The genius of Mendeleev's periodic table - Lou Serico

ความสุดยอดของตารางธาตุของเมนเดเลฟ - ลู เซริโค (Lou Serico)

Translator: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Pongsakorn Puavaranukroh Reviewer: Rawee Ma

The periodic table is instantly recognizable.

ตารางธาตุเป็นอะไรที่เรารู้กันดี

It's not just in every chemistry lab worldwide,

ไม่เพียงพบมันในห้องแล็ปเคมีทั่วโลก

it's found on t-shirts, coffee mugs, and shower curtains.

ยังพบมันได้บน เสื้อยืด ถ้วยกาแฟ และ ม่านห้องน้ำ

But the periodic table isn't just another trendy icon.

ตารางธาตุไม่ได้เป็นแค่พวกของล้ำสมัย ตามกระแสเท่านั้น

It's a massive slab of human genius,

แต่มันยังเป็นสิ่งที่แสดงถึงอัจฉริยภาพของมนุษย์

up there with the Taj Mahal, the Mona Lisa, and the ice cream sandwich --

ในระดับเดียวกับ ทัชมาฮาล ภาพโมนาลิซ่า และไอศกรีมแซนวิช --

and the table's creator, Dmitri Mendeleev, is a bonafide science hall-of-famer.

ผู้ที่สร้างมันขึ้นมา คือ ดมิทรี เมนเดเลฟ (Dmitri Mendeleev) นักวิทยาศาสตร์ระดับตำนาน

But why? What's so great about him and his table?

แต่ทำไมล่ะ? เขากับตารางธาตุของเขา มันเจ๋งขนาดนั้นเลยหรือ?

Is it because he made a comprehensive list of the known elements?

เพราะเขาได้จัดเรียงรายชื่อของธาตุ ที่มีอยู่แล้วหรือ?

Nah, you don't earn a spot in science Valhalla just for making a list.

ไม่หรอก แค่จัดเรียงชื่อธาตุไม่มีทางทำให้คุณ กลายเป็นตำนานของวงการวิทยาศาสตร์ได้หรอก

Besides, Mendeleev was far from the first person to do that.

ยิ่งไปกว่านั้น เขาก็ไม่ใช่คนแรกที่ทำสิ่งนี้

Is it because Mendeleev arranged elements with similar properties together?

หรือเป็นเพราะเขาจัดเรียงธาตุ ที่มีคุณสมบัติใกล้เคียงกันไว้ด้วยกัน?

Not really, that had already been done too.

ก็ยังไม่ใช่ มีคนเคยทำมันมาก่อนแล้วเช่นกัน

So what was Mendeleev's genius?

ตกลงว่า อะไรกันแน่ที่แสดงถึงอัจฉริยะภาพ ของเมนเดเลฟ?

Let's look at one of the first versions of the periodic table from around 1870.

ลองมาดูตารางธาตุเวอร์ชันแรกๆ ในราวๆ ปี 1870

Here we see elements designated by their two-letter symbols arranged in a table.

เราจะเห็นว่าธาตุต่างๆ ในตาราง ถูกแสดงโดยใช้สัญลักษณ์เป็นอักษร 2 ตัว

Check out the entry of the third column, fifth row.

ลองมาดูที่ตำแหน่งคอลัมน์ที่ 3 แถวที่ 5 กัน

There's a dash there.

มันมีเครื่องหมายขีดอยู่ตรงนั้น

From that unassuming placeholder springs the raw brilliance of Mendeleev.

ธาตุที่ยังว่างอยู่นั้น จะเผยให้เห็นถึงความหลักแหลมของเมนเดเลฟ

That dash is science.

เครื่องหมายขีดนั้น เป็น วิทยาศาสตร์

By putting that dash there, Dmitri was making a bold statement.

ที่ตรงเครื่องหมายนั่น ดมิทรีกล่าวอย่างมั่นใจ

He said -- and I'm paraphrasing here --

เขาพูดว่า --ประโยคตามที่เขาพูดในตอนนั้น --

Y'all haven't discovered this element yet. In the meantime, I'm going to give it a name.

ถึงเราจะยังไม่พบธาตุตัวนี้จริงๆ แต่ผมจะขอตั้งชื่อให้มันสักหน่อย

It's one step away from aluminum, so we'll call it eka-aluminum,

มันอยู่ถัดจากธาตุอะลูมิเนียมไปหนึ่งช่องดังนั้น เราจะเรียกมันว่า เอกา-อะลูมิเนียม (eka-aluminum)

"eka" being Sanskrit for one.

"เอกา" (eka) ในภาษาสันสกฤตแปลว่า หนึ่ง

Nobody's found eka-aluminum yet, so we don't know anything about it, right?

ยังไม่เคยมีใครค้นพบธาตุเอกา-อะลูมิเนียม ดังนั้นเราจึงยังไม่ทราบคุณสมบัติของมัน ใช่ไหม?

Wrong! Based on where it's located, I can tell you all about it.

ไม่จริงหรอก! จากตำแหน่งในตารางธาตุ ผมสามารถบอกคุณสมบัติต่างๆ ของมันได้

First of all, an atom of eka-aluminum has an atomic weight of 68,

ก่อนอื่นเลย เอกา-อะลูมิเนียม 1 อะตอม จะมีน้ำหนักอะตอมเท่ากับ 68

about 68 times heavier than a hydrogen atom.

หนักกว่าไฮโดรเจนอะตอม ประมาณ 68 เท่า

When eka-aluminum is isolated, you'll see it's a solid metal at room temperature.

เมื่อเอกา-อะลูมิเนียมอยู่โดดๆ คุณจะพบมันเป็นโลหะแข็งที่อุณหภูมิห้อง

It's shiny, it conducts heat really well,

มันมีลักษณะมันเงา และนำความร้อนได้ดี

it can be flattened into a sheet, stretched into a wire,

มันสามารถนำมาตีให้เป็นแผ่น หรือนำมายืดให้เป็นเส้นลวดได้

but its melting point is low. Like, freakishly low.

แต่จุดหลอมเหลวของมันต่ำอย่างไม่น่าเชื่อ

Oh, and a cubic centimeter of it will weigh six grams.

ธาตุนี้ที่ปริมาตรขนาด 1 ลบ.ซม. จะหนัก 6 กรัม

Mendeleev could predict all of these things simply from where the blank spot was,

เมนเดเลฟสามารถทำนายคุณสมบัติเหล่านี้ได้ จากตำแหน่งของมันในตารางธาตุ

and his understanding of how the elements surrounding it behave.

ร่วมกับความรู้เกี่ยวกับธาตุอื่นๆ ที่อยู่รอบๆ ตำแหน่งนั้น

A few years after this prediction,

ไม่กีปีหลังจากที่เขาทำนาย

a French guy named Paul Emile Lecoq de Boisbaudran

ชาวฝรั่งเศสชื่อ พอล อะมีล เลอคอก เด บวสโบดราน (Paul Emile Lecoq de Boisbaudran)

discovered a new element in ore samples

ค้นพบธาตุชนิดใหม่จากในตัวอย่างแร่เหล็ก

and named it gallium after Gaul, the historical name for France.

และตั้งชื่อมันว่า แกลเลียม (gallium) จากคำว่า กอล (Gaul) ที่เป็นชื่อดั้งเดิมของประเทศฝรั่งเศส

Gallium is one step away from aluminum on the periodic table.

ธาตุแกลเลียมอยู่ถัดจากธาตุอะลูมิเนียมไป 1 ช่อง ตามตารางธาตุ

It's eka-aluminum. So were Mendeleev's predictions right?

มันคือ เอกา-อะลูมิเนียม แล้วที่เมนเดเลฟเคยทำนายเอาไว้ถูกต้องหรือเปล่า?

Gallium's atomic weight is 69.72.

น้ำหนักอะตอมของธาตุแกลเลียม คือ 69.72

A cubic centimeter of it weighs 5.9 grams.

ที่ปริมาตร 1 ลบ.ซม. มีน้ำหนัก 5.9 กรัม

it's a solid metal at room temperature,

เป็นโลหะแข็งที่อุณหภูมิห้อง

but it melts at a paltry 30 degrees Celcius,

และหลอมเหลวที่อุณหภูมิต่ำแค่ 30 องศาเซลเซียส

85 degrees Fahrenheit.

หรือที่ 85 องศาฟาเรนไฮต์

It melts in your mouth and in your hand.

แค่เพียงคุณอมไว้ในปากหรือกำมันไว้ในมือ

Not only did Mendeleev completely nail gallium,

เมนเดเลฟไม่เพียงถูกเผงเกี่ยวกับธาตุแกลเลียมเท่านั้น

he predicted other elements that were unknown at the time:

เขายังได้ทำนายถึงธาตุอื่นอีก หลายตัว ที่ยังไม่มีการค้นพบในตอนนั้น

scandium, germanium, rhenium.

เช่น ธาตุสแกนเดียม (scandium) เจอร์เมเนียม (germanium) เรเนียม (rhenium)

The element he called eka-manganese is now called technetium.

ธาตุที่เขาตั้งชื่อมันว่า เอกา-แมงกานีส(eka-manganese) ตอนนี้ถูกเรียกว่า เทคเนเดียม(technetium)

Technetium is so rare it couldn't be isolated until it was synthesized in a cyclotron in 1937,

ธาตุเทคเนเดียมพบได้น้อยมากทั้งยังไม่สามารถสกัดออก มาได้จนมันถูกสังเคราะห์จากเครื่องเร่งอนุภาคในปี 1937

almost 70 years after Dmitri predicted its existence,

เกือบ 70 ปี หลังจากที่เมนเดเลฟได้ทำนายไว้

30 years after he died.

30 ปี หลังจากเขาเสียชีวิต

Dmitri died without a Nobel Prize in 1907, but he wound up receiving a much more exclusive honor.

ดมิทรีตายในปี 1907 โดยไม่เคยได้รับรางวัลโนเบล แต่ต่อมาเขากลับได้รับเกียรติที่สูงส่งกว่า

In 1955, scientists at UC Berkeley successfully created 17 atoms of a previously undiscovered element.

ในปี 1955 นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัย แคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ (UC Berkeley) สร้างธาตุใหม่ ที่ไม่เคยพบมาก่อน จำนวน 17 อะตอม

This element filled an empty spot in the perodic table at number 101,

ธาตุนี้ตรงกับตำแหน่งที่ยังว่างในตารางธาตุ ที่มีเลขอะตอม 101

and was officially named Mendelevium in 1963.

และตั้งชื่อมันว่า เมนเดลีเวียม (Mendelevium) ในปี 1963

There have been well over 800 Nobel Prize winners,

นักวิทยาศาสตร์ที่ได้รับรางวัลโนเบลมีมากกว่า 800 คน

but only 15 scientists have an element named after them.

แต่มีนักวิทยาศาสตร์เพียง 15 คนเท่านั้น ที่ได้รับเกียรติเอาชื่อไปใช้เป็นชื่อธาตุ

So the next time you stare at a periodic table,

คราวหน้าถ้าคุณจ้องมองไปที่ตารางธาตุ

whether it's on the wall of a university classroom or on a five-dollar coffee mug,

ไม่ว่าจะจากบนผนังห้องเรียนที่มหาวิทยาลัย หรือจากบนถ้วยกาแฟ

Dmitri Mendeleev, the architect of the periodic table,

จำไว้ว่า ดมิทรี เมนเดเลฟ คนที่ประดิษฐ์ตารางธาตุขึ้นมา

will be staring back.

ก็จ้องมองคุณอยู่เช่นกัน