The most notorious scientific feud in history - Lukas Rieppel

Tłumaczenie: Alicja Bartczak Korekta: Ola Królikowska

After the California Gold Rush of 1848,

Po kalifornijskiej gorączce złota w 1848 roku

white settlers streamed west to strike it rich.

biali osadnicy przybyli na zachód, żeby się wzbogacić.

In addition to precious metals, they unearthed another treasure:

Oprócz metali szlachetnych odkryli inny skarb.

dinosaur bones.

Kości dinozaurów.

Two wealthy scientists in particular—

Dwóch bogatych naukowców,

Othniel Charles Marsh and Edward Drinker Cope—

Othniel Charles Marsh i Edward Drinker Cope,

competed to uncover these prehistoric monsters.

szczególnie rywalizowało, żeby odkryć te prehistoryczne potwory.

Marsh and Cope were first to describe iconic creatures

Marsh i Cope byli pierwszymi, którzy opisali kultowe stworzenia,

like Brontosaurus, Triceratops, and Stegosaurus.

takie jak brontozaur, triceratops i stegozaur.

But they also showcased the destructive whirlwind of profiteering and ambition

Ale pokazali również niszczycielski wir spekulacji i ambicji,

that fueled American science during the late 1800s.

który napędzał amerykańską naukę pod koniec XIX wieku.

Their rivalry, one of the most notorious scientific feuds in history,

Ich rywalizacja, jedna z największych wojen naukowych w historii,

became known as the Bone Wars.

stała się znana jako wojna o kości.

Marsh was ill-tempered and had a knack for debunking falsehoods.

Marsh był wybuchowy i miał talent do obalania fałszywych faktów.

One woman said that getting to know him was “like running against a pitchfork.”

Jedna z kobiet powiedziała, że znajomość z nim była “jak walka z widłami”.

Cope, on the other hand, was charismatic and given to bold theorizing.

Cope z drugiej strony był charyzmatyczny i skłonny do śmiałego stawiania teorii.

But he was also sarcastic and temperamental.

Był też sarkastyczny i temperamentny.

By his own admission, he wasn’t

Jak sam przyznał, nie był

“constructed for getting along comfortably with the general run of people.”

“stworzony do łatwego dogadywania się z ogółem ludzi”.

When Marsh and Cope first met in 1864, they were friendly,

Gdy Marsh i Cope spotkali się pierwszy raz w 1864 roku, zachowywali się przyjaźnie

and each named a new species in the other’s honor.

i każdy z nich nazwał nowy gatunek na cześć drugiego.

But their relationship soon soured.

Ale ich stosunki wkrótce się popsuły.

In 1868, Cope took Marsh to a quarry near his home in New Jersey

W 1868 roku Cope zabrał Marsha do kamieniołomu blisko domu w New Jersey,

where one of the most complete dinosaur skeletons to date

gdzie jeden z bardziej kompletnych szkieletów dinozaurów tamtych czasów

had recently been discovered.

został niedawno odkryty.

Sensing an opportunity, Marsh paid the mine operators

Wyczuwając okazję, Marsh zapłacił operatorom kopalni,

to send him the most interesting new finds.

żeby wysyłali mu najciekawsze nowe odkrycia.

Outraged, Cope accused Marsh of bribery.

Oburzony Cope oskarżył Marsha o dawanie łapówek.

That same year, Cope showed Marsh his reconstruction of a new marine reptile

W tym samym roku Cope pokazał Marshowi swoją rekonstrukcję nowego gada morskiego

called Elasmosaurus.

zwanego elasmozaurem.

Marsh immediately noticed that something was wrong:

Marsh natychmiast zauważył, że coś było nie tak.

Cope had mistaken the creature’s long neck for its tail.

Cope pomylił długą szyję stworzenia z jej ogonem.

When Cope's mentor sided with Marsh, Cope was mortified.

Gdy mentor Cope’a poparł Marsha, Cope poczuł się upokorzony.

He tried to buy and destroy every copy of the article containing his blunder,

Próbował kupić i zniszczyć każdą kopię artykułu, który zawierał jego błąd,

but to no avail.

ale bez skutku.

Their mutual resentment blossomed.

Ich wzajemna niechęć rozkwitła.

After the transcontinental railroad was completed the following year,

Po ukończeniu kolei transkontynentalnej w następnym roku

Cope and Marsh began scouring the American West for fossils.

Cope i Marsh zaczęli przeszukiwać zachód Ameryki w poszukiwaniu skamielin.

They found riches the likes of which neither had dreamed.

Znaleźli bogactwo, o jakim żaden z nich nie śnił.

Relying on the help of Native American guides,

Polegając na pomocy rdzennych amerykańskich przewodników,

Marsh made some especially significant discoveries,

Marsh dokonał kilku szczególnie znaczących odkryć,

like ancient birds with teeth that are still celebrated

jak pradawne ptaki z zębami uznawanymi

as a missing link between dinosaurs and modern birds.

za brakujące ogniwo między dinozaurami a współczesnymi ptakami.

Cope made important discoveries, too,

Cope również dokonał ważnych odkryć,

but Marsh successfully invalidated many of them,

ale Marsh skutecznie unieważnił wiele z nich,

showing them to be redundant with other known species.

ukazując je jako zbędne w porównaniu z innymi znanymi gatunkami.

Enraged, Cope tried to secure priority for new findings

Wściekły Cope próbował zapewnić pierwszeństwo nowym odkryciom

by announcing them via telegram.

przez ogłaszanie ich za pomocą telegramu.

He even purchased a respected journal

Kupił nawet szanowane czasopismo,

so future publications could be rushed into print.

żeby przyszłe publikacje mogły być szybko drukowane.

But Marsh used his personal fortune to gain the upper hand,

Ale Marsh, żeby wyjść na prowadzenie, użył własnej fortuny,

hiring a small army of fossil hunters to out-compete his rival.

zatrudniając małą armię łowców skamielin do pokonania rywala.

In 1878, Marsh bought an especially promising quarry in Como Bluff, Wyoming,

W 1878 roku Marsh kupił obiecujący kamieniołom w Como Bluff w Wyoming

from two frontier collectors.

od dwóch kolekcjonerów z pogranicza.

It yielded tons of fossils,

Kamieniołom zapewnił mu tony skamielin,

including the near-complete skeleton of a gigantic dinosaur

w tym prawie kompletny szkielet gigantycznego dinozaura,

that Marsh named Brontosaurus.

którego Marsh nazwał brontozaurem.

Over the next 10 years, his men shipped him more than 480 boxes

W ciągu kolejnych 10 lat jego ludzie wysłali mu ponad 480 skrzyń

of dinosaur bones from Como alone.

kości dinozaurów z samego Como.

Marsh named dozens of new species.

Marsh nazwał dziesiątki nowych gatunków.

But his assistants could be ruthless in their quest

Lecz jego asystenci bywali bezwzględni

to further Marsh’s scientific ambitions.

w rozwijaniu naukowych ambicji Marsha.

They sometimes destroyed fossils just to prevent them

Czasem niszczyli skamieliny tylko po to, żeby zapobiec

from falling into Cope’s hands.

ich dostaniu się w ręce Cope’a.

Desperate to catch up with Marsh,

Zdesperowany, żeby dogonić Marsha,

Cope invested his dwindling fortune into silver mining.

Cope zainwestował kurczącą się fortunę w wydobycie srebra.

The gamble failed, and he was left nearly destitute.

Inwestycja zawiodła, a on został prawie bez środków do życia.

While Cope contemplated selling his precious collection,

Podczas gdy Cope rozważał sprzedanie cennej kolekcji,

Marsh was named lead paleontologist for the US Geological Survey.

Marsh został okrzyknięty głównym paleontologiem US Geological Survey.

This well-funded branch of the government often sponsored Westward expeditions,

Ta dobrze finansowana gałąź rządu często sponsorowała wyprawy na zachód,

giving Marsh even more resources to vanquish his rival.

dając Marshowi jeszcze więcej zasobów do pokonania rywala.

The Bone Wars spilled into public view when Cope had a tabloid newspaper

Wojna o kości stała się powszechnie znana, kiedy Cope zlecił tabloidowi

publish an article accusing Marsh of plagiarism, fraud, and corruption.

opublikowanie artykułu oskarżającego Marsha o plagiat, oszustwo i korupcję.

Marsh fired back and the two further tarnished each other’s reputations.

Marsh odpowiedział i obaj dalej szargali wzajemnie swoje reputacje.

Neither ever relented.

Żaden z nich nigdy nie ustąpił.

When Cope died, he donated his skull to science,

Kiedy Cope umarł, przekazał czaszkę nauce

hoping to prove that his brain was larger than that of his enemy.

w nadziei, że udowodni, że jego mózg był większy niż jego wroga.

Marsh never accepted the challenge.

Marsh nigdy nie przyjął wyzwania.

Although Marsh named more species than Cope,

Mimo że Marsh nazwał więcej gatunków niż Cope,

both men greatly expanded our understanding of evolution.

obaj mężczyźni bardzo poszerzyli nasze rozumienie ewolucji.

But their egotistical one-upmanship reminds us that,

Lecz ich egoistyczne wywyższanie się przypomina nam,

in spite of its ideals,

że mimo ideałów

science is a personal enterprise conducted by individual—

nauka jest prywatnym przedsięwzięciem realizowanym przez pojedyncze

and at times deeply flawed— human beings.

i czasem mocno wadliwe istoty ludzkie.