Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez

584,317 views ・ 2016-11-14

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Sylwia Slota-Kordek Korekta: Ola Królikowska
00:07
In 1845, Ireland's vast potato fields were struck by an invasive fungal disease
0
7129
6340
W 1845 roku inwazyjna choroba grzybicza zaatakowała
00:13
that rapidly infested this staple crop.
1
13469
3809
rozległe pola ziemniaczane w Irlandii.
00:17
The effect was devastating.
2
17278
1983
Skutki były druzgocące.
00:19
One million people died of famine,
3
19261
2358
Milion osób zmarło z głodu,
00:21
and over a million more were forced to leave Ireland.
4
21619
4211
a kolejny milion musiał opuścić Irlandię.
00:25
Nowadays, we avoid such agricultural catastrophes with the help of pesticides.
5
25830
6041
Obecnie unikamy takich katastrof rolniczych dzięki pestycydom.
00:31
Those are a range of manmade chemicals that control insects,
6
31871
3769
To syntetyczne substancje chemiczne do zwalczania insektów,
00:35
unwanted weeds,
7
35640
1579
zbędnych chwastów,
00:37
funguses,
8
37219
1081
grzybów,
00:38
rodents,
9
38300
772
gryzoni
00:39
and bacteria
10
39072
1128
i bakterii,
00:40
that may threaten our food supply.
11
40200
2070
mogących zagrozić zasobom żywności.
00:42
They've become an essential part of our food system.
12
42270
2479
To istotna część piramidy żywienia.
00:44
As populations have grown, monoculture, single crop farming,
13
44749
4341
Wraz ze wzrostem populacji uprawy monokulturowe
00:49
has helped us feed people efficiently.
14
49090
2620
pomagają wydajnie karmić ludzi.
00:51
But it's also left our food vulnerable to extensive attack by pests.
15
51710
5326
Ale narażają też żywność na atak szkodników.
00:57
In turn, we've become more dependent on pesticides.
16
57036
3635
To sprawia, że stajemy się bardziej zależni od pestycydów.
01:00
Today, we annually shower over 5 billion pounds of pesticides across the Earth
17
60671
5829
Obecnie spuszczamy na ziemię ponad dwa miliardy kilogramów pestycydów rocznie
01:06
to control these unwanted visitors.
18
66500
2695
w celu zwalczania niepożądanych gości.
01:09
The battle against pests, especially insects,
19
69195
2876
Walka ze szkodnikami, szczególnie insektami,
01:12
has marked agriculture's long history.
20
72071
2960
naznaczyła długą historię rolnictwa.
01:15
Records from thousands of years ago
21
75031
1880
Źródła sprzed tysięcy lat wskazują,
01:16
suggest that humans actively burned some of their crops after harvest
22
76911
4443
że po żniwach ludzie palili część upraw,
01:21
to rid them of pests.
23
81354
2451
żeby pozbyć się szkodników.
01:23
There's even evidence from ancient times that we recruited other insects to help.
24
83805
5317
Istnieją nawet dowody, że w starożytności ludziom pomagały inne insekty.
01:29
In 300 A.D., Chinese farmers specially bred ferocious predatory ants
25
89122
5499
W 300 roku n.e. chińscy rolnicy celowo hodowali w sadach pomarańczy
01:34
in orange orchards to protect the trees from other bugs.
26
94621
4675
drapieżne mrówki, żeby chronić drzewa przed innymi insektami.
Kiedy upowszechniło się rolnictwo wielkoobszarowe,
01:39
Later, as large-scale farming spread,
27
99296
1876
01:41
we began sprinkling arsenic, lead, and copper treatments on crops.
28
101172
5959
ludzie zaczęli spryskiwać uprawy arsenem, ołowiem i miedzią.
01:47
But these were incredibly toxic to humans as well.
29
107131
3879
Jednak one również były bardzo toksyczne dla człowieka.
01:51
As our demand for more, safer produce increased,
30
111010
3361
Wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na bezpieczniejsze produkty
01:54
so did the need for effective chemicals
31
114371
2611
wzrastała potrzeba na skuteczne środki chemiczne,
01:56
that could control pests on a grander scale.
32
116982
3241
które mogłyby zwalczać szkodniki na większą skalę.
02:00
This ushered in the era of chemical pesticides.
33
120223
4410
Zapoczątkowało to epokę pestycydów chemicznych.
02:04
In 1948, a Swiss chemist named Paul Hermann Müller
34
124633
4269
W 1948 roku szwajcarski chemik Paul Hermann Müller
02:08
was awarded a Nobel Prize for his discovery
35
128902
3099
otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie
02:12
of dichlorodiphenyltrichloroethane, also known as DDT.
36
132001
6441
dichlorodifenylotrichloroetanu, znanego również jako DDT.
02:18
This new molecule had unparalleled power to control many insect species
37
138442
4820
Ta nowa cząsteczka posiadała niezrównaną siłę zwalczania wielu gatunków insektów
02:23
until the 1950s, when insects became resistant to it.
38
143262
4951
aż do lat 50. XX wieku, kiedy insekty się na nią uodporniły.
02:28
Worse, the chemical actually drove dramatic declines in bird populations,
39
148213
5339
Co gorsza, środek ten doprowadził do dramatycznego spadku populacji ptaków,
02:33
poisoned water sources,
40
153552
1821
skażenia zasobów wodnych,
02:35
and was eventually found to cause long-term health problems in humans.
41
155373
5199
aż odkryto, że powoduje u człowieka długotrwałe problemy zdrowotne.
02:40
By 1972, DDT had been banned in the United States,
42
160572
4421
W 1972 roku w Stanach Zjednoczonych wprowadzono zakaz stosowania DDT,
02:44
and yet traces still linger in the environment today.
43
164993
3950
a mimo to jego skutki odczuwalne są w środowisku do dziś.
02:48
Since then, chemists have been searching for alternatives.
44
168943
3510
Od tamtej pory naukowcy szukają innych możliwości.
02:52
With each new wave of inventions, they've encountered the same obstacle -
45
172453
4041
Za każdym razem naukowcy trafiają na tę samą przeszkodę,
02:56
rapid species evolution.
46
176494
2250
szybki rozwój gatunków.
02:58
As pesticides destroy pest populations,
47
178744
2590
Ponieważ pestycydy niszczą populacje szkodników,
03:01
they leave behind only the most resistant individuals.
48
181334
4389
pozostają tylko najbardziej odporne osobniki.
03:05
They then pass on their pesticide-resisting genes
49
185723
3101
Przekazują one następnemu pokoleniu geny
03:08
to the next generation.
50
188824
1814
odporne na pestycydy.
03:10
That's lead to the rise of super bugs,
51
190638
2555
Tak powstały superinsekty,
03:13
such as the Colorado potato beetle,
52
193193
2421
jak stonka ziemniaczana
03:15
which is resistant to over 50 different insecticides.
53
195614
3771
odporna na ponad 50 różnych środków owadobójczych.
03:19
Another downside is that other bugs get caught in the crossfire.
54
199385
4449
Kolejnym minusem jest negatywny wpływ na inne insekty.
03:23
Some of these are helpful predators of plant pests or vital pollinators,
55
203834
5620
Niektóre z nich to pomocne drapieżniki szkodników roślin lub ważni zapylacze.
03:29
so erasing them from agriculture wipes out their benefits, too.
56
209454
4850
Pozbycie się ich powoduje też pozbycie się przynoszonych przez nie korzyści.
03:34
Pesticides have improved over time
57
214304
2041
Pestycydy zostały z czasem ulepszone
03:36
and are currently regulated by strict safety standards,
58
216345
2978
i obecnie regulują je surowe normy bezpieczeństwa,
03:39
but they still have the potential to pollute soil and water,
59
219323
3582
ale pestycydy wciąż mogą zanieczyszczać glebę i wodę,
03:42
impact wildlife,
60
222905
1409
wpływać na faunę i florę,
03:44
and even harm us.
61
224314
1871
a nawet szkodzić ludziom.
03:46
So considering all these risks, why do we continue using pesticides?
62
226185
4550
Zważywszy na wszystkie te zagrożenia, dlaczego nadal używamy pestycydów?
03:50
Although they're imperfect,
63
230735
1410
Choć nie są pozbawione wad,
03:52
they currently may be our best bet against major agricultural disasters,
64
232145
5020
pestycydy najlepiej zwalczają klęski rolnicze,
03:57
not to mention mosquito-born diseases.
65
237165
2791
nie wspominając o chorobach przenoszonych przez komary.
03:59
Today, scientists are on a quest for alternative pest control strategies
66
239956
4880
Naukowcy poszukują alternatywnych sposobów zwalczania szkodników,
04:04
that balance the demands of food production
67
244836
2140
które równoważą wymogi w produkcji żywności
04:06
with environmental concerns.
68
246976
2419
i względy ekologiczne.
04:09
Nature has become a major source of inspiration,
69
249395
3440
Przyroda stała się głównym źródłem inspiracji,
04:12
from natural plant and fungal chemicals that can repel or attract insects,
70
252835
4290
od roślinnych i grzybiczych substancji chemicznych,
które mogą odstraszać lub przyciągać insekty,
04:17
to recruiting other insects as crop bodyguards.
71
257125
3800
po werbowanie innych insektów do ochrony upraw.
04:20
We're also turning to high-tech solutions, like drones.
72
260925
3951
Zwracamy się też ku zaawansowanym technologicznie rozwiązaniom, jak drony.
04:24
Programmed to fly over crops,
73
264876
2050
Zaprogramowane do latania nad uprawami
04:26
these machines can use their sensors and GPS
74
266926
2831
maszyny korzystają z czujników i GPS,
04:29
to carry out more targeted sprays
75
269757
2689
żeby przeprowadzać bardziej ukierunkowane rozpylania,
04:32
that limit a pesticide's wider environmental impact.
76
272446
3851
ograniczające oddziaływanie pestycydu na środowisko.
04:36
With a combination of biological understanding,
77
276297
2529
Łącząc wiedzę biologiczną,
04:38
environmental awareness,
78
278826
1630
świadomość ekologiczną
04:40
and improved technologies,
79
280456
1920
i ulepszone technologie, mamy większą szansę
04:42
we have a better chance of finding a holistic solution to pests.
80
282376
4251
na znalezienie holistycznego rozwiązania problemu szkodników.
04:46
Chemical pesticides may never shake their controversial reputation,
81
286627
3990
Pestycydy mogą nigdy nie pozbyć się kontrowersyjnej reputacji,
04:50
but with their help,
82
290617
1340
ale to dzięki nim
04:51
we can ensure that agricultural catastrophes
83
291957
2900
możemy zagwarantować, że katastrofy rolnicze
04:54
stay firmly in our past.
84
294857
2061
już się nie powtórzą.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7