Conserving our spectacular, vulnerable coral reefs - Joshua Drew

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Coral reefs are some of the most spectacular ecosystems

Mercan resifleri gezegenimizdeki en muhteşem

on the planet.

ekosistemlerden biridir.

They're also some of the most vulnerable.

Aynı zamanda en hassaslarından biridir.

But how can we protect the reefs

Mercan resifleri ile onlara bağımlı

and the animals and plants who rely on them?

hayvan ve bitkileri nasıl koruyabiliriz?

And how can we make sure

Korunan alanların mercan resiflerinde yaşayan canlılara

our protected areas aren't hurting those who use reefs to survive?

zarar vermediklerinden nasıl emin olabiliriz?

These are some of the big questions

Bunlar bugün deniz koruma biyologlarını

facing marine conservation biologists today.

bekleyen sorulardan bazıları.

Let's take Fiji, for example.

Örneğin, Fiji'yi ele alalım.

Fiji is series of islands in the South Pacific Ocean.

Fiji, Güney Pasifik Okyanusu'nda bir dizi adadır.

To help balance the need for conservation and making a living,

Korumak ve yaşamını sürdürmek için

ihtiyaç duyulan dengeye yardımcı olsun diye,

scientists had suggested that instead of one big park

bilim insanları bir resif sistemi için çok kapsama alanı sağlayan,

which provides a lot of coverage for one reef system

while leaving the rest unprotected,

gerisini korunmamış olarak

bırakan bir büyük park yerine,

a better way is to create a system of protected areas

daha iyi bir yolun sanki bir ipteki inciler gibi birlikte toplanan

nested together like pearls on a string.

bir korunmuş alanlar sistemi yaratmak olduğunu belirttiler.

This idea is called connectivity.

In this way, scientists can protect lots of different habitats

Fikir birbirine bağlılıkla ilgili.

Bu yolla bilim insanları, insanları geleneksel balık tutma alanlarından

while not excluding people from their traditional fishing grounds.

hariç tutmadan, pek çok farklı habitatı koruyabilirler.

Now, the only way this string-of-pearls kind of reserve network is going to work

Bu bir dizi inci tipindeki koruma ağı ancak sadece her park diğer parklara

is if each park is connected to other parks.

bağlı olduğunda işe yarayacak.

There are two main benefits to this.

Bunun iki yararı var.

First of all, insurance.

Öncelikle, sigorta.

If something bad happens to one park,

Eğer bir parka kötü bir şey olursa,

say, an oil spill or coral bleaching,

mesela, petrol dökülmesi veya mercan beyazlaması,

then because that park is part of a system,

o zaman park bir sistemin parçası olduğu için

it can be reseeded from other parks that escaped the event.

bu olaydan kaçan diğer parklardan tekrar tohumlanabilir.

The second benefit is representation.

Diğer yararı temsil.

By conserving many different areas,

Pek çok farklı alanı koruyarak

scientists ensure that lots of different habitats get protected.

bilim insanları bir sürü farklı habitatın korunduğuna emin olurlar.

This way, they can make sure all the different marine habitats in Fiji,

Bu yolla, Fiji'deki mercan resifleri, mangrovlar ve deniz yosunu yatakları gibi

such as coral reefs, mangroves, and sea-grass beds,

tüm farklı deniz habitatlarının temsil edildiğine

are all represented.

emin olabilirler.

This way, we don't unduly settle any particular village or group of people

Bu yolla, belli bir köyü veya bir grup insanı balık tutma alanlarının

yasak bölge olmasından dolayı gereksiz yere ekonomik zorluk içine sokmayız.

with the economic burden of having their fishing grounds off-limits.

By sharing the cost around the communities,

Toplumlar arasında maliyeti bölüşerek

they can also share the benefits.

aynı zamanda yararları da bölüşebilirler.

So if we agree that rather than one big park,

Yani eğer bir büyük park yerine

farklı büyüklükte

we should have lots of parks

ve farklı habitatları içeren bir sürü parkımız olmasında hemfikirsek

of different sizes and covering different habitats,

then scientists need to make sure those smaller parks are connected,

o zaman bilim insanları bu küçük parkların

bağlı olduğuna emin olmak zorunda,

because if they're not, they probably won't be self-sustaining.

çünkü eğer değilseler, muhtemelen kendilerini idame ettiremezler.

But how do we know that?

Ama bunu nasıl biliyoruz?

That's where genetics and DNA come in.

Burada genetik ve DNA devreye giriyor.

By looking at how closely related

Fiji'deki küçük koruma alanlarındaki

the fish in each one of these small reserves in Fiji

her balığa ne kadar birbirleriyle alakalı diye

are to each other,

yakından bakarak

scientists can figure out

bilim insanları sistem içindeki

how much migration is going on among the reserves within the system.

koruma alanları arasında ne kadar göç olduğunu bulabilirler.

Now it's important to look at a variety of different species

Farklı türde cinslere bakmak önemli,

because there's no guarantee that what's going on with these guys

çünkü buradakilere olan şeylerle oradakilere olan şeylerin

is what's going on with these guys.

aynı olma garantisi yok.

But if we look closely and at enough species,

Ama yakından ve yeterince türe bakarsak,

we can see whether or not the necklace is working.

kolyenin işe yarayıp yaramadığını görürüz.

What scientists have found so far is that, in general,

Şimdiye kadar bilim insanlarının bulduğu şey, genelde,

there's a fair amount of connectivity amongst the parks within Fiji.

Fiji'deki parklarda yeterince birbirine bağlılık bulunuyor.

But it's not just a big free-for-all;

Ama her şey güllük gülistanlık değil;

rather, it seems that, for some species,

aksine bazı türlerde

babies born in the far west are having a hard time

batı ucunda doğan yavruları doğu ucundaki adalara

making it to the islands in the far east.

ulaşmakta zorluk çekiyor gibi görünüyor.

To help deal with that, conservation biologists are suggesting

Bununla başa çıkmak üzere, koruma biyologları

that there be enough parks in both the east and the west

nüfusları sağlıklı tutmak için hem doğu, hem de batıda

to keep the populations healthy.

yeterince park olmasını öneriyorlar.

This isn't just in Fiji, either.

Bu sadece Fiji'de değil.

Lessons about reserve connectivity can help across the world.

Koruma alanlarının birbirine bağlılığı tüm dünyada yardım sağlayabilir.

In places like Indonesia, Papua New Guinea

Endonezya, Papua Yeni Gine

and the Bahamas,

ve Bahamalar gibi yerlerde,

scientists are using a variety of tools to help understand

bilim insanları toplamları bütünden daha büyük olacak şekilde

how individual parks can function together,

her parkın birlikte nasıl işleyeceğini anlamaya

so that their sum is greater than their whole.

yardımcı olmak üzere çeşitli araçlar kullanıyorlar.

And this way, we can keep the beautiful necklace

Bu yolla, güzel kolyemiz mercan resiflerini

that is our coral reefs, intact.

sağlıklı bırakabiliriz.