The history of the Cuban Missile Crisis - Matthew A. Jordan

5,535,705 views ・ 2016-09-26

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Sarper Hıra Gözden geçirme: Ahmet Mesut ATEŞ
00:06
It's not hard to imagine a world where at any given moment,
0
6813
3550
Kendinizin ve tanıdıklarınızın, herhangi bir anda,
00:10
you and everyone you know could be wiped out without warning
1
10363
4140
hiçbir uyarı yapılmaksızın, sadece bir düğmeye basılarak yok edilebileceği
00:14
at the push of a button.
2
14503
2750
bir dünya hayal etmek zor değil.
00:17
This was the reality for millions of people during the 45-year period
3
17253
3862
Bu, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, şimdi Soğuk Savaş olarak bilinen
00:21
after World War II,
4
21115
1728
45 yıllık dönemde
00:22
now known as the Cold War.
5
22843
2482
milyonlarca insan için bir gerçeklikti.
00:25
As the United States and Soviet Union faced off across the globe,
6
25325
3649
ABD ve Sovyetler Birliği, Dünya genelinde birbirine meydan okurken, iki taraf da
00:28
each knew that the other had nuclear weapons capable of destroying it.
7
28974
4900
karşı tarafın kendisini yok edebilecek nükleer silaha sahip olduğunu biliyordu.
00:33
And destruction never loomed closer than during the 13 days
8
33874
3612
Ve felaket hiçbir zaman 13 gün süren Küba Füze Krizi kadar
00:37
of the Cuban Missile Crisis.
9
37486
2729
yakın olmamıştı.
00:40
In 1961, the U.S. unsuccessfully tried to overthrow Cuba's new communist government.
10
40215
6371
ABD'nin 1961'de Küba'da yeni komünist hükûmeti devirme girişimi başarısız oldu.
00:46
That failed attempt was known as the Bay of Pigs,
11
46586
3118
Domuzlar Körfezi olarak bilinen bu başarısız girişim
00:49
and it convinced Cuba to seek help from the U.S.S.R.
12
49704
3791
Küba'yı Sovyetler Birliği'nden yardım istemeye itti.
00:53
Soviet premier Nikita Khrushchev was happy to comply
13
53495
3572
Sovyet lider Nikita Kruşçev Küba'ya gizlice yerleştirdiği nükleer füzeler ile
00:57
by secretly deploying nuclear missiles to Cuba,
14
57067
3398
sadece adayı korumaktan değil,
01:00
not only to protect the island,
15
60465
1539
aynı zamanda İtalya ve Türkiye'deki
01:02
but to counteract the threat from U.S. missiles in Italy and Turkey.
16
62004
5481
ABD füzelerinin yarattığı tehdide karşılık vermekten de memnundu.
01:07
By the time U.S. intelligence discovered the plan,
17
67485
2680
ABD istihbaratı bu planı fark edene kadar,
01:10
the materials to create the missiles were already in place.
18
70165
3921
füzeleri inşa etmek için gerekli malzemeler çoktan yerleştirilmişti.
01:14
At an emergency meeting on October 16, 1962,
19
74086
3899
16 Ekim 1962'de gerçekleşen olağanüstü toplantıda,
01:17
military advisors urged an airstrike on missile sites
20
77985
3420
askeri danışmanlar ısrarla füze mevzilerine hava saldırısı düzenlenmesini
01:21
and invasion of the island.
21
81405
2631
ve adanın işgalini tavsiye ettiler.
01:24
But President John F. Kennedy chose a more careful approach.
22
84036
3459
Ancak Başkan John F. Kennedy daha tedbirli bir yaklaşımı tercih etti.
01:27
On October 22, he announced that the the U.S. Navy
23
87495
3051
22 Ekim'de, ABD donanmasının Küba'ye gelen tüm sevkiyatları
01:30
would intercept all shipments to Cuba.
24
90546
3449
engelleyeceğini açıkladı.
01:33
There was just one problem:
25
93995
1432
Yalnız bir sorun vardı:
01:35
a naval blockade was considered an act of war.
26
95427
4009
Deniz ablukası savaş sebebi olarak görülüyordu.
01:39
Although the President called it a quarantine
27
99436
2550
Her ne kadar Başkan bunun temel ihtiyaçları engellemeyen
01:41
that did not block basic necessities,
28
101986
2041
bir karantina olduğunu söylese de,
01:44
the Soviets didn't appreciate the distinction.
29
104027
3550
Sovyetler Birliği bu ayrımı hoş karşılamadı.
01:47
In an outraged letter to Kennedy,
30
107577
1821
Kruşçev, Kennedy'ye gönderdiği öfke dolu mektupta
01:49
Khrushchev wrote, "The violation of freedom to use international waters
31
109398
3899
"Uluslararası sular ve hava sahasını kullanma özgürlüğünün ihlali,
01:53
and international airspace is an act of aggression
32
113297
3380
insanlığı bir nükleer füze savaşı
01:56
which pushes mankind toward the abyss of world nuclear missile war."
33
116677
5960
uçurumuna iten saldırgan bir fiildir.", yazdı.
02:02
Thus ensued the most intense six days of the Cold War.
34
122637
4580
Böylece Soğuk Savaş'ın en gergin altı günü birbirini takip etti.
02:07
While the U.S. demanded the removal of the missiles,
35
127217
2429
ABD füzelerin kaldırılmasını talep ederken,
02:09
Cuba and the U.S.S.R insisted they were only defensive.
36
129646
3981
Küba ve Sovyetler Birliği füzelerin sadece savunma amaçlı olduğunda ısrar etti.
02:13
And as the weapons continued to be armed,
37
133627
3131
Silahlar donatılmaya devam ettikçe de,
02:16
the U.S. prepared for a possible invasion.
38
136758
3420
ABD olası bir işgal için hazırlık yapıyordu.
02:20
On October 27, a spy plane piloted by Major Rudolph Anderson
39
140178
4260
27 Ekim'de, Binbaşı Rudolph Anderson tarafından kullanılan bir casus uçağı
02:24
was shot down by a Soviet missile.
40
144438
2861
bir Sovyet füzesi tarafından düşürüldü.
02:27
The same day, a nuclear-armed Soviet submarine was hit by a small-depth charge
41
147299
5128
Aynı gün, nükleer silahlı bir Sovyet denizaltısı, yukarı çık sinyali vermeye
02:32
from a U.S. Navy vessel trying to signal it to come up.
42
152427
4551
çalışan bir ABD gemisinden gelen küçük bir su altı bombası tarafından vuruldu.
02:36
The commanders on the sub, too deep to communicate with the surface,
43
156978
3330
Denizaltındaki komutanlar, yüzey ile iletişim için çok derinde olduklarından,
02:40
thought war had begun and prepared to launch a nuclear torpedo.
44
160308
5451
savaşın başladığını düşündüler ve nükleer bir torpido fırlatmaya hazırlandılar.
02:45
That decision had to be made unanimously by three officers.
45
165759
3939
Bu karar üç subay tarafından oybirliği ile alınmalıydı.
02:49
The captain and political officer both authorized the launch,
46
169698
3880
Kaptan ve siyasi komiser fırlatmaya izin verdiler
02:53
but Vasili Arkhipov, second in command, refused.
47
173578
4491
ancak ikinci komutan Vasili Arkhipov izin vermedi.
02:58
His decision saved the day and perhaps the world.
48
178069
3702
Onun kararı günü ve belki de Dünya'yı kurtardı.
03:01
But the crisis wasn't over.
49
181771
2179
Ancak kriz henüz sona ermemişti.
03:03
For the first time in history,
50
183950
1660
Tarihte ilk kez,
03:05
the U.S. Military set itself to DEFCON 2,
51
185610
3293
ABD ordusu savunma hazırlık seviyesini DEFCON 2'ye,
03:08
the defense readiness one step away from nuclear war.
52
188903
3936
yani nükleer savaşın bir seviye altına yükseltti.
03:12
With hundreds of nuclear missiles ready to launch,
53
192839
2391
Fırlatılmaya hazır yüzlerce nükleer füze ile,
03:15
the metaphorical Doomsday Clock stood at one minute to midnight.
54
195230
4969
mecazi Kıyamet Günü Saati de gece yarısına bir dakika kala durmuştu.
03:20
But diplomacy carried on.
55
200199
2079
Ancak diplomasi devam etti.
03:22
In Washington, D.C., Attorney General Robert Kennedy
56
202278
3085
Washington'da, Adalet Bakanı Robert Kennedy gizlice
03:25
secretly met with Soviet Ambassador Anatoly Dobrynin.
57
205363
4496
Sovyet Büyükelçi Anatoly Dobrynin ile görüştü.
03:29
After intense negotiation, they reached the following proposal.
58
209859
3861
Yoğun müzakereden sonra, ortaya şöyle bir plan çıktı.
03:33
The U.S. would remove their missiles from Turkey and Italy
59
213720
3119
ABD, Türkiye ve İtalya'daki füzelerini kaldıracak
03:36
and promise to never invade Cuba
60
216839
2061
ve Küba'yı asla işgal etmeme sözü verecekti,
03:38
in exchange for the Soviet withdrawal from Cuba under U.N. inspection.
61
218900
4749
bunun karşılığında da Sovyetler BM denetiminde Küba'dan çekilecekti.
03:43
Once the meeting had concluded,
62
223649
1988
Toplantı biter bitmez,
03:45
Dobrynin cabled Moscow saying time is of the essence
63
225637
3345
Dobrynin Moskova'ya bir telgraf göndererek, kaybedecek zaman olmadığını
03:48
and we shouldn't miss the chance.
64
228982
2468
ve bu şansı kaçırmamaları gerektiğini söyledi.
03:51
And at 9 a.m. the next day,
65
231450
1689
Ertesi sabah saat 9'da Kruşçev'den
03:53
a message arrived from Khrushchev
66
233139
1731
Sovyet füzelerinin
03:54
announcing the Soviet missiles would be removed from Cuba.
67
234870
3981
Küba'daki yerlerinden kaldırılacağına dair bir mesaj ulaştı.
03:58
The crisis was now over.
68
238851
2389
Kriz sona ermişti.
04:01
While criticized at the time by their respective governments
69
241240
2867
Kendi hükûmetleri tarafından
düşmanla pazarlık ettikleri için eleştirilseler de,
04:04
for bargaining with the enemy,
70
244107
2014
04:06
contemporary historical analysis shows great admiration
71
246121
3308
çağdaş tarihi analiz Kennedy ve Kruşçev'e krizi diplomasi yoluyla
04:09
for Kennedy's and Khrushchev's ability to diplomatically solve the crisis.
72
249429
4622
çözme becerilerinden dolayı büyük bir takdir gösteriyor.
04:14
But the disturbing lesson was that a slight communication error,
73
254051
3200
Ancak buradaki rahatsız edici ders, ufak bir iletişim hatasının veya
04:17
or split-second decision by a commander, could have thwarted all their efforts,
74
257251
4650
bir komutanın saliselik kararının onların tüm çabalarını engelleyebileceğiydi,
04:21
as it nearly did if not for Vasili Arkhipov's courageous choice.
75
261901
5459
tıpkı Vasili Arkhipov o cesur tercihi yapmasa olacağı gibi.
04:27
The Cuban Missile Crisis revealed just how fragile human politics are
76
267360
3951
Küba Füze Krizi siyasetin, ortaya çıkaracağı endişe verici güce oranla
04:31
compared to the terrifying power they can unleash.
77
271311
3920
ne kadar da kırılgan olduğunu gösterdi.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7