A day in the life of an ancient Babylonian business mogul - Soraya Field Fiorio

Tłumaczenie: Krystian Dorożyński Korekta: Ola Królikowska

As dawn breaks in the Babylonian city of Sippar,

Wraz ze nastaniem świtu w babilońskim mieście Sippar

Beltani receives an urgent visit from her brother.

Beltani odwiedza w pilnej sprawie jej brat.

It’s 1762 B.C.E., during the reign of King Hammurabi.

Jest rok 1762 p.n.e., czasy panowania króla Hammurabiego.

Beltani is a naditu— a priestess and businesswoman,

Beltani to naditu, kapłanka i przedsiębiorczyni,

promised to the temple at birth.

od urodzenia obiecana świątyni.

At puberty, she changed her name

W młodości zmieniła imię

and gained her elevated naditu status in a ceremony where a priest

i zyskała podniosły satus naditu podczas ceremonii,

w której kapłan badał wnętrzności zwierzęcia ofiarnego, szukając omenów.

examined the entrails of a sacrificed animal for omens.

The naditu are an esteemed group drawn from Babylonia’s most affluent families.

Naditu są poważaną grupą wybieraną wśród najzamożniejszych rodzin Babilonii.

Though the rules are different for naditu in each city,

Choć prawa naditu różnią się między miastami,

in Sippar they are celibate and never marry.

w Sipparze żyją w celibacie i nigdy nie zawierają małżeństwa.

They live inside the gagum, a walled area inside the temple complex,

Żyją w gagum, oddzielonym murem kompleksie świątynnym,

but are free to come and go, and receive visitors.

ale mają swobodę przemieszczania się i przyjmowania gości.

Beltani owns barley fields and a tavern.

Beltani posiada pola jęczmienia i tawernę.

Her brother manages these businesses while she fulfils her duties as a priestess.

Zarządza nimi jej brat,

podczas gdy ona pełni funkcję kapłanki.

This morning, he makes a troubling accusation:

Tego ranka jej brat oskarża gospodynię tawerny

her tavern keeper has been diluting wine with water.

o rozcieńczanie wina wodą.

If true, this means she’s been undermining the business Beltani relies on

Jeśli to prawda, to znaczy, że szkodzi interesom,

to sustain her in old age.

które miały zapewnić Beltani byt na starość.

But the consequences would be even higher for the tavern keeper:

Ale konsekwencje dla gospodyni tawerny byłyby znacznie poważniejsze.

the punishment of diluting wine is death by drowning.

Karą za rozcieńczanie wina wodą jest śmierć przez utopnienie.

The temple court is meeting this afternoon.

Sąd świątynny zbiera się tego popołudnia.

Beltani has just a few short hours

Beltani ma tylko kilka godzin,

to find out whether there’s any truth to these allegations.

żeby sprawdzić, czy oskarżenia są prawdziwe.

But she can’t go to the tavern to investigate.

Nie może jednak wejść do tawerny w celu śledztwa.

Taverns are off limits for priestesses, even priestesses who own them.

Tawerny są zakazane dla kapłanek, nawet tych, które są ich właścicielkami.

She could be burned to death for entering.

Gdyby weszła, spalono by ją żywcem.

So she sends for the tavern keeper to meet her at the temple of Shamash,

Posyła więc po gospodynię, żeby spotkała się z nią

przy świątyni Szamasza, boga-opiekuna Sipparu.

the patron god of Sippar.

The temple is a stepped pyramid called a ziggurat,

Świątynią jest piramida schodkowa zwana zigguratem,

in the heart of the city and visible from twenty miles away.

położona w sercu miasta i widoczna z odległości dwudziestu mil.

It symbolically connects heaven and earth

Ma symbolicznie łączyć niebo z ziemią.

and is viewed as the literal home of the god Shamash,

Jest postrzegana jako dom boga Szamasza,

who gave humanity the code of laws

który dał ludzkości kodeks praw

and is the judge of the Babylonian pantheon.

i jest sędzią w panteonie Babilonu.

Beltani leaves an offering of bread and sesame oil in a private room.

Beltani składa ofiarę z chleba i oleju sezamowego w prywatnym pokoju.

She never enters the inner chamber of the temple where the god lives,

Nigdy nie wchodzi do wewnętrznej komnaty świątyni, gdzie mieszka bóg,

a place so holy only high priestesses and kings visit.

miejsca tak świętego, że odwiedzają je tylko najwyżsi kapłani i królowie.

Outside, worshippers play music and leave gifts,

Na zewnątrz wierni grają i zostawiają dary,

which are later collected and used to feed temple workers, including the naditu.

zbierane później i używane jako pokarm dla pracowników świątyni, w tym naditu.

The tavern keeper is waiting with grim news.

Gospodyni ma złe wieści.

She says Beltani’s brother has been altering the weights

Mówi, że brat Beltani podmieniał odważniki

used to measure payments to cheat customers.

używane do mierzenia płatności, żeby oszukiwać klientów.

When the tavern keeper confronted him,

Kiedy gospodyni się z nim skonfrontowała,

he falsely accused her of watering down the wine.

ten fałszywie oskarżył ją o rozwadnianie wina.

If true, Beltani’s brother is the dishonest one—

Jeśli to prawda, nieuczciwy jest brat Beltani,

and altering weights is another crime punishable by death.

a podmiana odważników to kolejne przestępstwo karane śmiercią.

Beltani is running out of time to get to the bottom of this.

Beltani ma coraz mniej czasu, żeby dojść do prawdy.

Though she can’t go to the tavern,

Choć nie może pójść do tawerny,

she can check on the barley fields her brother manages

postanawia odwiedzić pola jęczmienne, którymi zarządza jej brat,

to see if he’s been honest there.

żeby sprawdzić jego uczciwość.

In the granary, she sees much more grain than he reported to her.

W spichlerzu widzi znacznie więcej ziarna niż jej podał.

He’s been cheating her out of her share.

Brat okrada ją z jej zysków.

Like all naditu in Sippar,

Jak wszystkie naditu w Sipparze,

Beltani inherited the same portion of her father’s property as her brother.

Beltani odziedziczyła taką samą część majątku po ojcu jak jej brat.

These were rare circumstances for women in a time and place

Wtedy zdarzało się to rzadko,

where property passed through men.

bo majątek zwykle dziedziczyli mężczyźni.

Still, their families didn’t always honor their rights.

Rodziny nie zawsze jednak respektowały prawa kobiet.

Although naditu traditionally went into business with male relatives,

Mimo że zgodnie z tradycją naditu zaczynają biznes z męskim krewnym,

the law stated they can choose someone else

prawo pozwala na wybór kogoś innego,

if their brothers or uncles weren’t up to the task.

jeśli ich bracia albo stryjowie zawiodą.

With the evidence she needs, she hurries to court.

Z potrzebnymi dowodami Beltani biegnie do sądu.

A judge presides over the temple court along with two naditu—

Sądowi świątynnemu przewodniczy sędzia wraz z dwiema naditu,

the overseer of the gagum and a scribe.

zwierzchnikiem gagum i skrybą.

Beltani asks to remove her brother as her business manager,

Beltani prosi o pozbawienie brata statusu zarządcy,

citing the granary as evidence that he is mismanaging her properties.

powołując się na spichlerz jako dowód niewłaściwego zarządzania jej mieniem.

The judge grants her request.

Sędzia rozpatruje jej prośbę pozytywnie.

The scribe records the new contract in cuneiform into a wet clay tablet,

Pismem klinowym na mokrej glinianej tabliczce skryba spisuje nową umowę

and the matter is settled.

i sprawa zostaje rozwiązana.

She's protected her income and spared her brother’s life

Beltani ocaliła dochód i uratowala bratu życie,

by withholding the true extent of his crimes.

zatajając prawdziwą skalę jego przestępstw.

Perhaps it is time to adopt a younger priestess:

Może czas na przyjęcie młodszej kapłanki,

someone to take care of her in old age and inherit her property,

która zajmie się nią na stare lata, odziedziczy majątek

who might do a better job of helping with her business.

i lepiej pomoże w zarządzaniu interesami.