The Taino myth of the cursed creator - Bill Keegan

1,496,266 views ・ 2019-11-04

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Korekta: Ola Królikowska
00:06
Before the world of humans began,
0
6720
2613
Przed początkiem ludzkiego świata
00:09
there was the world of the gods, made of fields, plains and gardens.
1
9333
5694
istniał świat bogów stworzony z pól, równin i ogrodów.
00:15
Four brothers wandered this celestial realm.
2
15027
2699
To niebiańskie królestwo przemierzało czterech braci.
00:17
They had no family other than each other—
3
17726
2302
Byli dla siebie jedyną rodziną.
00:20
they didn’t even know who their parents were.
4
20028
2749
Nie znali nawet swoich rodziców.
00:22
One of the brothers, Deminan, looked different from the others.
5
22777
3705
Jeden z braci, Deminan, różnił się od pozostałych wyglądem.
00:26
His skin was covered in painful scabs,
6
26482
2380
Jego skórę pokrywały bolesne strupy.
00:28
and he wondered why he alone had been marked with this affliction.
7
28862
4340
Zastanawiał się, czemu tylko jego dotknęła ta przypadłość.
00:33
One day, while the supreme spirit Yaya was out in his gardens,
8
33202
4118
Pewnego dnia, kiedy najwyższy duch Yaya przebywał w swoich ogrodach,
00:37
Deminan and his brothers snuck into Yaya’s house.
9
37320
3592
Deminan wraz z braćmi zakradli się do jego domu.
00:40
After feasting and exploring, they spotted a giant gourd hanging in the corner.
10
40912
5210
W trakcie uczty zauważyli wiszącą w rogu wielką tykwę.
00:46
But as they tried to look inside the gourd, they dropped it.
11
46122
2986
Próbując zajrzeć do środka, upuścili ją.
00:49
The gourd broke apart, releasing a deluge that swept the brothers away,
12
49108
4275
Tykwa rozbiła się, wywołując powódź, która zmiotła braci,
00:53
separating them from the celestial lands forever.
13
53383
3977
na zawsze broniąc im dostępu do niebiańskiej krainy.
00:57
The waters from the gourd formed a new world.
14
57360
3595
Wody wypływające z tykwy utworzyły nowy świat.
01:00
This realm was covered in seas, which didn’t exist in the gods’ world.
15
60955
4570
Królestwo to pokrywały morza, nieistniejące w świecie bogów.
01:05
The waters were full of fish and other creatures,
16
65525
2661
Wody pełne były ryb i innych stworzeń.
01:08
and dotted with islands and caves.
17
68186
2479
Wszędzie rozsiane były wysepki i jaskinie.
01:10
This world of seas was also cut off completely from the celestial realm,
18
70665
4960
Świat mórz został zupełnie odcięty od niebiańskiego królestwa,
01:15
and the brothers wandered aimlessly,
19
75625
2312
a bracia błądzili bez celu,
01:17
even more lost than they had been before.
20
77937
3415
jeszcze bardziej zagubieni niż wcześniej.
01:21
One day, three of the brothers stumbled upon a house.
21
81352
3678
Pewnego dnia trzech z braci natknęło się na dom,
w którym mieszkał członek starszyzny, Bayamanacao.
01:25
In the house lived an elder named Bayamanacao, and he invited them in.
22
85030
5220
Zaprosił on ich do środka.
01:30
When Deminan caught up slightly later, he followed them into the house.
23
90250
4211
Kiedy Deminan dotarł tam chwilę później, również wszedł do domu.
01:34
Bayamanacao told the brothers he was their grandfather
24
94461
3788
Bayamanacao powiedział braciom, że jest ich dziadkiem
01:38
and gave them a gift of special cassava bread.
25
98249
3241
i podarował im specjalny chleb z manioku.
01:41
He revealed their family lineage to them:
26
101490
2457
Wyjawił im pochodzenie ich rodu.
01:43
their mother had been the Earth Mother Goddess Itibi Cahubaba
27
103947
4039
Ich matką była bogini ziemi, Itibi Cahubaba,
01:47
and had died when they were born.
28
107986
2006
która zmarła, kiedy się urodzili.
01:49
The brothers were grateful for his hospitality and insight into their past.
29
109992
5430
Bracia byli wdzięczni za gościnność i informacje o pochodzeniu.
01:55
But then Bayamanacao turned on Deminan,
30
115422
3860
Wtedy jednak Bayamanacao zaatakował Deminana,
01:59
blowing tobacco spittle from his nose onto Deminan’s back.
31
119282
4208
wypluwając mu nosem na plecy plwocinę zmieszaną z tytoniem.
02:03
The spot where the spittle landed immediately began to swell and sting.
32
123490
5170
Miejsce, w którym wylądowała ślina, od razu zaczęło puchnąć i szczypać.
02:08
Soon Deminan was delirious
33
128660
2149
Niedługo potem Deminana dopadły majaki,
02:10
and his back was so swollen his brothers feared he would die.
34
130809
4385
a plecy tak mu spuchły, że bracia obawiali się o jego życie.
02:15
Not knowing what else to do, they cut open the welt.
35
135194
3860
Nie wiedząc, co jeszcze mogą zrobić, bracia nacięli obrzęknięte miejsce.
02:19
A turtle emerged from the wound and swam away,
36
139054
3710
Z rany wyłonił się żółw, który z łatwością pokonał ląd i wodę,
02:22
alternating easily between sea and land as she went.
37
142764
4414
żeby w końcu odpłynąć.
02:27
When Deminan recovered from his delirium,
38
147178
2977
Kiedy Deminan wrócił do zdrowia,
02:30
he finally understood what the curse of his disease meant:
39
150155
4240
zrozumiał, co znaczyło przekleństwo jego choroby.
02:34
he was a caracaracol, able to communicate with the gods.
40
154395
4714
Deminan był Caracaracolem mogącym komunikować się z bogami.
02:39
He was the link between the celestial realm and the earthly realm.
41
159109
4742
Stanowił ogniwo łączące królestwo niebiańskie z królestwem ziemskim.
02:43
Deminan was the first in a long lineage of caracaracols.
42
163851
5054
Był pierwszym z długiej linii Caracaracolów.
02:48
The world of seas he and his brothers had created when they dropped the gourd
43
168905
4612
Świat mórz, stworzony przez braci, kiedy upuścili tykwę,
02:53
became the world of humans,
44
173517
1736
stał się światem ludzi,
02:55
where the caracaracols who followed Deminan maintained the delicate balance
45
175253
3838
w którym Caracaracolowie następujący po Deminanie
utrzymywali delikatną równowagę między ludźmi a bogami.
02:59
between people and gods.
46
179091
2307
03:01
But their unique power came at a price:
47
181398
2676
Jednak ich wyjątkowa moc miała swoją cenę.
03:04
Deminan and all the caracaracols who followed him
48
184074
2996
Deminan i wszyscy Caracaracolowie po nim
03:07
continued to suffer from the illness that had first marked Deminan as special.
49
187070
4870
wciąż cierpieli na schorzenie pierwotnie czyniące Deminana wyjątkowym.
03:11
Represented in Taino carvings and figurines
50
191940
3082
W rzeźbach i figurkach Indian Taino Caracaracol ukazywany jest
03:15
with a swollen back and emaciated arms,
51
195022
3046
z opuchniętymi plecami i wyniszczonymi rękoma.
03:18
the caracaracol is both cursed and blessed to be a conduit between worlds.
52
198068
5680
Jako łącznik między światami jest on zarówno przeklęty, jak i błogosławiony.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7