The history of tattoos - Addison Anderson

Dövmelerin tarihi - Addison Anderson

2,306,424 views ・ 2014-09-18

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Tuba Velioğlu Gözden geçirme: Meric Aydonat
00:06
Thinking of getting a tattoo?
0
6938
1796
Dövme yaptırmayı mı düşünüyorsunuz ?
00:08
Decorating your birthday suit would add another personal story
1
8734
2854
Vücudunuzu dekore etmeniz halinde siz de 8000 yıllık bir geçmişi olan
00:11
to a history of tattoos stretching back at least 8000 years.
2
11588
5089
dövme tarihinin bir parçası haline gelmiş olacaksınız.
00:16
Tattooed mummies from around the world attest to the universality
3
16677
3159
Dünya genelinde üzerinde dövme bulunan tüm mumyalar,
00:19
of body modification across the millennia,
4
19836
2956
binlerce yıl boyunca vücut modifikasyonunun evrensel olduğunu
00:22
and to the fact that you really were stuck with it forever
5
22792
2766
ve de eğer uygarlığınız "laserle silme" tekniğini henüz icat etme şansını bulamadıysa
00:25
if your civilization never got around to inventing laser removal.
6
25558
4315
sonsuza dek o şekilde kalacağınız gerçeğini kanıtlarlar.
00:29
A mummy from the Chinchorro culture in pre-Incan Peru
7
29873
2687
Inka oncesi Peru'nun Chinchorro kültüründen günümüze ulaşmış
00:32
has a mustache tattooed on his upper lip.
8
32560
3034
bir mumyanın dudağının üstünde "bıyık" dövmesi var.
00:35
Ötzi, mummified iceman of the Alps, has patterned charcoal tats along his spine,
9
35594
4538
Alp dağlarında bulunmuş bir mumya olan Ötzi'nin ise ayak bilekleri etrafında,
00:40
behind his knee and around his ankles,
10
40132
2486
dizlerinin arkasında ve omurgası boyunca uzanan bir tür ilkel akapunktur
00:42
which might be from an early sort of acupuncture.
11
42618
3428
tekniği olduğu düşünülen, kömürle yapılmış desenler görüldü.
00:46
The mummy of Amunet, a priestess in Middle Kingdom Egypt,
12
46046
3057
Eski Mısır'da bir rahibe olan, Amunet Mumya'sında bulunan
00:49
features tattoos thought to symbolize sexuality and fertility.
13
49103
4171
dövmelerin ise cinselliği ve bereketi simgelediği düşünülüyor.
00:53
Even older than the mummies,
14
53274
1359
Mumyalardan bile daha eski olarak,
00:54
figurines of seemingly tattooed people,
15
54633
2082
dövmeli görünen insan heykelleri ve
00:56
and tools possibly used for tattooing date back tens of thousands of years.
16
56715
5376
dövme yapımında kullanılan araç gereçler 10 bin yıllık bir geçmişe dayanıyor.
01:02
Tattoos don't have one historical origin point that we know of,
17
62091
3729
Dövmelerin bildiğimiz tek bir tarihi dayanağı yok,
01:05
but why do we English speakers call them all tattoos?
18
65820
3419
Ancak neden İngilizce konuşan bizler bunlara dövme (tattoos) diyoruz?
01:09
The word is an anglophonic modification of "tatao,"
19
69239
3353
James Cook'un 1769 da ayak bastığı ve birçok yerinde dövme olan kadın ve erkek
01:12
a Polynesian word used in Tahiti,
20
72592
2179
topluluğuyla karşılaştığı Tahiti'de Polinezyaca bir kelime olan "Tatao" nun
01:14
where English captain James Cook landed in 1769
21
74771
3617
İngiliz diline geçerken uğradığı değişim sonucunda
01:18
and encountered heavily tattooed men and women.
22
78388
3055
meydana gelmiş bir kelime.
01:21
Stories of Cook's findings and the tattoos his crew acquired
23
81443
3209
Cook'un keşiflerine ve mürettabatının sahip olduğu dövmelere dair hikayeler
01:24
cemented our usage of "tattoo" over previous words like
24
84652
3093
"çizme", "boyama" ve "renklendirme" kelimelerindense
01:27
"scarring," "painting," and "staining,"
25
87745
2400
"dövme" kelimesinin kullanımını pekiştirmiş ve de İngiliz Viktorya sosyetesinde
01:30
and sparked a craze in Victorian English high society.
26
90145
3376
dövmeye karşı büyük bir rağbetin başlamısına neden oldu.
01:33
We might think of Victorians having Victorian attitudes
27
93521
3445
Viktoryalılar'ın bu müstehcen duruma karşı Viktoryaca tutumlar
01:36
about such a risque thing,
28
96966
2208
sergilediklerini düşünebiliriz ki, tarih boyunca
01:39
and you can find such sentiments, and even bans, on tattooing throughout history.
29
99174
4479
bu tür hassasiyetlerin ve de yasaklamakların olduğunu görebilirsiniz.
01:43
But while publicly some Brits looked down their noses at tattoos,
30
103653
3233
Fakat, bazı İngilizler açıkça dövmeleri küçük görmüş olmarına rağmen
01:46
behind closed doors and away from their noses,
31
106886
2582
birçokları kapalı kapılar ardında ve gözlerden
01:49
lots of people had them.
32
109468
2326
uzak bir şekilde birçoğu dövme yaptırdılar.
01:51
Reputedly, Queen Victoria had a tiger fighting a python,
33
111794
3434
Denilene göre, Kraliçe Viktorya'nın "pitonla dövüşen kaplan" tasvirli bir dövmesi vardı.
01:55
and tattoos became very popular among Cook's fellow soldiers,
34
115228
4264
Dövmeler Cook'un askerleri arasında da oldukça popülerdi,
01:59
who used them to note their travels.
35
119492
1938
gittikleri yerleri not etmek amacıyla yaptırıyorlardı.
02:01
You crossed the Atlantic? Get an anchor.
36
121430
2277
Atlantik'i mi geçtiniz? Çapa dövmesi yaptırın.
02:03
Been south of the Equator? Time for your turtle tat.
37
123707
3724
Ekvator'un güneyinde mi bulundunuz? Kaplumbağa dövmesinin tam zamanı.
02:07
But Westerners sported tattoos long before meeting
38
127431
2409
Fakat Batılılar, Güney Pasifik yerlileri Samoalılar'la ya da Maoriler'le
02:09
the Samoans and Maori of the South Pacific.
39
129840
3043
karşılaşmadan önce de dövmeleri yaygın bir şekilde kullanıyorlardı.
02:12
Crusaders got the Jerusalem Cross so if they died in battle,
40
132883
2985
Haçlı askerleri, Küdüs'e özgü haç tasvirini yaptırıyorlardı.
02:15
they'd get a Christian burial.
41
135868
2370
Böylece, savaş esnasında öldüklerinde Hristiyan usullerine göre gömülüyorlardı.
02:18
Roman soldiers on Hadrian's Wall had military tattoos
42
138238
2828
Hadrian Duvarı'nda bulunan Roma askerleri, askeri nitelikli dövmeler yaptırıyorlardı
02:21
and called the Picts beyond it "Picts," for the pictures painted on them.
43
141066
4986
ve duvarın öteki tarafındakileri vücutlarındaki boyanmış resimlerden dolayı "Piktler" olarak adlandırıyorlardı.
02:26
There's also a long tradition of people being tattooed unwillingly.
44
146052
4440
İnsanlara zorla dövme yapilmasi da yaygın bir gelenekti.
02:30
Greeks and Romans tattooed slaves and mercenaries to discourage
45
150492
2860
Yunanlar ve Romalılar kölelerin firar etmelerini
02:33
escape and desertion.
46
153352
2307
önlemek için onları dövme ile işaretlemişlerdi.
02:35
Criminals in Japan were tattooed as such as far back as the 7th century.
47
155659
4751
Japonya'da suçlular 700 yıl öncesine kadar dövme ile damgalanmıştı.
02:40
Most infamously, the Nazis tattooed numbers on the chest or arms
48
160410
3382
Bilindiği üzere, Naziler Auschwitz toplama kampındaki Yahudilerin ve diğer tutukluların
02:43
of Jews and other prisoners at the Auschwitz concentration camp
49
163792
3766
cesetlerinin tanınması amacıyla el ve göğüsleri üzerine
02:47
in order to identify stripped corpses.
50
167558
2997
numaralar yaziyorlardi.
02:50
But tattoos forced on prisoners and outcasts can be redefined
51
170555
3166
Ancak mahkumlar ve toplumdan dışlanmış kişilere zorla yapılmış dövmeler,
02:53
as people take ownership of that status or history.
52
173721
3380
insanlar bu durumda veya tarihte söz sahibi oldukça, yeniden yoruma tabi tutulur.
02:57
Primo Levi survived Auschwitz and wore short sleeves to Germany after the war
53
177101
4431
Primo Levi Auschwitz'den kurtulmuştu ve savaştan sonra Almanya'da bulunduğu bir sırada
03:01
to remind people of the crime his number represented.
54
181532
3546
insanlara vücudundaki numaraların simgelediği suçu hatırlatmak için kısa kollu giysiler giymişti.
03:05
Today, some Holocaust survivors' descendants
55
185078
2152
Günümüzde, toplama kamplarından kurtulanların torunlarının bazılarının
03:07
have their relatives numbers' tattooed on their arms.
56
187230
3300
kollarinda akrabalarinin numaralari var.
03:10
The Torah has rules against tattoos,
57
190530
2183
Tevrat'ta da dövmeye karşı katı kurallar var.
03:12
but what if you want to make indelible what you feel should never be forgotten?
58
192713
4513
Fakat, unutulmasını istemediğiniz bir şeyi kalıcı hale getirmek istediğinizde ne yaparsınız?
03:17
And those criminals and outcasts of Japan, where tattooing was eventually outlawed
59
197226
3930
19. yüzyılın ortalarından 2. Dünya Savaş'ına kadar dövme yaptırmanın yasak olduğu
03:21
from the mid-19th century to just after World War II,
60
201156
3650
Japonya'da, mahkumlar ve toplumdan
03:24
added decoration to their penal tattoos,
61
204806
2388
dışlanmış kişiler cezaya ait dövmelerini
03:27
with designs borrowed from woodblock prints, popular literature
62
207194
3137
geleneksel ve mitolojik motifler ilave ederek
03:30
and mythical spirtual iconography.
63
210331
3506
şekillendirirlerdi.
03:33
Yakuza gangs viewed their outsider tattoos as signs of lifelong loyalty and courage.
64
213837
5161
Yakuza çeteleri alışılmışın dışındaki dövmelerini bağlılık ve cesaret sembolü olarak görürlerdi.
03:38
After all, they lasted forever and it really hurt to get them.
65
218998
3999
Sonuç olarak, dövmeler sonsuca dek olacaktı ve de onları yaptırmak gerçekten acı vericiydi.
03:42
For the Maori, those tattoos were an accepted mainstream tradition.
66
222997
4397
Maoriler için, dövmeler kabul görmüş, sıradanlaşmış bir gelenekti.
03:47
If you shied away from the excruciating chiseling in of your moko design,
67
227394
4110
Eğer eziyet verici Moko çiziminden kaçındıysanız,
03:51
your unfinished tattoo marked your cowardice.
68
231504
3178
yarım kalmış bu dövmeniz korkaklık işareti olarak kabul edilirdi.
03:54
Today, unless you go the traditional route,
69
234682
2217
Günümüzde, geleneksel yöntemi benimsemediğiniz takdirde,
03:56
your tattoo artist will probably use a tattoo machine
70
236899
2999
dövme sanatçınız, Thomas Edison'un 1876 yılında icat ettiği baskı makinesini temel alıp
03:59
based on the one patented by Samuel O'Reilly in 1891,
71
239898
4406
Samuel O'Reilly tarafından 1891'de patenti alınan
04:04
itself based on Thomas Edison's stencil machine from 1876.
72
244304
5482
ve de bundan esinlenerek geliştirilen dövme makinesini kullanacaktır.
04:09
But with the incredibly broad history of tattoos giving you so many options,
73
249786
4263
Ancak ,inanılmaz derecede geniş bir tarihi olan dövmelerin size sunduğu çok seçenek var.
04:14
what are you going to get?
74
254049
1903
Ne yaptıracaksınız?
04:15
This is a bold-lined expression of who you are,
75
255952
2345
Bu , sizin kim olduğunuzu ve nasıl görünmek istedğinizi
04:18
or you want to appear to be.
76
258297
2397
belirgin hale getiren bir anlatım şekli.
04:20
As the naturalist aboard Cook's ship said of the tataoed Tahitians,
77
260694
4050
James Cook'un gemisinde bulunan bir doğa bilimcisinin Tahiti'deki dövmeli kişiler hakkında söylediklerine göre;
04:24
"Everyone is marked, thus in different parts of his body,
78
264744
2579
"Herkesin, hayatlarındaki değişik koşullara ve
04:27
according maybe to his humor or different circumstances of his life."
79
267323
4510
mizaçlarına göre, vücutlarının belirli bölümleri işaretlenmişti."
04:31
Maybe your particular humor and circumstances
80
271833
2846
Belki, sizin de sahip olduğunuz mizacınız ya da içinde bulunduğunuz bir durum
04:34
suggest getting a symbol of cultural heritage,
81
274679
2559
kültürel mirasa, manevi bir işarete
04:37
a sign of spirituality, sexual energy,
82
277238
3017
cinsel enerjinize ya da
04:40
or good old-fashioned avant-garde defiance.
83
280255
3115
eski moda öncü bir meydan okumaya ait bir işareti edinmenizi gerektiriyordur.
04:43
A reminder of a great accomplishment,
84
283370
1684
Büyük bir başarının ya da Hulk Hogan bir gergadana binseydi
04:45
or of how you think it would look cool if Hulk Hogan rode a Rhino.
85
285054
3957
nasıl görünürdü, şeklindeki düşüncenizin bir izidir.
04:49
It's your expression, your body, so it's your call.
86
289011
3795
Bu sizin düşünceniz, sizin vücudunuz. Patron sizsiniz.
04:52
Just two rules:
87
292806
1314
Sadece iki kural var:
04:54
you have to find a tattooist who won't be ashamed to draw your idea,
88
294120
3677
İstediğiniz şeyi çizmekten çekinmeyecek bir dövmeci bulmalısınız.
04:57
and when in doubt, you can never go wrong with "Mom."
89
297797
3226
Eğer bir şüpheniz varsa da, her zaman "Anne" yazdırabilirsiniz.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7