The rise and fall of Italy’s warriors-for-hire - Stephanie Honchell Smith

247,564 views ・ 2023-07-20

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: esra kurul Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi
00:06
At dawn on July 29th, 1364, John Hawkwood—
0
6961
4838
29 Temmuz 1364′te şafak vakti, John Hawkwood—
00:11
an English soldier turned contract mercenary—
1
11883
3086
bir İngiliz askeri sözleşmeli asker oldu—
00:14
led a surprise attack against an army of sleeping Florentine mercenaries.
2
14969
5255
uyuyan Floransalı paralı askerler ordusuna sürpriz bir saldırı düzenledi.
00:20
The enemy commander quickly awoke and gathered his men
3
20558
3295
Düşman komutanı hızla uyandı ve saldırıya geçmek için
00:23
to launch a counterattack.
4
23853
2002
adamlarını topladı.
00:25
But as soon as the defending army was ready to fight,
5
25938
2711
Savunma ordusu savaşmaya hazır olur olmaz
00:28
Hawkwood’s fighters simply turned and walked away.
6
28649
3170
Hawkwood’un savaşçıları dönüp uzaklaştı.
00:32
This wasn't an act of cowardice.
7
32278
2461
Bu korkaklık değildi.
00:34
These mercenaries, known as condottieri,
8
34739
2794
Condottieri olarak bilinen paralı askerler,
00:37
had simply done just enough fighting to fulfill their contracts.
9
37533
4547
sözleşmelerini yerine getirmek için yeterli savaş yaptılar.
00:42
And for Italy’s condottieri, war wasn’t about glory or conquest:
10
42080
4963
İtalya’nın condottieri için savaş, zafer ya da fetihten ibaret değildi:
00:47
it was purely about getting paid.
11
47043
2836
tamamen ödemeden ibaretti.
00:50
For much of the 14th and 15th centuries, the condottieri dominated Italian warfare,
12
50129
5923
14. ve 15. yüzyılların çoğunda
condottieriler, İtalyan savaşına hakim oldular
00:56
profiting from— and encouraging— the region’s intense political rivalries.
13
56219
4963
bölgenin yoğun siyasi çekişmelerinden cesaretlenip çıkar sağladılar.
01:01
The most powerful of these regions were ruled either by wealthy representatives
14
61265
4129
Bu bölgelerin en güçlüleri
ya Katolik Kilisesinin varlıklı temsilcileri
01:05
of the Catholic Church
15
65394
1377
01:06
or merchants who’d grown rich from international trade.
16
66771
3503
ya da uluslararası ticaretten zenginleşen tüccarlar tarafından yönetildi.
01:10
These rulers competed for power and prestige
17
70566
3087
Bu hükümdarlar güç ve prestij için mücadele ettiler
01:13
by working to attract the most talented artists and thinkers to their courts,
18
73653
4588
en yetenekli sanatçıları ve düşünürleri mahkemelerine çekmeye çalışarak,
01:18
leading to a cultural explosion now known as the Italian Renaissance.
19
78366
5088
bugün İtalyan Rönesansı olarak bilinen kültürel bir patlamaya yol açtı.
01:23
But local rivalries also played out in military conflicts,
20
83621
4004
Ancak yerel rekabetler, neredeyse tamamen condottieri tarafından yapılan
01:27
fought almost entirely by the condottieri.
21
87708
3462
askeri çatışmalarda da ortaya çıktı.
01:32
Many of these elite mercenaries were veterans of the Hundred Years’ War,
22
92004
4088
Bu seçkin paralı askerlerin çoğu, Fransadan ve İngiltereden gelen
01:36
hailing from France and England.
23
96092
2085
Yüz Yıl Savaşının gazileriydi.
01:38
When that war reached a temporary truce in 1360,
24
98177
3879
Bu savaş 1360′ta geçici bir ateşkes yapıldığında,
01:42
some soldiers began pillaging France in search of fortune.
25
102056
4046
bazı askerler servet aramak için Fransa’yı yağmalamaya başladı.
01:46
And the riches they found in Catholic churches
26
106269
2502
Katolik Kilisesinde buldukları zenginler
01:48
drew their raiding parties to the center of the Church’s operations: Italy.
27
108771
5172
baskın ekiplerini Kilise operasyonlarının merkezine çektiler: İtalya.
01:54
But here, savvy ruling merchants saw these bandits’ arrival
28
114360
4171
Ancak burada, bilgili yönetici tüccarlar bu haydutların gelişini
01:58
as a golden opportunity.
29
118531
1877
altın bir fırsat olarak gördü
02:00
By hiring the soldiers as mercenaries,
30
120408
2210
Askerleri paralı asker olarak işe alarak,
02:02
they could control the violence and gain an experienced army
31
122618
3629
eğitim ve donanım maliyeti olmadan şiddeti kontrol edebilir
02:06
without the cost of outfitting and training locals.
32
126247
3295
ve deneyimli bir ordu edinebilirler.
02:10
The mercenaries liked this deal as well, as it offered regular income
33
130293
3920
Paralı askerler de bu anlaşmayı beğendi, düzenli bir gelir ve bu hükümdarları
02:14
and the ability to play these rulers off each other for their own benefit.
34
134213
3796
kendi çıkarları için birbirlerinden uzaklaştırma yeteneği sunduğu için.
02:18
Of course, these soldiers had to be kept on a tight leash.
35
138134
3628
Elbette, bu askerlere sıkı bir tasma takılmalıydı.
02:21
Rulers forced them to sign elaborate contracts, or condotta,
36
141762
4630
Hükümdarlar onları ayrıntılı sözleşme
veya paralı askerlerle aynı anlama gelen condotta’yı imzalamaya zorladı.
02:26
a word that became synonymous with the mercenaries themselves.
37
146559
3337
02:29
Divisions of payment, distribution of plunder, non-compete agreements—
38
149979
4213
Ödeme bölümleri, ganimetin dağıtımı, rekabet etmeme anlaşmaları—
02:34
it was all spelled out clearly,
39
154192
1876
hepsi açık bir şekilde yazıldı,
02:36
making war merely another dimension of business.
40
156068
3337
savaşı, işin başka bir boyutu haline getirdiler.
02:39
Contracts specified the number of men a commander would provide,
41
159572
3629
Sözleşmeler, bir komutanın sağlayacağı adamın sayısını belirtiyordu
02:43
and the resulting armies ranged from a few hundred to several thousand.
42
163201
4295
ve ortaya çıkan ordular birkaç yüzden birkaç bine kadar değişiyordu.
02:47
Individual soldiers regularly moved between armies
43
167747
3170
Bireysel askerler düzenli olarak ordular arasında
02:50
in search of higher payments.
44
170917
1626
daha yüksek ödeme arayışına girdiler.
02:52
And when their contracts expired,
45
172543
1919
Sözleşmeleri sona erdiğinde
02:54
condottieri commanders became free agents with no expectation of ongoing loyalty.
46
174462
5505
condottieri komutanları, sürekli sadakat beklentisi olmadan
serbest ajanlar haline geldi.
03:00
When John Hawkwood launched his surprise attack
47
180343
2752
John Hawkwood, Florentine condottieri’ye karşı
03:03
against the Florentine condottieri,
48
183095
2294
sürpriz saldırısını başlattığında,
03:05
he was working for Pisa.
49
185389
1627
Pisa için çalışıyordu.
03:07
Later, he would fight for Florence and many of Pisa’s other enemies.
50
187141
4838
Daha sonra, Florence ve Pisa’nın diğer pek çok düşmanları için savaşacaktı.
03:12
But regardless of who was contracting them,
51
192438
2336
Ama onlarla sözleşme yapan kim olursa olsun,
03:14
the condottieri fought primarily for themselves.
52
194774
3086
condottieri, öncelikle kendileri için savaştılar.
03:17
Their extensive military experience allowed them to avoid
53
197985
3128
Askeri tecrübeleri onları savaşın ortasında
03:21
taking unnecessary risks in the heat of battle.
54
201113
2837
gereksiz risk almalarına engel oldu.
03:23
And— while still deadly— their clashes rarely led to crushing victories
55
203991
4838
Hala ölümcülken bile çatışmaları hezimete uğratan zaferle
03:28
or defeats.
56
208829
1210
veya yenilgiyle sonuçlandı.
03:30
Condottieri commanders wanted battles to be inconclusive—
57
210206
3795
Condottieri komutanları savaşların sonuçsuz kalmasını istedi—
03:34
after all, if they established peace, they’d put themselves out of business.
58
214001
4713
Neticede, barış sağlamışlarsa istifa edeceklerdi.
03:39
So even when one side did win,
59
219006
2127
Bir taraf kazansa bile
03:41
enemy combatants were typically held hostage and released to fight another day.
60
221133
4755
düşman savaşçıları genellikle rehin tutuldu
ve başka bir gün savaşmak üzere serbest bırakıldı.
03:47
But there was nothing merciful about these decisions.
61
227014
2920
Ancak bu kararlarda merhamete dair bir şey yoktu.
03:49
Contracts could just as easily turn them into ruthless killers,
62
229934
3587
Sözleşmeler onları kolayca acımasız katillere dönüştürebilir.
03:53
as in 1377, when Hawkwood led the massacre of a famine-stricken town
63
233521
5255
1377′de, Hawkwood, yerel yönetime karşı isyan etmeye çalışan
03:58
who’d tried to revolt against the local government.
64
238776
3170
kıtlık çeken bir kasabanın katliamına önderlik ettiğindeki gibi.
04:02
Over time, foreign condottieri were increasingly replaced by native Italians.
65
242530
5130
Zamanla, yabancı condottieri’lerin yerini giderek artan yerli İtalyanlar aldı.
04:07
For young men from humble origins,
66
247660
2252
Mütevazi kökenlerden gelen genç erkekler için,
04:09
war-for-profit offered an attractive alternative to farming or the church.
67
249912
4713
savaş karı, çiftçilik ve kilise için ilgi çekici bir alternatif sundu.
04:14
And this new generation of condottieri leveraged their military power
68
254625
4338
Condottierilerin yeni jenerasyonu siyasi etkisinin içine
04:18
into political influence,
69
258963
2127
askeri güçlerini kullandılar
04:21
in some cases even founding ruling dynasties.
70
261090
3670
hatta bazı durumlarda yönetici hanedanlar bile kurdular.
04:24
However, despite cornering the market on Italian warfare for nearly two centuries,
71
264969
4921
Ancak yaklaşık iki asırdır, İtalyan savaşı konusunda piyasayı
köşeye sıkıştırmasına rağmen,
04:29
the condottieri only truly excelled at engaging in just enough
72
269890
4213
condottieri, yalnızca sözleşmelerini yerine getirmeye yetecek kadar
04:34
close-range combat to fulfill their contracts.
73
274103
3170
yakın mesafeli çatışmaya girme konusunda mükemmeldi.
04:37
Over time, they became outclassed by the gunpowder weaponry
74
277356
3462
Zamanla, Osmanlıların donanma gücünün yanı sıra,
04:40
of France and Spain’s large standing armies,
75
280818
2753
Fransa ve İspanya’nın büyük sürekli ordularının
04:43
as well as the naval might of the Ottomans.
76
283571
2794
barut silahları tarafından geride bırakıldılar.
04:46
By the mid 16th century,
77
286449
1710
16. yüzyılın ortalarında,
04:48
these state-sponsored militaries forced all of Europe into a new era of warfare,
78
288159
5130
devlet destekli bu ordular tüm Avrupa’yı yeni bir savaş çağına zorladı,
04:53
putting an end to the condottieri’s conniving war games.
79
293289
3920
condottieri’nin savaş oyunlarına son verdi.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7