Why is NASA sending a spacecraft to a metal world? - Linda T. Elkins-Tanton

701,200 views ・ 2018-01-29

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:07
Somewhere between the orbits of Mars and Jupiter,
0
7182
2909
Mars ve Jüpiter'in yörüngeleri arasında
00:10
about 500 million kilometers away from Earth,
1
10091
3391
Dünya'dan yaklaşık 500 milyon km uzakta
00:13
floats a metallic orb the size of Massachusetts.
2
13482
4510
Massachusetts boyunda metalik bir küre dolaşıyor.
00:17
That’s no moon...it’s 16 Psyche,
3
17992
3340
Bir uydu değil... İsmi 16 Psyche,
00:21
one of the most massive asteroids in the solar system.
4
21332
3606
güneş sisteminin en büyük asteroidlerinden biri.
00:24
And it is the asteroid our droids are looking for.
5
24938
3971
Bizim robotlarımızın tam da aradığı asteroid.
00:28
We humans have managed to send robotic spacecraft
6
28909
3099
Biz insanlar uzaydaki her tür ortama
00:32
to all sorts of environments in space –
7
32008
2435
robot uzay araçları göndermeyi başardık.
00:34
the gas clouds of Saturn and Jupiter,
8
34443
2047
Satürn ve Jüpiter'in gaz bulutları,
00:36
the icy wastes of Europa,
9
36490
2072
Europa'nın buz atıkları,
00:38
and the rocky dunes of Mars.
10
38562
2819
Mars'ın taşlı çölleri.
00:41
But Psyche’s surface isn’t just hard rock –
11
41381
3062
Ancak Phsyche'ın yüzeyi sadece sert kaya değil,
00:44
it’s heavy metal.
12
44443
1637
ağır metal.
00:46
The asteroid mostly consists of nickel and iron,
13
46080
3394
Asteroid çoğunlukla nikel ve demir,
00:49
by far the largest known body with such a composition.
14
49474
3700
bu tür bir bileşene sahip olduğu bilinen en büyük cisim.
00:53
But we don’t yet know what it looks like;
15
53174
2278
Yine de neye benzediğini bilmiyoruz,
00:55
our best current radar images show a pixelated smudge.
16
55452
3402
şu anki radar görseller pikselli bir karartı gösteriyor.
00:58
That’ll change in 2026,
17
58854
2751
2026'da bu değişecek,
01:01
when an unmanned spacecraft sent as part of NASA’s Discovery Program
18
61605
3959
çünkü NASA'nın Keşif Programı kapsamında insansız bir hava aracı
01:05
is scheduled to arrive.
19
65564
2453
bu tarihte oraya ulaşacak.
01:08
So why is NASA so interested in Psyche?
20
68017
2647
Peki NASA niçin Psyche'a bu kadar ilgili?
01:10
Are we going to mine all that metal, or build a giant space magnet?
21
70664
3889
Tüm bu metali toplayacak mıyız? Dev bir uzay mıknatısı mı yapacağız?
01:14
Actually, the real reason is right under our feet.
22
74553
3399
Aslında cevap tam da ayaklarımızın altında.
01:17
The core of the Earth is thought to consist of a solid nickel-iron center
23
77952
4630
Dünya'nın çekirdeğinin erimiş bir dış yüzeyle birlikte
01:22
with a molten outer layer.
24
82582
2222
katı nikel ve demir merkezi olduğu düşünülüyor.
01:24
But we’re prevented from studying it up close by 2,800 kilometers of solid rock.
25
84804
6358
Ancak bunu 2.800 km'ye uzanan kaya yüzünden inceleyemiyoruz.
01:31
The deepest we’ve been able to drill is 12 kilometers.
26
91162
3483
Kazabildiğimiz en derin mesafe 12 km.
01:34
Even if we could go further,
27
94645
1630
Daha fazla gidebilsek bile
01:36
the pressure at the core is three million times higher than at the surface,
28
96275
4310
çekirdekteki basınç yüzeyin tam üç milyon katı,
01:40
with a temperature of 5,000 degrees Celsius.
29
100585
3991
sıcaklık ise 5.000 derece.
01:44
Simply put, a journey to the center of the Earth is out of the question for now.
30
104576
5159
Kısacası dünyanın merkezine yolculuk şu an söz konusu değil.
01:49
So scientists have had to resort to indirect ways of studying the core,
31
109735
3990
Bu yüzden bilim insanları çekirdeği dolaylı yollara incelediler,
01:53
like measuring earthquake waves that pass through it,
32
113725
2610
içinden geçen deprem dalgalarını ölçmek
01:56
or studying minerals thought to have formed there.
33
116335
3220
veya orada oluştuğu düşünülen mineralleri incelemek gibi.
01:59
But what if the best way to study Earth’s inner space
34
119555
2830
Peki ya Dünya'nın iç uzayını incelemenin en iyi yolu
02:02
is by visiting outer space?
35
122385
2692
dış dünyayı ziyaret etmekse?
02:05
After all, we have a pretty good idea of how our planets formed.
36
125077
4009
Ne de olsa gezegenlerimizin nasıl oluştuğu hakkında olukça bilgiliyiz.
02:09
Dust and gas orbiting our young Sun cooled and collided
37
129086
4131
Genç Güneşimiz etrafında dönen toz ve gaz soğudu ve çarpıştı,
02:13
to form a few thousand miniature bodies we call planetesimals.
38
133217
4249
planetesimaller dediğimiz birkaç bin minyatür cisim oluştu.
02:17
As these continued to orbit, some combined to grow larger,
39
137466
3890
Bu cisimler dönmeye devam ederken bazılar birleşerek büyüdü,
02:21
eventually forming our planets.
40
141356
2272
sonunda gezegenlerimiz oluştu.
02:23
Others experienced impacts that broke them apart into smaller chunks–
41
143628
4900
Bazıları darbe aldı ve küçük parçalara ayrıldılar,
02:28
the asteroids we see today in the belt between Mars and Jupiter.
42
148528
4460
bunlar Mars ve Jüpiter arasındaki kuşakta gördüğümüz asteroidler.
02:32
What makes Psyche so special
43
152988
2739
Psyche'ı özel kılan şey ise
02:35
is that it appears to have been a planetesimal
44
155727
2391
metal bir çekirdeği çevreleyen taşlı bir yüzeye sahip
02:38
well on its way to becoming a planet,
45
158118
2490
gezegen olma yolunda ilerleyen
02:40
with a rocky exterior surrounding a metal core.
46
160608
3378
bir planetesimal olduğu görülmesi.
02:43
But its progress was cut short by a series of hit-and-run collisions
47
163986
4822
Ancak bu ilerlemesi başka planetesimallerle
02:48
with other planetesimals
48
168808
1781
çarpıştığı için kısa sürdü
02:50
that knocked off the rocky crust until only the core remained.
49
170589
4630
çünkü kayalık yüzey aşındı ve sadece çekirdek kaldı.
02:55
Experiencing that many destructive collisions
50
175219
2530
Arada gezegene katkı olmadan
02:57
with no additive ones in between is statistically very unlikely,
51
177749
4740
bu kadar sık yıkıcı çarpışma istatistiksel olarak çok nadir,
03:02
making Psyche an amazingly rare opportunity
52
182489
3220
bu da Psyche'ı ifşa olmuş metal bir çekirdeği
03:05
to study an exposed metallic core.
53
185709
3240
incelemek için inanılmaz nadir bir fırsat kılıyor.
03:08
To do that, NASA’s robotic orbiter will be equipped
54
188949
3262
Bunu yapmak için NASA'nın robot uydusu
03:12
with an array of advanced instruments.
55
192211
2397
ileri düzey araçlarla donatılmış olacak.
03:14
A spectrometer will analyze the gamma rays and neutrons
56
194608
3461
Psyche kozmik ışınlara maruz kaldığında
03:18
produced when Psyche is struck by cosmic rays.
57
198069
3009
bir spektrometre gama ışın ve nötronları analiz edecek.
03:21
Each element in the periodic table
58
201078
2022
Periyodik tablodaki her bir element
03:23
releases gamma rays of specific wavelengths,
59
203100
2867
belli dalga boyutlarında gama ışını yayar,
03:25
so these measurements will tell us what elements are found on the surface.
60
205967
3736
yani bu ölçümler bize yüzeyde hangi elementlerin olduğunu söyleyecek.
03:29
A magnetometer will measure Psyche’s magnetic field,
61
209703
3125
Bir mıknatısölçer Psyche'ın manyetik alanını ölçecek,
03:32
allowing us to learn more
62
212828
1391
bu sayede Dünya'nın manyetik alanının
03:34
about how Earth’s magnetic field is generated at its core.
63
214219
3721
çekirdeğinde nasıl oluştuğunu daha iyi öğreneceğiz.
03:37
And of course, an imager will give us a closer look at the surface
64
217940
3969
Ayrıca bir kamera yüzeyin yakından nasıl göründüğünü
03:41
than ever before.
65
221909
1668
görmemizi sağlayacak.
03:43
Visiting a whole new kind of world is exciting enough on its own.
66
223577
4496
Tamamen yeni bir dünyayı keşfe çıkmak zaten oldukça heyecan verici.
03:48
But the mission to Psyche gives us a unique chance
67
228073
3121
Psyche misyonu ise bize kendi gezegenimizin içindeki sırları
03:51
to discover our own planet’s innermost secrets in an orbit far, far away.
68
231194
5516
keşfetmemiz için çok uzak bir yörüngede eşsiz bir şans tanıyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7