What are stem cells? - Craig A. Kohn

Co to są komórki macierzyste? - Craig A. Kohn

1,943,994 views ・ 2013-09-10

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Katarzyna Zych Korekta: Rysia Wand
00:06
Imagine two people are listening to music.
0
6688
3090
Wyobraź sobie dwie osoby słuchające muzyki.
00:09
What are the odds
1
9778
837
Jakie są szanse,
00:10
that they are listening
2
10615
760
że słuchają
00:11
to the exact same playlist?
3
11375
1805
tych samych list utworów?
00:13
Probably pretty low.
4
13180
1603
Niewielkie.
00:14
After all, everyone has very different tastes in music.
5
14783
3587
W końcu każdy ma inny gust.
00:18
Now, what are the odds
6
18370
1365
Jakie są szanse,
00:19
that your body will need
7
19735
1186
że twoje ciało będzie potrzebować
00:20
the exact same medical care and treatment
8
20921
2233
identycznego leczenia,
00:23
as another person's body?
9
23154
1770
jak ciało innej osoby?
00:24
Even lower.
10
24924
1377
Jeszcze mniejsze.
00:26
As we go through our lives,
11
26301
1471
Idąc przez życie,
00:27
each of us will have very different needs
12
27772
1991
każdy potrzebuje czegoś innego
00:29
for our own healthcare.
13
29763
2043
dla własnego zdrowia.
00:31
Scientists and doctors are constantly researching ways
14
31806
2633
Naukowcy i lekarze ciągle szukają sposobu,
00:34
to make medicine more personalized.
15
34439
2566
żeby spersonalizować medycynę.
00:37
One way they are doing this
16
37866
1165
Dlatego sięgają
00:39
is by researching stem cells.
17
39031
2613
po komórki macierzyste zwane też komórkami pnia.
00:41
Stem cells are cells that are undifferentiated,
18
41644
3390
Są to komórki niezróżnicowane,
00:45
meaning they do not have a specific job or function.
19
45034
3526
czyli niemające określonego zadania ani funkcji.
00:48
While skin cells protect your body,
20
48560
2084
Komórki skóry chronią ciało,
00:50
muscle cells contract,
21
50644
1714
komórki mięśniowe kurczą się,
00:52
and nerve cells send signals,
22
52358
2127
a nerwowe wysyłają sygnały do mózgu.
00:54
stem cells do not have any specific structures or functions.
23
54485
4430
Komórki macierzyste nie mają określonej struktury ani funkcji.
00:58
Stem cells do have the potential
24
58915
1993
Mogą stać się
01:00
to become all other kinds of cells in your body.
25
60908
3356
każdym rodzajem komórek ciała.
01:04
Your body uses stem cells
26
64264
1578
Ciało używa ich,
01:05
to replace worn-out cells when they die.
27
65842
2917
żeby wymienić zużyte, martwe komórki.
01:08
For example, you completely replace
28
68759
2450
Całkowicie wymieniasz
01:11
the lining of your intestines every four days.
29
71209
3347
wyściółkę jelit co cztery dni.
01:14
Stem cells beneath the lining of your intestines
30
74556
2252
Komórki macierzyste pod wyściółką jelit
01:16
replace these cells as they wear out.
31
76808
2911
wymieniają zużyte komórki.
01:20
Scientists hope that stem cells could be used
32
80349
2622
Naukowcy mają nadzieję, że komórek macierzystych można użyć
01:22
to create a very special kind of personalized medicine
33
82971
3541
do specjalnej, spersonalizowanej medycyny,
01:26
in which we could replace your own body parts with,
34
86512
3179
w której będzie można wymieniać części ciała
01:29
well, your own body parts.
35
89691
2497
własnymi częściami ciała.
01:32
Stem cell researchers are working hard
36
92188
2440
Badacze ciężko pracują nad odkryciem
01:34
to find ways in which to use stem cells
37
94628
2068
sposobów wykorzystywania komórek macierzystych
01:36
to create new tissue
38
96696
1500
do stworzenia nowych tkanek,
01:38
to replace the parts of organs
39
98196
1376
żeby zamienić części organów
01:39
that are damaged by injury or disease.
40
99572
3546
zniszczone przez wypadek lub chorobę.
01:43
Using stem cells to replace damaged bodily tissue
41
103118
2844
Używanie tych komórek do wymiany zniszczonej tkanki
01:45
is called regenerative medicine.
42
105962
2713
nazywamy medycyną regeneracyjną.
01:48
For example, scientists currently use stem cells
43
108675
3232
Obecnie naukowcy używają komórek macierzystych,
01:51
to treat patients with blood diseases
44
111907
1892
żeby leczyć pacjentów z chorobami krwi,
01:53
such as leukemia.
45
113799
2112
takimi jak białaczka.
01:55
Leukemia is a form of cancer
46
115911
1888
Białaczka jest formą raka,
01:57
that affects your bone marrow.
47
117799
2252
który atakuje szpik kostny.
02:00
Bone marrow is the spongy tissue inside your bones
48
120051
3058
Szpik kostny to gąbczasta tkanka
02:03
where your blood cells are created.
49
123109
2274
wewnątrz kości, gdzie powstają komórki krwi.
02:05
In leukemia, some of the cells inside your bone marrow
50
125383
3520
W białaczce niektóre komórki szpiku
02:08
grow uncontrollably, crowding out the healthy stem cells
51
128903
3749
rosną w sposób niekontrolowany, wypychając zdrowe komórki macierzyste,
02:12
that form your blood cells.
52
132652
2213
które tworzą komórki krwi.
02:14
Some leukemia patients can receive
53
134865
2126
Niektórzy pacjenci z białaczką
02:16
a stem cell transplant.
54
136991
2078
mogą dostać transplant komórki macierzystej.
02:19
These new stem cells will create
55
139069
1684
Nowe komórki macierzyste wyprodukują
02:20
the blood cells needed by the patient's body.
56
140753
3288
komórki krwi, potrzebne pacjentowi.
02:24
There are actually multiple kinds
57
144041
1517
Istnieją różne rodzaje
02:25
of stem cells that scientists can use
58
145558
1730
komórek macierzystych, używanych
02:27
for medical treatments and research.
59
147288
2335
przez naukowców do leczenia i badań.
02:29
Adult stem cells or tissue-specific stem cells
60
149623
3290
Dorosłe komórki macierzyste, czyli tzw. komórki macierzyste tkanek,
02:32
are found in small numbers
61
152913
1797
występują w małych ilościach
02:34
in most of your body's tissues.
62
154710
2336
we wszystkich tkankach ciała.
02:37
Tissue-specific stem cells replace
63
157046
2134
Komórki macierzyste tkanek zastępują
02:39
the existing cells in your organs
64
159180
2000
istniejące komórki w narządach,
02:41
as they wear out and die.
65
161180
2253
kiedy te zużywają się i umierają.
02:43
Embryonic stem cells are created
66
163433
2243
Płodowe komórki macierzyste tworzy się z embrionów,
02:45
from leftover embryos that are willingly donated
67
165676
3151
niewykorzystanych w procedurze in vitro,
02:48
by patients from fertility clinics.
68
168827
2617
ofiarowane przez pacjentów klinik wspomaganej reprodukcji.
02:51
Unlike tissue-specific stem cells,
69
171444
2423
W przeciwieństwie do komórek macierzystych tkanek,
02:53
embryonic stem cells are pluripotent.
70
173867
3278
płodowe komórki macierzyste są pluripotencjalne.
02:57
This means that they can be grown
71
177145
1379
Czyli mogą rozwinąć się
02:58
into any kind of tissue in the body.
72
178524
2906
w każdy rodzaj tkanki ciała.
03:02
A third kind of stem cells
73
182168
1614
Trzeci rodzaj komórek macierzystych
03:03
is called induced pluripotent stem cells.
74
183782
3458
to indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste (iPS).
03:07
These are regular skin, fat, liver, or other cells
75
187240
3748
Są to zwykłe komórki skóry, wątroby, tłuszczowe i inne
03:10
that scientists have changed
76
190988
1168
zmienione przez naukowców tak,
03:12
to behave like embryonic stem cells.
77
192156
2990
żeby zachowywały się jak płodowe komórki macierzyste.
03:15
Like embryonic stem cells,
78
195146
2304
Tak samo jak płodowe komórki macierzyste,
03:17
they, too, can become any kind of cell in the body.
79
197450
2951
mogą one stać każdą komórką ciała.
03:20
While scientists and doctors hope to use
80
200401
2008
Naukowcy i lekarze mają nadzieję używać
03:22
all of these kinds of stem cells
81
202409
1809
wszystkich rodzajów komórek macierzystych
03:24
to create new tissue to heal your body,
82
204218
2607
do tworzenia nowych tkanek,
03:26
they can also use stem cells
83
206825
1772
mogą też używać komórek macierzystych,
03:28
to help understand how the body works.
84
208597
3537
żeby badać funkcjonowanie ciała.
03:32
Scientists can watch stem cells develop
85
212134
2506
Mogą obserwować, jak komórki macierzyste
03:34
into tissue to understand the mechnanisms
86
214640
2268
rozwijają się w tkanki, żeby zrozumieć
03:36
that the body uses to create new tissue
87
216908
3033
jak ciało tworzy nowe tkanki,
03:39
in a controlled and regulated way.
88
219941
2715
w sposób kontrolowany i uregulowany.
03:42
Scientists hope that with more research,
89
222656
2340
Mają nadzieję, że dzięki dalszym badaniom
03:44
they can not only develop specialized medicine
90
224996
2333
stworzymy spersonalizowaną medycynę,
03:47
that is specific to your body
91
227329
1910
ściśle określoną dla danego ciała,
03:49
but also better understand
92
229239
1797
oraz lepiej zrozumiemy
03:51
how your body functions,
93
231036
1258
jak ciało funkcjonuje,
03:52
both when it's healthy
94
232294
1494
kiedy jest zdrowe
03:53
and when it's not.
95
233788
1616
i kiedy nie jest.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7