What causes addiction, and why is it so hard to treat? - Judy Grisel

Tłumaczenie: Julia Wachowicz Korekta: Barbara Guzik

As of 2021, more than 36 million people worldwide

Szacuje się, że od 2021 roku ponad 36 milionów ludzi na całym świecie

were estimated to be experiencing substance abuse disorder.

doświadczyło zaburzeń wynikających z nadużywania substancji.

This condition spans a spectrum of patterned drug use

Ta choroba dotyczy różnych aspektów zażywania środków uzależniających,

that causes issues in a person’s life.

które są przyczyną życiowych problemów.

At the more severe end of the spectrum is substance addiction.

Jednym z poważniejszych stanów jest uzależnienie od środków odurzających.

To understand why some people are more susceptible to addiction

Aby zrozumieć, dlaczego niektórzy ludzie są bardziej podatni na uzależnienie

and why it can be so difficult to treat,

i dlaczego leczenie może być tak trudne,

let’s take a look at how addictive drugs affect the body.

zobaczmy, jak substancje uzależniające wpływają na organizm.

When someone repeatedly uses an addictive substance,

Kiedy ktoś wielokrotnie zażywa substancje uzależniające,

their brain may adjust to account for its regular presence.

jego mózg może dostosować się do jej regularnej obecności.

This is called tolerance; it diminishes the drug’s effect

Nazywa się to tolerancją.

Osłabia ona działanie substancji,

and means more is required to produce the same experience.

a to oznacza, że potrzeba jej więcej, aby uzyskać ten sam efekt.

Alcohol, for instance, increases the transmission of chemical messengers

Alkohol, na przykład, zwiększa transmisję przekaźników chemicznych,

like endorphin and GABA,

takich jak endorfiny czy GABA,

which promote sensations of pleasure and calmness.

które wywołują poczucie przyjemności i spokoju.

When someone uses alcohol frequently, their brain will adapt to its presence.

Kiedy ktoś regularnie zażywa alkohol, mózg dostosowuje się do jego obecności.

So when they don’t use it, their brain receives fewer signals

Więc kiedy się go nie zażywa, mózg otrzymuje mniej sygnałów

from those pleasure- and calm-inducing neurotransmitters,

od neuroprzekaźników wywołujących przyjemność i spokój,

which impacts their energy and mood.

co wpływa na energię i nastrój.

Poza szczególnymi efektami, jakie wywołują substancje uzależniające,

In addition to the unique effects each addictive substance has,

all of them alter the release of dopamine

wszystkie zmieniają uwalnianie dopaminy

in a brain region called the nucleus accumbens.

w regionie mózgu zwanym jądrem półleżącym.

This area is part of the brain’s reward pathway,

Obszar ten jest częścią układu nagrody w mózgu,

which is sensitive to experiences that give us pleasure

który jest wrażliwy na doświadczenia dające nam przyjemność

and drives us to repeatedly seek them out.

i skłania nas do jej częstego szukania.

The reward pathway is essential to our well-being—

Układ nagrody jest niezbędny dla naszego dobrego samopoczucia,

but addictive substances also exploit it.

ale korzystają z niego również substancje uzależniające.

When someone is repeatedly using a substance

Kiedy ktoś wielokrotnie zażywa te substancje,

and their body has adapted to its presence,

a jego ciało przystosowało się do ich obecności,

they may develop dependence

może rozwinąć się uzależnienie,

where the drug is necessary for them to function comfortably.

a zażycie tych substancji będzie niezbędne do wygodnego funkcjonowania.

Meanwhile, repeated use can decrease the influence of the brain’s cortex,

Tymczasem wielokrotne zażywanie może obniżyć działanie kory mózgowej,

which is responsible for driving deliberate decision-making

która jest odpowiedzialna za podejmowanie świadomych decyzji

and limiting impulsive behaviors.

i ograniczanie zachowań impulsywnych.

And it can increase the influence of the brain’s subcortex,

I może zwiększyć wpływ podkory mózgu,

which is crucial in habit-learning and impulsivity.

która jest kluczowa w uczeniu się nawyków i impulsywności.

Together, these changes can make someone feel a lack of control

Razem te zmiany mogą sprawić brak poczucia kontroli

over how they’re using a substance.

nad zażywanymi substancjami.

This can mean suffering in other facets of their life

Może to oznaczać cierpienie w innych aspektach życia

and taking risks to continue using it.

i podejmowanie ryzyka, aby nadal je zażywać

If the substance leaves their system, their body's equilibrium is disrupted,

Jeśli substancja opuści układ, równowaga organizmu zostaje zakłócona,

so they may experience cravings that motivate thoughts and behaviors

co może powodować pojawienie się pragnień, które pobudzają myśli oraz zachowania

of seeking and using the drug.

związane z poszukiwaniem i zażyciem substancji.

And if they continue without the substance,

A jeśli brak substancji utrzyma się,

they may experience withdrawal.

można doświadczyć głodu narkotykowego.

Opioids, for example, relieve pain and induce sedation.

Na przykład opioidy łagodzą ból i uspokajają.

Withdrawal from them causes heightened pain, anxiety, and insomnia.

Zaprzestanie ich zażywania powoduje zwiększony ból, niepokój i bezsenność.

The faster a drug reaches the brain and stimulates the reward pathway,

Im szybciej lek dociera do mózgu i stymuluje układ nagrody,

the more addictive it is.

tym bardziej uzależnia.

For example, heroin and morphine have similar effects,

Na przykład heroina i morfina mają podobne działanie,

but heroin’s chemical structure enhances its ability

ale struktura chemiczna heroiny zwiększa jej zdolność

to penetrate the blood-brain barrier and bind to specific receptors.

do przenikania przez barierę krew-mózg i wiązania się z określonymi receptorami.

This makes it faster acting and more addictive than morphine.

To sprawia, że działa szybciej i jest bardziej uzależniająca niż morfina.

Meanwhile, compared to nicotine patches and gum,

Tymczasem, w porównaniu z gumą i plastrami nikotynowymi

regular and electronic cigarettes are more addictive

zwykłe i elektroniczne papierosy są bardziej uzależniające,

because smoking and vaping deliver nicotine to the brain fastest.

ponieważ palenie i vaping dostarczają nikotynę do mózgu najszybciej.

Depending on their chemical structure and mode of delivery,

W zależności od ich struktury chemicznej i sposobu dostarczania

drugs vary in how addictive they are—

substancje różnią się stopniem uzależniania,

but people also vary in how susceptible they are to substance use disorder.

ale ludzie różnią się również podatnością na zaburzenia

związane z używaniem substancji.

Scientists think this is due to a mix of life experiences

Naukowcy uważają, że wynika to z mieszanki doświadczeń życiowych

and genetically inherited traits,

i genetycznie odziedziczonych cech,

though neither predetermines addiction.

chociaż żadne z nich nie determinuje z góry skłonności do uzależnienia.

Trauma and mental health conditions appear to make people more susceptible.

Wydaje się, że przebyte traumy i zdrowie psychiczne

sprawiają, że ludzie są bardziej podatni.

And, overall, using addictive substances before 18

Ogólnie rzecz biorąc, stosowanie substancji uzależniających

przed 18 rokiem życia jest uważane za silny czynnik ryzyka.

is considered a strong risk factor.

This is in part because the reward pathways of younger brains

Dzieje się tak częściowo dlatego, że układy nagrody mózgu młodej osoby

are especially sensitive.

są szczególnie wrażliwe.

Many of the genetic factors at play remain unknown,

Wiele czynników genetycznych pozostaje nieznanych,

but some genes do seem to track with certain substance use disorders.

ale niektóre geny są bardziej podatne na wystąpienie danych zaburzeń.

For example, specific genes increase the risk for nicotine addiction

Na przykład określone geny zwiększają ryzyko uzależnienia od nikotyny,

by making certain receptors more sensitive to nicotine

czyniąc niektóre receptory bardziej wrażliwe na nikotynę

and withdrawal from it more difficult.

i utrudniają rzucenie nałogu.

At the same time,

Jednocześnie

some genes actually make people more resistant to substance use disorders,

niektóre geny faktycznie sprawiają, że ludzie

są bardziej odporni na zaburzenia związane z używaniem substancji,

such as genes that slow the breakdown of alcohol,

takie jak geny spowalniające rozkład alkoholu,

leading to unpleasant side effects that make people less interested in drinking.

co prowadzi do nieprzyjemnych skutków ubocznych,

zmniejszając ich zainteresowanie piciem.

In fact, one drug that treats alcohol use disorder

Właściwie lek, który leczy zaburzenia spożywania alkoholu

operates with this very mechanism.

działa właśnie według tego mechanizmu.

Detoxing from a substance the body has become dependent on

Detoksykacja substancji, od której organizm stał się zależny,

can be extremely difficult.

może być niezwykle trudna.

And in some cases, abruptly quitting can also be physically risky,

Czasami nagłe rzucenie nałogu może być również fizycznie ryzykowne

so it isn’t always advised.

więc nie zawsze jest to zalecane.

Beyond detoxing, quitting is often a long-term process.

Oprócz detoksykacji rzucenie palenia jest często procesem długoterminowym.

Jest wspomagany przez plany leczenia, które priorytetowo traktują

It’s aided by treatment plans that prioritize

addressing underlying conditions;

rozwiązywanie podstawowych objawów,

developing new associations with experiences

rozwijanie nowych skojarzeń z doświadczeń

wcześniej związanych z używaniem narkotyków

previously linked with drug use;

and creating safe, supportive environments.

oraz tworzenie bezpiecznych, wspierających środowisk.

Ultimately, both addiction and recovery are the results of a brain

Ostatecznie zarówno uzależnienie, jak i powrót do zdrowia są wynikiem

with an incredible ability to adapt from experience.

niesamowitej zdolności mózgu do adaptacji na podstawie doświadczenia.