Stories: Legacies of who we are - Awele Makeba

Transcriber: Jenny Zurawell

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Miraç Şendil

I am Awele.

Ben Awele.

Daughter of Alice, granddaughter of Ruth,

Alice'in kızı, Ruht'un torunu,

great-granddaughter of Big Momma Alice and Madir Corine,

Büyük Anne Alive ve Madir Corine'in büyük torunu,

great-great-granddaughter of Anna and Zitii Benyen.

Anna ve Zitii Benyen'in büyük büyük torunu.

It is my hope

Benim umudum

to find my best possible self in the service of others.

başkalarının hizmetinde mümkün olan en iyi kendimi bulmak.

Now, my daddy, he used to tell me stories.

Babam eskiden bana hikayeler anlatırdı.

My daddy, he would say,

Babacığım, derdi ki

"I want you to know who you are and where you come from.

''Kim olduğunu ve nereden geldiğini bilmeni istiyorum.

That will guide you as you discover

Kim olman gerektiğini keşfederken

who you must be.

bu sana yol gösterecektir.

Now, you listen to this story, you hear me, baby girl?

Şimdi, bu hikayeyi dinle, tamam mı bebeğim?

It's not going to be in a book.

Bunu bir kitapta bulamazsın.

Your teacher is not going to tell it,

Öğretmenin bunu anlatmayacak,

but you need to understand who you are."

ama kim olduğunu anlaman gerekiyor.''

That became a guiding principle

Bu anlatmak istediğim hikayelerde

in the stories that I wanted to tell.

yol gösterici bir ilke haline geldi.

Stories about legacy of who we are.

Benliğimizin mirası hakkında hikayeler.

I used to hear all the time that children are the future,

Sürekli olarak çocukların geleceğimiz olduğunu duyardım,

bu klişe gerçekten ne anlama geliyor?

but what does that cliché really mean

and how are we preparing them?

Onları nasıl hazırlıyoruz?

So I looked for narratives about young people

Bu yüzden gençler ve değişim aracıları olarak

and the legacy that they bring as agents of change.

getirdikleri mirasla ilgili anlatılar aradım.

The power that you have right now.

Şu anda sahip olduğunuz güç.

Today, March 2, 1955 --

Bugün 2 Mart, 1955--

the story that I want to share with you

sizinle paylaşmak istediğim hikaye

comes from 1955, March 2.

2 Mart 1955 tarihinden geliyor.

It's about a courageous 16-year-old girl,

16 yaşındaki cesur kız çocuğu

Claudette Colvin.

Claudette Colvin hakkında.

And it comes full circle today

Tam bugüne denk geliyor,

because a week ago today, in San Francisco,

çünkü bir hafta önce bugün, San Francisco'da

my middle school students,

ortaokul öğrencilerim,

they performed a program that I had written,

Plessy v. Ferguson'un 1892'den 1896'ya

"Agents of Change,"

yeniden canlandırılmasıyla başlayarak,

starting with the reenactment of Plessy v. Ferguson

"Değişim Aracıları" adlı yazdığım

from 1892 to 1896,

bir programı sergilediler,

moving to Brown v. Board and a student-led strike

Brown v. Yönetim Kurulu'na ve Barbara Rose Johns'un

by Barbara Rose Johns,

öğrenci önderliğindeki greve taşınarak

jumping to Claudette Colvin and the Montgomery Bus Boycott

Claudette Colvin ve Montgomery Bus Boycott'a atladı

and ending in 1960 with the Sit-In Movement,

ve 1960 yılında öğrenciler tarafından yürütülen

the non-violent movement led by students.

şiddet içermeyen hareket olan Sit-In Hareketi ile sona erdi.

So I'm going to share the story,

Bu yüzden hikayeyi paylaşacağım

and I would like to also share the work I do with it,

ve yaptığım çalışmayı da bir vaka çalışması olarak

as a case study.

paylaşmak istiyorum.

I paid my dime at the front of the bus,

Otobüsün önünde paramı ödedim

and then I ran to the back door

ve sonra renkli çocukların geri kalanı ile

with the rest of the colored kids

arka kapıya koştum,

so the driver wouldn't take off before we got on.

böylece sürücü biz binmeden kalkış yapmıyordu.

Also, well, whites don't want us walking down the aisle next to them.

Ayrıca, beyazlar koridorda yürürken bizi yanlarında istemiyorlar.

When I got back on the bus,

Otobüse bindiğimde,

colored section was full,

renkli bölümü doluydu,

so, I sat in the middle section.

bu yüzden orta bölüme oturdum.

I took the last row seat on the left,

Soldaki son sıradaki koltuğa oturdum,

it was right by the window,

pencerenin hemen yanındaydı,

wasn't thinking about anything in particular.

net bir şey düşünmüyordum.

"Hey."

''Hey.''

I didn't know the girl next to me either, this older girl.

Yanımdaki kızı da tanımıyordum, yaşı biraz büyüktü.

So I just looked out the window.

Ben de pencereden dışarı baktım.

Driver went more stops,

Sürücü duraklara uğradı,

more people were getting on, colored and white.

daha fazla renkli ve beyaz insan biniyordu.

Pretty soon, no more seats were available.

Kısa zaman sonra boş koltuk kalmamıştı.

"Give me those seats," the driver called out.

"O koltukları boşaltın" diye seslendi şoför.

Colored folks just started getting up.

Renkli insanlar kalkmaya başladı.

White folks started taking their seats,

Beyaz insanlar yerlerine oturmaya başladı

but I stayed seated.

ama ben oturuyordum.

Girl next to me and the other two across --

Yanımda ve karşısındaki diğer iki kız -

they stayed seated.

onlar da oturuyordu.

I knew it wasn't the restricted area.

Yasak bölgede olmadığımı biliyordum.

"Make light on your feet!"

"Kalksana!"

Girl next to me got up immediately.

Yanımdaki kız hızlıca ayağa kalktı.

She stood in the aisle, then the other two girls.

Koridorda ayakta durdu, sonra diğer kızlar da.

But I told myself, this isn't the restricted area.

Ama kendime buranın yasaklı olmadığını söyledim.

The driver, he looked up,

Sürücü, başını kaldırıp

looked in the window,

pencereye baktı,

that mirror.

o aynaya.

He pulled over.

Aracı durdurdu.

A pregnant lady, Mrs. Hamilton, got on the bus.

Hamile bir kadın, Bayan Hamilton otobüse bindi.

She ran to the back and got on,

Arkaya koştu ve oturdu,

not knowing he was trying to have me relinquish my seat.

beni koltuğumdan etmeye çalıştığını bilmiyordu.

And she sat right next to me.

Direkt yanıma oturdu.

"The two of you need to get up so I can drive on."

"İkinizin ayağa kalkması gerekiyor, böylece sürmeye devam edebilirim."

"Sir, I paid my dime, I paid my fare.

"Efendim, paramı ödedim, ücretimi ödedim.

It's my right, you know, my constitutional --"

Bu benim hakkım, bilirsiniz, anayasal - "

"Constitutional? Ha-ha, let me get the police."

"Anayasa mı? Ha-ha, polisi çağırıyorum."

Well he got off and he flagged down two motormen, and they came.

İndi ve iki motorcuya işaret etti ve geldiler.

And those motormen, they came onto the bus.

Motorcular otobüse bindiler.

Looked at Mrs. Hamilton.

Bayan Hamilton'a baktılar.

"Now the two of you need to get up so the driver can drive on."

"Şimdi ikinizin kalkması gerekiyor, böylece sürücü devam edecek."

"Sir, I paid my dime. I'm pregnant.

"Efendim, paramı ödedim. Hamileyim.

If I were to move right now, I'd be very sick, sir."

Eğer şimdi hareket edersem rahatsızlanırım efendim. "

"Sir, I paid my dime too, you know, and it's my right,

"Efendim, ben de paramı ödedim, biliyorsunuz, bu benim hakkım,

my constitutional right.

anayasal hakkım.

I'm a citizen of the United States.

Ben Amerika Birleşik Devletleri vatandaşıyım.

You just read the 13th and 14th Amendment, it'll tell you so.

Sadece 13. ve 14. maddeyi okuyunuz.

I know the law. My teacher, she taught it at school."

Yasayı biliyorum. Öğretmenim bunu okulda öğretti."

You see, my teacher, she taught the Constitution,

Görüyorsunuz, öğretmenim, Anayasa,

the Bill of Rights, the Declaration of Independence,

Haklar Bildirgesi, Bağımsızlık Bildirgesi,

Patrick Henry's speech -- I even memorized it.

Patrick Henry'nin konuşmasını öğretti - hatta ezberledim.

My teacher, she would prick our minds,

Öğretmenimiz, ne düşündüğümüzü görmeye çalışarak

trying to see what we thinking about.

zihnimize bakardı.

She would say, "Who are you? Hmm?

"Kimsin sen? Hmm?

Who are you, sitting right here right now?

Şu an burada oturan sen, kimsin?

The person that people think they see from your outside?

İnsanların dışarıdan gördüklerini düşündüğü kişi mi?

Who are you on the inside? How you think?

İçeride kimsin? Nasıl düşünüyorsun?

How you feel? What you believe?

Nasıl hissediyorsun? Neye inanırsın?

Would you be willing to stand up for what you believe in

Biri sizi farklı olduğunuz için geri tutmak istese bile

even if someone wants to hold you back because you're different?

inandığınız şeye karşı durmak ister misiniz?

Do you love your beautiful brown skin, children? Hmm?

Güzel kahverengi teninizi seviyor musunuz çocuklar? Hmm?

Are you American?

Amerikan mısınız?

What does it mean to be an American? Huh?

Amerikan olmak ne demek? Ha?

Homework tonight, write me an essay: "What does it mean to be an American?"

Bu gecenin ödevi, bir deneme yazın: "Amerikalı olmak ne demek?"

You need to know who you are, children!"

Kim olduğunuzu bilmeniz gerek çocuklar! "

My teacher, she would teach us history and current events.

Öğretmenim, bize tarih ve güncel olayları öğretirdi.

She said that's how we can understand everything that's going on

Olan her şeyi böyle anlayabileceğimizi

ve bunun hakkında bir şeyler yapabileceğimizi söyledi.

and we can do something about it.

"Sir, all I know is I hate Jim Crow.

"Efendim, tek bildiğim Jim Crow'dan nefret ettiğim.

I also know if I ain't got nothing worth living for,

Yaşamaya değecek bir şey yoksa ölmeye değecek bir şey de yoktur.

I ain't got nothing worth dying for. So give me liberty or give me death!

Öyleyse bana özgürlük ya da ölüm ver!

Ouch! I don't care! Take me to jail."

Of! Umurumda değil! Beni hapse götürün. "

They dragged her off the bus.

Onu otobüsten sürükleyerek indirdiler.

Next thing, Claudette Colvin was in a car seat,

Bir sonraki şey, Claudette Colvin bir araba koltuğunda,

backseat of the police car,

polis arabasının arka koltuğunda,

handcuffed through the windows.

pencerelerden kelepçeliydi.

The following year,

Ertesi yıl,

May 11, 1956,

11 Mayıs 1956'da,

Claudette Colvin was the star witness

Claudette Colvin federal mahkeme davası olan

in the federal court case Browder v. Gayle.

Browder/Gayle davasında baş tanıktı.

Her, an 18-year-old teenager

O, 18 yaşında bir genç

and two others, women, Mrs. Browder.

ve diğer iki kadın, Bayan Browder.

Their case, Browder v. Gayle, went up to the supreme court.

Browder/Gayle davaları, yüksek mahkemeye gitti.

On the heels of Brown v. Board of Education,

Brown Eğitim Kuruluna karşı,

the 14th Amendment and her powerful testimony that day,

14. Madde ve o günkü güçlü ifadesi,

the rest is history.

geri kalanı ise tarih.

Now, why is it we don't know this story?

Şimdi, neden bu hikayeyi bilmiyoruz?

The Montgomery Bus Boycott --

Montgomery Otobüs Eylemi -

we hear Rosa Parks, Martin Luther King,

biz Rosa Parks, Martin Luther King'i duyduk,

they will forever be lifted up.

onlar sonsuza kadar göklere çıkarılacaktır.

But the role women played in that movement,

Ancak kadınların bu harekette oynadığı rol,

the role of Claudette, as an up-stander,

Claudette'in üst düzey rolü,

it teaches us important lessons that challenge us today.

bugün bize meydan okuyan önemli dersler veriyor.

What does it mean to be a participant?

Katılımcı olmak ne demektir?

A responsible citizen in a democracy?

Demokraside sorumlu bir vatandaş?

And lessons of courage and of faith?

Cesaret ve inanç dersleri?

So I find freedom movement history that includes young people

Bu yüzden gençleri içeren özgürlük hareketi tarihini öğrendim,

so that they can explore these big ideas

böylece bu büyük kimlik fikirlerini,

of identity, your chosen identity,

seçilen kimliğini

and the imposed identity.

ve dayatılan kimliği keşfedebilirler.

What does membership in society mean?

Topluma üyelik ne anlama gelir?

Who has it? How do we make amends?

Kim üyedir? Nasıl değişiklik yapabiliriz?

Race and violence in America,

Amerika'da ırk ve şiddetin yanı sıra

as well as participatory citizenship.

katılımcı vatandaşlık.

So these stories allow me to have conversations,

Böylece bu hikayeler konuşmamı, söylenemez olanı,

to speak the unspeakable,

birçoğunun yapmaktan korktuğunu

that many are afraid to have.

söylememi sağlıyor.

Once in Eugene, Oregon,

Bir keresinde Eugene, Oregon'da,

a young, blond-haired, blue-eyed boy, middle schooler,

ortaokula giden, genç, sarı saçlı, mavi gözlü bir çocuk,

at the end of a performance in the dialogue said,

diyalogdaki bir performansın sonunda,

"Ama Bayan Awele, ırkçılık bitti, değil mi?" dedi.

"But Ms. Awele, racism's over, right?"

And not wanting to answer for him, I said,

Ona cevap vermek istemedim, dedim ki,

"Turn to the person sitting next to you. See if you can come up with evidence."

"Yanınızda oturan kişiye dönün. Kanıt bulup bulamayacağınıza bakın."

And I gave them four minutes to talk.

Konuşmaları için dört dakika verdim.

Soon, they began to tell stories,

Biraz sonra, topluluklarındaki ırkçılığın kanıtı olan

evidence of racism in their community.

hikayeleri anlatmaya başladılar.

A girl wrote to me, a high school student in San Francisco:

San Francisco'da bir lise öğrencisi olan bir kız bana şunu yazdı:

"I was going to skip school

"Okula gitmeyecektim

but then I heard we had an assembly, so I came.

ama sonra bir toplantımız olduğunu duydum, bu yüzden geldim.

And after listening to the students talk

Öğrencilerin konuşmasını dinledikten

and seeing your performance,

ve performansınızı gördükten sonra

I thought I should organize my friends

arkadaşlarımı organize etmem gerektiğini düşündüm

and we should go down to a board meeting

ve bir yönetim kurulu toplantısına gitmeli

and tell them that want to have advanced classes

ve onlara A'dan G'ye gereksinimleri için

ileri sınıflar istediğimizi söylemeliyiz.

for A through G requirements."

So, I tell you this story today

Öyleyse, bugün size bu hikayeyi,

in honor of the legacy of young people that have come before,

daha önceki gençlerin mirası şerefine anlatıyorum,

so that they will have guideposts and signs

böylece Claudette Colvin gibi

to be the change that they want to see in this world,

bu dünyada görmek istedikleri değişim için rehberlik

as Claudette Colvin was.

ve işaretlere sahip olacaklar.

Because she struck down the constitutionality

Çünkü O, Montgomery, Alabama'da

of segregated seats

ayrılmış koltukların

in Montgomery, Alabama.

anayasallığını bozdu.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)