What did dogs teach humans about diabetes? - Duncan C. Ferguson

Czego na temat cukrzycy nauczyły nas psy? - Duncan C. Ferguson

370,781 views

2014-08-28 ・ TED-Ed


New videos

What did dogs teach humans about diabetes? - Duncan C. Ferguson

Czego na temat cukrzycy nauczyły nas psy? - Duncan C. Ferguson

370,781 views ・ 2014-08-28

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Anna Matthews Korekta: Rysia Wand
00:06
Diabetes mellitus has been a scourge of the developed world
0
6150
3622
Cukrzyca jest plagą krajów rozwiniętych,
00:09
with an estimated 400,000,000 people worldwide suffering from this disease,
1
9796
5056
gdzie 400 milionów ludzi cierpi na tę chorobę,
00:14
and 50% more predicted within twenty years.
2
14876
2842
i przewiduje się, że w ciągu 20 lat zachorowalność wzrośnie o 50%.
00:17
Its early symptoms,
3
17742
1366
Wczesne objawy wzmożonego pragnienia i częstego oddawania moczu
00:19
which include increased thirst and large volumes of urine,
4
19132
3088
00:22
were recognized as far back as 1500 BCE in Egypt.
5
22244
3602
rozpoznano już 1500 lat p.n.e. w Egipcie.
00:26
While the term diabetes, meaning "to pass through,"
6
26738
2731
Łacińska nazwa cukrzycy, "diabetes", oznacza "przelewanie".
00:29
was first used in 250 BCE
7
29493
2692
W 250 roku p.n.e. po raz pierwszy użył jej grecki medyk Apoloniusz z Memfis.
00:32
by the Greek physician Apollonius of Memphis,
8
32209
2761
00:34
Type 1 and Type 2 diabetes,
9
34994
2516
Cukrzyce typu 1 i typu 2,
00:37
associated respectively with youth and obesity,
10
37534
3076
jedna kojarzona z młodym wiekiem, druga z otyłością,
00:40
were identified as separate conditions
11
40634
1929
zostały rozróżnione jako oddzielne schorzenia
00:42
by Indian physicians somewhere in the 5th century CE.
12
42587
3298
przez hinduskich medyków około V w. n.e.
00:45
But despite the disease being known,
13
45909
2184
Pomimo znajomości choroby, diagnoza cukrzycy u ludzi,
00:48
a diagnosis of diabetes in a human patient
14
48117
2839
00:50
would remain tantamount to a death sentence
15
50980
2568
aż do XX w. była wyrokiem śmierci,
00:53
until the early 20th century, its causes unknown.
16
53572
2544
gdyż jej przyczyny pozostawały nieznane.
00:56
What changed this dire situation
17
56703
1999
Sytuacja zmieniła się dzięki pomocy najwierniejszego kompana człowieka:
00:58
was the help of humanity's longtime animal partner:
18
58726
2707
01:01
Canis lupus familiaris,
19
61457
2255
canis lupus familiaris,
01:03
domesticated from Grey wolves thousands of years ago.
20
63736
3046
udomowiony tysiące lat temu gatunek wilka szarego.
01:06
In 1890, the German scientists Von Mering and Minkowski
21
66806
4289
W 1890 roku niemieccy naukowcy Von Mering i Minkowski wykazali,
01:11
demonstrated that removing a dog's pancreas
22
71119
2241
że wycięcie trzustki u psa
01:13
caused it to develop all the signs of diabetes,
23
73384
2937
powoduje pojawienie się wszystkich objawów cukrzycy,
01:16
thus establishing the organ's central role in the disease.
24
76345
3153
ustalając główne źródło choroby.
01:19
But the exact mechanism by which this occurred
25
79522
2655
Jednak dokładny jej mechanizm pozostał nieznany do 1920 roku,
01:22
remained a mystery until 1920,
26
82201
2180
01:24
when a young Canadian surgeon named Frederick Banting
27
84405
2932
gdy młody kanadyjski fizjolog Frederick Banting
01:27
and his student, Charles Best,
28
87361
1479
i jego student Charles Best rozwinęli odkrycie Niemców.
01:28
advanced the findings of their German colleagues.
29
88864
2364
01:31
Working under Professor Macleod at the University of Toronto,
30
91252
3442
Pracując na Uniwersytecie w Toronto pod kierownictwem profesora Macleod'a
01:34
they confirmed that the pancreas was responsible for regulating blood glucose,
31
94718
4070
potwierdzili, że trzustka reguluje poziom glukozy we krwi
01:38
successfully treating diabetic dogs by injecting them with an extract
32
98812
4163
leczeniem psów - cukrzyków przy pomocy zastrzyków z ekstraktu,
01:42
they had prepared from pancreas tissue.
33
102999
2217
który spreparowali z tkanki trzustki.
01:45
By 1922, the researchers working with biochemist James Collip
34
105240
3923
W 1922 we współpracy z biochemikiem Jamesem Collipem
01:49
were able to develop a similar extract from beef pancreas
35
109187
3048
badacze uzyskali podobną substancję z krowiej trzustki,
01:52
to first treat a 14-year-old diabetic boy,
36
112259
2913
którą zaczęli leczyć 14-letniego chłopca,
01:55
followed by six additional patients.
37
115196
2458
a później sześciu innych pacjentów.
01:57
The manufacturing process for this extract, now known as insulin,
38
117678
3619
Produkcja tego ekstraktu, nazwanego insuliną,
02:01
was eventually turned over to a pharmaceutical company
39
121321
3205
została przekazana firmie farmaceutycznej,
02:04
that makes different types of injectable insulin to this day.
40
124550
3021
która do dzisiaj produkuje różne rodzaje insuliny.
02:07
Banting and Macleod received
41
127595
1884
Banting i Macleod otrzymali za swoje odkrycie
02:09
the Nobel Prize for Medicine in 1923 for their discovery.
42
129502
3404
nagrodę Nobla w z medycyny w 1923 roku.
02:12
But Banting chose to share his portion with Charles Best,
43
132930
3295
Banting zdecydował podzielić się nagrodą z Bestem
02:16
for his help in the initial studies involving dogs.
44
136249
2454
za pomoc przy pierwszych badaniach nad psami.
02:19
But while medical experimentation on animals remains controversial,
45
139584
3817
Podczas gdy medyczne eksperymenty na zwierzętach pozostają kontrowersyjne,
02:23
in this case at least,
46
143425
1134
w tym przypadku nie chodziło tylko o wykorzystanie psów dla ludzkich potrzeb.
02:24
it was not just a matter of exploiting dogs for human needs.
47
144583
3126
02:27
Dogs develop diabetes at the rate of two cases per 1,000 dogs,
48
147733
4386
Dwa na 1000 psów chorują na cukrzycę,
02:32
almost the same as that of humans under 20.
49
152143
2797
prawie tyle samo, co u ludzi poniżej 20 lat.
02:34
Most canine cases are of Type 1 diabetes,
50
154964
2962
Większość psich przypadków to cukrzyca typu 1,
02:37
similar to the type that young children develop
51
157950
2576
podobna do typu 1 u dzieci,
02:40
following immune system destruction of the pancreas,
52
160550
2432
powodowana autoimmunologicznym zniszczeniem trzustki;
02:43
and genetic studies have shown
53
163006
1833
ponadto badania genetyczne pokazują,
02:44
that the dog disease has many similar hallmarks of the human disease.
54
164863
3504
że choroba u psów ma podobne cechy jak u człowieka.
02:49
This has allowed veterinarians to turn the tables,
55
169272
2541
To pozwoliło weterynarzom odwrócić sytuację
02:51
successfully using insulin to treat diabetes
56
171837
2176
używając insuliny do leczenia psów już od ponad 60 lat.
02:54
in man's best friend for over 60 years.
57
174037
2541
02:56
Many dog owners commit to managing their dogs' diabetes
58
176602
3267
Wielu właścicieli z poświęceniem leczy chore psy,
02:59
with insulin injected twice daily, regimented feedings,
59
179893
3268
aplikując 2 razy dziennie insulinę, ściśle kontrolując karmienie
03:03
and periodic blood measurements
60
183185
1692
oraz robiąc regularne badania krwi
03:04
using the same home-testing glucose monitors used by human patients.
61
184901
3656
używając tych samych domowych glukometrów, co ludzie chorzy na cukrzycę.
03:08
And if the purified pig insulin commonly used for dogs
62
188581
3440
Natomiast, jeśli insulina wieprzowa powszechnie stosowana u psów,
03:12
fails to work for a particular dog,
63
192045
2398
w danym przypadku nie działa,
03:14
the vet may even turn to a formulation of human insulin,
64
194467
3246
weterynarz może zastosować preparat z ludzką insuliną
03:17
bringing the process full circle.
65
197737
2181
i historia zatacza koło.
03:19
After all that dogs have done for us throughout the ages,
66
199942
2770
Psy służyły nam wiernie przez wieki,
03:22
including their role in a medical discovery
67
202736
2221
włącznie z rolą w odkryciach medycyny, które ocaliły wiele ludzkich istnień,
03:24
that has saved countless human lives,
68
204981
2213
03:27
using that same knowledge to help them is the least we could do.
69
207218
4009
więc możemy przynajmniej użyć tych odkryć, by im pomóc.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7