The surprisingly long history of electric cars - Daniel Sperling and Gil Tal

Translator: Minh-Hung Nguyen Reviewer: Hoàng Trung Lê

If you were buying a car in 1899,

Nếu bạn tính mua một chiếc xe vào năm 1899,

you would’ve had three major options to choose from.

bạn sẽ có ba sự lựa chọn chính.

You could buy a steam-powered car.

Bạn có thể mua xe động cơ hơi nước.

Typically relying on gas-powered boilers, these could drive as far as you wanted—

Xe hoạt động bằng nồi đun bằng ga và có thể chở bạn đi xa như bạn muốn,

provided you also wanted to lug around extra water to refuel

nhưng bạn sẽ phải mang theo nước dự phòng để tiếp nhiên liệu

and didn’t mind waiting 30 minutes for your engine to heat up.

và chẳng màng đợi 30 phút để động cơ nóng lên.

Alternatively, you could buy a car powered by gasoline.

Thay vào đó, bạn có thể mua một chiếc xe chạy bằng xăng.

However, the internal combustion engines in these models

Tuy nhiên, động cơ đốt trong của những loại này

required dangerous hand-cranking to start

cần được quay bằng tay để khởi động thì lại nguy hiểm,

and emitted loud noises and foul-smelling exhaust while driving.

và tạo ra tiếng ồn lớn cùng mùi hôi khó chịu khi lái xe.

So your best bet was probably option number three:

Vì vậy món hàng tốt nhất có lẽ là lựa chọn số ba:

a battery-powered electric vehicle.

một chiếc xe chạy bằng pin điện.

These cars were quick to start, clean and quiet to run,

Những chiếc xe này có thể khởi động nhanh, sạch và im lặng khi vận hành,

and if you lived somewhere with access to electricity,

và nếu bạn sống ở nơi có điện

easy to refuel overnight.

thì rất dễ dàng để sạc xe qua đêm.

If this seems like an easy choice, you're not alone.

Nếu điều này là một lựa chọn dễ dàng, bạn không có cô đơn đâu.

By the end of the 19th century, nearly 40% of American cars were electric.

Cuối thế kỉ 19, gần 40% xe ô tô ở nước Mỹ chạy bằng điện.

In cities with early electric systems,

Trong các thành phố với hệ thống điện,

battery-powered cars were a popular and reliable alternative

các dòng xe chạy bằng pin trở thành một sự thay thế phổ biến và đáng tin cậy

to their occasionally explosive competitors.

hơn là mấy dòng xe khác chạy lâu lâu lại bị nổ kia.

But electric vehicles had one major problem—

Nhưng xe điện có một vấn đề lớn—

batteries.

pin.

Early car batteries were expensive and inefficient.

Những cục pin đầu tiên dành cho xe ô tô rất đắt tiền và có hiệu suất thấp.

Many inventors, including Thomas Edison,

Một số nhà phát minh, kể cả Thomas Edison,

tried to build batteries that stored more electricity.

đã thử tạo ra pin có thể trữ nhiều điện hơn.

Others even built exchange stations in urban areas to swap out dead batteries

Một số khác thậm chí xây dựng các trạm đổi ở thành phố để đổi pin chết

for charged ones.

với pin đầy.

But these measures weren’t enough to allow electric vehicles to make long trips.

Nhưng biện pháp này là không đủ để xe điện đi xa.

And at over twice the price of a gas-powered car,

Và với giá thành đắt gấp đôi xe chạy bằng xăng,

many couldn’t afford these luxury items.

nhiều người không thể mua nổi những món hàng xa xỉ này.

At the same time, oil discoveries lowered the price of gasoline,

Vào lúc đó, sự khám phá ra dầu làm giảm giá thành của xăng,

and new advances made internal combustion engines more appealing.

và sự tiến bộ mới giúp cho động cơ đốt trong thu hút hơn.

Electric starters removed the need for hand-cranking,

Bộ khởi động điện được dùng thay vì quay bằng tay,

mufflers made engines quieter and rubber engine mounts reduced vibration.

bộ giảm thanh làm động cơ yên ắng hơn

và giá đỡ động cơ cao su giúp giảm rung lắc.

In 1908, Ford released the Model T;

Năm 1908, Ford ra mắt Model T

a cheap, high-quality gas-powered car that captured the public imagination.

một dòng xe chất lượng cao, rẻ và dùng xăng như mong muốn của công chúng.

By 1915, the percentage of electric cars on the road had plummeted.

Năm 1915, tỷ lệ xe điện chạy trên đường tụt dốc.

For the next 55 years, internal combustion engines ruled the roads.

Trong 55 năm kế tiếp, động cơ đốt trong thống lĩnh trên mọi cung đường.

Aside from some special-purpose vehicles, electric cars were nowhere to be found.

Nếu không tính các loại xe đặc dụng thì ta chẳng thể kiếm ra xe điện được nữa.

However, in the 1970s, the tide began to turn.

Tuy nhiên, vào thập niên 1970, xu thế bắt đầu thay đổi.

US concerns about oil availability renewed interest in alternative energy sources.

Mối quan tâm của Mỹ về sự có sẵn của dầu đã làm mới sự quan tâm

đến các nguồn năng lượng thay thế.

And studies in the 1980s linking car emissions with smog

Và các nghiên cứu vào thập niên 80 kết nối khí thải ô tô với bụi mù

in cities like Los Angeles

ở các thành phố như Los Angeles

encouraged governments and environmental organizations

đã khuyến khích chính quyền và các tổ chức môi trường

to reconsider electric vehicles.

xem xét lại việc sử dụng xe điện.

At this point, car companies had spent decades

Vào thời điểm này, các công ty ô tô đã dành cả hàng thập kỉ

investing in internal combustion engines without devoting any resources

đầu tư vào động cơ đốt trong và không dành bất kì nguồn lực nào

to solving the century-old battery problem.

để giải quyết vấn đề về pin từ một thế kỉ trước.

But other companies were developing increasingly efficient batteries

Nhưng các công ty khác đang nhanh chóng nâng cao hiệu suất pin

to power a new wave of portable electronics.

tạo ra một làn sóng mới của những thiết bị điện di động.

By the 1990s, energy dense nickel metal hydride batteries were on the market,

Vào thập niên 90, pin nickel hydride kim loại được bán trên thị trường,

soon followed by lithium-ion batteries.

và nhanh chóng được thay thế bằng pin lithium-ion.

Alongside regulatory mandates by California to reduce smog,

Bên cạnh các bộ luật được California ban hành để giảm khói bụi,

these innovations sparked a small wave of new electric vehicles,

các đổi mới này loé lên một làn sóng của xe điện mới,

including hybrid cars.

bao gồm xe chạy bằng cả xăng lẫn điện (xe hybrid).

Hybrids aren’t true electric vehicles;

Xe hybrid không phải là xe điện thực sự;

their nickel metal hydride batteries

pin nickel hydride kim loại của chúng

are only used to optimize the efficiency of gas-burning engines.

chỉ được dùng để tối ưu hoá hiệu suất của động cơ đốt xăng.

But in 2008, Tesla Motors went further,

Nhưng vào năm 2008, Tesla Motors đã tiến xa hơn,

grabbing the attention of consumers, automakers, and regulators

thu hút sự chú ý từ khách hàng, các nhà sản xuất xe và các nhà hành pháp

with its lithium-ion-powered Roadster.

với xe Roadster chạy bằng pin lithium-ion của hãng.

This purely electric vehicle could travel more than 320 kilometers

Xe hoàn toàn chạy bằng điện có thể chạy xa hơn 320 cây số

on a single charge,

chỉ với một lần sạc,

almost doubling the previous record.

gần như gấp đôi kỉ lục trước đó.

Since then, electric vehicles have vastly improved in cost, performance,

Từ đó, xe điện nhanh chóng cải thiện về giá, chất lượng,

efficiency, and availability.

hiệu suất và sự sẵn có.

Chúng có thể tăng tốc nhanh hơn nhiều so với các dòng xe thể thao chạy bằng xăng

They can accelerate much faster than gas-powered sports cars,

and while some models still have a high upfront cost,

và trong khi một số mẫu xe vẫn còn đắt đỏ,

they reliably save their drivers money in the long run.

chúng chắc chắn giúp người lái tiết kiệm tiền trong dài hạn.

As governments around the world focus on slowing climate change,

Trong lúc chính quyền trên toàn thế giới chú ý đến việc làm chậm biến đổi khí hậu,

electric vehicles are now expected to replace gas-powered ones altogether.

xe điện được mong chờ có thể thay thế hoàn toàn xe chạy xăng.

In Norway, 75% of car sales in 2020 were plug-in electric vehicles.

Ở Na Uy, 75% doanh số ô tô năm 2020 là xe được tiếp hợp điện.

And policies such as California’s Zero Emission Vehicle mandate

Và những chính sách như Không Khí thải của California

and Europe’s aggressive CO2 emission standards

và chính sách gay gắt về tiêu chuẩn khí thải CO2 của Châu Âu

have dramatically slowed investments in gas-powered vehicles worldwide.

đã làm chậm đáng kể vốn đầu tư vào các động cơ chạy xăng toàn thế giới.

Soon, electric cars will reclaim their place on the road,

Sớm thôi, xe điện sẽ nhận lại vị trí của chúng trên những cung đường,

putting gasoline in our rearview.

bỏ lại xăng dầu xa xa ở kính chiếu hậu.