The sharks that hunt in forests - Luka Seamus Wright

Translator: Minh Anh Vũ Reviewer: Thu Ha Tran

In the coastal waters of the Bahamas,

Trong vùng ven biển Bahamas,

a young lemon shark is on the run from a surprising predator:

một cá mập chanh non đang chạy trốn khỏi kẻ săn mồi:

an adult shark of her own species.

một con cá mập trưởng thành cùng loài.

Half of her 17 siblings have already been eaten by the older generation,

Một nửa trong số 17 anh chị em của nó đã bị ăn bởi những con lớn,

and it looks as though she’s about to join them.

và có vẻ nó cũng sẽ có kết cục như vậy.

But just as the predator closes in,

Nhưng ngay khi kẻ săn mồi tiến gần hơn,

she disappears into a thicket of underwater roots,

nó biến vào đám rối rễ cây ở dưới nước,

safe in the refuge of the mangrove forest.

an toàn trong nơi ẩn náu của rừng đước.

Forests don’t usually come to mind as a habitat for sharks.

Rừng thường không là môi trường sống lý tưởng cho cá mập.

But various marine forests cover roughly 4.2 million square kilometers

Nhưng diện tích che phủ của rừng nước mặn khoảng 4,2 triệu km vuông

of the planet,

toàn thế giới,

providing food and shelter for 35% of the world’s sharks.

là nơi trú ẩn và cung cấp thức ăn cho khoảng 35% cá mập trên thế giới.

Deadly tiger sharks blend into seagrass meadows

Cá mập hổ trốn vào những cụm cỏ biển

before pouncing on sea cows and sea turtles.

trước khi tấn công bò biển và rùa biển.

White sharks hunt down seals in forests of kelp towering 65 meters tall.

Cá mập trắng bắt hải cẩu trong những khu tảo cao 65 m.

And lemon sharks stalk forests of mangroves—

Và cá mập chanh rình rập trong những rừng đước -

the only trees on Earth that live in the ocean.

loại cây sống trong đại dương duy nhất trên Trái Đất.

All these ecosystems have their quirks,

Những hệ sinh thái này có những đặc điểm riêng,

but mangroves may be the most unique of all.

nhưng rừng đước dường như có những điểm đặc biệt nhất.

Harboring life between their roots and among their crowns,

Chứa chấp sự sống giữa những chiếc rễ và bao quanh phần ngọn,

mangroves function as an essential bridge between land and sea.

rừng đước giống như những chiếc cầu nối giữa đất liền và biển cả.

And to survive between these worlds, different mangrove species

Và để tồn tại trong cuộc sống này, những loại rừng ngập mặn khác nhau

have evolved various adaptations that protect them and their resident sharks.

đang tiến hóa bằng nhiều cách để bảo vệ chúng và những cư dân cá mập.

Taking root in the unstable ground of muddy coastal regions is difficult,

Cắm rễ ở vùng bùn ven biển nơi đất nền chông chênh quả thực rất khó,

so mangrove seedlings germinate attached to their mother plant.

nên những cây con cắm rễ trên thân các cây mẹ.

Once they've grown large enough to survive on their own,

Một khi chúng đã đủ lớn để tự sinh tồn,

these partially developed plants begin to ride the current.

những cây con mới lớn này sẽ xuôi theo dòng nước.

Most take root nearby, while some travel for several months

Phần lớn cắm rễ ở gần đó, trong khi số khác sẽ chu du vài tháng

before landing in a different part of the world.

trước khi dừng lại ở phần nào đó của thế giới.

Once they’ve settled down, mangroves deploy tall, skinny stilt roots,

Một khi đã dừng lại, các cây đước phát triển những rễ dài, cao

crutch-like prop roots or wavy buttress roots,

giống như những cái nạng hoặc lượn sóng như những rễ bạnh,

to support themselves in their unsteady terrain.

chống đỡ chúng trong những vùng địa hình không ổn định.

These newly established mangroves have to contend with two additional problems:

Những cây đước mới này phải đối mặt với hai vấn đề mới phát sinh:

seawater is high in dehydrating and potentially toxic salt,

nước biển thì chứa muối mặn gây mất nước và gây độc,

and the mud contains little to no oxygen.

còn bùn chứa rất ít và gần như không có oxy.

This combination would be lethal to most trees,

Tổ hợp này rất độc cho phần lớn loài cây,

but mangroves make the most of their marshy surroundings.

nhưng cây đước lợi dụng được lợi thế của khu vực đầm lầy

Rather than being completely buried,

Không để hoàn toàn bị chôn vùi,

mangrove roots are largely above the ground.

rễ đước phần lớn ở phía trên mặt đất.

This allows the microscopic pores on these roots to take in oxygen during low tide

Điều này giúp những khí khổng trên bề mặt rễ lấy oxy khi triều xuống

before closing to create a waterproof seal during high tide.

trước khi đóng lại tạo rào chứa nước khi triều lên.

Many mangroves also grow snorkel roots,

Nhiều cây đước còn mọc những rễ snorkel

which can take in oxygen through the same mechanism,

có thể lấy oxy theo cùng một phương pháp,

or directly produce it via photosynthesis.

hoặc tự tổng hợp thông qua quang hợp.

To stop salt from entering their system,

Nhằm ngăn muối xâm nhập vào hệ thống của chúng,

some mangrove species use incredibly fine filters in their roots.

một vài loài đước có những hệ thống lọc rất tinh vi trong rễ.

Others concentrate salt inside special cellular compartments,

Một vài loài khác tập trung muối trong những khoang tế bào đặc biệt

bark or dying leaves, that then drop off.

vỏ hay lá cây, và rụng đi sau đó.

Some species can even excrete the excess minerals

Vài loại khác còn có thể tiết khoáng chất thừa

through specially adapted salt glands.

qua những tuyến tiết muối đặc biệt.

All these processes make mangroves more than a little salty,

Tất cả những quá trình này làm cây đước mặn hơn một chút,

but that doesn’t deter coastal life from living in their nooks and crannies.

nhưng không hề ngăn cản cuộc sống ven biển trong mọi ngóc ngách của chúng.

While birds nest among mangrove branches,

Trong khi chim chóc làm tổ trong những cành cây đước,

fish lay eggs amidst their sprawling, complex root systems.

cá đẻ trứng trong những bộ rễ ngoằn ngoèo, phức tạp.

Symbiotic sponges and sea squirts protect their host trees

Bọt biển và sea squirt bảo vệ rễ của vật chủ

from hungry woodboring crustaceans.

khỏi những động vật giáp xác háu ăn gỗ.

Crabs, snails, and shrimp eat algae, mussels, barnacles,

Cua, ốc và tôm ăn tảo, trai ,sò,

and salty mangrove detritus.

và những mảnh đước vụn.

These animals in turn feed fish,

Những con vật này sau đó làm mồi cho cá,

which are devoured by shark pups roaming the roots—

sau đó nuôi sống những chú cá mập con vơ vẩn quanh bộ rễ -

alongside occasional vegetarian meals of seagrass.

bên cạnh những bữa ăn chay thường ngày bằng tảo biển.

But sharks aren’t just the beneficiaries of marine forests,

Nhưng cá mập không chỉ là kẻ thụ hưởng của rừng ngập mặn,

they’re part of the glue that holds them together.

chúng còn là một phần của chất keo giữ chúng với nhau.

Sharks limit the abundance of animals

Cá mập hạn chế nguồn sinh vật dồi dào

which would otherwise overgraze these essential plants.

một ngày sẽ áp đảo nhóm cây thiết yếu này.

Just as marine forests provide shelter to vulnerable baby predators,

Giống như rừng ngập mặn cung cấp chỗ trú cho những kẻ săn mồi non dễ tổn thương này

those predators grow up to protect their forest homes.

chúng lớn lên để bảo vệ mái nhà thơ bé ấy.

Unfortunately, both sides of this delicate balance are under threat.

Nhưng không may, cả hai phía của cân bằng nhạy cảm này đang bị đe dọa.

Overfishing has decimated shark populations worldwide,

Săn bắt cá quá mức đang tàn phá số lượng cá mập toàn thế giới,

and many marine forests are being polluted or cut down for coastal development.

và rất nhiều rừng ngập mặn đang bị ô nhiễm hoặc triệt hạ bởi phát triển ven biển.

This destruction is especially dangerous

Sự phá hủy này rất nghiêm trọng

because marine forests are one of the single most important ecosystems

vì rừng ngập mặn là một trong những hệ sinh thái quan trọng nhất

in mitigating climate change.

trong việc giảm nhẹ sự biến đổi khí hậu.

Mangroves and seagrasses trap carbon between their roots,

Đước và tảo biển giữ cacbon trong rễ,

and fast-growing kelps export vast amounts of carbon to the deep ocean.

và tảo bẹ phát triển nhanh giúp thải một lượng lớn cacbon vào biển sâu.

Together, marine forests sequester around 310 million tonnes of carbon every year,

Cùng nhau, rừng đại dương giúp cô lập khoảng 310 tấn cacbon một năm,

capturing 3% of our annual global carbon emissions.

nắm giữ 3% lượng cacbon trong khí thải toàn thế giới.

So, like the sharks that inhabit them,

Vậy nên, như những con cá mập sống trong đó,

humans need to fight tooth and nail to protect these essential ecosystems.

con người cần chiến đấu hết sức mình để bảo vệ hệ sinh thái thiết yếu này.