How to love, according to Rumi - Stephanie Honchell Smith

Translator: Kasidit Thunkijjanukij Reviewer: Halley Patt

“A candle is made to become entirely flame.

“เทียนถูกสร้างขึ้นมาเพื่อให้ลุกไหม้

In that annihilating moment it has no shadow.”

ในขณะที่แผดเผาอยู่ มันจะไม่มีแม้แต่เงา”

ตำนานเล่าว่า ขณะที่ปราชญ์ผู้เลื่องชื่อนามว่า

According to legend, the renowned scholar, Jalaluddin Muhammad Rumi,

ญะลาลุดดิน มูฮัมหมัด รูมี กำลังบรรยายอยู่

was giving a lecture when an older, disheveled man approached

มีชายมีอายุท่าทางมอซอคนหนึ่ง เดินเข้ามาหา

and asked him the meaning of his academic books.

แล้วถามถึงเนื้อหาในหนังสือวิชาการของเขา

Rumi didn’t know it yet, but this question and this man

รูมียังไม่รู้ว่า คำถามนี้และชายคนนี้

would change his life.

จะเป็นจุดเปลี่ยนชีวิตของเขา

Annoyed at the interruption, Rumi snapped,

ด้วยความรำคาญที่ถูกขัดจังหวะ รูมีจึงพูดว่า

“They are something that you do not understand!”

“มันเป็นอะไรที่คุณไม่เข้าใจหรอก!”

Suddenly, the books caught fire.

ทันใดนั้นเอง หนังสือก็ลุกไหม้

The man looked back at the astounded Rumi and simply replied:

ชายคนนั้นมองกลับไปหารูมีที่กำลังอึ้ง ก่อนจะโต้ตอบกลับไปง่าย ๆ ว่า

“You couldn’t possibly understand.”

“เห็นที คุณอาจจะไม่เข้าใจก็ได้”

The mysterious figure was Shams of Tabriz,

บุคคลลึกลับผู้นี้คือ ชัมส์ แห่งทาบรีซ

a charismatic Sufi mystic who would transform Rumi's worldview.

นักบวชทรงเสน่ห์ในนิกายซูฟีรหัสยะ ที่จะเข้ามาเปลี่ยนโลกทัศน์ของรูมีไป

Rumi, inspired by Shams’ teachings,

รูมีที่ได้รับแรงบันดาลใจจากคำสอนของชัมส์

would go on to become one of the world’s most celebrated poets

จะกลายเป็นหนึ่งในกวีที่ได้รับการยกย่อง

and mystical philosophers,

และนักปรัชญารหัสยิก ผู้มีชื่อเสียงที่สุดในโลก

whose cultural legacy looms large across Türkiye and the Persian-speaking world.

เขาได้ทิ้งมรดกทางวัฒนธรรมไว้มากมาย ทั่วตุรกีและดินแดนเปอร์เซีย

Rumi was born in 1207 near the Afghan city of Balkh,

รูมีเกิดในปี 1207 แถบเมืองบัลค์ในอัฟกานิสถาน

and as a child emigrated to Anatolia, where his father— a preacher and mystic—

สมัยเด็ก เขาได้อพยพไปยังอานาโตเลีย พร้อมพ่อผู้เป็นนักเทศน์และรหัสยิก

hoped to secure a more prestigious position.

ที่หวังจะเป็นที่นับถือมากขึ้น

By the time of Shams’ arrival,

ในช่วงที่ชัมส์เข้ามามีบทบาท

Rumi was a well-respected scholar of Islamic law in the town of Konya.

รูมีเป็นนักวิชาการที่ได้รับการยอมรับใน ด้านกฎหมายอิสลามในเมืองคอนยา

While he had been exposed to Sufism—

แม้เขาจะได้สัมผัสเส้นทางลึกลับของนิกายซูฟี

the mystical path within Islam, which focuses on experiencing God’s love—

ในขณะที่นับถือศาสนาอิสลาม ซึ่งเน้นไปที่การสัมผัสความรักของพระเจ้า

he’d shown little interest in it.

แต่เขากลับสนใจนิกายนี้เพียงเล็กน้อย

But this changed in his late thirties, when Shams came into his life.

สิ่งนี้เปลี่ยนไปในช่วงที่เขาอายุสามสิบปลาย เมื่อชัมส์เข้ามาในชีวิตของเขา

The academic study of law and theology was no longer Rumi's central focus.

การศึกษาวิชาการด้านกฎหมายและเทววิทยา ไม่ได้เป็นจุดมุ่งหมายหลักของรูมีอีกต่อไป

Rather, he saw them as candles guiding the way towards his ultimate goal:

เขากลับมองสิ่งเหล่านั้นเป็นดั่งแสงเทียน นำทางเขาไปสู่เป้าหมายสูงสุด

the reunification of his soul with God through the experience of divine love.

นั่นคือการกลับไปสู่พระผู้เป็นเจ้า ด้วยประสบการณ์แห่งรักอันศักดิ์สิทธิ์

He wrote of this tension in his native Persian,

เขาเขียนถึงความกังวลนี้ เป็นภาษาเปอร์เซียพื้นเมืองว่า

“Love resides not in learning, not in knowledge, not in pages and books.

“ความรักมิได้อยู่ในการเรียนรู้ มิได้อยู่ในความรู้ มิได้อยู่ในหน้าหนังสือ

Wherever the debates of men may lead, that is not the lover’s path.”

ที่ใดที่การถกเถียงของมนุษย์เราจะนำไป ล้วนมิใช่เส้นทางของคนรัก”

While Sufism had been part of Islamic observance for centuries,

แม้นิกายซูฟีจะปฏิบัติตามธรรมเนียม ของศาสนาอิสลามมาหลายศตวรรษ

the practices of some Sufis— from ecstatic dancing to composing poetry—

แต่การปฏิบัติของชาวซูฟีบางส่วน ตั้งแต่การเต้นรำอย่างปีติจนถึงการร่ายบทกวี

were looked down upon by conservative religious elites.

กลับโดนดูถูกโดย เหล่าชนชั้นสูงอนุรักษ์นิยมทางศาสนา

As Rumi increasingly embraced Sufism under Shams’ influence,

ในขณะที่รูมีเริ่มยอมรับนิกายซูฟีมากขึ้น ด้วยอิทธิพลของชัมส์

many of his earlier followers disapproved.

ผู้ติตดามหลายคนก่อน ๆ ของเขากลับไม่ยอมรับ

When Shams suddenly disappeared, suspicions arose that he'd been murdered.

เมื่อชัมส์หายตัวไปกะทันหัน ซึ่งมีคนสงสัยว่าเขาถูกฆาตกรรม

Rumi expressed his devastation through poetry:

รูมีแสดงความเศร้าโศกออกมาผ่านบทกวีว่า

“He bathed us like a candle in his light; in thin air vanished, left us!”

“เขาอาบเราเหล่าเทียนในแสงสว่าง ในอากาศเบาบางอันตรธานสิ้นทิ้งเราไป!”

Rather than turning away from Sufism, Rumi became more devoted,

แทนที่จะหันหลังให้กับนิกายซูฟี รูมีกลับทุ่มเทมากขึ้น

participating in ritualized dancing and preaching the religion of love

ทั้งเข้าร่วมในพิธีเต้นรำ และถ่ายทอดศาสนาแห่งรักนี้

through lectures, poetry, and prose.

ผ่านปาฐกถา กวีนิพนธ์ และร้อยแก้ว

And while Shams would never return, Rumi continued to share his teachings,

แม้ชัมส์จะไม่มีวันกลับมาอีกแล้ว แต่รูมียังคงเผยแผ่คำสอนต่างๆ ของชัมส์ต่อไป

seeing himself as the moon reflecting the light of Shams’ sun.

โดยมองตัวเองเป็นดั่งดวงจันทร์ สะท้อนแสงสว่างจากดวงอาทิตย์ของชัมส์ออกมา

While in his mystical states, he composed the “Divan-i-Shams,”

ขณะที่อยู่ในสถานะใกล้ชิดกับพระผู้เป็นเจ้า เขาได้แต่ง “ดิวาน-อิ-ชัมส์”

a sprawling collection of lyrical poems

รวมบทกวีครองใจผู้อ่าน ซึ่งรวบรวมคำสอนต่าง ๆ

that included many of the sayings for which he is famous today.

ที่ทำให้เขาโด่งดังในปัจจุบัน

The work expresses intense feelings of love and longing,

งานชิ้นนี้แสดงความรู้สึก ของความรักและความปรารถนาอย่างรุนแรง

not only for his vanished mentor, but for the divine creator.

ไม่เพียงแต่ต่อผู้ให้คำปรึกษาของเขาที่จากไป แต่รวมไปถึงท่านผู้สร้างสรรพสิ่งเช่นกัน

Over time, Rumi's poetry matured.

เวลาผ่านไป กวีนิพนธ์ของรูมีก็สุกงอม

He no longer saw himself as a reflection of Shams,

เขาไม่ได้มองตนเองเป็นภาพสะท้อน ของชัมส์อีกต่อไป

but as a beacon of light on his own.

แต่เป็นแสงส่องนำทางด้วยตัวของเขาเอง

In his early fifties, Rumi wrote “Masnavi,”

ในช่วงวัยห้าสิบปี รูมีได้แต่งเรื่อง “มัษนาวี” ขึ้น

which shifts from ecstatic expressions of divine love

ซึ่งเปลี่ยนจากการแสดงออกถึงความรัก แบบพระผู้เป็นเจ้าอันน่าอัศจรรย์

to verses that guide others to discover it for themselves.

เป็นบทกลอนที่จะนำพาผู้คนให้ค้นพบตนเอง

The poems are complex and layered,

บทกวีนี้มีความซับซ้อนและมีชั้นเชิง

incorporating ideas, stories, and quotes from Islamic religious texts,

ก่อร่างขึ้นมาจากความคิด เรื่องราว และคำพูด จากตำราทางศาสนาอิสลาม

Arabic and Persian literature, and earlier Sufi writings and poetry.

วรรณกรรมอาหรับและเปอร์เซีย รวมไปถึงงานเขียนและบทกวีซูฟีก่อนหน้านี้

In one story, he invokes the well-known characters of Layla

ในเรื่องหนึ่ง เขาหยิบยก ตัวละครที่เป็นที่รู้จักกันดีอย่าง ไลลา

and the love-crazed Majnun.

และมัจนูนที่คลั่งไคล้ในรักเข้ามาด้วย

In Rumi’s version, the king,

ในเวอร์ชันของรูมี

hearing Majnun’s musings on Layla’s unsurpassed beauty,

กษัตริย์ได้ยินคำรำพึงของมัจนูน ถึงความงามอันหาที่ใดเปรียบของไลลา

demands to see her.

จึงต้องการที่จะพบเธอ

But when Layla arrives, he’s confused,

แต่เมื่อไลลามาถึง เขากลับสับสน

as her beauty pales in comparison to Majnun's praises.

เพราะความงดงามของเธอ กลับจืดจางกว่าคำสรรเสริญของมัจนูน

To this, Layla replies, “I am Layla. The problem is you are not Majnun.”

ไลลาตอบเรื่องดังกล่าวว่า “ฉันคือไลลา สาเหตุของเรื่องนี้คือท่านไม่ใช่มัจนูน”

For Rumi, experiencing love meant opening his heart to all of God’s creation—

สำหรับรูมี การประสบรักหมายถึงการเปิดหัวใจ ให้แก่การสรรค์สร้างทั้งปวงของพระเจ้า

looking at everything and everyone like Majnun gazing upon Layla.

มองทุกสรรพสิ่งและทุกผู้คน ดังมัจนูนจับจ้องไปยังไลลา

In this way, he saw romantic love as an expression—

เช่นนี้เอง รูมีจึงมองความรักแบบโรแมนติก เป็นการแสดงออกความรักแบบพระผู้เป็นเจ้า

on a smaller scale— of divine love.

ในระดับที่น้อยลงมา

Following Rumi’s death, the Mevlevi Sufi order was established around his teachings

หลังจากการตายของรูมี บัญญัติซูฟีเมฟเลวี ถูกสร้างขึ้นมาจากคำสอนของเขา

and still exists in Türkiye today.

และยังคงดำรงอยู่ในตุรกีจวบจนทุกวันนี้

His poems and other writings were copied and dispersed across the Islamic world,

บทกวีและงานเขียนอื่นๆ ของเขาถูกคัดลอก และเผยแพร่ออกไปในโลกอิสลาม

inspiring and shaping Persian poetry,

เป็นแรงบันดาลใจและขัดเกลาบทกวีเปอร์เซีย

before being introduced to the West in the 19th century.

ก่อนที่จะถูกนำเสนอต่อโลกตะวันตก ในช่วงศตวรรษที่ 19

For generations, his works have been read and reread,

เป็นเวลาหลายช่วงอายุที่ผลงานของเขา ถูกอ่านซ้ำแล้วซ้ำเล่า

translated and reinterpreted, drawing admirers from around the world.

ทั้งแปลและตีความใหม่ ดึงดูดความสนใจจากทั่วทั้งโลก

While Rumi's words reflect his specific historical context and Islamic worldview,

ขณะที่ถ้อยคำของรูมีสะท้อนประวัติศาสตร์ และโลกทัศน์ของศาสนาอิสลามออกมาอย่างเจาะจง

for many, his message feels universal:

แต่หลายคนกลับรู้สึกว่า ข้อความของเขาเป็นสากล

“If you have lost heart in the Path of Love,

“หากเธอสูญเสียหัวใจ ไปในเส้นทางแห่งรัก

flee to me without delay:

จงหนีมาหาฉันแบบไม่รอช้า

I am a fortress invincible.”

เพราะฉันเป็นป้อมปราการที่ไร้เทียมทาน”