Puke, poop and tiny cockroaches: How the leafcutter ant queen runs her farm - Charles Wallace

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Ilayda Gokgoz

In this south Texas clearing,

Bu güney Teksas açıklığında,

an ancient tale that ties the members of four species together is unfurling.

dört türün üyelerini birbirine bağlayan eski bir hikaye ortaya çıkıyor.

The first involved is our soon-to-be queen leafcutter ant.

İlk katılan, yakında kraliçe olacak yaprak kesen karıncamız.

The second is this fungus, a piece of which she scoops into her mouth pocket.

İkincisi, bir parçasını ağız cebine attığı bu mantar.

The third are these tiny cockroaches, which nestle under her wings.

Üçüncüsü, kanatlarının altına yuva yapan bu minik hamamböcekleri.

And the fourth is the one that threatens them all.

Dördüncüsü ise hepsini tehdit eden bir şey.

But it’ll reveal itself later.

Ama kendini daha sonra gösterecek.

In a flapping-wing frenzy, our ant takes to the sky.

Karıncamız kanat çırpma çılgınlığı içinde göğe yükseliyor.

This is the only chance she’ll have to mate,

Bu çiftleşmek için tek şansı,

so she stores as much sperm as she can from the males she meets in midair.

bu yüzden havada karşılaştığı erkeklerden alabildiği kadar sperm depoluyor.

After dropping to the ground, she sheds her wings and begins digging.

Yere indikten sonra kanatlarını açıyor ve kazmaya başlıyor.

She excavates a tunnel and a side chamber, then plugs the entrance,

Bir tünel ve bir yan oda kazıp, ardından da girişi tıkayarak

sealing herself in.

kendini içeri kapatıyor.

There, she regurgitates the fungus.

Orada, mantarı kusuyor.

This pile of puke will form the bedrock of her kingdom.

Bu kusmuk yığını krallığının temelini oluşturacak.

Over the following weeks,

Takip eden haftalar boyunca,

in between laying eggs and consuming the infertile ones,

yumurtlama ve kısır olanları tüketme arasında,

she tends to her developing fungal garden,

gelişmekte olan mantar bahçesiyle ilgilenir

fertilizing it with feces.

ve dışkısıyla gübreler.

Finally, her first offspring surge forth and establish a rhythm.

Sonunda ilk yavruları ortaya çıkar ve bir ritim kurar.

Soldiers guard the nest while foragers set off to find tender foliage.

Askerler yuvayı korurken, toplayıcılar yumuşak yaprak bulmak için yola çıkar.

The larger foragers, equipped with powerful mandibles,

Güçlü çenelerle donatılmış daha büyük toplayıcılar

anchor themselves on leaves and chomp away in a wide arcs.

kendilerini yapraklara sabitler ve geniş bir yay çizerek parçalarlar.

Holding these pieces aloft,

Vücut kütlelerinin

which can weigh more than eight times their body mass,

sekiz katından daha ağır olabilen bu parçaları havada tutan işçiler

the workers march back to the nest.

yuvaya geri döner.

Meanwhile, the colony’s smallest ants clean the leaf fragments

Bu sırada, koloninin en küçük karıncaları yaprak parçalarını

of debris and pathogens.

döküntü ve patojenlerden temizler.

But the colony doesn’t eat these morsels.

Ancak koloni bu lokmaları yemez.

Instead, the ants use them to sustain their fungus,

Onun yerine karıncalar bu lokmaları mantarlarını beslemek için kullanır

which, in turn, sustains the colony.

ve bu da koloniyi besler.

More than 10 million years ago, leafcutter ants domesticated fungus.

10 milyon yıldan daha da önce, yaprak kesen karıncalar mantarı evcilleştirdi.

Like many of our crops, the fungus they farm

Birçok mahsül gibi, yetiştirdikleri mantar da

is genetically distinct from its wild relatives

genetik olarak yabani akrabalarından farklıdır

and can no longer survive without their help.

ve artık onların yardımı olmadan hayatta kalamazlar.

Reciprocally, the fungus provides the ants with an essential amino acid

Karşılıklı olarak, mantar karıncalara kaybettikleri temel bir amino asidi

and digestive enzymes they’ve lost.

ve sindirim enzimlerini sağlar.

Once the workers return to the nest with their spoils,

İşçiler karıncalar ganimetle yuvaya döndüklerinde,

they crush up the leaves,

yaprakları ezerek

making their offerings easier for the fungus to consume.

mantarın onları tüketmesini kolaylaştırırlar.

Foragers work tirelessly over the following months.

Toplayıcılar sonraki aylar boyunca yorulmadan çalışırlar.

They create thousands of trails, stretching hundreds of meters.

Yüzlerce metre uzanan binlerce patika oluştururlar.

All of them are perfumed with the ants’ pheromones

Bunların hepsi karıncaların feromonlarıyla parfümlenir

and constantly cleaned to function as efficient highways.

ve verimli otoyollar olarak işlev görmeleri için sürekli temizlenir.

Meanwhile, the queen lays thousands of eggs every day

Bu arada, kraliçe her gün binlerce yumurta bırakır

and is tended to by members of her entourage,

ve onu bıraktıkları büyük,

which nourish her with the large, infertile eggs they lay.

kısır yumurtalarla besleyen maiyetinin üyeleri tarafından bakılır.

Among enclosures containing garbage and growing larvae,

Çöp ve büyüyen larvaların bulunduğu muhafazalar arasında,

workers tend fungal gardens in various chambers throughout the colony.

işçiler koloni boyunca çeşitli odalardaki mantar bahçeleriyle ilgilenir.

They prune bits of the fungus to stimulate growth

Büyümeyi teşvik etmek için mantar parçalarını budarlar

and strategically open and close surface tunnels,

ve stratejik olarak yüzey tünellerini açıp kapatarak

controlling the humidity.

nemi kontrol ederler.

But ants aren't the only animals down here.

Ancak buradaki tek hayvan karıncalar değildir.

Tiny cockroaches like those that originally crept under the queen’s wings

Kraliçenin kanatlarının altına gizlenenler gibi küçük hamamböcekleri de

feed opportunistically off the fungus.

fırsatçı bir şekilde mantardan beslenir.

Each could fit on the head of a Q-Tip.

Her bir bir kulak pamuğunun başına sığabilir.

They hitch rides on soon-to-be queens,

Yakında kraliçe olacaklara otostop çekerler

and make their way to more established colonies.

ve daha yerleşik kolonilere doğru yol alırlar.

Inside the leafcutter nest, they’re undercover:

Yaprak kesen yuvasının içinde gizlenirler:

closely mimicking the ants’ signature scent,

karıncaların kendine özgü kokusunu yakından taklit ederek,

they frolic and feed in the fungal gardens,

çoğunlukla fark edilmeden mantar bahçelerinde

mostly undetected.

eğlenir ve beslenirler.

And here’s where this tale’s antagonist rears its virulent fruiting body:

İşte bu masalın kötü karakterinin ölümcül meyvesini verdiği yer burasıdır:

our elusive fourth character is a parasitic micro-fungus called Escovopsis.

ele geçirilmesi zor dördüncü karakterimiz

Escovopsis adı verilen parazitik bir mikro mantardır.

If left unchecked, it would destroy the fungal gardens and the ants

Eğer kontrol edilmezse, mantar bahçelerini ve onlara bağımlı olan karıncaları

and the cockroaches that depend on them.

ve hamamböceklerini yok edecektir.

The leafcutters mount a barrage of defenses.

Yaprak kesiciler savunma için yaylım ateşi başlatır.

They rigorously weed Escovopsis out

Escovopsis’i titizlikle ayıklarlar

and partner up with different microorganisms like yeasts and bacteria

ve büyümesini engellemek için maya ve bakteri gibi farklı mikroorganizmalarla

to stunt its growth.

işbirliği yaparlar.

Eventually, the leafcutter colony covers several meters of underground tunnels,

Sonunda, yaprak kesen kolonisi birkaç metrelik yeraltı tünellerini kaplar,

comprises millions of workers, and can defoliate a tree in a single night.

milyonlarca işçiden oluşur ve bir ağacı tek bir gecede yapraksız bırakabilir.

The queen’s kingdom will persist as long as she does,

Kraliçenin krallığı, kraliçe var olduğu sürece devam eder

which may be over a decade.

ki bu süre on yıldan fazla olabilir.

Every spring, some of the queen’s offspring prepare to leave.

Her bahar, kraliçenin yavrularından bazıları ayrılmaya hazırlanır.

They grab a piece of home and crowd the surface chambers,

Evden bir parça kapıp yüzey odacıklarını doldururlar,

preparing to fly off and mate, beginning the cycle anew.

uçup çiftleşmeye hazırlanırlar ve döngüyü yeniden başlatırlar.