How did South African Apartheid happen, and how did it finally end? - Thula Simpson

696,449 views ・ 2023-12-05

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: esra kurul Gözden geçirme: Başak Gökdaş
00:07
On June 16th 1976,
0
7045
3169
16 Haziran 1976′da
00:10
over 10,000 student protesters flooded the streets of Soweto, South Africa.
1
10798
5047
10.000′den fazla öğrenci olan protestocular
Güney Afrika’nın Soweto sokaklarını doldurdu.
00:16
For 28 years, South Africans had been living under Apartheid,
2
16220
4255
28 yıldır Güney Afrikalılar, ülkedeki Siyah çoğunluğun
00:20
a strict policy of segregation that barred the country’s Black majority
3
20600
4296
vasıflı, yüksek maaşlı işlerden, kaliteli eğitimden ve çok daha fazlasından
00:24
from skilled, high-paying jobs, quality education, and much more.
4
24896
4921
mahrum bırakıldığı katı bir ayrımcılık politikası Apartheid altında yaşıyordu.
00:30
And in 1974, the government announced schools would be forced to teach
5
30026
4796
1974′te hükümet, okulların birçok konuyu
00:34
many subjects in Afrikaans—
6
34822
2002
Afrikaans dilinde öğretmeye zorlanacağını duyurdu.
00:36
a language used primarily by the nation’s white ruling elites.
7
36824
4380
Öncelikle ülkenin beyaz yönetici seçkinleri tarafından kullanılan bir dil.
00:41
But when protesters rose up to fight this injustice,
8
41412
3087
Ancak protestocular bu adaletsizlikle mücadele etmek için ayağa kalktığında,
00:44
the government's response was swift.
9
44499
2168
hükümetin yanıtı hızlı oldu.
00:47
Armed police officers turned their weapons onto the crowd,
10
47418
3504
Silahlı polisler silahlarını kalabalığa doğrulttu
00:50
and over the following days they killed over 150 students,
11
50922
4212
ve sonraki günlerde 150′den fazla öğrenciyi öldürdüler,
00:55
including victims as young as 13.
12
55551
2545
13 yaşındaki genç kurbanlar da dahil.
00:59
Even before Apartheid, South Africa’s long history of racial violence
13
59180
4796
Güney Afrika’nın uzun ırksal şiddet tarihi Apartheid’den önce bile
01:03
had already cost countless Black Africans their jobs, homes, and lives.
14
63976
5214
zaten sayısız Siyah Afrikalının işine, evine ve hayatına mal olmuştu.
01:09
Beginning in the 1600s,
15
69482
2252
1600′lerden başında
01:11
first Dutch and later British settlers colonized the nation,
16
71734
3879
önce Hollandalı ve daha sonra İngiliz yerleşimciler ulusu sömürgeleştirdi
01:15
displacing local populations from their ancestral lands.
17
75738
3754
ve yerel nüfusları atalarının topraklarından uzaklaştırdı.
01:21
Over the following centuries,
18
81202
1710
Sonraki yüzyıllar boyunca,
01:22
Black Africans were segregated onto so-called native reserves;
19
82912
4254
Siyahi Afrikalılar sözde yerli rezervlere ayrılmıştı;
01:27
and by the 20th century, that meant 70% of the population
20
87750
4254
20. yüzyılda, nüfusun %70′inin ülke topraklarının
01:32
was living on roughly 13% of the country’s land.
21
92004
3671
yaklaşık %13′ünde yaşadığı anlamına geliyordu.
01:35
Deprived of their traditional livelihoods
22
95925
2419
Geleneksel geçim kaynaklarından mahrum kalan
01:38
and seeking to escape these overpopulated regions,
23
98344
3295
ve aşırı nüfuslu bu bölgelerden kaçmaya çalışan,
01:41
Black Africans began migrating to white-controlled areas.
24
101639
3795
Siyahi Afrikalılar beyazların kontrolünde olan bölgelere göç etmeye başladılar.
01:46
There, they worked for low wages on white-owned farms and mines,
25
106811
4171
Orada, Afrika ve Asya’nın dört bir yanından gelen köleleştirilmiş
01:50
alongside the descendants of enslaved and indentured workers
26
110982
3628
ve sözleşmeli işçilerin torunlarıyla beyazların sahip olduğu
01:54
from across Africa and Asia.
27
114610
2127
çiftliklerde ve madenlerde düşük ücretlerle çalıştılar.
01:57
By 1948, this exploited labor force was a primary driver
28
117113
4755
1948′e gelindiğinde sömürülen bu işgücü, Güney Afrika’nın gelişen ekonomisinin
02:01
of South Africa’s booming economy.
29
121868
2294
temel itici gücüydü.
02:04
But economists argued that continued growth required a stable, educated,
30
124203
4838
Ancak ekonomistler, sürekli büyümenin istikrarlı, eğitimli
ve kentleşmiş bir Afrika işgücü gerektirdiğini savundu.
02:09
and urbanized African labor force.
31
129041
2545
02:11
The ruling United Party accepted this logic,
32
131878
2877
İktidardaki Birleşik Parti bu mantığı kabul etti
02:14
but the rival National Party argued such a workforce
33
134755
3462
ancak rakip Ulusal Parti böyle bir işgücünün beyaz
02:18
would threaten the white ruling class.
34
138217
2086
egemen sınıfı tehdit edeceğini savundu.
02:20
Naming their campaign Apartheid, the Afrikaans word for “separateness,”
35
140303
4588
Kampanyalarına Afrikaans dilinde “ayrılık” anlamına gelen Apartheid adını verdiler,
02:24
the National Party won the 1948 elections.
36
144891
3378
Ulusal Parti 1948 seçimlerini kazandı.
02:28
And once in power, they began forcibly relocating millions of Africans
37
148436
4504
Ve iktidara geldikten sonra, milyonlarca Afrikalıyı zorla rezervlere
02:32
back to the reserves.
38
152940
1502
geri yerleştirmeye başladılar.
02:34
Under Apartheid, Black workers were considered temporary visitors
39
154650
4129
Apartheid döneminde, Siyahi işçiler beyaz bölgelerde geçici ziyaretçiler
02:38
in white areas.
40
158779
1293
olarak kabul edildi.
02:40
They were restricted to specific zones,
41
160156
2252
Belirli bölgelerle sınırlandırılmışlardı
02:42
and their trade unions received no official recognition.
42
162408
3378
ve sendikaları resmi olarak tanınmadı.
02:46
The government also abolished mixed race universities,
43
166704
3712
Hükümet ayrıca karma ırk üniversitelerini kaldırdı,
02:50
outlawed mixed marriages, segregated recreational spaces,
44
170416
4630
karma evlilikleri yasa dışı ilan etti, eğlence alanlarını ayırdı
02:55
and purged the non-white population from the voters’ roll.
45
175046
3545
ve beyaz olmayan nüfusu seçmen kütüklerinden temizledi.
02:58
Within parliament at this time,
46
178799
2002
O zamanlar parlamento içinde,
03:00
Apartheid only had a small group of outspoken opponents.
47
180801
3963
Apartheid’in yalnızca küçük bir grup açık sözlü muhalifi vardı.
03:04
But outside the government,
48
184805
1669
Ancak hükümetin dışında,
03:06
three political groups were leading a popular resistance against the regime:
49
186474
4463
üç siyasi grup rejime karşı halk direnişine öncülük ediyordu:
03:10
the Communist Party, which was then legally banned in 1950,
50
190937
4170
1950′de yasal olarak yasaklanan Komünist Parti,
03:15
their allies in the African National Congress,
51
195107
2795
Afrika Ulusal Kongresi’ndeki müttefikleri
03:17
and later, a splinter group called the Pan-Africanist Congress.
52
197902
4046
ve daha sonra Pan-Afrikancı Kongre adında parçalanmış bir grup ortaya çıktı.
03:21
Despite some ideological differences,
53
201948
2711
Bazı ideolojik farklılıklara rağmen,
03:24
all three groups worked to mobilize the masses
54
204659
2669
Her üç grup da şiddet içermeyen yöntemlerle
03:27
against Apartheid by non-violent methods.
55
207328
3003
kitleleri Apartheid’e karşı harekete geçirmek için çalıştı.
03:30
But the National Party wasn’t as restrained.
56
210623
2753
Ancak Ulusal Parti o kadar kısıtlanmış değildi.
03:33
On March 21st, 1960, policemen massacred demonstrators at a PAC rally,
57
213376
6381
21 Mart 1960′ta polisler bir PAC mitinginde göstericileri katletti
03:40
and within weeks, the ANC and PAC were outlawed.
58
220883
4004
ve birkaç hafta içinde ANC ve PAC yasa dışı ilan edildi.
03:45
These events radicalized anti-Apartheid leaders,
59
225304
3379
Bu olaylar Apartheid karşıtı liderleri radikalleştirdi
03:48
and in December of 1961,
60
228683
2377
ve 1961 yılının Aralık ayında,
03:51
Nelson Mandela and other ANC and Communist Party activists
61
231060
4379
Nelson Mandela ve diğer ANC ve Komünist Parti aktivistleri
03:55
established the resistance’s armed wing.
62
235439
2962
direnişin silahlı kanadını kurdu.
03:59
While the conflict grew increasingly violent,
63
239318
2670
Çatışma giderek şiddetlenirken,
04:01
the 1960s saw consistent economic growth throughout South Africa.
64
241988
4462
1960'larda Güney Afrika'da tutarlı bir ekonomik büyüme görüldü.
04:06
The National Party attributed this to the success of Apartheid,
65
246784
3629
Ulusal Parti bunu Apartheid’in başarısıyla ilişkilendirdi
04:10
but it was actually due to further exploitation.
66
250413
2794
ancak aslında daha fazla sömürüden kaynaklanıyordu.
04:13
Employers were illegally hiring Black laborers
67
253708
3086
İşverenler, varlıklı beyaz işçilerin doldurmak istemediği pozisyonlar için
04:16
for positions affluent white workers didn’t want to fill.
68
256794
3629
yasa dışı bir şekilde Siyahi işçileri işe alıyordu.
04:20
And since this prosperity was flowing disproportionately
69
260423
3044
Ve bu refah orantısız bir şekilde
04:23
to the ruling white minority,
70
263467
1919
iktidardaki beyaz azınlığa aktığı için
04:25
the government happily turned a blind eye.
71
265386
2544
hükümet mutlu bir şekilde görmezden geldi.
04:28
Meanwhile, the National Party leveraged global anti-communist sentiment
72
268431
4713
Bu arada Ulusal Parti, rakiplerini şeytanlaştırmak için
04:33
to demonize its adversaries.
73
273144
2043
küresel anti-komünist duyarlılığı kullandı.
04:35
In 1963, they tried Mandela and ten others for advancing communism
74
275479
5548
1963′te komünizmi ilerlettikleri
ve gerilla savaşında asker yetiştirdikleri için
04:41
and training recruits in guerrilla warfare.
75
281027
2794
Mandela ve diğer on kişiyi yargıladılar.
04:44
Eight of the defendants were sentenced to life in prison,
76
284697
3128
Sanıkların sekizi ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı
04:47
and many remaining anti-Apartheid leaders were forced into exile.
77
287825
3879
ve kalan birçok Apartheid karşıtı lider sürgüne zorlandı.
04:51
Over the next decade,
78
291787
1502
Önümüzdeki on yıl boyunca,
04:53
a generation of student activists rose up to continue the fight,
79
293289
3962
mücadeleyi sürdürmek için bir nesil öğrenci aktivist ayağa kalktı,
04:57
led in part by Steve Biko and the South African Students Organization.
80
297251
4588
kısmen Steve Biko ve Güney Afrikalı Öğrenciler Örgütü tarafından yönetiliyor.
05:01
Following the Soweto Massacre, student protesters spread nationwide.
81
301839
4338
Soweto Katliamı’nın ardından öğrenci protestocuları ülke geneline yayıldı.
05:06
But police violently smothered these demonstrations,
82
306218
3129
Ancak polis bu gösterileri şiddetle bastırdı
05:09
killing over 600 protesters by early 1977.
83
309347
4504
ve 1977′nin başlarında 600′den fazla protestocuyu öldürdü.
05:14
That same year, Biko was taken into police custody
84
314310
3795
Aynı yıl Biko polis tarafından gözaltına alındı
05:18
and killed in a brutal assault.
85
318105
2086
ve acımasız bir saldırıda öldürüldü.
05:21
In response to this violence,
86
321776
1960
Bu şiddete yanıt olarak,
05:23
the international community finally called for an end to Apartheid,
87
323736
4338
Uluslararası toplum, bazı ülkelerin Güney Afrika’ya ticaret ambargosu uygulamasıyla,
05:28
with some countries enacting trade embargoes against South Africa.
88
328074
3920
sonunda Apartheid’a son verilmesi çağrısında bulundu.
05:32
The state attempted to launch a reform process,
89
332370
3211
Devlet, ülkenin beyaz, beyaz olmayan
05:35
creating separate parliaments for the country's white,
90
335581
3003
ve Hintli nüfusu için ayrı parlamentolar oluşturarak
05:38
non-white, and Indian populations.
91
338584
2795
bir reform süreci başlatmaya çalıştı.
05:41
But the exclusion of the African majority led to more nationwide rioting.
92
341629
4546
Ancak Afrikalı çoğunluğun dışlanması ülke çapında daha fazla ayaklanmaya yol açtı.
05:46
So when F.W. de Klerk, a long-time supporter of Apartheid,
93
346425
4421
Uzun zamandır Apartheid’in destekçisi olan F.W. de Klerk,
05:50
came to power in 1989,
94
350846
2503
1989′da iktidara geldi,
05:53
he concluded the only way to ensure white survival was to end the policy.
95
353349
4838
tek yolunun politikayı sona erdirmek olduğu sonucuna vardı.
05:58
On February 2nd, 1990,
96
358479
2711
2 Şubat 1990'da
06:01
de Klerk shocked the world by unbanning the ANC,
97
361190
3670
de Klerk, ANC’nin yasağını kaldırarak,
06:05
releasing Mandela,
98
365319
1585
Mandela’yı serbest bırakarak
06:06
and calling for constitutional negotiations.
99
366904
3086
ve anayasa müzakereleri çağrısında bulunarak dünyayı şok etti.
06:10
Four years later, in the nation’s inaugural all-inclusive elections,
100
370324
4963
Dört yıl sonra, ülkenin her şey dahil açılış seçimlerinde
06:15
Mandela became South Africa’s first Black president.
101
375830
3670
Mandela, Güney Afrika’nın ilk Siyahi başkanı oldu.
06:19
But today, the national trauma of Apartheid can still be keenly felt,
102
379667
5630
Ancak bugün, Apartheid ’in ulusal travması hâlâ keskin bir şekilde hissedilebiliyor
06:25
and many wounds from this period have yet to fully heal.
103
385464
4088
ve bu dönemdeki birçok yara henüz tam olarak iyileşmedi.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7