Stories: Legacies of who we are - Awele Makeba

Transcriber: Jenny Zurawell

Μετάφραση: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΛΟΚΑ Επιμέλεια: Stefanos Reppas

(Μουσική)

Είμαι η Αουέλε. Κόρη της Άλις, εγγονή της Ρουθ

I am Awele.

Daughter of Alice, granddaughter of Ruth,

great-granddaughter of Big Momma Alice and Madir Corine,

δισέγγονη της Μπιγκ Μάμα Άλις και της Μαντίρ Κορίν

great-great-granddaughter of Anna and Zitii Benyen.

τρισέγγονη της Άννα και της Ζίτιι Μπένιεν.

Ελπίζω να βρω

It is my hope

to find my best possible self in the service of others.

τον καλύτερο εαυτό μου βοηθώντας τους άλλους.

Ο μπαμπάς μου; Συνήθιζε να μου λέει ιστορίες.

Now, my daddy, he used to tell me stories.

Ο μπαμπάς μου έλεγε

My daddy, he would say,

"I want you to know who you are and where you come from.

«Θέλω να ξέρεις ποια είσαι και από πού κατάγεσαι.

That will guide you as you discover

Αυτό θα σε καθοδηγεί καθώς ανακαλύπτεις ποια πρέπει να είσαι.

who you must be.

Τώρα άκου αυτή την ιστορία, μ' ακούς κοριτσάκι μου;

Now, you listen to this story, you hear me, baby girl?

It's not going to be in a book.

Δεν είναι σε βιβλίο.

Your teacher is not going to tell it,

Οι δάσκαλοί σου δεν θα την πουν,

but you need to understand who you are."

αλλά πρέπει να καταλάβεις ποια είσαι».

That became a guiding principle

Αυτό έγινε η βασική αρχή

in the stories that I wanted to tell.

στις ιστορίες που ήθελα να πω.

Stories about legacy of who we are.

Ιστορίες σχετικά με την κληρονομιά της ταυτότητάς μας.

I used to hear all the time that children are the future,

Όλη την ώρα άκουγα ότι τα παιδιά είναι το μέλλον,

όμως τι ακριβώς σημαίνει αυτό το στερεότυπο

but what does that cliché really mean

and how are we preparing them?

και πώς τα προετοιμάζουμε;

So I looked for narratives about young people

Έτσι έψαξα αφηγήσεις σχετικά με νέους

and the legacy that they bring as agents of change.

και την κληρονομιά που κουβαλούν

σαν φορείς της αλλαγής.

The power that you have right now.

Τη δύναμη που έχετε αυτή τη στιγμή.

Today, March 2, 1955 --

Σήμερα, 2 Μαρτίου, 1955

the story that I want to share with you

η ιστορία που θέλω να μοιραστώ μαζί σας

comes from 1955, March 2.

προέρχεται από τις 2 Μαρτίου 1955.

Μιλάει για ένα θαρραλέο 16χρονο κορίτσι,

It's about a courageous 16-year-old girl,

Claudette Colvin.

την Κλοντέτ Κόλβιν.

And it comes full circle today

Αυτό ολοκληρώνεται σήμερα επειδή

because a week ago today, in San Francisco,

πριν μία εβδομάδα ακριβώς, στο Σαν Φρανσίσκο

my middle school students,

οι μαθητές μου στο γυμνάσιο,

they performed a program that I had written,

παρουσίασαν ένα πρόγραμμα που είχα γράψει

«Φορείς της Αλλαγής»,

"Agents of Change,"

starting with the reenactment of Plessy v. Ferguson

αρχίζοντας με την αναπαράσταση της υπόθεσης Πλέσυ κατά Φέργκιουσον

from 1892 to 1896,

από το 1892 μέχρι το 1896,

moving to Brown v. Board and a student-led strike

μετά με την υπόθεση Μπράουν κατά Μπόρντ και μια απεργία υπό την ηγεσία φοιτητών

by Barbara Rose Johns,

από την Μπάρμπαρα Ρόουζ Τζονς,

jumping to Claudette Colvin and the Montgomery Bus Boycott

συνεχίζοντας με την Κλοντέτ Κόλβιν και το Μποϋκοτάζ των Λεωφορείων στο Μοντγκόμερι

καταλήγοντας στο 1960 με την καθιστική διαμαρτυρία,

and ending in 1960 with the Sit-In Movement,

the non-violent movement led by students.

το φιλειρηνικό κίνημα που ηγήθηκαν οι φοιτητές.

So I'm going to share the story,

Λοιπόν, θα μοιραστώ μαζί σας την ιστορία

και θα ήθελα, επίσης, να μοιραστώ μαζί σας τη δουλειά που κάνω μ' αυτή

and I would like to also share the work I do with it,

as a case study.

ως μελέτη περίπτωσης.

Πλήρωσα το εισιτήριό μου στον οδηγό και έπειτα έτρεξα στην πίσω πόρτα

I paid my dime at the front of the bus,

and then I ran to the back door

with the rest of the colored kids

με τα υπόλοιπα έγχρωμα παιδιά ώστε να μην φύγει ο οδηγός

so the driver wouldn't take off before we got on.

πριν ανεβούμε στο λεωφορείο.

Also, well, whites don't want us walking down the aisle next to them.

Επίσης, οι λευκοί δεν θέλουν να μας βλέπουν να τρέχουμε στον διάδρομο δίπλα τους.

When I got back on the bus,

Όταν πήγα στο πίσω μέρος του λεωφορείου, το τμήμα των εγχρώμων ήταν γεμάτο,

colored section was full,

so, I sat in the middle section.

έτσι κάθισα στο μεσαίο τμήμα.

I took the last row seat on the left,

Κάθισα στο τελευταίο κάθισμα στ' αριστερά,

it was right by the window,

ακριβώς δίπλα στο παράθυρο,

wasn't thinking about anything in particular.

δεν σκεφτόμουν κάτι ιδιαίτερο.

"Hey."

«Έι».

I didn't know the girl next to me either, this older girl.

Ούτε ήξερα το κορίτσι δίπλα μου, ένα μεγαλύτερο κορίτσι.

So I just looked out the window.

Οπότε κοίταξα έξω από το παράθυρο.

Driver went more stops,

Ο οδηγός συνέχισε και περισσότεροι άνθρωποι ανέβηκαν στην πορεία,

more people were getting on, colored and white.

έγχρωμοι και λευκοί.

Pretty soon, no more seats were available.

Σύντομα, δεν υπήρχαν άδειες θέσεις.

"Give me those seats," the driver called out.

«Αδειάστε μου αυτές τις θέσεις», φώναξε ο οδηγός.

Colored folks just started getting up.

Οι έγχρωμοι άρχισαν να σηκώνονται.

White folks started taking their seats,

Οι λευκοί άρχισαν να παίρνουν τις θέσεις τους, αλλά εγώ παρέμεινα καθισμένη.

but I stayed seated.

Girl next to me and the other two across --

Το κορίτσι δίπλα μου και άλλα δυο απέναντι έμειναν καθισμένα.

they stayed seated.

I knew it wasn't the restricted area.

Ήξερα ότι δεν ήταν η απαγορευμένη περιοχή.

"Make light on your feet!"

«Σήκω πάνω!»

Girl next to me got up immediately.

She stood in the aisle, then the other two girls.

Το κορίτσι δίπλα μου σηκώθηκε αμέσως.

Στάθηκε στον διάδρομο και μετά τ' άλλα δύο κορίτσια.

But I told myself, this isn't the restricted area.

Όμως εγώ σκέφτηκα ότι δεν ήταν η απαγορευμένη περιοχή.

The driver, he looked up,

Ο οδηγός σήκωσε τα μάτια,

και κοίταξε από τον καθρέφτη.

looked in the window,

that mirror.

Σταμάτησε στην άκρη. Μια έγκυος, η κυρία Χάμιλτον, ανέβηκε στο λεωφορείο.

He pulled over.

A pregnant lady, Mrs. Hamilton, got on the bus.

She ran to the back and got on,

Έτρεξε στο πίσω μέρος και ανέβηκε,

not knowing he was trying to have me relinquish my seat.

μη γνωρίζοντας ότι ο οδηγός προσπαθούσε να με κάνει ν' αφήσω τη θέση μου.

And she sat right next to me.

Κάθισε δίπλα μου.

"The two of you need to get up so I can drive on."

«Εσείς οι δύο πρέπει να σηκωθείτε για να συνεχίσω.»

"Sir, I paid my dime, I paid my fare.

«Κύριε, πλήρωσα το εισιτήριό μου.

It's my right, you know, my constitutional --"

Είναι δικαίωμά μου, ξέρετε, συνταγματικό...»

"Constitutional? Ha-ha, let me get the police."

«Συνταγματικό; Χα, χα για να καλέσω την αστυνομία.»

Well he got off and he flagged down two motormen, and they came.

Κατέβηκε και φώναξε σε δύο αστυνομικούς με μηχανή

που ήρθαν.

And those motormen, they came onto the bus.

Αυτοί οι δυο αστυνομικοί ανέβηκαν στο λεωφορείο.

Looked at Mrs. Hamilton.

Κοίταξαν την κυρία Χάμιλτον.

"Now the two of you need to get up so the driver can drive on."

«Εσείς οι δυο πρέπει να σηκωθείτε για να συνεχίσει ο οδηγός.»

"Sir, I paid my dime. I'm pregnant.

«Κύριε, πλήρωσα το εισιτήριο. Είμαι έγκυος.

If I were to move right now, I'd be very sick, sir."

Αν σηκωθώ τώρα, θα αρρωστήσω, κύριε.»

"Sir, I paid my dime too, you know, and it's my right,

«Κύριε, κι εγώ πλήρωσα εισιτήριο, ξέρετε, και είναι δικαίωμά μου,

συνταγματικό δικαίωμά μου.

my constitutional right.

I'm a citizen of the United States.

Είμαι πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών.

You just read the 13th and 14th Amendment, it'll tell you so.

Διαβάστε τη 13η και τη 14η Συνταγματική Τροποποίηση

που το αναφέρει.

I know the law. My teacher, she taught it at school."

Ξέρω τον νόμο. Μου τον δίδαξε η δασκάλα μου στο σχολείο.»

You see, my teacher, she taught the Constitution,

Βλέπετε, η δασκάλα μου, μας δίδαξε το Σύνταγμα,

the Bill of Rights, the Declaration of Independence,

τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων, τη Διακύρηξη της Ανεξαρτησίας,

την ομιλία του Πάτρικ Χένρι - μέχρι που την έμαθα απ' έξω.

Patrick Henry's speech -- I even memorized it.

Η δασκάλα μου προσπαθούσε να διεισδύσει στο μυαλό μας,

My teacher, she would prick our minds,

trying to see what we thinking about.

προσπαθώντας να καταλάβει τι σκεφτόμασταν.

She would say, "Who are you? Hmm?

Έλεγε «Ποιος είσαι; Ε;

Who are you, sitting right here right now?

Με ποιον κάθεσαι τώρα;

The person that people think they see from your outside?

Με τον άνθρωπο που οι άλλοι νομίζουν ότι βλέπουν

από το παρουσιαστικό σου;

Who are you on the inside? How you think?

Ποιος είσαι από μέσα; Πώς σκέφτεσαι;

How you feel? What you believe?

Πώς νιώθεις; Τι πιστεύεις;

Would you be willing to stand up for what you believe in

Είσαι πρόθυμος να πολεμήσεις γι' αυτά που πιστεύεις

even if someone wants to hold you back because you're different?

ακόμα κι αν κάποιος προσπαθήσει να σε εμποδίσει

επειδή είσαι διαφορετικός;

Do you love your beautiful brown skin, children? Hmm?

Αγαπάτε το όμορφο σκούρο δέρμα σας, παιδιά; Ε;

Είσαστε Αμερικανοί;

Are you American?

What does it mean to be an American? Huh?

Τι σημαίνει να είσαι Αμερικανός; Ε;

Homework tonight, write me an essay: "What does it mean to be an American?"

Εργασία γι' απόψε, να μου γράψετε έκθεση: Τι σημαίνει να είσαι Αμερικανός;

You need to know who you are, children!"

Παιδιά, πρέπει να ξέρετε ποιοι είστε!»

My teacher, she would teach us history and current events.

Η δασκάλα μου μας δίδασκε ιστορία και τα τρέχοντα γεγονότα.

Έλεγε ότι έτσι μπορούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει

She said that's how we can understand everything that's going on

and we can do something about it.

και μπορούμε να κάνουμε κάτι γι' αυτό.

"Sir, all I know is I hate Jim Crow.

«Κύριε, το μόνο που ξέρω είναι ότι μισώ τον Τζιμ Κρόου.

I also know if I ain't got nothing worth living for,

Επίσης ξέρω ότι, αν δεν έχω κάτι για το οποίο αξίζει να ζήσω

I ain't got nothing worth dying for. So give me liberty or give me death!

δεν έχω κάτι για το οποίο αξίζει να πεθάνω.

Οπότε αφήστε με ελεύθερη ή σκοτώστε με!

Άουτς! Δε με νοιάζει! Στείλτε με στη φυλακή.»

Ouch! I don't care! Take me to jail."

They dragged her off the bus.

Την κατέβασαν σέρνοντας από το λεωφορείο.

Next thing, Claudette Colvin was in a car seat,

Αμέσως μετά, η Κλοντέτ Κόλβιν βρέθηκε σε ένα αυτοκίνητο,

στο πίσω μέρος ενός περιπολικού,

backseat of the police car,

handcuffed through the windows.

με χειροπέδες.

Την επόμενη χρονιά, στις 11 Μαΐου του 1956,

The following year,

May 11, 1956,

Claudette Colvin was the star witness

η Κλοντέτ Κόλβιν ήταν η βασική μάρτυρας στην ομοσπονδιακή δίκη,

in the federal court case Browder v. Gayle.

Μπράουντερ κατά Γκέιλ.

Her, an 18-year-old teenager

Αυτή, μια 18χρονη κοπέλα,

and two others, women, Mrs. Browder.

και δύο άλλες, γυναίκες, η κυρία Μπράουντερ.

Their case, Browder v. Gayle, went up to the supreme court.

Η υπόθεσή τους, Μπράουντερ κατά Γκέιλ, έφτασε στο ανώτατο δικαστήριο.

On the heels of Brown v. Board of Education,

Ακολούθησε η υπόθεση Μπράουν κατά Υπουργείου Παιδείας, η 14η Τροποποίηση

the 14th Amendment and her powerful testimony that day,

και η δυναμική μαρτυρία της εκείνη την ημέρα, τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία.

the rest is history.

Τώρα, γιατί δεν ξέρουμε αυτή την ιστορία;

Now, why is it we don't know this story?

The Montgomery Bus Boycott --

Στο Μποϋκοτάζ των Λεωφορείων στο Μοντγκόμερι -

we hear Rosa Parks, Martin Luther King,

ακούμε τη Ρόζα Παρκς, τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ,

they will forever be lifted up.

αυτοί θα είναι πάντα καταξιωμένοι.

But the role women played in that movement,

Αλλά ο ρόλος που έπαιξαν οι γυναίκες σε αυτό το κίνημα,

the role of Claudette, as an up-stander,

ο ρόλος της Κλοντέτ, σαν διεκδικήτρια δικαιωμάτων,

μας διδάσκει σημαντικά μαθήματα που αποτελούν πρόκληση για μας σήμερα.

it teaches us important lessons that challenge us today.

What does it mean to be a participant?

Τι σημαίνει να συμμετέχεις;

Να είσαι υπεύθυνος πολίτης μιας δημοκρατίας;

A responsible citizen in a democracy?

And lessons of courage and of faith?

Τα μαθήματα θάρρους και πίστης;

So I find freedom movement history that includes young people

Έτσι βρίσκω ιστορία για το απελευθερωτικό κίνημα που περιλαμβάνει νέους ανθρώπους

so that they can explore these big ideas

ώστε να μπορούν να εξερευνήσουν αυτές τις μεγάλες ιδέες

of identity, your chosen identity,

για την ταυτότητα, την επιλεγμένη ταυτότητα

and the imposed identity.

και την επιβαλλόμενη ταυτότητα.

What does membership in society mean?

Τι σημαίνει η συμμετοχή στην κοινωνία;

Who has it? How do we make amends?

Ποιος συμμετέχει; Πώς αποζημιώνουμε;

Race and violence in America,

Ρατσισμός και βία στην Αμερική,

as well as participatory citizenship.

καθώς επίσης και συμμετοχική δημοκρατία.

So these stories allow me to have conversations,

Αυτές οι ιστορίες μου επιτρέπουν να κάνω συζητήσεις,

to speak the unspeakable,

να μιλάω για τ' ανομολόγητα, που πολλοί φοβούνται.

that many are afraid to have.

Once in Eugene, Oregon,

Κάποτε στο Γιουτζίν, στο Όρεγκον, ένας νεαρός, ξανθός, γαλανομάτης του γυμνασίου,

a young, blond-haired, blue-eyed boy, middle schooler,

at the end of a performance in the dialogue said,

στο τέλος μιας παράστασης σ' ένα διάλογο είπε:

«Αλλά κυρία Αουέλε, ο ρατσισμός τελείωσε, σωστά;»

"But Ms. Awele, racism's over, right?"

And not wanting to answer for him, I said,

Επειδή δεν ήθελα να του δώσω εγώ την απάντηση, είπα:

"Turn to the person sitting next to you. See if you can come up with evidence."

«Γύρνα στον διπλανό σου.

Δες αν μπορείς να βρεις αποδείξεις.»

And I gave them four minutes to talk.

Τους έδωσα τέσσερα λεπτά να μιλήσουν.

Soon, they began to tell stories,

Άρχισαν γρήγορα να λένε ιστορίες, αποδείξεις ρατσισμού στη γειτονιά τους.

evidence of racism in their community.

Ένα κορίτσι μου έγραψε, μια μαθήτρια γυμνασίου στο Σαν Φρανσίσκο:

A girl wrote to me, a high school student in San Francisco:

"I was going to skip school

«Ετοιμαζόμουν να κάνω κοπάνα αλλά άκουσα ότι θα είχαμε συζήτηση κι έτσι ήρθα.

but then I heard we had an assembly, so I came.

And after listening to the students talk

Αφού άκουσα τους μαθητές να μιλάνε και βλέποντας την παρουσίασή σας,

and seeing your performance,

I thought I should organize my friends

σκέφτηκα να οργανώσω τους φίλους μου

and we should go down to a board meeting

για να κάνουμε μια συζήτηση

and tell them that want to have advanced classes

και να τους πούμε ότι θέλουμε προχωρημένα μαθήματα

for A through G requirements."

με αυτά κι αυτά τα προαπαιτούμενα».

So, I tell you this story today

Έτσι, σας λέω σήμερα αυτή την ιστορία

in honor of the legacy of young people that have come before,

τιμώντας την κληρονομιά των νέων που βγήκαν μπροστά

so that they will have guideposts and signs

έτσι ώστε να έχουν σηματοδότες

για να γίνουν η αλλαγή που θέλουν να δουν σ' αυτό τον κόσμο,

to be the change that they want to see in this world,

as Claudette Colvin was.

όπως έκανε η Κλοντέτ Κόλβιν.

Because she struck down the constitutionality

Επειδή αμφισβήτησε την συνταγματικότητα των ξεχωριστών καθισμάτων

of segregated seats

στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα.

in Montgomery, Alabama.

Ευχαριστώ.

Thank you.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause)