Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez

584,317 views ・ 2016-11-14

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cansu Aydın Gözden geçirme: Eren Gokce
00:07
In 1845, Ireland's vast potato fields were struck by an invasive fungal disease
0
7129
6340
1845'te İrlanda'nın geniş patates tarlaları,
bu temel gıda maddesini hızlıca enfekte eden
00:13
that rapidly infested this staple crop.
1
13469
3809
istilacı bir mantar hastalığı tarafından vuruldu.
00:17
The effect was devastating.
2
17278
1983
Etkisi oldukça tahrip ediciydi.
00:19
One million people died of famine,
3
19261
2358
Bir milyon insan kıtlıktan hayatını kaybederken,
00:21
and over a million more were forced to leave Ireland.
4
21619
4211
bir milyondan fazlası İrlanda'yı terk etmeye zorlandı.
00:25
Nowadays, we avoid such agricultural catastrophes with the help of pesticides.
5
25830
6041
Bu günlerde, bu tür tarımsal felaketleri pestisitlerin yardımıyla önlüyoruz.
00:31
Those are a range of manmade chemicals that control insects,
6
31871
3769
Bunlar bir dizi insan yapımı kimyasaldır;
besin stoğumuzu tehdit edebilecek böcekleri,
00:35
unwanted weeds,
7
35640
1579
istenmeyen zararlı otları,
00:37
funguses,
8
37219
1081
mantarları,
00:38
rodents,
9
38300
772
kemirgenleri
00:39
and bacteria
10
39072
1128
ve bakterileri kontrol ederler.
00:40
that may threaten our food supply.
11
40200
2070
00:42
They've become an essential part of our food system.
12
42270
2479
Beslenme sistemimizin en temel parçası hâline geldiler.
00:44
As populations have grown, monoculture, single crop farming,
13
44749
4341
Popülasyon büyüdükçe, monokültür - tek türlü tarım -
00:49
has helped us feed people efficiently.
14
49090
2620
insanları daha etkili bir şekilde beslememize yardımcı oldu.
00:51
But it's also left our food vulnerable to extensive attack by pests.
15
51710
5326
Aynı zamanda yiyeceklerimizi,
zararlıların geniş çaplı saldırılarına karşı korunmasız bıraktı.
00:57
In turn, we've become more dependent on pesticides.
16
57036
3635
Böylece pestisitlere çok daha fazla bağımlı hâle geldik.
01:00
Today, we annually shower over 5 billion pounds of pesticides across the Earth
17
60671
5829
Bugün bu istenmeyen ziyaretçileri kontrol etmek için
2,5 milyar tondan fazla pestisit kullanıyoruz.
01:06
to control these unwanted visitors.
18
66500
2695
01:09
The battle against pests, especially insects,
19
69195
2876
Zararlılara, özellikle de böceklere karşı bu savaş
01:12
has marked agriculture's long history.
20
72071
2960
tarımın köklü geçmişine damga vurmuştur.
01:15
Records from thousands of years ago
21
75031
1880
Binlerce yıl önceki kayıtlar
01:16
suggest that humans actively burned some of their crops after harvest
22
76911
4443
insanların zararlılardan kurtulmak amacıyla
hasat sonrası ekinlerinin bazılarını bilfiil yaktıklarını söylüyor.
01:21
to rid them of pests.
23
81354
2451
01:23
There's even evidence from ancient times that we recruited other insects to help.
24
83805
5317
Hatta diğer böceklerden yardım alındığını söyleyen antik zamanlara ait kayıtlar var.
01:29
In 300 A.D., Chinese farmers specially bred ferocious predatory ants
25
89122
5499
MS 300'de Çinli çiftçiler, ağaçları diğer böceklerden korumak amacıyla
01:34
in orange orchards to protect the trees from other bugs.
26
94621
4675
portakal bahçelerinde özellikle vahşi yırtıcı karıncalar yetiştirdiler.
01:39
Later, as large-scale farming spread,
27
99296
1876
Sonrasında büyük ölçekli tarım yayıldı.
01:41
we began sprinkling arsenic, lead, and copper treatments on crops.
28
101172
5959
Ekinlerin üzerine arsenik, kurşun ve bakır serpiştirmeye başladık.
Ama bunlar aynı zamanda insanlar için fazlasıyla toksikti.
01:47
But these were incredibly toxic to humans as well.
29
107131
3879
Daha fazla, güvenli üretime talep arttıkça,
01:51
As our demand for more, safer produce increased,
30
111010
3361
zararlıları daha büyük ölçekte kontrol edebilen
01:54
so did the need for effective chemicals
31
114371
2611
01:56
that could control pests on a grander scale.
32
116982
3241
etkili kimyasallara olan ihtiyacımız da arttı.
02:00
This ushered in the era of chemical pesticides.
33
120223
4410
Bu durum kimyasal pestisit çağını başlattı.
02:04
In 1948, a Swiss chemist named Paul Hermann Müller
34
124633
4269
1948'de Paul Hermann Müller adındaki İsviçreli bir kimyager
02:08
was awarded a Nobel Prize for his discovery
35
128902
3099
DDT olarak da bilinen dikloro difenil trikloroetanı
02:12
of dichlorodiphenyltrichloroethane, also known as DDT.
36
132001
6441
keşfiyle Nobel ödülü kazandı.
02:18
This new molecule had unparalleled power to control many insect species
37
138442
4820
Bu yeni molekül birçok böcek türünü kontrol edebilen eşsiz bir güce sahipti,
02:23
until the 1950s, when insects became resistant to it.
38
143262
4951
ta ki 1950'ye, böcekler artık ona direnç gösterene kadar.
02:28
Worse, the chemical actually drove dramatic declines in bird populations,
39
148213
5339
Daha da kötüsü, bu kimyasal kuş popülasyonlarında ciddi azalışa yol açtı,
02:33
poisoned water sources,
40
153552
1821
su kaynaklarını zehirledi
02:35
and was eventually found to cause long-term health problems in humans.
41
155373
5199
ve sonunda insanlar üzerinde uzun vadede sağlık sorunlarına yol açtığı anlaşıldı.
02:40
By 1972, DDT had been banned in the United States,
42
160572
4421
1972'ye gelindiğinde DDT Birleşik Devletler'de yasaklandı
02:44
and yet traces still linger in the environment today.
43
164993
3950
ama izleri bugün çevremizde hâlen görülüyor.
02:48
Since then, chemists have been searching for alternatives.
44
168943
3510
O zamandan beri kimyagerler alternatif çözümler arıyor.
02:52
With each new wave of inventions, they've encountered the same obstacle -
45
172453
4041
Her yeni buluşla birlikte hep aynı engelle karşılaşıyorlar;
02:56
rapid species evolution.
46
176494
2250
türlerin hızlı evrimleşmesi.
02:58
As pesticides destroy pest populations,
47
178744
2590
Pesitisitler, zararlı popülasyonlarını yok ederken
03:01
they leave behind only the most resistant individuals.
48
181334
4389
geride yalnızca en dayanıklı bireyleri bırakıyorlar.
03:05
They then pass on their pesticide-resisting genes
49
185723
3101
Sonra onlar da pestisit-direnç genlerini
03:08
to the next generation.
50
188824
1814
bir sonraki jenerasyona aktarıyorlar.
03:10
That's lead to the rise of super bugs,
51
190638
2555
Bu durum da "süper böcekler"in artışına öncülük ediyor.
03:13
such as the Colorado potato beetle,
52
193193
2421
50 farklı böcek ilacına dirençli Colorado patates böceği gibi.
03:15
which is resistant to over 50 different insecticides.
53
195614
3771
03:19
Another downside is that other bugs get caught in the crossfire.
54
199385
4449
Diğer bir dezavantajı ise diğer böceklerin de iki ateş arasında kalması.
03:23
Some of these are helpful predators of plant pests or vital pollinators,
55
203834
5620
Bunlardan bazıları bitki zararlılarıyla savaşta yararlı birer avcı
ya da önemli birer polen taşıyıcıdır.
03:29
so erasing them from agriculture wipes out their benefits, too.
56
209454
4850
Dolayısıyla onları tarımdan uzaklaştırmak, faydalarını da silip götürüyor.
03:34
Pesticides have improved over time
57
214304
2041
Pestisitler zamanla geliştirildi
03:36
and are currently regulated by strict safety standards,
58
216345
2978
ve hâlihazırda katı güvenlik standartları ile düzenlendi.
03:39
but they still have the potential to pollute soil and water,
59
219323
3582
Ancak hâlen toprağı ve suyu kirletme ,
03:42
impact wildlife,
60
222905
1409
vahşi yaşamı etkileme
03:44
and even harm us.
61
224314
1871
ve bize zarar verme potansiyelleri var.
03:46
So considering all these risks, why do we continue using pesticides?
62
226185
4550
Bütün bu riskleri hesaba katarsak, neden hâlâ pestisit kullanımına devam ediyoruz?
03:50
Although they're imperfect,
63
230735
1410
Kusurlu olmalarına rağmen,
03:52
they currently may be our best bet against major agricultural disasters,
64
232145
5020
büyük tarımsal felaketlerin yanı sıra sivrisinek kaynaklı hastalıklara karşı
03:57
not to mention mosquito-born diseases.
65
237165
2791
şu anda belki de elimizdeki en iyi yol bu.
03:59
Today, scientists are on a quest for alternative pest control strategies
66
239956
4880
Günümüzde bilim insanları, gıda üretimi talepleri
ve çevre sorunları arasındaki dengeyi sağlayan
04:04
that balance the demands of food production
67
244836
2140
04:06
with environmental concerns.
68
246976
2419
alternatif haşere kontrol stratejileri üzerine çalışıyor.
04:09
Nature has become a major source of inspiration,
69
249395
3440
Doğanın kendisi en büyük ilham kaynağı hâline geldi;
04:12
from natural plant and fungal chemicals that can repel or attract insects,
70
252835
4290
böcekleri kovan ya da cezbeden doğal bitkisel ve mantar kimyasallardan
04:17
to recruiting other insects as crop bodyguards.
71
257125
3800
ekinlerin koruyucusu olarak görev yapan diğer böceklere kadar.
04:20
We're also turning to high-tech solutions, like drones.
72
260925
3951
Aynı zamanda uçangözler gibi ileri teknolojik çözümlere de başvuruyoruz.
04:24
Programmed to fly over crops,
73
264876
2050
Ekinlerin üzerinden uçmaya programlanmış bu makineler,
04:26
these machines can use their sensors and GPS
74
266926
2831
pestisitlerin geniş çaptaki çevresel etkilerini azaltmak
04:29
to carry out more targeted sprays
75
269757
2689
ve onları hedef odaklı püskürtmek amacıyla
04:32
that limit a pesticide's wider environmental impact.
76
272446
3851
sensör ve GPS'lerini kullanabilir.
04:36
With a combination of biological understanding,
77
276297
2529
Biyolojik kavrayış,
04:38
environmental awareness,
78
278826
1630
çevresel farkındalık ve gelişmiş teknolojilerin uyumu ile
04:40
and improved technologies,
79
280456
1920
zararlılara karşı bütünsel bir çözüm üretme şansımız var.
04:42
we have a better chance of finding a holistic solution to pests.
80
282376
4251
04:46
Chemical pesticides may never shake their controversial reputation,
81
286627
3990
Kimyasal pestisitler tartışmalı şöhretlerini belki de asla yıkamayacaklar
04:50
but with their help,
82
290617
1340
ama onların yardımıyla
04:51
we can ensure that agricultural catastrophes
83
291957
2900
tarımsal felaketlerin tamamen geçmişte kaldığından emin olabiliriz.
04:54
stay firmly in our past.
84
294857
2061
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7