất vải

barely touches a human hand.

Hiếm khi có tay người chạm đến.

But only up until this point.

Nhưng chỉ khi đến giai đoạn này.

After the finished cloth travels to factories,

Sau khi hoàn tất vận chuyển vải đến nhà máy,

often in Bangladesh, China, India, or Turkey,

Thường ở Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, hoặc Thổ Nhĩ Kỳ,

human labor is still required to stitch them up into t-shirts,

Sức lao động con người vẫn được đòi hỏi để khâu chúng thành áo thun,

intricate work that machines just can't do.

Công việc phức tạp mà máy móc không thể làm.

This process has its own problems.

Quá trình này có những vấn đề của nó.

Bangladesh, for example,

Ví dụ, Bangladesh,

which has surpassed China as the world's biggest exporter of cotton t-shirts,

Đã vượt qua Trung Quốc trở thành nhà xuất khẩu áo thun cotton lớn nhất thế giới,

employs 4.5 million people in the t-shirt industry,

Thuê 4.5 triệu người trong ngành công nghiệp sản xuất áo thun,

but they typically face poor conditions and low wages.

Nhưng họ phải đối mặt với điều kiện nghèo nàn, lương thấp.

After manufacture, all those t-shirts travel by ship, train, and truck

Sau sản xuất, các áo thun được vận chuyển bằng tàu, xe lửa, xa tải

to be sold in high-income countries,

Được bán ở các quốc gia có thu nhập cao,

a process that gives cotton an enormous carbon footprint.

Một quá trình tạo cho cotton có dấu chân cacbon khổng lồ.

Some countries produce their own clothing domestically,

Một vài quốc gia tự sản xuất quần áo tại nội địa,

which cuts out this polluting stage,

Loại bỏ các công đoạn ô nhiễm,

but generally, apparel production accounts for 10% of global carbon emissions.

Nhìn chung, việc sản xuất quần áo chiếm khoảng 10% lượng thải carbon trên thế giới

And it's escalating.

Và nó đang leo thang,

Cheaper garments and the public's willingness to buy

Quần áo rẻ hơn và sự sẵn lòng mua của khách hàng

boosted global production from 1994 to 2014 by 400%

Đã đẩy mạnh sự sản xuất trên toàn cầu đến 400% từ năm 1994 đến năm 2014

to around 80 billion garments each year.

Khoảng 80 tỉ áo quần mỗi năm.

Finally, in a consumer's home,

Cuối cùng, tại nhà người tiêu dùng,

the t-shirt goes through one of the most resource-intensive phases of its lifetime.

Áo thun trải qua một trong số giai đoạn tập trung nhiều tài nguyên nhất đời chúng.

In America, for instance,

Ví dụ, tại Mỹ,

the average household does nearly 400 loads of laundry per year

Trung bình các hộ gia đình giặt quần áo gần 400 lần mỗi năm

each using about 40 gallons of water.

Mỗi lần dùng khoảng 40 gallon nước.

Washing machines and dryers both use energy,

Máy giặt và máy sấy đều dùng năng lượng,

with dryers requiring five to six times more than washers.

Máy sấy cần sử dụng năng lượng nhiều hơn máy giặt từ 5 đến 6 lần

This dramatic shift in clothing consumption over the last 20 years,

Bi kịch này trong tiêu thụ quần áo kéo dài hơn 20 năm,

driven by large corporations and the trend of fast fashion

Cuộc chạy đua của các công ty lớn và xu hướng trong thời trang

has cost the environment,

Đang hủy hoại môi trường,

the health of farmers,

Sức khỏe của các nông dân,

and driven questionable human labor practices.

Và dẫn đến vấn đề về sử dụng nguồn nhân lực.

It's also turned fashion into the second largest polluter in the world after oil.

Và thời trang trở thành nguyên nhân gây ô nhiễm lớn thứ hai thế giới sau dầu.

But there are things we can do.

Nhưng có những điều ta có thể làm.

Consider shopping secondhand.

Như mua đồ đã dùng rồi.

Try to look for textiles made from recycled or organic fabrics.

Tìm vải dệt làm từ vải tái chế hay vải hữu cơ.

Wash clothes less and line dry to save resources.

Giặt đồ ít hơn và phơi sào để tiết kiệm năng lượng.

Instead of throwing them away at the end of their life,

Thay vì vứt đi khi cũ,

donate, recycle, or reuse them as cleaning rags.

quyên góp, tái chế, tái sử dụng chúng như giẻ lau.

And, finally, you might ask yourself,

Và cuối cùng là tự hỏi bản thân,

how many t-shirts and articles of clothing will you consume over your lifetime,

Trong suốt cuộc đời, bạn đã dùng bao nhiêu áo thun và quần áo,

and what will be their combined impact on the world?

Và sự kết hợp đó sẽ ảnh hưởng gì tới thế giới?