The rise and fall of the Mughal Empire - Stephanie Honchell Smith

1,005,741 views ・ 2023-05-04

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: esra kurul Gözden geçirme: Emel Çırakoğlu
00:06
It’s 1526 in what is now Northern India,
0
6961
3712
Günümüzün Kuzey Hindistan’ında yıl 1526
00:10
and Sultan Ibrahim Lodhi is about to face off against a prince
1
10673
4129
ve Sultan İbrahim Ludî Orta Asyalı bir prensle
00:14
from Central Asia, Zahiruddin Muhammad Babur.
2
14802
3837
Zahîreddîn Muhammed Bâbur’le yüzleşmek üzere.
00:19
To quash the threat, the Sultan brings his war elephants to battle.
3
19015
4296
Tehditi ortadan kaldırmak için Sultan savaşa fillerini de getiriyor.
00:23
But it’s said that the explosions of Babur’s cannons and muskets
4
23311
4045
Ancak Babür’ün top ve tüfek patlamalarının filleri ürküttüğü
00:27
startled the elephants and they trampled the Sultan’s own army.
5
27356
4130
ve Sultan’ın kendi ordusunu ezip geçtiği söylendi.
00:32
Babur had long harbored ambitions of building his own empire.
6
32028
3545
Babür’ün uzun süre kendi imparatorluğunu kurma hırsı vardı.
00:35
Though he was descended from some of the world’s most successful conquerors,
7
35698
3921
Dünyanın en başarılı fatihlerinin soyundan gelse de
00:39
he struggled to gain a foothold
8
39619
1668
Orta Asya’da birçok hırslı prens arasında
00:41
among the many ambitious princes in Central Asia.
9
41287
3170
tutunmak için mücadele etti.
00:45
So he turned his attention to India,
10
45208
2210
Bu yüzden dikkatini Hindistan’a çevirdi.
00:47
where his descendants stayed and built the Mughal Empire,
11
47418
3587
torunlarının Babür İmparatorluğunu kurduğu yer,
00:51
one of the wealthiest and most powerful states in the early modern world
12
51214
4337
eski modern dünyada en varlıklı ve en güçlü devletlerden biri
00:55
and home to nearly a quarter of the global population.
13
55551
3629
ve dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birine ev sahipliği yapmaktadır.
00:59
Babur died just four years after that fateful battle,
14
59430
3462
Babür bu önemli savaşın ardından hemen öldü
01:02
but his own memoirs and the work of his descendants
15
62892
2753
ancak onun kendi anıları ve torunlarının gayreti
01:05
immortalized him in colorful fashion.
16
65645
2669
onu renkli bir şekilde ölümsüzleştirdi.
01:08
His daughter, Gulbadan, recalled in her own memoir how Babur—
17
68689
4130
Kızı Gulbadan, kendi anılarında Babur’un nasıl—
01:12
having recently given up drinking—
18
72819
2002
yakın zamanda içki bırakmasını—
01:14
filled a newly-constructed pool with lemonade rather than wine.
19
74821
4546
yeni yapılan havuzu şarap yerine limonata ile doldurdu.
01:19
His grandson, Akbar, commissioned exquisite miniature paintings
20
79700
3671
Torunu Ekber, Babür hikayelerini kişiye özel minyatür boyacılığı yapmakla
01:23
of Babur’s stories—
21
83371
1585
görevlendirildi—
01:24
one depicted the empire’s founder riding through his camp,
22
84956
3503
biri imparatorluğun kurucusunu sarhoşken atının üzerinde yığılıp kalmış
01:28
drunkenly slumped over his horse.
23
88459
2044
bir şekilde kampın içinden geçerken resmetti.
01:30
It was Akbar who consolidated Mughal power.
24
90503
2836
Babür’ün gücünü sağlamlaştıran Ekberdi.
01:33
He established protections for peasants—
25
93464
2211
Köylüler için koruma tesis etti—
01:35
which in turn increased their productivity and generated more tax revenue—
26
95675
3837
Bu da üretkenliği artırdı ve daha fazla vergi geliri sağladı—
01:39
and embarked on military campaigns to expand Mughal territory.
27
99512
4421
ve Babür topraklarını genişletmek için askeri kampanyalara girişti.
01:44
Princes who swore allegiance to him were rewarded,
28
104183
3170
Ona biat eden prensler ödüllendirildi,
01:47
while he made brutal examples of those who resisted,
29
107353
3253
direnenlerin acımasız örneklerini verirken,
01:50
killing them and many of their subjects.
30
110606
2461
onları ve tebaalarını öldürüyordu.
01:53
His conquests opened access to port cities on the Indian Ocean,
31
113568
3837
Hint Okyanusunda, fetihleri liman şehirlerine ulaşımı açtı,
01:57
which connected the Mughals to Arab, Chinese, Ottoman, and European traders,
32
117405
4963
Babürleri Arap, Çinli, Osmanlı ve Avrupalı tüccarlara bağlayan,
02:02
bringing in incalculable wealth,
33
122535
2127
çok büyük zenginlik getiren,
02:04
including silver and new crops from the Americas.
34
124662
3420
Amerika’dan gümüş ve yeni mahsuller dahil.
02:08
As the Muslim ruler of a diverse, multiethnic empire,
35
128875
3503
Çeşitli, çok ırklı bir imparatorluğun Müslüman bir hükümdarı olarak
02:12
Akbar worked to create internal cohesion by appointing members
36
132378
3587
Ekber, Hindu çoğunluğun üyelerini
02:15
of the Hindu majority to high positions in his government,
37
135965
3212
hükümetinde yüksek mevkilere atayarak,
02:19
marrying a Hindu bride,
38
139177
1543
Hindu bir gelinle evlenerek
02:20
and distributing translated copies of the “Mahabharata,”
39
140720
3503
ve Müslüman soylularına yazdığı eski bir Hint destanı şiiri
02:24
an ancient Indian epic poem, to his Muslim nobles.
40
144223
3504
“Mahabharata”nın çevrilmiş kopyalarını dağıtarak iç uyum yaratmaya çalıştı.
02:28
Akbar also hosted lively religious debates where Sunni and Shia Muslims,
41
148019
5088
Ayrıca Ekber, Sünni ve Şii Müslümanlar,
02:33
Hindus, Jains, Zoroastrians,
42
153107
2836
Hindular, Jainler, Zerdüştlerin
02:35
and the newly arrived Portuguese Jesuit missionaries
43
155943
3212
ve yeni gelen Portekizli Cizvit misyonerler, kendi inançlarının
erdemlerini savundukları dini tartışmalara ev sahipliği yaptılar.
02:39
defended the merits of their respective faiths.
44
159155
2627
02:41
While most participants viewed this as an intellectual exercise,
45
161782
3379
Çoğu katılımcı bunu entelektüel bir egzersiz olarak görürken
02:45
Portuguese missionaries were disappointed by their failure to convert Akbar.
46
165161
4296
Portekizli misyonerler, Ekber’i dinine döndürme başarısızlığıyla
hayal kırıklığına uğradılar.
02:50
The Mughals built architectural masterpieces
47
170249
3128
Babürler,
02:53
such as the Taj Mahal and the Red Fort,
48
173377
2378
Tac Mahal ve Kızıl Kale gibi
02:55
a palace three kilometers around, that housed 50,000 people
49
175755
4129
50 bin kişiyi barındıran üç kilometrelik bir saray ve muhteşem altın
02:59
and contained the magnificent gold and jewel-encrusted Peacock Throne.
50
179884
4463
ve mücevherlerle kaplı Tavus Kuşu Tahtı’nı içeren mimari şaheserler inşa etti.
03:04
Just the throne took seven years to construct.
51
184388
3045
Sadece tahtın inşası yedi yıl sürdü.
03:07
During its first 180 years, the Mughals had only six rulers,
52
187767
4629
İlk 180 yıl boyunca Babürlerin yalnızca altı hükümdarı oldu,
03:12
which contributed to the empire’s stability.
53
192396
2503
bu da imparatorluğun istikrarına katkıda bulundu.
03:15
When the fourth emperor, Jahangir,
54
195608
2002
Dördüncü imparator Cihangir,
03:17
struggled with alcohol and opioid addiction,
55
197610
2711
alkol ve opioid bağımlılığı ile mücadele ederken
03:20
his wife, Nur Jahan, took the reins as co-ruler.
56
200321
3503
eşi Nur Cihan, eş hükümdar olarak kontrolü eline aldı.
03:24
When a traitorous general captured her husband in an attempted coup,
57
204116
3796
Hain bir general, kocasını darbe girişiminde yakaladığında
03:27
she negotiated his release and rallied the army to stop the rebellion.
58
207912
4421
serbest bırakılması için pazarlık yaptı ve isyanı durdurmak için orduyu topladı.
03:32
She once led a hunting party to track down a tiger that was terrorizing a village,
59
212625
4713
Bir keresinde bir köye terör estiren bir kaplanın izini sürmek için
bir av partisine liderlik etmişti.
03:37
leading one poet to write:
60
217713
1752
Bir şairi yazmaya yönlendiriyor.
03:39
“Though Nur Jahan be in form of a woman/ In the ranks of men she’s a tiger-slayer.”
61
219924
5964
“Nur Cihan bir kadın şeklinde olsa da/ erkekler safında o bir kaplan avcısı.”
03:46
Following the death of the sixth emperor, Aurangzeb, in 1707,
62
226389
4588
Altıncı imparator Alemgir’in 1707′de ölümünün ardından,
03:50
seven emperors took the throne over the next 21 years.
63
230977
4045
sonraki 21 yıl boyunca yedi hükümdar daha tahta geçti.
03:55
These frequent transitions of power reflected
64
235022
2419
Bu sık güç değişimleri
03:57
the larger political, economic, social, and environmental crises
65
237441
4255
18. yüzyıl boyunca imparatorluğu rahatsız eden
daha büyük politik, ekonomik, sosyal ve çevresel krizleri yansıtıyordu.
04:01
that plagued the empire throughout the 18th century.
66
241696
3295
04:06
In response to this turmoil,
67
246075
1919
Bu hengameye cevaben,
04:07
regional leaders started refusing to pay taxes and broke away from Mughal control.
68
247994
5338
bölge liderleri, vergileri ödemeyi reddetmeye
ve Babür kontrollerini yok saymaya başladılar.
04:13
The British East India Company offered military support to these regional rulers,
69
253582
4547
İngiliz Doğu Hindistan Şirketi,
bölge liderlerine askeri destek sağlamayı teklif etti.
04:18
which in turn increased the company's political influence,
70
258129
3044
Bu da şirketin politik etkisini artırdı.
04:21
enabling it to eventually take direct control of Bengal,
71
261173
3754
Nihayet Hindistan’daki en zengin bölgelerden birisi olan Bengal’in
04:24
one of the wealthiest regions in India.
72
264927
2336
doğrudan kontrolünü ele almasına sağladı.
04:27
By the 19th century, the East India Company had massive political influence
73
267430
4713
19. yüzyılda, Doğu Hindistan Şirketi, büyük bir siyasi etkiye
04:32
and a large standing army, which included Indian troops.
74
272143
3712
ve Hindistan askeri birliklerinin de dahil sürekli orduya sahipti.
04:36
When these troops revolted in 1857,
75
276355
3170
1857′de bu birlikler ayaklandığında
04:39
aiming to force out the British and restore Mughal influence,
76
279525
3462
İngilizleri zorla göndermeyi ve Babür etkisini onarmayı amaçlıyorlardı
04:42
the British government intervened,
77
282987
1960
İngiliz hükümeti müdahale etti,
04:44
replacing company rule with direct colonial rule,
78
284947
3379
Şirket kurallarını doğrudan koloni kurallarıyla değiştirerek
04:48
deposing the last Mughal emperor and sending him into exile.
79
288326
4337
son Babür hükümdarını tahttan indirerek sürgüne gönderdi.
04:52
And so, over three centuries after its founding,
80
292788
3212
Böylece, kuruluşundan üç asır sonra
04:56
the Mughal Empire came to an end.
81
296208
2878
Babür İmparatorluğu sonlandı.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7