A day in the life of an ancient Babylonian business mogul - Soraya Field Fiorio

Çeviri: Sena Azizoğlu Gözden geçirme: Nihal Aksakal

As dawn breaks in the Babylonian city of Sippar,

Babil şehri Sippar’da şafak sökerken

Beltani receives an urgent visit from her brother.

erkek kardeşi acil bir durum için Beltani’yi ziyarete gelir.

It’s 1762 B.C.E., during the reign of King Hammurabi.

Kral Hammurabi’nin saltanatında, M. Ö. 1762 yılındayız.

Beltani is a naditu— a priestess and businesswoman,

Beltani bir naditu.

Yani doğduğunda tapınağa vaat edilen bir rahibe ve iş kadını.

promised to the temple at birth.

At puberty, she changed her name

Ergenlik çağında adını değiştirip

and gained her elevated naditu status in a ceremony where a priest

bir rahibin alametler için kurban edilmiş bir hayvanın iç organlarını

incelediği bir törende yüce naditu statüsünü kazandı.

examined the entrails of a sacrificed animal for omens.

The naditu are an esteemed group drawn from Babylonia’s most affluent families.

Naditular, Babil’in en zengin ailelerinden bir araya getirilen saygın bir gruptur.

Though the rules are different for naditu in each city,

Nadituların uyması gereken kurallar şehirden şehre değişse de

in Sippar they are celibate and never marry.

Sippar’daki naditular asla evlenmeyip bekar kalırlar.

They live inside the gagum, a walled area inside the temple complex,

Tapınak kompleksinde gagum adında duvarlarla çevrilmiş bir bölgede yaşarlar.

but are free to come and go, and receive visitors.

Dışarı çıkmalarına ve ziyaretçi kabul etmelerine izin verilir.

Beltani owns barley fields and a tavern.

Beltani’nin arpa tarlaları ve bir tavernası vardı.

Her brother manages these businesses while she fulfils her duties as a priestess.

Kendisi rahibelik görevini yerine getirirken

erkek kardeşi de bu yerleri işletiyordu.

This morning, he makes a troubling accusation:

Erkek kardeşi bu sabah tedirgin edici bir iddiada bulunmaktaydı.

her tavern keeper has been diluting wine with water.

Tavernacı şarabı suyla seyreltiyordu.

If true, this means she’s been undermining the business Beltani relies on

Eğer bu doğruysa, tavernacı yaşlılığında Beltani’yi destekleyecek

to sustain her in old age.

bu işletmeye zarar veriyordu.

But the consequences would be even higher for the tavern keeper:

Ancak bunun cezası tavernacı için çok daha ağır olabilirdi.

the punishment of diluting wine is death by drowning.

Şarabı sulandırmanın cezası boğularak ölümdü.

The temple court is meeting this afternoon.

Tapınak mahkemesi bugün öğleden sonra toplanacaktı.

Beltani has just a few short hours

Bu iddiaların doğru olup olmadığını öğrenmek için

to find out whether there’s any truth to these allegations.

Beltani’nin sadece birkaç saati vardı.

But she can’t go to the tavern to investigate.

Ancak olayı soruşturmak için tavernaya gidemezdi.

Taverns are off limits for priestesses, even priestesses who own them.

Tavernanın sahibi olsa bile rahibelerin tavernaya gitmesi yasaktı.

She could be burned to death for entering.

Tavernaya girdiği için yakılarak öldürülebilirdi.

So she sends for the tavern keeper to meet her at the temple of Shamash,

Bu nedenle tavernacıyı görüşmek için

Sippar’ın koruyucu tanrısı Şamaş′ın tapınağına çağırdı.

the patron god of Sippar.

The temple is a stepped pyramid called a ziggurat,

20 mil uzaktan gözle görülebilen şehrin kalbindeki bu tapınak

in the heart of the city and visible from twenty miles away.

ziggurat adı verilen basamaklı tarzda bir piramitti.

It symbolically connects heaven and earth

Sembolik olarak cenneti ve dünyayı birbirine bağlayan bu tapınak

and is viewed as the literal home of the god Shamash,

insanlığa kanunnameleri bahşeden

who gave humanity the code of laws

ve Babil tapınağının yargıcı olan Şamaş’in gerçek evi olarak görülüyordu.

and is the judge of the Babylonian pantheon.

Beltani leaves an offering of bread and sesame oil in a private room.

Baltani adak olarak özel bir odaya ekmek ve susam yağı bıraktı.

She never enters the inner chamber of the temple where the god lives,

Tanrının yaşadığı ve sadece yüce rahibeler ile kralların girebildiği

a place so holy only high priestesses and kings visit.

kutsal bir yer olan tapınağın iç odasına girmedi.

Outside, worshippers play music and leave gifts,

İbadet eden kişiler dışarıda müzik çalıyor ve hediyeler bırakıyorlardı.

which are later collected and used to feed temple workers, including the naditu.

Bu hediyeler daha sonra toplanarak

naditular ile diğer tapınak çalışanlarının yemekleri için kullanılıyordu.

The tavern keeper is waiting with grim news.

Tavernacı kötü haberlerle onu beklemekteydi.

She says Beltani’s brother has been altering the weights

Beltani’nin kardeşinin müşterileri dolandırmak için

ödemeleri ölçerken kullanılan ağırlıklarda oynama yaptığını söylüyordu.

used to measure payments to cheat customers.

When the tavern keeper confronted him,

Tavernacı kardeşiyle yüzleştiğindeyse

he falsely accused her of watering down the wine.

haksız yere onu şarabı sulandırmakla suçlamıştı.

If true, Beltani’s brother is the dishonest one—

Eğer bu doğruysa asıl sahtekar Beltani’nin kardeşiydi.

and altering weights is another crime punishable by death.

Ayrıca, ağırlıkları değiştirmenin cezası da ölümdü.

Beltani is running out of time to get to the bottom of this.

İşin aslını öğrenmek için Beltani’nin vakti azalıyordu.

Though she can’t go to the tavern,

Tavernaya gidemese bile

she can check on the barley fields her brother manages

kardeşinin başında durduğu arpa tarlalarına gidip

to see if he’s been honest there.

orada da sahtekarlık yapıp yapmadığını kontrol edebilirdi.

In the granary, she sees much more grain than he reported to her.

Ambarda kardeşinin ona bildirdiğinden çok daha fazla tahıl olduğunu görür.

He’s been cheating her out of her share.

Demek ki kardeşi onun payını çalıyordu.

Like all naditu in Sippar,

Sippar’daki bütün naditular gibi

Beltani inherited the same portion of her father’s property as her brother.

Beltani’ye de babasının servetinden kardeşiyle aynı oranda pay düşmüştü.

These were rare circumstances for women in a time and place

Bu, mirasın sadece erkeklere hak görüldüğü bir zaman ve yerde

where property passed through men.

nadir rastlanan bir durumdu.

Still, their families didn’t always honor their rights.

Ancak aileleri, bu haklarını her zaman onlara teslim etmezlerdi.

Although naditu traditionally went into business with male relatives,

Naditular geleneksel olarak erkek akrabalarıyla iş kursalar da

the law stated they can choose someone else

kanun, kardeşlerin ve amcaların görevlerini yerine getirmediği durumlarda

if their brothers or uncles weren’t up to the task.

başka birilerini seçmelerine izin vermekteydi.

With the evidence she needs, she hurries to court.

Beltani elindeki bu kanıtla aceleyle mahkemeye gider.

A judge presides over the temple court along with two naditu—

Tapınak mahkemesine bir yargıcın yanı sıra

the overseer of the gagum and a scribe.

gagumun nezaretçisi ile katibe olarak görev yapan iki naditu başkanlık ediyordu.

Beltani asks to remove her brother as her business manager,

Beltani, ambarı kardeşinin servetini kötü yönettiğine dair kanıt olarak göstererek

citing the granary as evidence that he is mismanaging her properties.

kardeşinin işletmeci görevinden alınmasını talep eder.

The judge grants her request.

Yargıç bu talebini kabul eder.

The scribe records the new contract in cuneiform into a wet clay tablet,

Katibe yeni anlaşmayı ıslak bir kil tablet üzerine çivi yazısıyla kaydeder.

and the matter is settled.

Böylelikle sorun çözülmüş olur.

She's protected her income and spared her brother’s life

Hem kendi gelirini korumuş hem de suçunun büyüklüğünü saklayarak

by withholding the true extent of his crimes.

kardeşinin hayatını kurtarmış olur.

Perhaps it is time to adopt a younger priestess:

Belki de mirasını bırakabileceği, yaşlandığında ona bakacak

someone to take care of her in old age and inherit her property,

ve işlerine daha iyi yardım edebilecek

who might do a better job of helping with her business.

genç bir rahibeyi yanına almanın vakti çoktan gelmişti.