Why the Arctic is climate change's canary in the coal mine - William Chapman

Çeviri: Banu Akkok Gözden geçirme: Sevkan Uzel

The area surrounding the North Pole

Kuzey Kutbu'nu çevreleyen alan, hiçbir şeyin hiç değişmediği

may seem like a frozen and desolate environment where nothing ever changes.

donmuş ve ıssız bir ortama benziyor olabilir.

Fakat aslında oldukça karmaşık ve

But it is actually a complex and finely balanced natural system,

iyi biçimde dengelenmiş doğal bir sistemdir.

Uç noktadaki konumu nedeniyle

and its extreme location makes it vulnerable to feedback processes

atmosferdeki ufacık değişiklikleri bile önemli duruma getirebilen

that can magnify even tiny changes in the atmosphere.

geri besleme süreçlerinden zarar görebilir.

In fact, scientists often describe the Arctic as the canary in the coal mine

Aslında, iklim değişikliğinin etkilerine ilişkin öngörülerde,

bilimciler Kuzey Kutbu'nu çoğunlukla felaket habercisi olarak nitelendirirler.

when it comes to predicting the impact of climate change.

Başlıca iklim geri besleme türlerinden biri yansıtabilirliktir.

One major type of climate feedback involves reflectivity.

White surfaces, like snow and ice,

Kar ve buz gibi beyaz yüzeyler,

are very effective at reflecting the sun's energy back into space,

güneşin enerjisini uzaya geri yansıtmakta oldukça etkilidir.

while darker land and water surfaces absorb much more incoming sunlight.

Ancak, koyu renkli karalar ve su yüzeyleri güneş ışığının çok daha fazlasını emer.

When the Arctic warms just a little, some of the snow and ice melts,

Kuzey Kutbu azıcık ısındığında kar ve buzların bir bölümü eriyerek,

exposing the ground and ocean underneath.

altındaki karayı ve okyanusu açığa çıkarır.

The increased heat absorbed by these surfaces causes even more melting,

Bu yüzeyler tarafından emilen ısı daha fazla erimeye yol açar

and so on.

ve böyle devam eder.

And although the current situation in the Arctic follows the warming pattern,

Günümüzde Kuzey Kutbu'ndaki durum ısınma modelini göstermekle birlikte,

the opposite is also possible.

bunun tersi de mümkündür.

A small drop in temperatures would cause more freezing,

Sıcaklıktaki küçük bir düşüş daha fazla donmaya neden olur ve

increasing the amount of reflective snow and ice.

yansıtıcı kar ve buz miktarını arttırır.

This would result in less sunlight being absorbed,

Bu da daha az güneş ışığının emilmesine neden olur

and lead to a cycle of cooling, as in previous ice ages.

ve önceki buz devirlerinde olduğu gibi bir soğuma döngüsüne yol açar.

Arctic sea ice is also responsible for another feedback mechanism

Kuzey Kutbu buzu, yalıtım yoluyla gerçekleşen

bir başka geri besleme mekanizmasından da sorumludur.

through insulation.

By forming a layer on the ocean's surface,

Okyanusun yüzeyinde bir katman oluşturan buz,

the ice acts as a buffer between the frigid arctic air

dondurucu kutup havası ile

altındaki nispeten daha ılık su arasında bir tampon görevi görür.

and the relatively warmer water underneath.

But when it thins, breaks, or melts in any spot,

Bu katman bir noktada inceldiğinde, kırıldığında ya da eridiğinde

heat escapes from the ocean,

ısı okyanustan kaçarak,

warming the atmosphere and causing more ice to melt in turn.

atmosferi ısıtır ve böylece daha fazla buzun erimesine neden olur.

Both of these are examples of positive feedback loops,

Bu örneklerin ikisi de pozitif geri besleme döngüsüdür.

not because they do something good,

Pozitif olarak adlandırılmalarının nedeni iyi birşey yapmaları değil,

but because the initial change is amplified in the same direction.

ilk değişimin etkisinin aynı yönde güçlenerek devam etmesidir.

A negative feedback loop, on the other hand,

Buna karşın, negatif geri besleme döngüsünde ise

is when the initial change leads to effects

ilk değişimin etkisi zıt yönde gelişir.

that work in the opposite direction.

Melting ice also causes a type of negative feedback

Buzun erimesi atmosfere nem yayarak,

by releasing moisture into the atmosphere.

bir çeşit negatif geri beslemeye yol açar.

This increases the amount and thickness of clouds present,

Bu durum bulutların kalınlığını ve miktarını arttırır;

which can cool the atmosphere by blocking more sunlight.

bu da güneş ışığını engelleyerek atmosferin soğumasına yol açar.

But this negative feedback loop is short-lived,

Ama bu negatif geri besleme döngüsünün ömrü kısadır.

due to the brief Arctic summers.

Çünkü Kuzey Kutbu'nun yazı kısadır.

For the rest of the year, when sunlight is scarce,

Yılın geri kalanında, güneş ışığı çok az olduğunda

the increased moisture and clouds

artan nem ve bulutlar, aslında Dünya'nın ısısını alıkoyarak,

actually warm the surface by trapping the Earth's heat,

yüzeyini ısıtır ve birkaç ay dışında,

turning the feedback loop positive for all but a couple of months.

geri besleme döngüsünü pozitife çevirmiş olurlar.

While negative feedback loops encourage stability

Negatif geri besleme döngüsü

sistemi dengeye doğru iterek istikrarı desteklerken,

by pushing a system towards equilibrium,

pozitif geri besleme döngüsü giderek büyüyen sapmalar

positive feedback loops destabilize it by enabling larger and larger deviations.

yaratarak istikrarı bozar.

And the recently increased impact of positive feedbacks

Pozitif geri besleme etkilerinin son zamanlarda artması

may have consequences far beyond the Arctic.

Kuzey Kutbu'nun çok ötesinde sonuçlara yol açabilir.

Isınan bir gezegende

On a warming planet,

these feedbacks ensure that the North Pole warms at a faster rate than the equator.

bu geri beslemeler Kuzey Kutbu'nun Ekvator'dan

daha hızlı ısınmasını sağlar.

The reduced temperature differences between the two regions

İki bölge arasındaki ısı farklılığındaki azalma,

may lead to slower jet stream winds

dünya nüfusunun çoğunun yaşadığı orta enlemlerde

and less linear atmospheric circulation in the middle latitudes,

daha yavaş jet akımı rüzgârlarına

ve daha az atmosferik dolaşıma neden olabilir.

where most of the world's population lives.

Many scientists are concerned that shifts in weather patterns

Birçok bilimci, hava düzenindeki bu değişimlerin

will last longer and be more extreme,

daha uzun süreli ve daha aşırı olacağı,

with short term fluctuations becoming persistent cold snaps,

kısa dönemli dalgalanmaların ısrarlı ani soğuklara,

sıcak dalgalarına, kuraklık ve sellere

heat waves, droughts and floods.

yol açacağı konusunda endişelenmektedir.

Kuzey Kutbu duyarlılığı gezegenin geri kalanı için

So the Arctic sensitivity doesn't just serve as an early warning alarm

iklim değişikliği konusunda erken uyarı alarmı olarak

for climate change for the rest of the planet.

hizmet vermenin yanı sıra,

Its feedback loops can affect us in much more direct and immediate ways.

onun geri besleme döngüsü

bizi daha direkt ve daha çabuk şekilde etkileyebilir.

As climate scientists often warn,

İklim bilimcilerin sık sık uyardıkları gibi,

what happens in the Arctic doesn't always stay in the Arctic.

Kuzey Kutbu'nda olanlar her zaman Kuzey Kutbu'nda kalmaz.