The history of the Cuban Missile Crisis - Matthew A. Jordan

Lịch sử của Khủng hoảng Tên lửa Cuba - Matthew A. Jordan

Translator: Thanh Le Reviewer: Tuan Nguyen

It's not hard to imagine a world where at any given moment,

you and everyone you know could be wiped out without warning

bạn và mọi người mình biết có thể bị xóa sổ dễ dàng

at the push of a button.

mà không hề hay biết.

This was the reality for millions of people during the 45-year period

Đây là thực tế của hàng triệu người trong thời kỳ dài 45 năm

after World War II,

sau Thế Chiến II,

now known as the Cold War.

ngày nay gọi là Chiến tranh Lạnh.

As the United States and Soviet Union faced off across the globe,

Khi Mỹ và Liên Xô đối đầu trực tiếp trên toàn cầu,

each knew that the other had nuclear weapons capable of destroying it.

mỗi bên biết bên kia có vũ khí hạt nhân có khả năng hủy diệt.

And destruction never loomed closer than during the 13 days

Và sự hủy diệt chưa bao giờ cận kề hơn như trong 13 ngày

of the Cuban Missile Crisis.

của Khủng hoảng Tên lửa Cuba.

In 1961, the U.S. unsuccessfully tried to overthrow Cuba's new communist government.

Năm 1961, Mỹ đã thất bại trong việc lật đổ chính quyền cộng sản mới của Cuba.

That failed attempt was known as the Bay of Pigs,

Nỗ lực thất bại đó được biết đến với tên gọi Vịnh Con Lợn,

and it convinced Cuba to seek help from the U.S.S.R.

và nó khiến Cuba tìm sự giúp đỡ từ Liên Xô.

Soviet premier Nikita Khrushchev was happy to comply

Thủ tướng Liên Xô Nikita Khrushchev rất vui vẻ đồng ý

by secretly deploying nuclear missiles to Cuba,

bằng cách bí mật triển khai tên lửa hạt nhân đến Cuba,

not only to protect the island,

không chỉ để bảo vệ hòn đảo,

but to counteract the threat from U.S. missiles in Italy and Turkey.

mà còn để chống lại các mối đe dọa từ tên lửa Mỹ ở Ý và Thổ Nhĩ Kỳ.

By the time U.S. intelligence discovered the plan,

Ngay khi tình báo Mỹ phát hiện kế hoạch đó,

the materials to create the missiles were already in place.

các trang thiết bị để tạo ra tên lửa đã vào vị trí.

At an emergency meeting on October 16, 1962,

Tại một cuộc họp khẩn ngày 16/10/1962,

military advisors urged an airstrike on missile sites

các cố vấn quân sự kêu gọi không kích các vị trí đặt tên lửa

and invasion of the island.

và xâm lược hòn đảo.

But President John F. Kennedy chose a more careful approach.

Nhưng Tổng thống John F.Kennedy đã chọn cách tiếp cận thận trọng hơn.

On October 22, he announced that the the U.S. Navy

Vào ngày 22/10, ông tuyên bố Hải quân Mỹ

would intercept all shipments to Cuba.

sẽ chặn mọi tàu bè đến Cuba.

There was just one problem:

Duy chỉ có vấn đề:

a naval blockade was considered an act of war.

phong tỏa hải quân được xem là hành động gây chiến.

Although the President called it a quarantine

Dù Tổng thống gọi đó là một sự cô lập

that did not block basic necessities,

không gây cản trở các nhu cầu căn bản,

the Soviets didn't appreciate the distinction.

phía Liên Xô đã không đánh giá cao sự phân biệt này.

In an outraged letter to Kennedy,

Trong một lá thư đầy giận dữ gửi Kennedy,

Khrushchev wrote, "The violation of freedom to use international waters

Khrushchev viết: “Việc phong tỏa giao thông trong vùng biển

and international airspace is an act of aggression

và không phận quốc tế là một hành động gây hấn

which pushes mankind toward the abyss of world nuclear missile war."

đưa con người vào vực thẳm cuộc chiến bằng tên lửa hạt nhân toàn cầu.”

Thus ensued the most intense six days of the Cold War.

Điều này sau đó dẫn đến sáu ngày Chiến tranh Lạnh quyết liệt nhất.

While the U.S. demanded the removal of the missiles,

Trong khi Mỹ yêu cầu dỡ bỏ tên lửa,

Cuba and the U.S.S.R insisted they were only defensive.

Cuba và Liên Xô khẳng định họ chỉ tự vệ.

And as the weapons continued to be armed,

Và vì các loại vũ khí tiếp tục được trang bị,

the U.S. prepared for a possible invasion.

Mỹ đã chuẩn bị cho một cuộc xâm lược có thể diễn ra.

On October 27, a spy plane piloted by Major Rudolph Anderson

Ngày 27/10, một máy bay do thám do Thiếu tá Rudolph Anderson điều khiển

was shot down by a Soviet missile.

bị một tên lửa Liên Xô bắn hạ.

The same day, a nuclear-armed Soviet submarine was hit by a small-depth charge

Cùng ngày, một tàu ngầm trang bị hạt nhân của Liên Xô bị trúng bom chìm cỡ nhỏ

from a U.S. Navy vessel trying to signal it to come up.

của một tàu hải quân Mỹ cố gắng báo hiệu nó trồi lên.

The commanders on the sub, too deep to communicate with the surface,

Các chỉ huy trên tàu ngầm, không liên lạc được với bên ngoài do ở quá sâu,

thought war had begun and prepared to launch a nuclear torpedo.

tưởng rằng cuộc chiến đã bắt đầu và chuẩn bị phóng ngư lôi hạt nhân.

That decision had to be made unanimously by three officers.

Quyết định đó phải được ba sỹ quan nhất trí thông qua.

The captain and political officer both authorized the launch,

Cả thuyền trưởng và quan chức chính trị đều đồng ý phóng,

but Vasili Arkhipov, second in command, refused.

nhưng Vasili Arkhipov, phó chỉ huy, đã phản đối.

His decision saved the day and perhaps the world.

Quyết định của ông đã cứu vãn ngày hôm đó và có lẽ là cả thế giới.

But the crisis wasn't over.

Nhưng cuộc khủng hoảng vẫn chưa kết thúc.

For the first time in history,

Lần đầu tiên trong lịch sử,

the U.S. Military set itself to DEFCON 2,

Quân đội Hoa Kỳ tự đặt mình vào tình trạng DEFCON 2,

the defense readiness one step away from nuclear war.

mức sẵn sàng phòng thủ chỉ cách chiến tranh hạt nhân một bước.

With hundreds of nuclear missiles ready to launch,

Với hàng trăm tên lửa hạt nhân sẵn sàng phóng đi,

the metaphorical Doomsday Clock stood at one minute to midnight.

Đồng hồ Tận thế nghĩa ẩn dụ chỉ cách tận thế một phút.

But diplomacy carried on.

Nhưng chính sách ngoại giao vẫn tiếp tục.

In Washington, D.C., Attorney General Robert Kennedy

Tại Washington DC, Tổng chưởng lý Robert Kennedy

secretly met with Soviet Ambassador Anatoly Dobrynin.

đã bí mật gặp gỡ Đại sứ Liên Xô Anatoly Dobrynin.

After intense negotiation, they reached the following proposal.

Sau cuộc đàm phán căng thẳng, họ đi đến thỏa thuận sau.

The U.S. would remove their missiles from Turkey and Italy

Phía Mỹ sẽ dỡ bỏ tên lửa ở Thổ Nhĩ Kỳ và Ý

and promise to never invade Cuba

và hứa không bao giờ xâm chiếm Cuba,

in exchange for the Soviet withdrawal from Cuba under U.N. inspection.

đổi lại Liên Xô sẽ rút khỏi Cuba dưới sự giám sát của Liên Hợp Quốc.

Once the meeting had concluded,

Khi cuộc gặp kết thúc,

Dobrynin cabled Moscow saying time is of the essence

Dobrynin gởi điện cho Mát-xcơ-va và nói thời gian vô cùng quan trọng

and we shouldn't miss the chance.

và họ không nên bỏ lỡ cơ hội.

And at 9 a.m. the next day,

Và 9 giờ sáng hôm sau,

a message arrived from Khrushchev

Khrushchev gởi thông điệp

announcing the Soviet missiles would be removed from Cuba.

tuyên bố các tên lửa của Liên Xô sẽ bị rút khỏi Cuba.

The crisis was now over.

Lúc này cuộc khủng hoảng mới chấm dứt.

While criticized at the time by their respective governments

Trong khi chính quyền mỗi bên vào thời đó chỉ trích họ

for bargaining with the enemy,

vì thương lượng với kẻ thù,

contemporary historical analysis shows great admiration

các đánh giá lịch sử đương thời thể hiện sự ngưỡng mộ to lớn

for Kennedy's and Khrushchev's ability to diplomatically solve the crisis.

với tài ngoại giao giải quyết khủng hoảng của Kennedy và Khrushchev.

But the disturbing lesson was that a slight communication error,

Nhưng bài học đáng lo ngại là một lỗi giao tiếp nhỏ,

or split-second decision by a commander, could have thwarted all their efforts,

hay quyết định vội vã của một chỉ huy có thể đã làm tiêu tan mọi nỗ lực của họ,

as it nearly did if not for Vasili Arkhipov's courageous choice.

và suýt nữa là thế nếu không nhờ lựa chọn dũng cảm của Vasili Arkhipov.

The Cuban Missile Crisis revealed just how fragile human politics are

Khủng hoảng Tên lửa Cuba cho thấy nền chính trị của con người rất mong manh

compared to the terrifying power they can unleash.

so với sức mạnh đáng sợ nó có thể gây ra.