The history of the Cuban Missile Crisis - Matthew A. Jordan

Historia Kryzysu Kubańskiego - Matthew A. Jordan

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Ola Królikowska

It's not hard to imagine a world where at any given moment,

Nietrudno wyobrazić sobie świat, gdzie w dowolnym momencie

you and everyone you know could be wiped out without warning

ty i wszyscy, których znasz, zostaliby unicestwieni bez ostrzeżenia

at the push of a button.

przez naciśnięcie jednego przycisku.

This was the reality for millions of people during the 45-year period

Taka była rzeczywistość milionów podczas 45-letniego okresu

after World War II,

po II wojnie światowej,

now known as the Cold War.

zwanego Zimną Wojną.

As the United States and Soviet Union faced off across the globe,

Stany Zjednoczone i Związek Radziecki rywalizowały ze sobą,

each knew that the other had nuclear weapons capable of destroying it.

wiedząc o głowicach nuklearnych zdolnych do zniszczenia siebie nawzajem.

And destruction never loomed closer than during the 13 days

Najbliżej całkowitej zagłady było podczas 13 dni

of the Cuban Missile Crisis.

Kryzysu Kubańskiego.

In 1961, the U.S. unsuccessfully tried to overthrow Cuba's new communist government.

W 1961 roku USA nieskutecznie próbowało obalić nowy komunistyczny rząd na Kubie.

That failed attempt was known as the Bay of Pigs,

Ta nieudana próba, zwana inwazją w Zatoce Świń,

and it convinced Cuba to seek help from the U.S.S.R.

przekonała Kubę, aby zwrócić się o pomoc do Związku Radzieckiego.

Soviet premier Nikita Khrushchev was happy to comply

Przywódca ZSRR, Nikita Chruszczow, chętnie się zgodził,

by secretly deploying nuclear missiles to Cuba,

potajemnie rozlokowując głowice nuklearne na Kubie,

not only to protect the island,

nie tylko dla obrony wyspy,

but to counteract the threat from U.S. missiles in Italy and Turkey.

ale też jako odpowiedź na zagrożenie amerykańskich głowic z Włoch i Turcji.

By the time U.S. intelligence discovered the plan,

Zanim amerykański wywiad to odkrył,

the materials to create the missiles were already in place.

materiały do wytworzenia głowic były już na miejscu.

At an emergency meeting on October 16, 1962,

Na kryzysowym spotkaniu 16 października 1962 roku

military advisors urged an airstrike on missile sites

doradcy wojskowi sugerowali nalot powietrzny nad głowicami

and invasion of the island.

i inwazję Kuby.

But President John F. Kennedy chose a more careful approach.

Prezydent John F. Kennedy wybrał ostrożniejsze rozwiązanie.

On October 22, he announced that the the U.S. Navy

22 października ogłosił, że amerykańska marynarka

would intercept all shipments to Cuba.

będzie przechwytywać wszystkie transporty na Kubę.

There was just one problem:

Był tylko jeden problem.

a naval blockade was considered an act of war.

Blokadę morską uznawano za akt wojny.

Although the President called it a quarantine

Choć prezydent nazwał to kwarantanną,

that did not block basic necessities,

nieblokującą towarów pierwszej potrzeby,

the Soviets didn't appreciate the distinction.

Sowieci byli odmiennego zdania.

In an outraged letter to Kennedy,

W ostrym liście do Kennedy'ego

Khrushchev wrote, "The violation of freedom to use international waters

Chruszczow pisał: "Pogwałcenie praw do korzystania z wód międzynarodowych

and international airspace is an act of aggression

i obszarów powietrznych jest aktem agresji,

which pushes mankind toward the abyss of world nuclear missile war."

który popycha ludzkość w otchłań światowej wojny nuklearnej".

Thus ensued the most intense six days of the Cold War.

Zaczęło się 6 najbardziej nerwowych dni Zimnej Wojny.

While the U.S. demanded the removal of the missiles,

USA domagało się usunięcia głowic.

Cuba and the U.S.S.R insisted they were only defensive.

Kuba i ZSRR utrzymywały, że to tylko obrona.

And as the weapons continued to be armed,

Głowice pozostawały uzbrojone,

the U.S. prepared for a possible invasion.

a USA przygotowywało się do możliwej inwazji.

On October 27, a spy plane piloted by Major Rudolph Anderson

27 października samolot szpiegowski pilotowany przez majora Rudolfa Andersona

was shot down by a Soviet missile.

został zestrzelony przez radziecki pocisk rakietowy.

The same day, a nuclear-armed Soviet submarine was hit by a small-depth charge

W ten sam dzień uzbrojona w głowice radziecka łódź podwodna

została trafiona niewielką bombą głębinową

from a U.S. Navy vessel trying to signal it to come up.

przez amerykańską jednostkę wojskową, która chciała, aby okręt się wynurzył.

The commanders on the sub, too deep to communicate with the surface,

Dowódcy łodzi byli zbyt głęboko, by nawiązać kontakt z powierzchnią.

thought war had begun and prepared to launch a nuclear torpedo.

Myśląc, że zaczęła się wojna, przygotowali do wystrzelenia torpedy nuklearne.

That decision had to be made unanimously by three officers.

Jednomyślną zgodę musiało wydać trzech oficerów.

The captain and political officer both authorized the launch,

Kapitan i oficer polityczny autoryzowali wystrzelenie,

but Vasili Arkhipov, second in command, refused.

ale Wasilij Archipow, zastępca dowódcy, odmówił.

His decision saved the day and perhaps the world.

Jego decyzja uratowała sytuację i być może ocaliła świat.

But the crisis wasn't over.

Ale kryzys jeszcze się nie skończył.

For the first time in history,

Po raz pierwszy w historii

the U.S. Military set itself to DEFCON 2,

amerykańskie wojsko postawiono w stan gotowości DEFCON 2,

the defense readiness one step away from nuclear war.

o jeden poziom od wojny nuklearnej.

With hundreds of nuclear missiles ready to launch,

Z setkami głowic nuklearnych gotowymi do ataku

the metaphorical Doomsday Clock stood at one minute to midnight.

symboliczny Zegar Zagłady wskazywał minutę do północy.

But diplomacy carried on.

Wciąż prowadzono rozmowy dyplomatyczne.

In Washington, D.C., Attorney General Robert Kennedy

W Waszyngtonie Robert Kennedy, Prokurator Generalny,

secretly met with Soviet Ambassador Anatoly Dobrynin.

potajemnie spotkał się z radzieckim ambasadorem, Anatolijem Dobryninem.

After intense negotiation, they reached the following proposal.

Po intensywnych negocjacjach doszli do porozumienia.

The U.S. would remove their missiles from Turkey and Italy

USA usunie swoje głowice z Turcji i Włoch

and promise to never invade Cuba

i nigdy nie dokona inwazji na Kubę.

in exchange for the Soviet withdrawal from Cuba under U.N. inspection.

W zamian Sowieci wycofają się z Kuby pod okiem ONZ.

Once the meeting had concluded,

Po zakończeniu spotkania

Dobrynin cabled Moscow saying time is of the essence

Dobrynin skontaktował się z Moskwą, mówiąc, że czas jest tu kluczowy

and we shouldn't miss the chance.

i nie można zaprzepaścić takiej szansy.

And at 9 a.m. the next day,

Następnego dnia o 9 rano

a message arrived from Khrushchev

przyszła wiadomość od Chruszczowa,

announcing the Soviet missiles would be removed from Cuba.

że głowice znikną z Kuby.

The crisis was now over.

Kryzys zakończył się.

While criticized at the time by their respective governments

Choć rządy obu przywódców krytykowały ich

for bargaining with the enemy,

za targowanie się z wrogiem,

contemporary historical analysis shows great admiration

współcześni historycy są pełni uznania dla Kennedy'ego i Chruszczowa

for Kennedy's and Khrushchev's ability to diplomatically solve the crisis.

za ich zdolności dyplomatyczne w rozwiązaniu kryzysu.

But the disturbing lesson was that a slight communication error,

Niepokojące jest, że niewielki błąd w komunikacji

or split-second decision by a commander, could have thwarted all their efforts,

bądź pochopna decyzja dowódcy mogły zniweczyć ich starania.

as it nearly did if not for Vasili Arkhipov's courageous choice.

Co prawie się stało, gdyby nie odważna decyzja Wasilija Archipowa.

The Cuban Missile Crisis revealed just how fragile human politics are

Kryzys Kubański pokazał, jak kruche są międzyludzkie relacje polityczne

compared to the terrifying power they can unleash.

w porównaniu do straszliwej siły, którą mogą wyzwolić.